Κάθε αρχή και δύσκολη
Γ΄ Γυμνασίου: Είναι το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και η αρχή ενός αχαρτογράφητου πεδίου. Πρακτικά, θα λέγαμε ότι είναι το τέλος της ξενοιασιάς και της ασφάλειας. Ο μαθητής μέχρι τότε έχει την ομπρέλα της οικογένειας, δεν αποφασίζει για το μέλλον του, δεν σκέφτεται τι συμβαίνει στον κόσμο και δεν τον απασχολεί κιόλας. Η ερώτηση «τι θα σπουδάσεις;» ηχεί μακρινή.
Οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, η κοινωνική αστάθεια, η κρίση των τελευταίων ετών, οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και οι αλλαγές στην αγορά εργασίας δεν απασχολούν τον έφηβο, δεν τις θεωρεί δικές του υποθέσεις.
Και ξαφνικά, μια ωραία πρωία, καλείται να αποφασίσει «τι θα γίνει όταν μεγαλώσει», τι τύπο λυκείου θα ακολουθήσει, τι σπουδές θα κάνει, ποιο δρόμο θα πάρει.
Ο σύγχρονος νέος καλείται να επιδείξει μεγαλύτερη προσωπική ευθύνη στη διαμόρφωση της σταδιοδρομίας του συγκριτικά με το παρελθόν, όπου έφτανε η σύνδεση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του ατόμου με τα χαρακτηριστικά του επαγγελματικού περιβάλλοντος.
Η διαδικασία της λήψης αποφάσεων πλέον νοείται ως μια διά βίου ανάγκη και όχι απλώς ως μια μοναδική απόφαση που λαμβάνουν τα άτομα, κυρίως στην εφηβεία, για τις σπουδές και το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν.
Εμπόδια στη λήψη επαγγελματικών αποφάσεων
Κάθε έφηβος μπορεί να αξιοποιήσει τα προσόντα του, τις δυνατότητές του, να αξιολογήσει τα ενδιαφέροντα αλλά και τις αξίες του, να πάρει τις πληροφορίες που χρειάζεται, και έτσι να πάρει τις αποφάσεις του για να κάνει τον σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του.
Ωστόσο, είναι πολύ πιθανόν να εμφανιστούν εμπόδια σε αυτή την πορεία, τα οποία όμως είναι ικανά να αποπροσανατολίσουν, να απογοητεύσουν και να εκτρέψουν τελείως τον έφηβο από την πορεία του προς την εκπλήρωση των ονείρων του.
Τέτοια εμπόδια ενδέχεται να είναι:
- η επανάληψη και ο μηρυκασμός αρνητικών σκέψεων
- ο προσανατολισμός στις αδυναμίες και τις ελλείψεις
- η χαμηλή αυτοεκτίμηση καθώς και η πολύ υψηλή αυτοεκτίμηση
- η έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης για τις σπουδές και τα επαγγέλματα
- το περιβάλλον των φίλων, η επιθυμία ευχαρίστησης των άλλων και η εξάρτηση από τους άλλους στη λήψη απόφασης
- η αδικαιολόγητη αναβλητικότητα στις επιλογές
- οι δυσλειτουργικές πεποιθήσεις σταδιοδρομίας, όπως επαγγέλματα «γυναικεία-ανδρικά», «προχωράει όποιος έχει μέσο», «η ομορφιά είναι εισιτήριο για την καλή δουλειά» κ.λπ.
- Άλλα εμπόδια μπορεί να είναι η υπερβολική σημασία σε μια απόφαση και στην πεποίθηση για αδυναμία ανάκλησης της απόφασης, καθώς και η εμμονή στα στερεότυπα (διάκριση ανάλογα με το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία κ.λπ.).
Στο τέλος της Γ΄ Γυμνασίου ο έφηβος μπαίνει σε περίοδο έντονων αμφισβητήσεων, αποδόμησης των αρχών του σχολείου και της οικογένειας, και ταυτόχρονα αρχίζει να καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει δίχτυ ασφαλείας για να προστατευτεί. Παθαίνει σοκ όταν πρέπει να πάρει αποφάσεις που αφορούν το μέλλον του.
Ξεπερνιούνται τα εμπόδια;
Μεγάλη σημασία για τον έφηβο έχουν ο εντοπισμός όλων αυτών των εμποδίων και η προσπάθεια να λυθούν τα όποια προβλήματα.
Δυστυχώς, πολλές φορές η οικογένεια και το σχολείο είναι μέρος αυτών των εμποδίων, γι’ αυτό η επέμβαση ενός ανεξάρτητου συμβούλου είναι απαραίτητη.
Ένας σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού μπορεί να βοηθήσει τον ωφελούμενο να αναπτύξει το επίπεδο της αυτογνωσίας του, να διαμορφώσει επαγγελματική ταυτότητα, να αναπτύξει σημαντικές δεξιότητες λήψης απόφασης (για παράδειγμα, επίλυση προβλημάτων, αναζήτηση πληροφοριών, στοχοθέτηση κ.λπ.), καθώς και να υιοθετήσει ορισμένες εποικοδομητικές στρατηγικές αντιμετώπισης των δυσκολιών που συνεπάγεται η λήψη απόφασης.
Επαγγελματικός προσανατολισμός δεν είναι μόνο να βρούμε τι επάγγελμα ταιριάζει στον καθένα, αντίθετα είναι η ολιστική προσέγγιση του ατόμου για την υποστήριξή του στον σχεδιασμό της ζωής του.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν αφορά μόνο τα παιδιά της Γ΄ Λυκείου για να δουν τι σχολές θα δηλώσουν στο μηχανογραφικό τους.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός πρέπει να ξεκινάει από το γυμνάσιο ούτως ώστε να υπάρχει το περιθώριο του χρόνου για την αντιμετώπιση όλων των εμποδίων και τη χάραξη μιας καλής σταδιοδρομίας.
Στην About Career (www.aboutcareer.gr) δείχνουμε μεγάλη ευαισθησία στην αξία της ενημέρωσης των παιδιών για τα οφέλη του επαγγελματικού προσανατολισμού και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε τη δυνατότητα που μας δίνουν τα σχολεία προς αυτό τον σκοπό.
Γράφει,
Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού
Share this post
