Συχνή παρανόηση

Πολλοί γονείς αλλά και φοιτητές λανθασμένα πιστεύουν πως, αν πάρουν πτυχίο σε ένα ακαδημαϊκό αντικείμενο, την επόμενη μέρα θα μπορέσουν να ασκήσουν το επάγγελμά τους. Στην πραγματικότητα, δεν αρκεί ένα πτυχίο για να καταφέρει κάποιος να ασκήσει το επάγγελμα που σπούδασε στο πανεπιστήμιο. Αυτό γίνεται εφικτό μόνο με την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος.

Δεν αρκεί κάποιος να τελειώσει, για παράδειγμα, μια σχολή οικονομικών για να ανοίξει λογιστικό γραφείο. Πρέπει και οι σπουδές του να έχουν πιστοποιηθεί έτσι ώστε να μπορεί να πάρει άδεια από το Οικονομικό Επιμελητήριο.

Τι εννοούμε με τον όρο «επαγγελματικά δικαιώματα»;

Ο όρος «επαγγελματικά δικαιώματα» αναφέρεται στο δικαίωμα πρόσβασης σε νομοθετικά ρυθμιζόμενες επαγγελματικές δραστηριότητες.

Η ουσία της έννοιας της νομοθετικά ρυθμιζόμενης επαγγελματικής δραστηριότητας αφορά αποκλειστικά τις δραστηριότητες εκείνες που εμπεριέχουν ανάληψη ευθύνης από τον επαγγελματία έναντι δημόσιας αρχής.

Ως νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα νοείται η δραστηριότητα ή το σύνολο νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων που αποτελούν το επάγγελμα αυτό σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ, το οποίο ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο τις οδηγίες του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Ένα επάγγελμα θεωρείται νομοθετικά κατοχυρωμένο αν για την άσκησή του απαιτούνται η κατοχή συγκεκριμένων (ακαδημαϊκών ή μη) τίτλων σπουδών και, σε αρκετές περιπτώσεις, η ιδιότητα μέλους της αντίστοιχης επαγγελματικής ένωσης.

Οι προϋποθέσεις για την πρόσβαση σε νομοθετικά ρυθμιζόμενη επαγγελματική δραστηριότητα καθορίζονται με νόμους και προεδρικά διατάγματα.

Στο πλαίσιο του καθορισμού των προϋποθέσεων για την άσκηση ενός επαγγέλματος, καθορίζονται τα πεδία άσκησής του, οι βαθμίδες του επαγγέλματος (για παράδειγμα βοηθός, τεχνίτης, αρχιτεχνίτης) και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση των σχετικών επαγγελματικών αδειών ανά πεδίο επαγγελματικής δραστηριότητας.

Η απόδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων προϋποθέτει τη νομοθετική κατοχύρωση ενός επαγγέλματος.

Η επαγγελματική άδεια είναι το έντυπο που δίνει στον κάτοχό της τη δυνατότητα να συνδέσει τις ακαδημαϊκές του σπουδές με το νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα και να καθορίσει τα επαγγελματικά του δικαιώματα, δηλαδή το δικαίωμα να έχει πρόσβαση σε επαγγελματικές δραστηριότητες που ρυθμίζονται νομοθετικά.

Η άδεια άσκησης επαγγέλματος είναι απαραίτητη μόνο για νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα.

Συμπλήρωση μηχανογραφικού και επαγγελματικά δικαιώματα

Ενδεικτικά, επισημαίνουμε σημαντικές ειδικότητες που σχετίζονται με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η απόκτηση απλώς του πτυχίου δεν αρκεί για την άσκηση του αντίστοιχου επαγγέλματος.

Έτσι, λοιπόν, για να εργαστεί κάποιος ως οικονομολόγος, λογιστής ή φοροτεχνικός, απαιτείται έκδοση άδειας από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Για την άσκηση του επαγγέλματος του πολιτικού μηχανικού, του μηχανολόγου μηχανικού, του ηλεκτρολόγου μηχανικού, του αρχιτέκτονα μηχανικού, του αγρονόμου-τοπογράφου μηχανικού, του χημικού μηχανικού, του μηχανικού μεταλλείου - μεταλλουργού μηχανικού, του ναυπηγού μηχανικού, του αεροναυπηγού μηχανικού, του ηλεκτρονικού μηχανικού και, γενικότερα, όλων των μηχανικών αποφοίτων σχολών του πολυτεχνείου, είναι απαραίτητη η έκδοση άδειας από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.

Για πολλές από τις σχολές που υπάρχουν στο μηχανογραφικό, είτε δεν έχουν αποδοθεί ακόμα επαγγελματικά δικαιώματα είτε αναμένεται να καθοριστούν.

Για παράδειγμα, αρκετές σχολές μηχανικών δεν έχουν αποκτήσει ακόμη επαγγελματικά δικαιώματα.

Οι απόφοιτοι τμημάτων που δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα ή βρίσκονται σε αναμονή για αυτά (συνήθως για χρόνια) συχνά αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα στην αγορά εργασίας.

