«Ενημερώνουμε ότι την Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018, στρατιωτική περίπολος αποτελούμενη από δύο Στελέχη του Στρατού Ξηράς, στο πλαίσιο συνήθους περιπολίας στην οριογραμμή δασικής περιοχής Καστανιών Έβρου, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, φέρεται να εντοπίστηκε από τουρκική περίπολο, σε τουρκικό έδαφος. Για το περιστατικό έχουν επιληφθεί οι αρμόδιες αρχές. Από την πρώτη στιγμή οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε επικοινωνία με τις τουρκικές αρχές και είναι σε εξέλιξη διαδικασίες επανόδου στην Ελλάδα. Είναι καλά στην υγεία τους, βρίσκονται στην Αδριανούπολη προκειμένου να ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες».

Λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών τι;

Ζορίστηκε πολύ ο συντάκτης και του άλλαξε τα φώτα. Σε μια περίοδο φορτισμένη από κάθε άποψη, στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στην Ευρώπη, στον κόσμο, αυτή η ανοησία μας περίσσευε. Και αφού ο χρόνος πέρασε, τα παιδιά επέστρεψαν, οι γονείς ησύχασαν, οι πολιτικοί καμάρωσαν, οι στρατιωτικοί αποφορτίστηκαν και οι διπλωμάτες βυθίστηκαν στην καθημερινότητά τους, ίσως είναι η ώρα να βαθύνουμε λίγο τη σκέψη μας, αντιμετωπίζοντας τα λάθη μας σαν ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι. Έτσι για να πρωτοτυπήσουμε. Να βγάλουμε κάτι θετικό από την απίστευτη χασούρα της ζωής.

Είχε παλιόκαιρο τη μέρα που σε γνώρισα

Η συνήθης πρακτική μας, σε κάθε αντίστοιχη περίσταση, είναι να τα κουκουλώσουμε. Με την πρόφαση της προστασίας των εμπλεκομένων ή των εθνικών ισορροπιών να κάνουμε γαργάρα τα γεγονότα, να ξεχάσουμε τις ευθύνες και να σφυρίζουμε αδιάφορα. Από την πολλή προστασία, συνήθως των ημετέρων, βρεθήκαμε να μας διοικούν αδιάφοροι, μέτριοι, μισθοφόροι, διεφθαρμένοι, ανόητοι. Η προθυμία μας να διαπλεκόμαστε και να συμμετέχουμε σε πολιτικοοικονομικές συνωμοσίες «ανώτερου σκοπού», με το αζημίωτο, μας έχει οδηγήσει σε προχωρημένη κοινωνική παρακμή, κυρίως στη δυναμική των αξιών.

Δεν φταίω εγώ, δεν φταις εσύ, μπορεί να φταίει το νησί

Ζητώ συγγνώμη από τα δυο παιδιά και τους γονείς τους. Μάλλον δεν έχουν καμιά ουσιαστική ευθύνη. Έτσι μεγάλωσαν, έτσι γαλουχήθηκαν, αυτά κατάλαβαν, τόσο μπόρεσαν, τόσο έκαναν. Άλλωστε η φήμη των αξιωματικών του ελληνικού στρατού δεν είναι η καλύτερη. Το μόνο που έκαναν, τελικά, είναι να επιβεβαιώσουν τη διεθνή αντίληψη. Τη στιγμή αυτή όμως δεν είναι εύκολο να γίνει συζήτηση για το θέμα, χωρίς να τους περιλαμβάνει. Και νομίζω ότι μια τέτοια συζήτηση ίσως να είναι σημαντική για την κοινωνία που υπηρετούμε. Δυστυχώς, επίσης, η αναμονή μέχρι την ολοκλήρωση της εικονικής τους δίκης θα μετατρέψει τη συζήτηση σε δώρον άδωρον.

