Τι είναι η επιστήμη της πληροφορικής;
Λίγο από Ιστορία
Η ανάγκη του ανθρώπου για ακριβείς υπολογισμούς τον οδήγησε στην κατασκευή υπολογιστικών εργαλείων. Τα υπολογιστικά εργαλεία τα διαδέχθηκαν οι υπολογιστικές μηχανές. Η αντικατάσταση των ηλεκτρικών λυχνιών από τρανζίστορ συνδεδεμένα ώστε να δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα, τη δεκαετία του ’50, έδωσε ώθηση στη δημιουργία των πρώτων υπολογιστών.
Το 1943 κατασκευάζεται ο πρώτος υπολογιστής γενικής χρήσης με το όνομα ENIAC. Ζυγίζει 30 τόνους, καλύπτει 140 τετραγωνικά μέτρα και μπορεί να πραγματοποιήσει 357 πολλαπλασιασμούς το δευτερόλεπτο.
Το πρώτο πανεπιστημιακό τμήμα Πληροφορικής στον κόσμο ιδρύθηκε το 1953 στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην Ελλάδα, το 1980 ιδρύθηκε το πρώτο πανεπιστημιακό τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών.
Αντικείμενο της πληροφορικής
Σήμερα η πληροφορική συνδέεται με όλες τις επιστήμες –θετικές, θεωρητικές, υγείας, οικονομικές– διότι αναπτύσσει αλγόριθμους προς επίλυση προβλημάτων, κατασκευάζει και βελτιώνει συστήματα λογισμικού, διακινεί ταχέως και ασφαλώς πληροφορίες μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων, διαχειρίζεται δεδομένα, διατυπώνει συλλογισμούς, προσομοιώνει τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου και πολλά άλλα.
Τομείς της πληροφορικής
Ως επιστήμη, η πληροφορική καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων που συνεχώς διευρύνεται και εξειδικεύεται. Γενικά, οι σπουδές στην πληροφορική διακρίνονται στους παρακάτω τομείς:
- επιστήμη υπολογιστών
- μηχανική υπολογιστών
- τηλεπικοινωνίες
- πληροφοριακά συστήματα
Ας κάνουμε μερικές σημαντικές διευκρινίσεις για όλους όσοι ενδιαφέρονται να σπουδάσουν πληροφορική.
- Η επιστήμη των υπολογιστών μελετά την επεξεργασία δεδομένων, τρόπους επικοινωνίας και αποθήκευσης στις υπολογιστικές συσκευές. Δηλαδή ο σπουδαστής μαθαίνει να γράφει αλγόριθμους για χειρισμό δεδομένων, να δημιουργεί συστήματα υπολογιστικά για αυτούς που γράφουν εφαρμογές, βάσεις δεδομένων, συστήματα ασφαλείας κ.λπ.
- Η μηχανική των υπολογιστών ασχολείται με τα υλικά περισσότερο. Δηλαδή με το πώς λειτουργούν οι μικροεπεξεργαστές, πώς σχεδιάζονται και βελτιστοποιούνται, πώς μεταδίδονται τα δεδομένα και πώς γράφονται και συντάσσονται προγράμματα για διαφορετικά συστήματα υλικού.
- Τηλεπικοινωνίες: Οι σπουδές συνδυάζουν τις γνώσεις της πληροφορικής με την ανάλυση σημάτων και δεδομένων, το διαδίκτυο, τα υπολογιστικά συστήματα, την επεξεργασία, μετάδοση και κωδικοποίηση πληροφορίας, τις ηλεκτρονικές διατάξεις, τις κινητές και δορυφορικές επικοινωνίες και τα συστήματα αυτοματισμού.
- Τα πληροφοριακά συστήματα είναι ένας συνδυασμός υλικού (hardware), λογισμικού (software), δικτύωσης (database), και ανθρώπινου δυναμικού (HR). Αυτά τα συστήματα συνεργάζονται για να υποστηρίξουν σημαντικές επιχειρησιακές λειτουργίες για τη λήψη αποφάσεων, αναφορές σε δεδομένα, οπτικοποίηση, ούτως ώστε να βοηθούν στον συντονισμό μιας επιχείρησης.
