Διαχρονικά, οι επιλογές σπουδών που προσφέρονται στους φοιτητές του 1ου Επιστημονικού Πεδίου, συνδέονται με την εκπαίδευση αλλά και με τη μελέτη του ανθρώπου και της γενικής συμπεριφοράς του. Σε μια εποχή που τα κοινωνικά προβλήματα αλλά και οι δύσκολες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυξάνονται συνεχώς, παρατηρείται μια έντονη στροφή των νέων στην Κοινωνική Εργασία και το επάγγελμα του Κοινωνικού Λειτουργού.
Η Κοινωνική Εργασία βασίζεται στις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλλαγής, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανάπτυξης, της ενδυνάμωσης και στοχεύει στην πρόληψη και αντιμετώπιση των ανθρώπινων προβλημάτων. Πέρα από την υποστήριξη, οι κοινωνικοί λειτουργοί βοηθούν τους ανθρώπους να αναπτύξουν νέες δεξιότητες ή να βελτιώσουν υπάρχουσες, ενθαρρύνοντας τους να υιοθετήσουν μία πιο θετική νοοτροπία και στάση απέναντι στη ζωή. Πάρα πολλοί θεωρούν πως ο κοινωνικός λειτουργός είναι και ψυχολόγος καθώς και οι δύο ειδικότητες γνωρίζουν τις βασικές αρχές του τομέα της ψυχολογίας και έχουν πολλά κοινά πεδία δράσης. Η αλήθεια όμως είναι πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο καθώς από τη μια ο κοινωνικός λειτουργός είναι ο επαγγελματίας που στοχεύει στη δημιουργία μιας κοινωνικής αλλαγής, ενώ από την άλλη ο ψυχολόγος είναι αυτός που θεραπεύει προβλήματα ψυχικής υγείας.
Στη χώρα μας για να σπουδάσει κάποιος Κοινωνική Εργασία και να αποκτήσει το επαγγελματικό δικαίωμα του Κοινωνικού Λειτουργού, θα πρέπει να φοιτήσει είτε στο τμήμα της Αθήνας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), είτε στης Κομοτηνής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ), είτε στου Ηρακλείου του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), είτε στο τμήμα Επιστημών Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας Πατρών με την προϋπόθεση όμως ότι θα επιλέξει την κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας. Τα 3 πρώτα τμήματα εντάσσονται αποκλειστικά στο 1ο Επιστημονικό Πεδίο ενώ το τμήμα της Πάτρας εντάσσεται στα κοινά τμήματα και η πρόσβαση γίνεται από όλα τα Επιστημονικά Πεδία. Στόχος των τμημάτων είναι η παροχή υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και εξειδίκευσης στην Κοινωνική Εργασία και η ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού ικανού να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες προκλήσεις. Οι απόφοιτοι αποκτούν το απαραίτητο γνωστικό επίπεδο ώστε να είναι σε θέση να στελεχώσουν με επιτυχία ένα μεγάλο φάσμα κοινωνικών υπηρεσιών και οργανώσεων.
Έπειτα από την ολοκλήρωση των σπουδών τους οι απόφοιτοι αποκτούν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και μπορούν να εργαστούν τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Έχουν τη δυνατότητα να απασχοληθούν και να σταδιοδρομήσουν στον τομέα της Υγείας, της Κοινωνικής Πρόνοιας, της Ψυχικής Υγείας, της Κοινωνικής Ασφάλισης, του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, της Εργασίας και της Εκπαίδευσης. Ανάλογα με το αντικείμενο του τομέα απασχόλησης τους προσφέρουν υπηρεσίες ενημερωτικού, συμβουλευτικού και υποστηρικτικού χαρακτήρα. Επιπρόσθετα με κατάλληλο συνδυασμό μεταπτυχιακών σπουδών μπορούν να αποκτήσουν κατάλληλη εξειδίκευση διευρύνοντας έτσι τους επαγγελματικούς τους ορίζοντες. Έξυπνες εξειδικεύσεις για τους Κοινωνικούς Λειτουργούς δημιουργούνται σε τομείς όπως η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, η Γεροντολογία και η Ειδική Αγωγή.
Διαπολιτισμική Εκπαίδευση
Η διαπολιτισμική Εκπαίδευση είναι η διαδικασία αναγνώρισης ετερότητας και συνεργασίας μεταξύ ατόμων διαφορετικών πολιτισμών. Βασικό μέλημα της είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη συνάντηση δύο ή περισσότερων πολιτισμών και οι παιδαγωγικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση τους. Καθώς το μεταναστευτικό βρίσκεται σε έξαρση τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, δημιουργούνται πολλές ευκαιρίες εργασίας για κοινωνικούς λειτουργούς σε Μ.Κ.Ο. προσφύγων αλλά και σε διαπολιτισμικά σχολεία.
Γεροντολογία
Οι ανάγκες των ατόμων της τρίτης ηλικίας δεν διαφέρουν πολύ από αυτές των νέων. Οι ηλικιωμένοι έχουν και αυτοί την ανάγκη να νιώθουν ότι ακόμα είναι δημιουργικοί και ότι προσφέρουν στην οικογένεια και στο κοινωνικό σύνολο. Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων ανθρώπων λόγω της υπογεννητικότητας, αναδύονται η Γεροντολογία και η ψυχολογική διαχείριση ατόμων της 3ης ηλικίας δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες εργασίας σε οίκους ευγηρίας, σε προγράμματα προστασίας υπερήλικων και σε κέντρα ψυχικής υγείας.
Ειδική Αγωγή
Η Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση είναι το σύνολο των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που παρέχονται σε μαθητές με επιβεβαιωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με ή χωρίς αναπηρία. Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι κοινωνικοί λειτουργοί εντάσσονται στον χώρο της εκπαίδευσης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής καθημερινότητας. Ειδικότερα, στα σχολεία ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης αποτελούν το συνδετικό κρίκο μεταξύ σχολείου, οικογένειας και άλλων κοινωνικών φορέων με επίκεντρο τον μαθητή και τις ιδιαίτερες ανάγκες του. Με τη δράση τους στοχεύουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών και αναγκών του κάθε μαθητή, στην ενίσχυση των δεξιοτήτων του αλλά και στην συμβουλευτική υποστήριξη της οικογένειας του.
Επεξεργασία - Επιμέλεια: Μπαρλάκας Δημήτριος, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας LABORA.