Σε άκουσα πάλι τον άνεμο να ρωτάς

Ευτυχώς για όλους, τα βασικότερα ερωτήματα που προκύπτουν δεν τους αφορούν. Θα ήθελα όμως, μια που βίωσα κι εγώ την αγωνία για την τύχη τους, να ξέρω αν ήταν πραγματικά σε τακτική υπηρεσία ή τους κάλυψε το ΓΕΣ για λόγους σκοπιμότητας. Γιατί μου φαίνεται πολύ παράξενο να βγήκαν αξιωματικοί σε υπηρεσίες που κάποτε κάλυπταν οπλίτες θητείας. Μαθαίνω ότι πολλά αλλάζουν στο στράτευμα, με επαγγελματίες μάγειρες και καθαρίστριες –ευτυχώς ακόμα όχι με σεκιουριτάδες–, αλλά ανθυπολοχαγός σε περίπολο μου φαίνεται εξωπραγματικό. Μόνο ΟΠΥ, λόγω της ευαίσθητης ζώνης, ίσως ήταν πιο πιστευτό, αφού ο θεσμός, τυπικά, ξεκίνησε για θέσεις που δεν καλύπτονταν από μισοεκπαιδευμένους έφεδρους.

Τώρα στα γεράματα μάθε, γέρο, γράμματα

Όμως και η συζήτηση για το επίπεδο εκπαίδευσης δεν βοηθά ιδιαίτερα. Ίσως η ακραία ερασιτεχνική τους στάση να εντείνει τις απορίες μας. Ίσως για αυτό να προτιμούμε κάποιο άλλο σενάριο να συναντά την πραγματικότητα. Η απολογία τους ταιριάζει περισσότερο σε αρχάριο πρόσκοπο που χάθηκε στην πρώτη του εκδρομή, παρά σε επαγγελματία στρατιώτη που εκπαιδεύτηκε για τέτοιες ενέργειες. Η γελοιοποίηση που νιώσαμε δεν καταπίνεται εύκολα. Καλύτερα λοιπόν να μάζευαν βατόμουρα και να είδαν κάτι μεγάλα κατακόκκινα απέναντι, παρά αυτό που δήλωσαν στους Τούρκους ανακριτές.

Μια δεύτερη, κρυφή, αγέννητη ζωή μ’ ακολουθούσε

Όποιος υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία εκεί ψηλά στον Έβρο, στην πινέζα, όπως λέγαμε κάποτε χαριτολογώντας, μπορεί να σκεφτεί πολλά άλλα σενάρια, από τα οποία κάποια δεν είναι καθόλου κολακευτικά. Το ίδιο κι αν είναι κάτοικος του βόρειου Έβρου. Ίσως για αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε την αλήθεια. Για να αποφύγουμε την ντροπή των σκέψεων και των υποθέσεων. Για να αμυνθούμε με αξιοπρέπεια στην επίθεση που δέχεται η νοημοσύνη μας. Θα μοιραστώ μαζί σας κάποια δεδομένα. Κάποια άλλα δεν μπορώ γιατί περιορίζομαι από τον όρκο που έδωσα ως στρατιώτης και από την αυτονόητη δέσμευση εχεμύθειας. Ίσως και από αγάπη για τον λοχαγό μου, τον διοικητή του λόχου προκαλύψεως που υπηρέτησα.

«Αν το διαβάσεις αυτό «ρε τύπος» να ξέρεις ότι σε εκτιμώ ιδιαίτερα γιατί ξεχώριζες από κάθε άλλον στρατιωτικό που γνώρισα. Δεν θυμάμαι το όνομά σου και δεν ξέρω τι απέγινες αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στάση σου απέναντι στη στρατιωτική ζωή και στα προβλήματα. Ούτε την ανάγκη σου να κάνεις το καλύτερο για όλους, ακόμα και χωρίς μέσα. Το ότι μάζευες πεσμένες λεύκες από το ποτάμι και «ζητιάνευες» υπηρεσίες πριονιστηρίου, λινέλαιο και βίδες για να φτιάξουμε κιόσκια και παγκάκια στα φυλάκια με σημάδεψε για πάντα. Μπορεί να μην ήξερες το μαραγκόδεμα, αλλά έδινες μαθήματα ζωής με τη στάση σου, σε ένα χώρο που κυριαρχούσαν οι βολεμένοι και οι αδιάφοροι».

