Ο τρόμος των εξετάσεων
Στο ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς, ακούμε πολλά παιδιά του λυκείου να λένε ότι δεν θέλουν να δώσουν Πανελλήνιες Εξετάσεις.
Πολλά έχουν γραφτεί για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, για τον τρόπο διεξαγωγής τους, για τη χρησιμότητα ή την αναγκαιότητά τους, για το αν είναι ένα δίκαιο σύστημα ή όχι. Κάθε φορά που αναφερόμαστε στο θέμα αυτό, αναπόφευκτα συγκρίνουμε το ελληνικό σύστημα με συστήματα άλλων χωρών και, συνήθως, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι έχουμε το χειρότερο σύστημα!
Όμως αυτό έχουμε μέχρι τώρα.
Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι ούτε να προτείνει άλλες λύσεις ούτε να κρίνει το σύστημα των Πανελληνίων.
Σκοπός μας είναι δούμε πώς μπορούμε να δράσουμε μέσα σε αυτό.
Όταν παίζουμε ένα παιχνίδι, ακολουθούμε τους κανόνες, δεν εφευρίσκουμε νέους.
Το θέμα έχει πάρει εξάλλου τρομακτικές διαστάσεις για μαθητές, γονείς και καθηγητές.
Για πολλούς μαθητές, οι Πανελλήνιες μοιάζουν με μια προσπάθεια κατάκτησης του Έβερεστ, για άλλους μοιάζουν με μια πρόκληση, ενώ για άλλους είναι απλά μια διαδικασία χωρίς ιδιαίτερη σημασία.
Για τους γονείς, είναι είτε η προβολή των δικών τους επιθυμιών να σπουδάσει το παιδί τους είτε η πεποίθηση ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος προς την επιτυχία.
Για πολλούς καθηγητές, οι Πανελλήνιες είναι η επιβράβευση ή μη μιας προσπάθειας – αυτό όσο κι αν φαίνεται σωστό, ωστόσο είναι παράλογο.
«Δεν θέλω…»
Όλο και πιο συχνά ακούμε παιδιά να δηλώνουν: «Εγώ δεν θέλω να δώσω Πανελλήνιες!», «δεν θέλω να διαβάζω τόσο πολύ», «δεν αξίζει τον κόπο να περάσω τέτοιο στρες».
Στην ερώτηση: «και τι θα ήθελες να κάνεις αφού δεν θέλεις να δώσεις Πανελλήνιες;» απαντούν με ένα μεγαλοπρεπές «δεν ξέρω».
Δεν απαντούν ότι θα πάνε π.χ. σε ΙΕΚ ή σε ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο, ή ότι θα πάνε στο εξωτερικό να σπουδάσουν. Απλά δεν ξέρουν.
Άρα τελικά το πρόβλημα δεν είναι το εκάστοτε σύστημα Πανελληνίων, αλλά η αδιαφορία ή η έλλειψη ενδιαφέροντος για το μέλλον του καθενός.
Αυτό είναι ένα από τα σημάδια των καιρών!
Στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, με την ταχύτητα της πληροφορίας να είναι στο επίκεντρο, πολλά παιδιά αρνούνται να πληροφορηθούν ή βρίσκουν τόσο χαώδη την πληροφόρηση, ώστε τελικά «ακινητοποιούνται».
Ενδιαφέρον
Είναι σωστό να πούμε ότι τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται για το μέλλον τους;
Όχι βέβαια, τα παιδιά ενδιαφέρονται, αλλά δεν έχουν βρει τι είναι αυτό που τα ενδιαφέρει!
Από την άλλη, είναι και πολλοί γονείς που θέλουν μεν να υποστηρίξουν τα παιδιά τους, αλλά δεν ξέρουν τον τρόπο. Ακούμε π.χ. «διάλεξε ό,τι θέλεις να σπουδάσεις και εγώ θα σε βοηθήσω». Δεν υπάρχει χειρότερη φράση από αυτή. Πετάμε το μπαλάκι της ευθύνης στο παιδί που δεν έχει καμία πληροφόρηση για τις σπουδές και τα επαγγέλματα, και περιμένουμε να επιλέξει από το τίποτα.
Το ενδιαφέρον χτίζεται. Δεν είναι το ίδιο με το ταλέντο το οποίο είναι μια έμφυτη ικανότητα.
Ενδιαφέρον δημιουργείται όταν κάτι μας κεντρίσει την προσοχή, κατόπιν ψάχνουμε πληροφορίες για αυτό, φανταζόμαστε τον εαυτό μας να ασχολείται με το αντικείμενο του ενδιαφέροντός μας, ψάχνουμε να βρούμε τι χρειάζεται για να κατακτήσουμε αυτό που μας ενδιαφέρει, και έτσι δημιουργείται ο στόχος.
Ο στόχος κινητοποιεί τις δυνάμεις μας για να πετύχουμε το όνειρό μας.
Ο ρόλος του Επαγγελματικού Προσανατολισμού
Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι μια διαδικασία.
Δεν είναι ένα τεστ και δύο ώρες συνεδρίας κατά την περίοδο της συμπλήρωσης των Μηχανογραφικών. Πρέπει να ξεκινάει από τη Γ΄ Γυμνασίου και να ολοκληρώνεται με την επιλογή μεταπτυχιακού!
Με τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό, ο/η μαθητής/ρια από μικρή ηλικία καλείται να γνωρίσει τον εαυτό του/της, να αναγνωρίσει τις δεξιότητες, τα ταλέντα του/της, να κατανοήσει τις δυνάμεις του/της, να μιλήσει για τα όνειρά του/της. Να πληροφορηθεί σταδιακά για τις σπουδές και για τον κόσμο της εργασίας, να έχει τον χρόνο να ονειρευτεί τον εαυτό του/της ως επαγγελματία, να πει τις απορίες του/της και να πάρει σωστές απαντήσεις.
Πώς αλλιώς θα μπορέσει να καταλάβει με τι θα ασχοληθεί την υπόλοιπη ζωή του/της;
Πώς αλλιώς θα δημιουργήσουμε ενδιαφέρον στα παιδιά;
Και χωρίς ενδιαφέρον, είναι φυσικό να μη θέλουν να δώσουν Πανελλήνιες.
Γράφει,
Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού About career