Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν μια κρίσιμη καμπή στη ζωή των Ελλήνων μαθητών. Είναι η πύλη πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση και, κατά συνέπεια, στην επαγγελματική τους πορεία.
Ωστόσο, παρά την αδιαμφισβήτητη σημασία τους, πολλοί νέοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προετοιμασία τους, κυρίως λόγω κακής διαχείρισης του χρόνου.
Σε μια εποχή όπου οι διακοπές από τις οθόνες γίνονται σπανιότερες από τις ώρες συγκέντρωσης, η φράση «ο χρόνος είναι χρήμα» φαίνεται να έχει χάσει την αίγλη της. Ποιες όμως είναι οι αιτίες αυτής της «χρονικής αμνησίας»;
Και πώς μπορεί ο επαγγελματικός προσανατολισμός να βοηθήσει στη δημιουργία μιας βιώσιμης στρατηγικής;
Γιατί οι νέοι δεν προλαβαίνουν;
Η εξάρτηση από την τεχνολογία και οι ψηφιακές διακοπές
Οι γενιές Z και Alpha έχουν μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου το διαδίκτυο, τα social media και τα βιντεοπαιχνίδια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Παρά τις αδιαμφισβήτητες δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή εποχή, η υπερβολική χρήση τεχνολογίας μετατρέπεται σε εμπόδιο.
Σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος έφηβος αφιερώνει πάνω από 6 ώρες καθημερινά σε οθόνες, συχνά σε βάρος της μελέτης.
Η διαρκής ειδοποίηση εφαρμογών, η ανάγκη για like και η ψυχαγωγική υπερφόρτωση οδηγούν σε διάσπαση προσοχής, καταστρέφοντας την ικανότητα για συνεχή μελέτη.
Η επικράτηση της αβεβαιότητας και η έλλειψη στόχων
Πολλοί μαθητές εισέρχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίς σαφή στόχο.
Η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού οδηγεί σε αδράνεια: Αν δεν ξέρεις προς τι να αγωνιστείς, η διαχείριση του χρόνου γίνεται δευτερεύουσα.
Η επιλογή σχολών συχνά βασίζεται σε κοινωνικές πιέσεις («Η Ιατρική έχει κύρος») ή σε ρηχά κριτήρια («Δεν θέλω μαθηματικά») χωρίς βαθύτερη αυτογνωσία.
Αυτή η ασάφεια δημιουργεί μια αίσθηση αδιεξόδου, όπου η μελέτη γίνεται μηχανική διαδικασία χωρίς νόημα.
Η παγίδα της αναβλητικότητας
Η αναβλητικότητα είναι ο εχθρός κάθε μαθητή. Σε συνδυασμό με την ψευδαίσθηση ότι «αυτές οι 3 ώρες στο TikTok δεν με επηρεάζουν», πολλοί αναβάλλουν τη μελέτη για «αύριο», το οποίο ποτέ δεν έρχεται.
Η ψυχολογία εξηγεί αυτή τη συμπεριφορά ως φυγή από το άγχος: Η σκέψη των Πανελληνίων είναι τόσο τρομακτική που ο εγκέφαλος προτιμά τη στιγμιαία ανακούφιση της διασκέδασης.
Η έλλειψη οργάνωσης και πραγματικών εργαλείων
Ακόμα και όσοι θέλουν να μελετήσουν συχνά δεν γνωρίζουν πώς να οργανώσουν το πρόγραμμά τους.
Η απουσία ημερήσιων στόχων, το υπερβολικό ωράριο χωρίς διαλείμματα ή η εμμονή στην «ποσοτική» μελέτη (π.χ. «Θα διαβάσω 10 ώρες σήμερα») αντί για ποιοτική, οδηγούν σε εξάντληση και χαμηλή αποδοτικότητα.
Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός ως οδηγός στη διαχείριση χρόνου
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν αφορά μόνο την επιλογή σχολής.
Είναι μια διαδικασία αυτογνωσίας και στρατηγικού σχεδιασμού, η οποία μπορεί να μεταμορφώσει τον χρόνο από εχθρό σε σύμμαχο. Ας δούμε πώς:
- 1. Ορισμός σαφών στόχων: Από το «γιατί» στο «πώς»
Όταν ένας μαθητής γνωρίζει τι θέλει (π.χ. «Θέλω να γίνω μηχανικός λόγω της αγάπης μου για την καινοτομία»), η μελέτη αποκτά νόημα.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός βοηθά στη δημιουργία ενός προσωπικού μανιφέστου, συνδέοντας τα μαθήματα με μελλοντικούς στόχους.