Μάθε μου τη γλώσσα που μιλάς να ξέρω τι μου λες σαν με φιλάς

Κάποιος στρατιώτης, κάπου, κάποτε, ερωτεύτηκε μια ντόπια από το χωριό δίπλα στο φυλάκιο που υπηρετούσε. Όταν απολύθηκε την παντρεύτηκε και έμεινε εκεί. Διηγούνταν λοιπόν πως, τα χρόνια που ακολούθησαν, οι στρατιώτες από το φυλάκιο τον έβαζαν υπηρεσία και περνούσαν απέναντι να γλεντήσουν μαζί με τους στρατιώτες της τουρκικής φρουράς του περάσματος. Δεν ξέρω αν μας έλεγε αλήθεια, έμοιαζε πως ναι, αλλά αναφερόταν σε κάτι που συνέβαινε τουλάχιστον εξήντα χρόνια πριν από σήμερα. Ήταν βοσκός, τον συναντούσαμε συχνά και όλοι τον φώναζαν με παρατσούκλι παρμένο από την καταγωγή του.

Θρυλικός κομπάρσος με προφίλ κουρέλα, λούτσα στον ιδρώτα, σάπιο καλοκαίρι

Είναι, νομίζω, έθιμο και για εμάς και για τους απέναντι να περνούν τα σύνορα και να φωτογραφίζονται, ίσως να κάνουν και τσεκίν στη Facebook εποχή για να ανεβάσουν λίγη αδρεναλίνη και να εντυπωσιάσουν μανάδες, συντρόφους και παλιούς συμμαθητές. Τα καλοκαίρια ούτε ο Έβρος μάς σταματά. Οι πιο διστακτικοί περιορίζονται στην «κατάληψη» κάποιας νησίδας. Οι πιο γενναίοι περνούν απέναντι. Υπάρχουν και οι πολύ συντηρητικοί, που περιορίζονται να φωνάξουν στην απέναντι περίπολο ή σε κανέναν παρατηρητή «εεε, καραμπαλίκ», όπως θα λέγαμε στα ελληνικά «γεια σου, κωλόψαρο».

Με μπαμπεσιά με πιάσανε, αμάν, αμάν, κι άδικα με δικάσανε

Μια άλλη πρακτική που έχει μακροημερεύσει στην περιοχή είναι αυτή του λαθρεμπορίου. Ντόπιοι, στρατιωτικοί, αστυνομικοί και έφεδροι φαίνεται να έχουν κατά καιρούς ανεχτεί ή εμπλακεί σε τέτοιες παράνομες διασυνοριακές συναλλαγές, που στην καλύτερη περίπτωση αφορούν σε τσιγάρα, δερμάτινα και χρυσό. Άλλες από αυτές γίνονται μέρα μεσημέρι κι άλλες αργά τη νύχτα, άλλοτε με ψαρόβαρκες και άλλοτε χερσαία, ανάλογα με το φορτίο, αλλά πάντα σε προκαθορισμένη συνάντηση. Οι δραστηριότητες αυτές έχουν υποστεί βέβαια κάποιο πλήγμα από τα κύματα λαθρομεταναστών και προσφύγων, αλλά, όπως πάντα, η ζωή βρίσκει τον δρόμο.

Και στ’ αμπελοχώραφά μου είχα κι άλλο νοικοκύρη

Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι το σενάριο των δικών μας συλληφθέντων στρατιωτικών δεν αφορά σε καταδίωξη προσφύγων –όχι ότι είναι καλύτερο ανθρωπιστικά, αλλά τουλάχιστον είναι εντεταλμένη υπηρεσία–, αλλά φλερτάρει με κάποιο από τα παραπάνω δεδομένα και ότι ο παλιός λοχίας «βάφτιζε» τον τρυφεροπόδαρο ανθυπολοχαγό σε κάτι τέτοιο, τότε μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ. Ίσως το ξέρουν ήδη οι πονηροί μας γείτονες, που έβαλαν τους δυο συναδέλφους στο ίδιο κελί, φαντάζομαι, όχι για να μην τους φάει η μοναξιά. Ίσως δεν περιληφθεί ποτέ στο debriefing των δικών μας αητών, που μάλλον θα περιοριστούν στην αποσαφήνιση των πληροφοριών που μεταδόθηκαν κατά τις τουρκικές ανακρίσεις.