Σχολές για σπουδές πληροφορικής στην Ελλάδα
Τα τμήματα Πληροφορικής των ελληνικών πανεπιστημίων:
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Αθήνα): Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) – 18.470
- Ικάρων (ΣΙ) Έρευνας Πληροφορικής Σχολής Ικάρων – 18.380
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Θεσσαλονίκη): ΑΠΘ – 17.910
- Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (Αθήνα), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) – 17.385
- Πληροφορικής (Αθήνα), Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) – 17.150
- Πληροφορικής (Θεσσαλονίκη), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) – 17.090
- Πληροφορικής (Πειραιάς), Πανεπιστήμιο Πειραιά – 16.605
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών (Πάτρα), Πανεπιστήμιο Πατρών – 16.395
- Εφαρμοσμένης Πληροφορικής – Επιστήμη και Τεχνολογία Υπολογιστών (Θεσσαλονίκη), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – 16.330
- Πληροφορικής και Τηλεματικής (Αθήνα), Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο – 16.220
- Εφαρμοσμένης Πληροφορικής – Πληροφοριακά Συστήματα (Θεσσαλονίκη), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – 16.085
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Βόλος), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – 15.740
- Ψηφιακών Συστημάτων (Πειραιάς), Πανεπιστήμιο Πειραιά – 15.640
- Επιστήμης Υπολογιστών (Ηράκλειο), Πανεπιστήμιο Κρήτης – 15.617
- Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών (Αιγάλεω), Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής – 14.792
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Κοζάνη), Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας – 14.325
- Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής (Ιωάννινα), Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – 14.243
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Ξάνθη), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) – 14.140
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Χανιά), Πολυτεχνείο Κρήτης – 14.077
- Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής (Πάτρα), Πανεπιστήμιο Πατρών – 13.896
- Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων (Θεσσαλονίκη), Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.) – 13.880
- Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (Λαμία), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – 12.950
- Μηχανικών Πληροφορικής, Υπολογιστών και Τηλεπικοινωνιών (Σέρρες), ΔΙ.ΠΑ.Ε. – 11.980
- Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (Τρίπολη), Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – 11.875
- Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική (Λαμία), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – 11.825
- Πληροφορικής (Καβάλα), ΔΙ.ΠΑ.Ε. – 11.143
- Πληροφορικής (Κέρκυρα), Ιόνιο Πανεπιστήμιο – 10.770
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Πάτρα), Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – 10.081
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Ηράκλειο), Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ.) – 9.660
- Πληροφορικής (Καστοριά), Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας – 9.560
- Ψηφιακών Συστημάτων (Λάρισα), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – 9.470
- Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων (Σάμος), Πανεπιστήμιο Αιγαίου – 9.305
- Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (Άρτα), Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – 9.039
- Ψηφιακών Συστημάτων (Σπάρτη), Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – 8.808
Εισαγωγή φοιτητών
Σχολές για σπουδές πληροφορικής υπάρχουν και στα τέσσερα επιστημονικά πεδία.
Από τα επαγγελματικά λύκεια, οι τομείς που οδηγούν σε σπουδές πληροφορικής είναι οι εξής: Πληροφορικής, Ηλεκτρονικής και Αυτοματισμού, Ηλεκτρολογίας, καθώς και της κοινής ομάδας.
Εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην πληροφορική
Η πληροφορική, εκτός από θεωρητική γνώση, περιλαμβάνει και εκπαίδευση σε εξιδεικευμένα εργαστήρια:
- Εργαστήριο Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων
- Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων
- Εργαστήριο Διαδικτυακών και Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων Υπηρεσιών και Ασφάλειας
- Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Εικονικής Πραγματικότητας
- Εργαστήριο Ενσωματωμένων Υπολογιστικών Συστημάτων
- Εργαστήριο Ασφάλειας
- Εργαστήριο Αναγνώρισης Προτύπων και Μηχανικής Μάθησης – Πολυμέσων
- Εργαστήριο Διακριτών Μαθηματικών και Θεωρητικής Πληροφορικής
- Εργαστήριο Ψηφιακού Πολιτισμού, Έξυπνων Πόλεων, Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) και Προηγμένων Ψηφιακών Τεχνολογιών και Υπηρεσιών
Έτσι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε προπτυχιακό επίπεδο δεν είναι εφικτή.
Αντίθετα, όλα σχεδόν τα πανεπιστήμια προσφέρουν σεμινάρια υψηλού επιπέδου για την ενημέρωση νέων τεχνολογιών και προς ενημέρωση των επαγγελματιών του κλάδου, τα οποία γίνονται εξ αποστάσεως.
Μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικά στην πληροφορική
Η πληροφορική είναι μια ταχέως εξελισσόμενη επιστήμη, για αυτό και όλα τα πανεπιστήμια προσφέρουν μεταπτυχιακές σπουδές. Πολλά προγράμματα διεξάγονται σε διατμηματικό επίπεδο όπου συνδυάζονται τμήματα της Διοίκησης Επιχειρήσεων, της Μηχανολογίας, των Επικοινωνιών και πολλά ακόμα.
Το κόστος αυτών των προγραμμάτων ποικίλλει, αλλά δεν λείπουν και αυτά τα οποία παρέχονται δωρεάν.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε μερικά από τα μεταπτυχιακά που υπάρχουν:
- Διοίκηση και Οικονομική των Τηλεποικοινωνιακών Δικτύων (διατμηματικό μεταξύ των τμημάτων Πληροφορικής και Τηλεποικοινωνιακών, και Οικονομικών)
- Μικροηλεκτρονική (διατμηματικό πρόγραμμα, με συνεργασία μεταξύ των Τμημάτων Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών και Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Ινστιτούτου Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ).
- Βιοπληροφορική
- Τεχνολογίες Πληροφορικής στην Ιατρική και τη Βιολογία με επιμέρους κατευθύνσεις:
1 Πληροφορική στην Ιατρική
2 Βιοπληροφορική
Επίσης, από τα ελληνικά πανεπιστήμια προσφέρεται η δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικών διατριβών. Οι νέοι διδάκτορες θα έχουν την ικανότητα της ανεξάρτητης και αυτόνομης προαγωγής της επιστήμης στους τομείς των ενδιαφερόντων τους.
Επαγγελματική απασχόληση
Ενδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε μερικούς τομείς απασχόλησης για αυτούς οι οποίοι έχουν επιλέξει σπουδές πληροφορικής:
- Μηχανικός λογισμικού εφαρμογών Η/Υ
- E-commerce specialist
- Καθηγητής Πληροφορικής
- Προγραμματιστής Η/Υ
- Τεχνικός Η/Υ
- Web designer
- Web developer
- Ειδικός ασφάλειας Η/Υ
- Διαχειριστής δικτύων και πληροφοριακών συστημάτων
- Αναλυτής πληροφοριακών συστημάτων
- Διαχειριστής βάσεων δεδομένων
- Ερευνητής πληροφοριακών εφαρμογών
Επαγγελματικά δικαιώματα
Εκτός από τον διορισμό στο Δημόσιο στον κλάδο ΠΕ Πληροφορικής σύμφωνα με το άρθρο 2 του Προεδρικού Διατάγματος Νο. 44 που έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ΦΕΚ 58, 8/4/2009, οι πτυχιούχοι των τμημάτων πληροφορικής διαθέτουν γνωστικό υπόβαθρο συναφές με το υλικό και το λογισμικό για τη συγκέντρωση, ταξινόμηση, επεξεργασία και μετάδοση της πληροφορίας, και έχουν την ικανότητα να ασχοληθούν ενδεικτικά με δραστηριότητες όπως η μελέτη, η σχεδίαση, η ανάλυση, η υλοποίηση, η εγκατάσταση, η επίβλεψη, η λειτουργία, η αξιολόγηση, η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης και η πιστοποίηση στους επιστημονικούς τομείς:
- του υλικού και λογισμικού των ηλεκτρονικών υπολογιστών
- της πληροφορικής
- των συστημάτων και δικτύων επικοινωνιών, τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και εφαρμογών διαδικτύου και
- των συστημάτων και εφαρμογών, γραφικών, επεξεργασίας σημάτων, επεξεργασίας εικόνας και επεξεργασίας ομιλίας.
Επίλογος
Η έκρηξη της τεχνολογίας οδηγεί στην ανάγκη όλο και περισσότερο εξιδεικευμένου προσωπικού σε θέματα πληροφορικής. Οι γνώστες αυτής της συνεχώς εξελισσόμενης επιστήμης θα είναι απαραίτητοι σε όλες τις εργασίες καθώς και στην καθημερινότητά μας. Όπως είδαμε, υπάρχουν πια αρκετοί και διαφορετικοί τομείς πληροφορικής.
Κάθε υποψήφιος που θέλει να ασχοληθεί με την πληροφορική οφείλει να ενημερώνεται για τις σχολές που υπάρχουν και το αντικείμενο σπουδών τους. Ο χαρακτήρας του και οι επιθυμίες του πρέπει να καθορίζουν την επιλογή των σπουδών του.
Ανδρομάχη Παπαγιαννάκη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού στην About Career.