Λίγη θεωρία
Πώς παίρνει ο έφηβος μια απόφαση για τη σταδιοδρομία του;
Για να μπορέσει κάποιος να πάρει μια απόφαση για τη σταδιοδρομία του:
- τι να σπουδάσει;
- ποιο επάγγελμα του ταιριάζει και έχει μέλλον;
- τι πρέπει να κάνει για να πετύχει τον στόχο του;
είναι απαραίτητο να μπορεί να συνδυάζει και να συσχετίζει τωρινές καταστάσεις με μελλοντικές. Θα πρέπει, δηλαδή, να οραματίζεται το μέλλον του. Μέσω αυτού του οραματισμού, οι έφηβοι επιδιώκουν τους στόχους τους, αναμένουν τις συνέπειες των ενεργειών τους, και συνειδητοποιούν ότι το παρόν αποτελεί τη βάση για την κατασκευή του μέλλοντός τους. Ο οραματισμός για το μέλλον αφορά τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματα των ανθρώπων για την πορεία τους και την ικανότητα να προβλέπουν πολλαπλά πιθανά μελλοντικά σενάρια.
Τα άτομα που προσανατολίζονται προς το μέλλον έχουν συνήθως καλύτερη αντίληψη του τρόπου με τον οποίο η τρέχουσα συμπεριφορά τους επηρεάζει την επίτευξη των μελλοντικών τους στόχων.
Το να μπορεί κάποιος να οραματιστεί το μέλλον του σχετίζεται με την ευελιξία και τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό για την επίτευξη των στόχων. Δηλαδή, οι έφηβοι που σκέφτονται πώς θέλουν να είναι το μέλλον τους είναι πιο εστιασμένοι σε ό,τι θέλουν και λαμβάνουν τις απαραίτητες αποφάσεις για να φτάσουν στο επιθυμητό επάγγελμα. Έτσι, αναπτύσσουν αίσθηση εμπιστοσύνης στον εαυτό τους και δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη.
Αντίθετα, οι νέοι με χαμηλότερα επίπεδα μελλοντικού προσανατολισμού έχουν την τάση να ρισκάρουν και τελικά να απογοητεύονται από τις αποφάσεις τους.
Τα παραπάνω αφορούν την επαγγελματική προσαρμοστικότητα, την οποία χρειάζεται κάθε άνθρωπος, οποιασδήποτε ηλικίας, προκειμένου να διαχειριστεί νέες συνθήκες και να διεκδικήσει προοπτικές για το μέλλον του.
Ασκήσεις
α) «Οι αποσκευές μου»
Η επαγγελματική σταδιοδρομία είναι ένα ταξίδι που ξεκινάει από τα μαθητικά μας χρόνια και συνεχίζεται για την υπόλοιπη ζωή μας.
Αν μπορούσε κάποιος να έχει μια βαλίτσα όπου μέσα θα έβαζε μόνο σημαντικά πράγματα για να τα έχει μαζί του στο ταξίδι της σταδιοδρομίας του, ποια θα ήταν αυτά; Ποια θα έπρεπε να αφήσει πίσω του; Από ένα σύνολο εμπειριών, σπουδών, απρόοπτων γεγονότων, αλλαγών και μεταβάσεων, ποια θα έπρεπε να πάρει μαζί του;
Σε αυτή την άσκηση, ο μαθητής/φοιτητής/ενήλικος θα πρέπει να επιλέξει «τα επιτεύγματά του», για παράδειγμα, πτυχία, σπουδές κ.λπ., τις ικανότητές του, τις εμπειρίες που έχει αποκτήσει μέχρι τότε, και να δώσει χώρο στις επιθυμίες, στους στόχους, και στις προσδοκίες για το μέλλον, προχωρώντας έτσι σε μελλοντικές δράσεις στη διάρκεια του επαγγελματικού του ταξιδιού.
Αν θέλουμε να το κάνουμε πιο σαφές, θα πρέπει καθένας, με χαρτί και με μολύβι, να γράψει τι να πάρει μαζί του και τι να αφήσει πίσω του.
β) Η «γραμμή της ζωής μου»
Όταν αποφασίσει κάποιος να ταξιδέψει, είναι πιο αποτελεσματικό να σχεδιάσει τη διαδρομή του, τις στάσεις του και τον χρόνο που έχει στη διάθεσή του. Έτσι, περιορίζει τα απρόοπτα, αναπροσαρμόζει κάποιες διαδρομές, ή επιλέγει άλλες. Με αυτό τον τρόπο αποκτά τον έλεγχο των αποφάσεών του.
Σχεδιάζοντας μια γραμμή, σημειώνει πάνω της την ηλικιακή περίοδο κατά την οποία θεωρεί ότι κάποιο γεγονός θα πρέπει να έχει συμβεί. Για παράδειγμα, ένας μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου, με αφετηρία το σήμερα, υπολογίζει ότι σε τρία χρόνια θα έχει τελειώσει το λύκειο, σε τέσσερα το πανεπιστήμιο, σε δύο το μεταπτυχιακό του, σε έναν χρόνο θα έχει βρει δουλειά. Δηλαδή, από τα 15 μέχρι τα 25 έτη θα πρέπει να έχει ακολουθήσει αυτή την πορεία. Με αυτό τον σχεδιασμό βλέπει τα σημεία στα οποία εκείνος έχει τον έλεγχο της ζωής του. Η «γραμμή της ζωής» πρέπει να αποτελεί έναν σκελετό ο οποίος θα γεμίσει με προσωπικές λεπτομέρειες.
Είναι μια σύντομη επαγγελματική αυτοβιογραφία που προσδιορίζει με γρήγορο τρόπο επαγγελματικά ενδιαφέροντα, επαγγελματικούς στόχους, προσωπικά ζητήματα, πρόβλεψη αλλαγών και των συνακόλουθων αποφάσεων.
Συνοψίζοντας
Με τις ασκήσεις αυτές, οι ωφελούμενοι μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η ζωή των ανθρώπων ακολουθεί μια πορεία περιόδων ζωής όπου τα άτομα έρχονται αντιμέτωπα με ζητήματα και καθήκοντα στοχοθέτησης και λήψης επαγγελματικών αποφάσεων, τα οποία προϋποθέτουν κατάλληλη προετοιμασία, προσωπική ευθύνη και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους.
Στην About Career δίνεται μεγάλη σημασία στην επαγγελματική επιτυχία των ατόμων και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων επαγγελματικής προσαρμοστικότητας προκειμένου να υποστηριχθεί η διαχείριση προκλήσεων που αφορούν τη μελλοντική τους επαγγελματική ανάπτυξη.
Γράφει,
Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού About Career