Οι φίλοι μου δεν σ’ αγαπούν, ντρέπομαι που το λέω

Σε καμιά περίπτωση δεν αθωώνεται η στρατιωτική μας διοίκηση, που σε αυτή τη χρονική περίοδο και με αυτά τα δεδομένα δεν προειδοποίησε κάθε εμπλεκόμενο στρατιωτικό, λαθρέμπορο, τουρίστα, εκδρομέα ή κανονικώς υπηρετούντα για την πιθανότητα τουρκικής χωσιάς. Βλέπεις, υπήρχε σώρευση των δεδομένων που μπορούσαν να βοηθήσουν σε μια τέτοια πρόβλεψη. Η τουρκική προεκλογική περίοδος, οι οκτώ –φερόμενοι ως πραξικοπηματίες– αξιωματικοί που ζήτησαν άσυλο, τα επεισόδια σε αέρα και θάλασσα, τα πετρέλαια της Κύπρου και η διαρκής διαπραγμάτευση για το προσφυγικό είναι συντρέχοντες λόγοι για άτυπη επιφυλακή. Είτε δεν το σκέφτηκαν είτε δεν το επικοινώνησαν επαρκώς, πάντως η ευθύνη της στρατιωτικής διοίκησης είναι δεδομένη.

Μα σαν γυρίσεις, δεν θα μου φτάνουν χιλιάδες δρόμοι

Αφού λοιπόν οι δικοί μας στρατιωτικοί επέστρεψαν από μια περιπέτεια που αυτοί ήταν πρωταγωνιστές, άλλοι ήταν υπεύθυνοι, άλλοι υπέφεραν πολύ και άλλοι λιγότερο, που κόστισε στη χώρα μας διπλωματικά μεροκάματα, στριμοκώλιασμα, κηροζίνη, αμοιβές δικηγόρων και πολλή ατίμωση και αφού τους προσφέραμε υποδοχή ηρώων,  δεξίωση, οικογενειακή συναναστροφή και ιατρικές εξετάσεις, δεν θα έρθει κάποτε η ώρα για διοικητική αντιμετώπιση του θέματος; Ας μην περάσουν Στρατοδικείο, αλλά ούτε μια επίσημη ένορκη διοικητική εξέταση; Πρέπει να πείσουμε τον πλανήτη ότι θεωρούμε την ανοησία ηρωισμό; Και καλά να μη μας νοιάζει τι λένε οι άλλοι. Εμείς πώς θα κοιταζόμαστε στα μάτια αύριο;

«Η αποφυλάκιση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών είναι πράξη δικαιοσύνης, που θα συμβάλει στην ενίσχυση της φιλίας, της καλής γειτονίας, και της σταθερότητας στην περιοχή. Θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους δύο αξιωματικούς μας, και τις οικογένειές τους, για το σθένος, την υπομονή, και την εμπιστοσύνη στις προσπάθειες όλων μας, που εν τέλει δικαιώθηκαν. Άγγελε, και Δημήτρη, καλή πατρίδα, και καλή λευτεριά».
Αλέξης Τσίπρας, πρωθυπουργός της Ελλάδας, Twitter, @PrimeministerGR , 7:30 μ.μ., 14 Αυγ. 2018