Για παράδειγμα, η Χημεία δεν είναι απλά ένα μάθημα αλλά το κλειδί για να κατανοήσεις τα υλικά που θα χρησιμοποιήσεις σε μελλοντικές εργασίες.
Αυτή η σύνδεση δημιουργεί εγγενές κίνητρο, κάνοντας τη διαχείριση χρόνου πιο εύκολη.
- 2. Προσωποποιημένο πρόγραμμα μελέτης
Ένας καλός σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού δεν προτείνει γενικόλογες συμβουλές. Αντίθετα, αναλύει τις ατομικές ανάγκες του μαθητή:
- Χρονότυπος: Είναι ο μαθητής «πρωινό πουλί» ή «νυχτερίδα»;
- Δυνατά και αδύναμα σημεία: Ποια μαθήματα απαιτούν περισσότερο χρόνο;
- Ψυχολογικοί παράγοντες: π.χ. άγχος στις εξετάσεις που οδηγεί σε αποφυγή.
Με βάση αυτά, δημιουργείται ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα με ρεαλιστικούς στόχους, διαλείμματα και ευέλικτες ρυθμίσεις.
Για παράδειγμα, εφαρμογές όπως η Pomodoro Technique (25 λεπτά μελέτης, 5 λεπτά διάλειμμα) μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με την αντοχή συγκέντρωσης του κάθε μαθητή.
- 3. Αντιμετώπιση ψυχολογικών εμποδίων
Το άγχος και η αυτοαπαξίωση συχνά οδηγούν σε μηδενική παραγωγικότητα.
Μέσω συνεδριών συμβουλευτικής, οι μαθητές μαθαίνουν τεχνικές διαχείρισης άγχους και ανασυγκρότησης αυτοεκτίμησης.
Επίσης, ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός βοηθά στην απομυθοποίηση των Πανελληνίων: Δεν είναι η «μοναδική ευκαιρία» αλλά ένα βήμα ανάμεσα σε πολλά.
- 4. Μακροπρόθεσμη προοπτική vs. βραχυπρόθεσμες θυσίες
Ένα συνηθισμένο λάθος είναι η εμμονή στην καθημερινή μελέτη χωρίς να βλέπεις το «μεγάλο picture». Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός εισάγει την έννοια της μακροπρόθεσμης στρατηγικής:
- Προτεραιότητες: Ποια μαθήματα έχουν μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας;
- Εναλλακτικές διαδρομές: Τι άλλες επιλογές υπάρχουν εκτός από τη συγκεκριμένη σχολή;
Αυτό μειώνει την πίεση και βοηθά στη δημιουργία ενός ισορροπημένου προγράμματος.
Πρακτικές συμβουλές για αποτελεσματική χρονοδιαχείριση
- Χρονολόγιο & To-Do Lists
- Χρησιμοποιήστε ένα ημερολόγιο για να σχεδιάσετε εβδομαδιαίους στόχους.
- Κάθε βράδυ, γράψτε τις 3 πιο σημαντικές εργασίες για την επόμενη μέρα.
- Ποιοτική vs. ποσοτική μελέτη
- Αντί για το «θα διαβάσω 5 ώρες» ορίστε το «θα κατανοήσω τα κεφάλαια 1-3 της Χημείας».
- Ψηφιακό Detox
- Καθορίστε ζώνες χωρίς κινητό (π.χ. κατά τη μελέτη ή πριν τον ύπνο).
- Αμοιβή & ανάπαυση
- Μετά από 2 ώρες παραγωγικής μελέτης, αμείβετε τον εαυτό σας με μια σειρά στην τηλεόραση ή έναν περίπατο.
- Εύρεση ρουτίνας
- Ο εγκέφαλος αγαπάει την προβλεψιμότητα. Δημιουργήστε ένα σταθερό ωράριο μελέτης.
Ο χρόνος ως σύμμαχος
Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις δεν είναι ένας αγώνας ταχύτητας αλλά μια διαδρομή αυτογνωσίας και στρατηγικής.
Η διαχείριση του χρόνου δεν σημαίνει να ζεις σαν ρομπότ αλλά να βρίσκεις την ισορροπία μεταξύ προσπάθειας και ευχαρίστησης. Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός λειτουργεί ως οδικός χάρτης, μετατρέποντας το αφηρημένο άγχος σε συγκεκριμένα βήματα.
Θυμηθείτε: Κάθε λεπτό που επενδύετε σήμερα, είναι μια επένδυση στο αύριό σας. Όπως έλεγε και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος: «Μην αναβάλλεις για αύριο ό,τι μπορείς να κάνεις σήμερα» αλλά μην ξεχνάς και να ζήσεις το σήμερα.
Γράφει,
Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού About Career
Share this post
