Ας ξεκινήσουμε με την παραδοχή πως δεν διαβάζουμε και δεν κατανοούμε όλοι μας με τον ίδιο τρόπο. Ειδικά στον χώρο της εκπαίδευσης, συχνά ακούμε τη φράση: «Κάθε μαθητής/ρια είναι μοναδικός/ή». Αυτή η μοναδικότητα αντανακλάται και στον τρόπο που μαθαίνουμε, διαβάζουμε, αποθηκεύουμε πληροφορίες. Ο όρος «μαθησιακό στιλ διαβάσματος» αναφέρεται στον μοναδικό τρόπο με τον οποίο κάθε άτομο επεξεργάζεται τις πληροφορίες από το περιβάλλον. Δεν πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή αλλά για ένα σύνολο φυσικών προτιμήσεων και εγκεφαλικών λειτουργιών που καθορίζουν πώς ανταποκρίνεται το άτομο στην πληροφορία.
To ερώτημα που προκύπτει είναι, πως, αφού δεν μαθαίνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο, γιατί επιμένουμε σε ένα ενιαίο, «τυποποιημένο» μοντέλο διδασκαλίας που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων; Το γεγονός ότι η πλήρης εξατομίκευση είναι δύσκολη, δεν σημαίνει ότι είναι ανέφικτη. Σε πολλές χώρες και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, γίνονται προσπάθειες για περισσότερη ευελιξία στη διδασκαλία, αξιοποίηση της τεχνολογίας, δημιουργία μικρότερων ομάδων και ενίσχυση της μεταγνωστικής επίγνωσης στους μαθητές. Ακόμη και μικρές παρεμβάσεις, όπως η χρήση διαφορετικών τρόπων παρουσίασης της ίδιας πληροφορίας (οπτικά, ακουστικά, διαδραστικά), μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο.
Οι έξι γνωστικοί τύποι
- Οπτικοί/ές μαθητές/ριες
Αυτοί/ες οι μαθητές/ριες προτιμούν να βλέπουν τις πληροφορίες. Χρησιμοποιούν έντονα χρώματα για σημειώσεις, διαγράμματα, πίνακες και γραφήματα. Τους/Τις βοηθά να οργανώνουν τις γνώσεις τους με εικόνες και οπτικές αναπαραστάσεις. Μαθαίνουν πιο εύκολα μέσα από ταινίες, φωτογραφίες. - Ακουστικοί/ές μαθητές/ριες
Οι ακουστικοί/ές μαθητές/ριες προτιμούν να ακούν παρά να βλέπουν. Μαθαίνουν πιο αποτελεσματικά όταν συμμετέχουν σε συζητήσεις, ακούν ηχογραφημένα μαθήματα ή επαναλαμβάνουν φωναχτά την ύλη. Η πληροφορία που μεταφέρεται μέσα από τον ήχο, τον ρυθμό ή το τραγούδι τούς είναι πιο εύπεπτη. Τους/Τις αρέσει να μετατρέπουν τον λόγο σε στίχο έτσι ώστε να έχει ρυθμό. - Κιναισθητικοί/ές μαθητές/ριες
Οι μαθητές/ριες του συγκεκριμένου μαθησιακού στιλ χρειάζονται κίνηση και πράξη για να μάθουν. Αντιλαμβάνονται καλύτερα όταν συμμετέχουν σε εργαστήρια, κατασκευάζουν κάτι ή χρησιμοποιούν αντικείμενα για να εξερευνήσουν μια έννοια. Είναι καλοί/ές στα σπορ, στον χορό, στην κατασκευή αντικειμένων. - Διαπροσωπικοί/ές μαθητές/ριες
Μαθαίνουν μέσα από τη σχέση και την επαφή με τους άλλους. Η συζήτηση, η ομαδική εργασία και η ανταλλαγή απόψεων τούς/τις βοηθούν να κατανοήσουν καλύτερα. Είναι κοινωνικοί/ές, επικοινωνιακοί/ές και ευαισθητοποιημένοι/ες ως προς τα συναισθήματα των γύρω τους. Η μελέτη σε ομάδες, η συμμετοχή σε συλλογικά project και η δυνατότητα να διδάξουν ή να εξηγήσουν κάτι σε άλλους τους/τις βοηθά ιδιαίτερα.
