Η ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπευτικής παρέμβασης σε δυσκολίες οι οποίες αφορούν τον συναισθηματικό ή ψυχικό κόσμο του ατόμου. Επιτυγχάνεται μέσα από έναν αριθμό συνεδριών με έναν έμπειρο και καλά εκπαιδευμένο ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Στόχος της είναι η ανακούφιση από τα συμπτώματα και τον ψυχικό πόνο, η ενδυνάμωση και η ενίσχυση της αυτογνωσίας. Ξεκινάει πάντοτε με αίτημα του θεραπευόμενου, ενώ η συνειδητή απόφαση και το προσωπικό κίνητρο είναι βασικά στοιχεία για την πορεία και την έκβασή της: Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει κατόπιν πίεσης ή καθοδήγησης από τρίτους.
Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας
Ως διαδικασία, η ψυχοθεραπεία στηρίζεται στη σχέση η οποία αναπτύσσεται ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Αυτή είναι μια σχέση συμμαχίας απέναντι στο πρόβλημα και τον προσωπικό στόχο του θεραπευόμενου. Ο θεραπευτής οφείλει να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον αποδοχής, να καλλιεργήσει ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και κατανόησης, ώστε ο θεραπευόμενος να νιώσει άνετα να εκφράσει χωρίς άγχος σκέψεις και συναισθήματα. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο θεραπευόμενος έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει διαφορετικές πλευρές του εαυτού του, να εντοπίσει τραύματα του παρελθόντος, δυσλειτουργίες στις σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους και να κατανοήσει τα βαθύτερα αίτια όλων όσων τον απασχολούν.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων συνεδριών δίνεται έμφαση στην ανακούφιση από τα συμπτώματα, εάν υπάρχουν. Για τον λόγο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθούν τεχνικές χαλάρωσης και αποφόρτισης της έντασης. Στη συνέχεια εμβαθύνουμε σε σκέψεις, συναισθήματα, σχέσεις, βιώματα προσπαθώντας να εντοπίσουμε τα αίτια των δυσκολιών και να παρέμβουμε. Ταυτόχρονα εστιάζουμε στο παρόν καλλιεργώντας και ενισχύοντας δεξιότητες αντιμετώπισης προβλημάτων, τρόπους υγιούς επικοινωνίας με τον εαυτό και τους άλλους, θετικές πεποιθήσεις, έτσι ώστε ο θεραπευόμενος να μπορεί να λειτουργεί αρμονικά στο εδώ και τώρα.
Κατευθύνσεις και μορφές ψυχοθεραπείας
Υπάρχουν αρκετές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Οι πιο διαδεδομένες είναι η συστημική/οικογενειακή, η γνωσιακή/συμπεριφορική, η ψυχαναλυτική/ψυχοδυναμική και η υπαρξιακή/ανθρωπιστική. Ο θεραπευτής συνήθως έχει εκπαίδευση σε μία ή περισσότερες κατευθύνσεις και κατά τη διάρκεια των συνεδριών εφαρμόζει τις τεχνικές οι οποίες θεωρεί ότι ταιριάζουν καλύτερα στον θεραπευόμενο και τη δυσκολία του. Η επιλογή της μεθόδου και των τεχνικών είναι αποκλειστική ευθύνη του θεραπευτή.
Ως προς τη μορφή της, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ατομική, ομαδική, οικογενειακή ή ζεύγους. Η ομαδική ψυχοθεραπεία στηρίζεται στη δυναμική της ίδιας της ομάδας. Κάθε άτομο ξεχωριστά έχει τη δυνατότητα να εκφράσει σκέψεις και συναισθήματα, να δει τις αντιδράσεις τις οποίες αυτά προκαλούν στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και να αξιοποιήσει το προστατευμένο και ασφαλές περιβάλλον της θεραπείας προκειμένου να εξελίξει διαφορετικές πλευρές του εαυτού του. Όπως και στην ατομική θεραπεία, έτσι και στην ομαδική, στόχος είναι το άτομο και οι δυσκολίες που εκείνο αντιμετωπίζει.
Αντιθέτως, στην οικογενειακή θεραπεία και στη θεραπεία ζεύγους, αφετηρία μπορεί να είναι το σύμπτωμα ή η δυσκολία κάποιου μέλους. Δεδομένου όμως ότι το μέλος επηρεάζει και επηρεάζεται από ολόκληρο το οικογενειακό σύστημα, προσπαθούμε να εντοπίσουμε όλες τις δυσλειτουργικές μορφές επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια ή το ζευγάρι, να τις αντικαταστήσουμε με πιο υγιείς και να επαναφέρουμε έτσι την ισορροπία.
Πόσο διαρκεί η ψυχοθεραπεία;
Η διάρκεια της ψυχοθεραπείας εξαρτάται από το αίτημα και την προσωπικότητα του θεραπευόμενου, την εμπειρία του θεραπευτή και τη μέθοδο που ακολουθείται. Στις πρώτες συνεδρίες καθορίζεται το θεραπευτικό συμβόλαιο: Aπό κοινού, δηλαδή, θεραπευτής και θεραπευόμενος διερευνούν τον στόχο και συμφωνούν για τη συχνότητα των συναντήσεων. Στις συνεδρίες που θα ακολουθήσουν, αρχίζουν να εμβαθύνουν στα αίτια των δυσκολιών. Η θεραπεία τερματίζεται όταν ο θεραπευόμενος νιώθει ότι έχει επιτευχθεί ο αρχικός στόχος αλλά και ο ίδιος αισθάνεται αρκετά δυνατός για να διαχειριστεί όσα του συμβαίνουν χωρίς βοήθεια.
Σημείωση
Στην Ελλάδα η ψυχοθεραπεία ασκείται μόνο από ψυχολόγους ή ψυχιάτρους με κατάλληλη εκπαίδευση και Νόμιμη Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος. Οποιαδήποτε χρήση του τίτλου από επαγγελματίες άλλων ειδικοτήτων είναι καταχρηστική. Για τη δική σας προστασία, επομένως, καλό είναι να επιζητάτε την επίδειξη της σχετικής άδειας όταν απευθύνεστε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Γράφει η,
Ιωάννα Κούρια Ψυχολόγος MSc - Ψυχοθεραπεύτρια – Τραυματοθεραπεύτρια
Πηγή άρθρου: www.psycholozin.gr
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.