Η ανάλυση αυτή επιδιώκει να προβάλλει τόσο τις θετικές πτυχές του μέτρου όσο και τις προκλήσεις, με στόχο την προώθηση μιας καλύτερης προσέγγισης στην εκπαίδευση.

Εισαγωγή  

Το εκπαιδευτικό σύστημα, ως κοινωνικός θεσμός, έχει την υποχρέωση να διασφαλίζει ισότιμες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως κοινωνικών, οικονομικών ή υγειονομικών παραγόντων.

Στην Ελλάδα, ένα σημαντικό μέτρο συμπαράστασης για μαθητές με σοβαρά προβλήματα υγείας είναι η δυνατότητα να επιλέγουν οποιαδήποτε σχολή θέλουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, ανεξάρτητα από το επιστημονικό πεδίο που είχαν αρχικά επιλέξει, με βάση τη βαθμολογία τους στο λύκειο.

Αυτό το δικαίωμα αφορά το 5% των υποψηφίων και αποτελεί μια πράξη δικαιοσύνης, που αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αυτοί οι μαθητές. Ωστόσο, όπως κάθε πολιτική που εμπεριέχει παροχές, κρύβει και κινδύνους.

Η έλλειψη κατάλληλου προσανατολισμού, η σύγχυση στην επιλογή σχολής και οι πιθανές ακαδημαϊκές δυσκολίες θέτουν ερωτήματα.

-Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι σχολές;

-Οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις ακαδημαϊκές απαιτήσεις των πανεπιστημίων;

-Μήπως παραμερίζονται οι δυνατότητες ενός υποψηφίου, ενώ υπερισχύει η υπεροψία του «όλα μπορώ να τα πετύχω»;

Σε αυτό το πλαίσιο, ο επαγγελματικός προσανατολισμός εμφανίζεται ως κρίσιμος παράγοντας για την εξισορρόπηση ευκαιριών και κινδύνων.

Οι υποψήφιοι-πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις θα πρέπει να πιστοποιηθούν από τις ειδικές επταμελείς επιτροπές νοσοκομείων του Ν.3794/2009 (ΦΕΚ 156 Α ́). Μεταξύ αυτών και ο Σακχαρώδης Διαβήτης.

Οι υποψήφιοι/ες αυτοί υποβάλλουν απευθείας διαφορετικό μηχανογραφικό δελτίο για το 5% των θέσεων εισακτέων-χωρίς εξετάσεις με κριτήριο τον βαθμό του απολυτηρίου τους. 

Αν ωστόσο κάποιος από τους υποψηφίους με σοβαρές παθήσεις επιθυμεί τη συμμετοχή του και στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, υποβάλλει αίτηση-δήλωση και συμμετέχει κανονικά και στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. 

Σε περίπτωση που κάποιος υποψήφιος με σοβαρή πάθηση δεν έχει ακόμα αποφασίσει αν θα συμμετάσχει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις ή αν θα διεκδικήσει την εισαγωγή του με το 5% - χωρίς εξετάσεις, μπορεί να υποβάλει τώρα αίτηση-δήλωση για Πανελλαδικές Εξετάσεις και τελικά να μην προσέλθει σε αυτές και να ακολουθήσει τη διαδικασία του 5% - χωρίς εξετάσεις.

Το «Δώρο» του 5%: δώρο ή παγίδα;  

Η δυνατότητα επιλογής σχολής χωρίς περιορισμούς Επιστημονικού Πεδίου βασίζεται στην υπόθεση ότι η βαθμολογία του λυκείου αντικατοπτρίζει επαρκώς τις ακαδημαϊκές ικανότητες του μαθητή.

Για μαθητές που αντιμετωπίζουν χρόνια νοσήματα, σωματικές αναπηρίες ή άλλες σοβαρές καταστάσεις, αυτό το μέτρο είναι πράγματι ένα δώρο γιατί παρέχει:  

- Ισότητα ευκαιριών: Αποφεύγεται το «βάρος» των Πανελλαδικών Εξετάσεων, οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν την υγεία τους.  