Για αυτό, επιλέγοντας μια σχολή, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν ο τίτλος σπουδών που θα μας δώσει επιτρέπει την εγγραφή στο ΤΕΕ ή στο Οικονομικό Επιμελητήριο και, ακολούθως, την κατοχύρωση επαγγελματικού δικαιώματος.

Άδειες ασκήσεως επαγγέλματος εκδίδονται…

Στον τομέα της υγείας και της πρόνοιας, από την αρμόδια διεύθυνση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εκδίδονται άδειες για γιατρούς, οδοντιάτρους, φαρμακοποιούς, ψυχολόγους, ακτινοφυσικούς ιατρικής, φυσικούς νοσοκομείου, τεχνικούς προσθετικών-ορθωτικών και λοιπών μέσων αποκατάστασης, οδοντοτεχνίτες εργοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές. Επίσης, για αισθητικούς, επόπτες δημόσιας υγείας, επισκέπτες υγείας, οπτικούς, μαίες και νοσηλευτές καθώς και για κοινωνικούς λειτουργούς.

Στο Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος εγγράφονται εξασφαλίζοντας αντίστοιχη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος οι γεωλόγοι, οι γεωπόνοι, οι δασολόγοι, οι κτηνίατροι και οι ιχθυολόγοι. Οι δικηγόροι χρειάζονται σχετική άδεια από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και οι συντηρητές αρχαιοτήτων και έργων τέχνης από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Φυσικά, σχετική άδεια από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας χρειάζονται και οι αξιωματικοί του Εμπορικού Ναυτικού, οι πλοίαρχοι και οι μηχανικοί.

Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε για τις άδειες ασκήσεως επαγγέλματος;

Η έγκυρη πληροφόρηση στο κομμάτι αυτό μπορεί να εξασφαλίσει μια πιο εύστοχη επιλογή σπουδών ή έναν καλύτερο σχεδιασμό σταδιοδρομίας. Ας δούμε κάποια ενδεικτικά παραδείγματα:

Για κάποιο άτομο που ενδιαφέρεται να εργαστεί ως αισθητικός, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ότι άδεια ασκήσεως επαγγέλματος με δικαίωμα ίδρυσης και αυτόνομης λειτουργίας εργαστηρίου αισθητικής έχει μόνο ο απόφοιτος του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και όχι ο απόφοιτος του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε, Θεσσαλονίκη), γιατί η σχολή του ΔΙ.ΠΑ.Ε. δεν έχει κατεύθυνση Αισθητικής και Κοσμετολογίας. Έτσι, η παραπάνω πληροφορία μπορεί να αποβεί καθοριστική για τη σταδιοδρομία του.

Τα επαγγελματικά δικαιώματα προσδιορίζουν και το αντικείμενο σπουδών.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο του οικονομολόγου που παραδοσιακά συνδέεται με το 4ο Επιστημονικό Πεδίο. Πτυχίο Οικονομολόγου με δυνατότητα εγγραφής στο Οικονομικό Επιμελητήριο έχουν και οι παρακάτω σχολές από το 1ο Επιστημονικό Πεδίο Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών.:

• Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΠΑ.ΠΕΙ.) από τον τομέα Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Πυλώνα
• Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (Θεσσαλονίκη) από την κατεύθυνση «Οικονομικά και Διεθνείς Επιχειρήσεις»
• Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης (Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Ένας υποψήφιος πρέπει να γνωρίζει το αντικείμενο σπουδών για να μη βρεθεί προ εκπλήξεων. Ο υποψήφιος, δηλαδή, από το 1ο Επιστημονικό Πεδίο θα μπορεί να αντεπεξέλθει στα μαθήματα, για παράδειγμα, της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου που απαιτούν μαθηματικά;

Πολλές φορές ο τίτλος μιας σχολής δεν φανερώνει τα επαγγελματικά δικαιώματα που δίνει στους αποφοίτους της ενώ, κάποιες φορές, σχολές με το ίδιο όνομα μπορεί να οδηγούν σε διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα.

• Οι απόφοιτοι του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ αποκτούν τα επαγγελματικά δικαιώματα του φιλολόγου.
• Το Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας εντάσσει τους αποφοίτους του στην κατηγορία ΠΕ 71 Δασκάλων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, αν επιλέξουν την κατεύθυνση «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες».
  Αντίθετα, το Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου δεν έχει αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα.
• Οι απόφοιτοι του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα γεωπόνου, ωστόσο ανάλογα με τον αριθμό των οικονομικών μαθημάτων μπορούν να εγγραφούν και στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος ως οικονομολόγοι.
• Οι απόφοιτοι των δύο τμημάτων Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθώς και των δύο τμημάτων Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Πειραιά, εκτός από την ένταξή τους στον κλάδο ΠΕ 86 καθηγητών Πληροφορικής, εγγράφονται και στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος ως οικονομολόγοι.

Είναι ξεκάθαρο επομένως ότι η έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση από εξειδικευμένους συμβούλους μπορεί να δώσει μεγάλη ευελιξία στον σχεδιασμό μιας σταδιοδρομίας.

Γράφει η Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη

Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού στην εταιρία About Career

Share this post