- Ενδοπροσωπικοί/ές μαθητές/ριες
Αυτοί/ές οι μαθητές/ριες έχουν ισχυρή αυτογνωσία και προτιμούν να μελετούν μόνοι, αναζητώντας νόημα στη γνώση και συνδέοντάς την με τις προσωπικές τους αξίες. Είναι στοχαστικοί/ές, εσωστρεφείς και συχνά δημιουργικοί/ές. Τους/Τις βοηθούν δραστηριότητες, όπως η καταγραφή σκέψεων, η προσωπική έρευνα ή η σύνδεση της ύλης με προσωπικούς στόχους.
- Λεκτικοί-ές/Γλωσσικοί-ές μαθητές/ριες
Οι λεκτικοί/ές μαθητές/ριες μαθαίνουν καλύτερα μέσω της γλώσσας, προφορικής ή γραπτής. Τους αρέσει να διαβάζουν, να γράφουν, να μιλούν, να λένε και να ακούν ιστορίες, να θυμούνται χρονολογίες και να εκφράζονται μέσω του λόγου. Η σκέψη τους δομείται γύρω από λέξεις, προτάσεις, ορισμούς και αφηγήσεις.
Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε το μαθησιακό μας στιλ;
Η αναγνώριση και κατανόηση του ατομικού μαθησιακού στιλ συνιστά καθοριστικό παράγοντα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της μαθησιακής διαδικασίας. Η επίγνωση του τρόπου με τον οποίο κάθε μαθητής προσλαμβάνει, επεξεργάζεται και αφομοιώνει πληροφορίες επιτρέπει την υιοθέτηση στρατηγικών μελέτης που ανταποκρίνονται καλύτερα στις προσωπικές του ανάγκες και δυνατότητες, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της γνωστικής απόδοσης. Ενδεικτικά, ένας μαθητής με κυρίαρχο ακουστικό στιλ μάθησης είναι πιθανό να ωφεληθεί περισσότερο από δραστηριότητες, όπως η ακρόαση ηχογραφημένων σημειώσεων, η συμμετοχή σε προφορικές συζητήσεις ή η διαδραστική μάθηση εντός ομάδας, παρά από τη μελέτη γραπτών κειμένων που δεν εμπεριέχουν ακουστικά ερεθίσματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, τα μαθησιακά στιλ δεν εμφανίζονται ως απολύτως διακριτές και μονοδιάστατες κατηγορίες. Αντιθέτως, πολλά άτομα παρουσιάζουν ένα συνδυαστικό προφίλ, με διαφορετικά στοιχεία να συνυπάρχουν σε ποικίλο βαθμό, ενώ συνήθως διακρίνεται ένας κυρίαρχος τύπος. Αυτή η πολυδιάστατη φύση των μαθησιακών προτιμήσεων ενισχύει τη δυνατότητα ευελιξίας και προσαρμογής, τόσο ως προς το διδακτικό περιεχόμενο όσο και ως προς το μαθησιακό περιβάλλον. Η αξιοποίηση της πληροφόρησης γύρω από τα μαθησιακά στιλ έχει ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο για τους ίδιους τους μαθητές αλλά και για τους εκπαιδευτικούς, καθώς διευκολύνει την εφαρμογή διαφοροποιημένων διδακτικών πρακτικών. Η προσέγγιση αυτή επιβεβαιώνει την παιδαγωγική αρχή ότι η μάθηση δεν είναι ενιαία ή καθολική αλλά πρέπει να προσαρμόζεται στις μοναδικές ανάγκες κάθε ατόμου.
Γράφει,
Μάγκυ Γκολέμη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Τηλ. επικοινωνίας : 6973913607
Share this post