Βουβό το στόμα και πικρό, μανούλα μου

Μάλλον δεν μου πέφτει λόγος, αλλά μου φάνηκε υπερβολική και η εμπλοκή των γονιών στη διαχείριση του προβλήματος. Χωρίς να καταλογίζω κάτι στους γονείς, για τους οποίους δούλεψαν τα φυσικά τους αντανακλαστικά με τον καλύτερο τρόπο. Αναρωτιέμαι όμως πώς θα σταθούν την επόμενη μέρα στο στράτευμα τα δυο παιδιά, ως επαγγελματίες στρατιώτες που τους συνέλαβε ο «εχθρός» και έτρεξε να τους σώσει η «μαμά» τους. Η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία που χειρίστηκε το θέμα ίσως έπρεπε να συνεκτιμήσει ότι δεν μιλάμε για στρατιώτες θητείας, αλλά για επαγγελματίες και –μαζί με τη φήμη του στρατού μας– να προστατέψει το κύρος τους.

Μην ξεχάσετε αποζημίωση υπερωριών και εκτός έδρας

Το ανέκδοτο της υποδοχής των ηρώων, που έφτασαν πίσω στην πατρίδα με πρωθυπουργικό αεροσκάφος και διπλή υπουργική συνοδεία, από τον υπουργό και τον αρχηγό τους, αντί να έρθουν από τα ίδια σύνορα που παραβίασαν με τζιπάκι της Στρατονομίας, νομίζω δίνει λάθος μηνύματα σε κάθε κατεύθυνση. Μπορεί η κυβέρνηση να χρειαζόταν τις εικόνες, αλλά η χώρα, οι γείτονες, η Ευρώπη, η νέα γενιά και κυρίως το στράτευμα χρειαζόταν άλλες εγγραφές από τη διαχείριση του θέματος. Μετά από τέτοια φιέστα, τώρα ποιος θα πιστέψει ότι πίσω από τα δυσάρεστα γεγονότα δεν βρίσκονται κρυμμένες «αρκούδες» που θα μείνουν εκεί για πάντα ώστε να προστατευτεί κυβέρνηση και υπουργός από τελική γελοιοποίηση;

«Εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων καλωσορίζουμε μαζί με τη στρατιωτική ηγεσία, τον Έλληνα αξιωματικό και τον Έλληνα υπαξιωματικό. Δημόσια τους συγχαίρω διότι κράτησαν τον όρκο τους ως καλοί και φιλότιμοι στρατιώτες, δεν παρέδωσαν τη σημαία και την υπηρέτησαν σε αυτές τις συνθήκες αιχμαλωσίας και επέστρεψαν στην Ελλάδα για να συνεχίσουν την τήρηση του όρκου που έδωσαν στις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτά είναι τα στελέχη των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Τους καλωσορίζουμε ανήμερα της Παναγιάς μας».
Πάνος Καμμένος, υπουργός Εθνικής Άμυνας, τμήμα μηνύματος από την υποδοχή των Ελλήνων στρατιωτικών,
αεροδρόμιο «Μακεδονία», 15 Αυγούστου 2018

Νικημένο μου ξεφτέρι, δεν αλλάζουν οι καιροί

Προχωρούμε αφρενάριστοι σε μια ακόμα πολλαπλή χαμένη ευκαιρία για καλύτερη οργάνωση, λειτουργία και εκπαίδευση του στρατού, για απαλοιφή της διασυνοριακής ανοησίας και του λαθρεμπορίου, για διάσωση του κύρους της συνοριακής φύλαξης και για προστασία της εικόνας του στρατού και των στελεχών του. Διδάσκουμε τη νέα γενιά ότι ενώ είναι επιλογή μας να διαχειριζόμαστε τα εθνικά μας θέματα με αυτόν τον παλιομοδίτικο τρόπο, όμως επιτρέπουμε να πλαισιώνεται με ανεύθυνες συμπεριφορές και επιπόλαιες ενέργειες, που τελικά μπορούν να μείνουν ατιμώρητες για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας. Να περιμένουμε λίγο ακόμα για μην αδικήσουμε κανέναν. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Η αξιοπρέπεια πρώτη.

Δημήτρης Φυντάνης

Share this post