- Ψυχολογική ανακούφιση: Η πίεση για απόδοση σε συγκεκριμένα μαθήματα μειώνεται.  

- Προσωπική αυτονομία: Οι υποψήφιοι κάνουν επιλογές που ταιριάζουν στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ή στις ικανότητές τους.  

Ωστόσο, η απουσία εξετάσεων σε κρίσιμα μαθήματα (π.χ. Φυσική για Πολυτεχνείο ή Βιολογία για Ιατρική ή Αρχαία για Φιλολογία κ.λπ.) δημιουργεί ένα παράδοξο:

Μπορεί ένας μαθητής να εισέλθει σε απαιτητικό τμήμα χωρίς το απαραίτητο υπόβαθρο;

Η εμπειρία δείχνει ότι η έλλειψη γνώσεων σε βασικά μαθήματα οδηγεί σε ακαδημαϊκή αποτυχία, ακόμη και σε ψυχολογική καταρράκωση.

Επιπλέον, η ελευθερία επιλογής μπορεί να προκαλέσει σύγχυση σε μαθητές που δεν έχουν ξεκαθαρίσει τα επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα, με κίνδυνο λανθασμένων αποφάσεων.

Οι κίνδυνοι της ανεξαρτητοποίησης από το Επιστημονικό Πεδίο  

1. Ακαδημαϊκή ανεπάρκεια: Η επιλογή σχολών όπως η Ιατρική, το Πολυτεχνείο ή η Νομική κ.λπ. απαιτεί γνώσεις σε συγκεκριμένα μαθήματα (π.χ. Χημεία, Μαθηματικά, Βιολογία, Αρχαία κ.λπ.).

Μαθητές που δεν τα έχουν διδαχθεί σε βάθος μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, με αποτέλεσμα να μην τα καταφέρουν.  

2. Ψυχολογικό βάρος: Η μετάβαση σε ένα απαιτητικό τμήμα χωρίς προετοιμασία μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, ιδιαίτερα αν ο μαθητής νιώθει ότι «δεν αξίζει» τη θέση του.  
3. Επαγγελματικά αποπροσανατολισμένη επιλογή: Η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις απαιτήσεις μιας σχολής μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση και εγκατάλειψη σπουδών.  

Ο ρόλος του επαγγελματικού προσανατολισμού: Από την ελευθερία στην υπευθυνότητα  

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν είναι απλώς μια διαδικασία συμβουλευτικής αλλά ένα εργαλείο ουσιαστικής παρέμβασης.

Για μαθητές με σοβαρά προβλήματα υγείας, η σωστή καθοδήγηση μπορεί να:  

1. Αξιολογήσει ρεαλιστικά τις ικανότητες και δεξιότητες των μαθητών:

Μέσω ψυχομετρικών τεστ και συνεντεύξεων ώστε να ταιριάζουν οι επιλογές με τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντα του μαθητή.

2. Βοηθήσει τους μαθητές να υποβάλουν το μηχανογραφικό σωστά ώστε να γίνει με βάση τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών. 
3. Προσφέρει πληροφορίες για τις σχολές σχετικά με τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις κάθε τμήματος.  
4. Υποστηρίξει ψυχολογικά τους μαθητές βοηθώντας στην αντιμετώπιση του άγχους.  

Συμπέρασμα  

Η δυνατότητα επιλογής σχολής ανεξαρτήτως επιστημονικού πεδίου είναι ένα ανθρώπινο και δίκαιο μέτρο, που όμως χρειάζεται προσεκτική εφαρμογή.

Χωρίς επαρκή επαγγελματικό προσανατολισμό, το «δώρο» μπορεί να μετατραπεί σε παγίδα.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν πρέπει να είναι προαιρετικός αλλά πρέπει να αποτελεί βασική προϋπόθεση, ιδιαίτερα για ομάδες με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Γράφει,

Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη

Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού About career

Share this post