Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητος τον Δεκέμβριο, καθώς διαμορφώνεται στις 101,6 μονάδες έναντι 101,8 μονάδων τον Νοέμβριο. Στη βιομηχανία και στις κατασκευές καταγράφεται επιδείνωση των προσδοκιών, η οποία αντισταθμίζεται από σχετικά μεγαλύτερη βελτίωση στο λιανικό εμπόριο, καθώς και μικρότερη άνοδο στις υπηρεσίες και την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Αναφορικά με την καταναλωτική εμπιστοσύνη, αυτή σημειώνει την υψηλότερη επίδοση από τον Μάρτιο του 2015, έπειτα από ανοδική πορεία των τελευταίων 6 μηνών. Συνολικά η οικονομία βρίσκεται το τελευταίο διάστημα μάλλον σε περίοδο αναμονής, καθώς επιχειρήσεις και νοικοκυριά φαίνεται να προσπαθούν να προσαρμοστούν ενόψει των δεδομένων και των προκλήσεων που δημιουργεί η έξοδος από το τελευταίο πρόγραμμα.
Το οικονομικό κλίμα ήταν βελτιωμένο κατά μέσο όρο το 2018 σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος, αλλά κινήθηκε σε επίπεδα που ήταν από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε. Σε μηνιαία βάση παρατηρήθηκε αρχικά βελτίωση και στη συνέχεια υποχώρηση προς τα αρχικά επίπεδα του έτους. Οι προσδοκίες των νοικοκυριών έχουν βελτιωθεί, ενδεχομένως και από τον σχεδιασμό για κοινωνικά επιδόματα και άλλες παροχές, άλλωστε γενικά τείνουν να βελτιώνονται συστηματικά σε προεκλογικές περιόδους, όπως αυτή που διανύουμε.
Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρηματικές προσδοκίες εξασθένησαν στο δεύτερο μισό του 2018, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στο τέλος του είτε πλησίον του επιπέδου τους στο ξεκίνημά του (για τις υπηρεσίες) ή ακόμα και χαμηλότερα από αυτό (για τη βιομηχανία και τις κατασκευές), αντανακλώντας τον τρέχοντα και συνεχιζόμενο προβληματισμό σε σημαντικά τμήματα της παραγωγικής οικονομίας. Εξαίρεση έχει αποτελέσει ο κλάδος του λιανικού εμπορίου, όπου η βελτίωση των προσδοκιών φαίνεται να ακολουθεί πορεία παράλληλη με την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Συνολικά η πορεία του δείκτη οικονομικού κλίματος καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018 είναι συνεπής με τις εκτιμήσεις για τους ρυθμούς μεγέθυνσης της οικονομίας και τη γενικότερη πορεία της.
Αναλυτικότερα:
- Στη βιομηχανία το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση και ο δείκτης στις εκτιμήσεις για τα αποθέματα επιδεινώθηκαν ελαφρώς, ενώ το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησε εντονότερα.
- Στις κατασκευές οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων επιδεινώθηκαν, ενώ αντίστοιχα κινήθηκαν και οι προβλέψεις για την απασχόληση.
- Στο λιανικό εμπόριο οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται, όπως και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους, ενώ ο δείκτης αποθεμάτων είναι αμετάβλητος.
- Στις υπηρεσίες οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων αποδυναμώνονται, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση, αλλά και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της.
- Στην καταναλωτική εμπιστοσύνη οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας καλυτερεύουν, με τις προβλέψεις για τη δική τους οικονομική κατάσταση και για την ανεργία ουσιαστικά να μη μεταβάλλονται. Εξασθενεί όμως η πρόθεση για αποταμίευση.
Καταναλωτική εμπιστοσύνη: Ενισχύεται για έκτο μήνα, αλλά οριακά
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενισχύεται τον Δεκέμβριο για έκτο κατά σειρά μήνα, έστω οριακά, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στις -35,0 (από -35,8) μονάδες, επίπεδο που είναι το υψηλότερο από τον Μάρτιο του 2015. Η νέα μικρή, οριακή άνοδος εκπορεύεται από την καλυτέρευση των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας, με τις προβλέψεις για τη δική τους οικονομική κατάσταση και για την ανεργία ουσιαστικά να μη μεταβάλλονται. Έπειτα από πέντε μήνες εκτός προγράμματος φαίνεται ότι εμπεδώνεται σταδιακά η δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να λειτουργήσει ομαλά και σε κάποιο βαθμό αυτόνομα.
Από την άλλη πλευρά, δεν έχουν σημειωθεί στην πρόσφατη περίοδο κάποιες οικονομικές εξελίξεις οι οποίες να υποδεικνύουν μια σαφή μεσοπρόθεσμη προοπτική, π.χ. η ανάκαμψη κάποιων δραστηριοτήτων, η έναρξη μιας σημαντικής (ξένης) επένδυσης. Τους προηγούμενους μήνες η κάμψη της απαισιοδοξίας για τους υπόλοιπους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τον συνολικό δείκτη προήλθε κυρίως από τη διαφαινόμενη μη εφαρμογή προγραμματισμένων για το 2019 μέτρων και την υλοποίηση φοροελαφρύνσεων.
Παρά την οριακή ενίσχυση του δείκτη, οι Έλληνες καταναλωτές είναι για ακόμα έναν μήνα οι πλέον απαισιόδοξοι στην Ε.Ε., ενώ την πεντάδα συμπληρώνουν αυτοί από τη Βουλγαρία (-29,5 από -31,1), τη Ρουμανία (-20,7 από -21,5), τη Γαλλία (-22,0 από -17,2) και την Ουγγαρία (-10,4 από -11,3). Ο μέσος δείκτης διαμορφώθηκε σε επίπεδο χαμηλότερο στις δύο ευρωπαϊκές ζώνες, στις -6,0 (από -3,7) στην Ε.Ε. και τις -6,2 (από -3,9) μονάδες στην Ευρωζώνη. Ανοδική τάση σημειώθηκε τον Δεκέμβριο σε 8 χώρες, ενώ θετικό πρόσημο διατηρούν 10 χώρες: οι σκανδιναβικές (Δανία, Σουηδία, Φινλανδία), το Λουξεμβούργο, η Τσεχία, η Γερμανία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Ιρλανδία. Αναλυτικά:
Αμετάβλητες οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες παραμένουν τον Δεκέμβριο στο επίπεδο του Νοεμβρίου, με τον σχετικό δείκτη στις -29,8 (από -29,6) μονάδες. Το 44% των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 12% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +0,3 και -1,8 μονάδες αντίστοιχα.
Ανάκαμψη στις προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές δωδεκάμηνο βελτιώθηκε εκ νέου τον Δεκέμβριο και διαμορφώθηκε στις -24,1 (από -29,9) μονάδες. Το 46% των καταναλωτών προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας έναντι του 29%, το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -13,2 και -10,1 μονάδες.
Εξασθένηση της πρόθεσης για αποταμίευση
Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες μεταβλήθηκε ήπια αρνητικά τον Δεκέμβριο στις -68,4 (από -66,1) μονάδες. Το 86% των νοικοκυριών δεν θεωρεί καθόλου πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο δωδεκάμηνο, ενώ το 13% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +0,3 και -4,4 μονάδες αντίστοιχα.
Σταθερότητα στις προβλέψεις για την τάση της ανεργίας
Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες αυξήθηκε οριακά τον Δεκέμβριο στις +17,7 (από +17,4) μονάδες. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας διαμορφώθηκε στο 43%, με το 24% των ερωτηθέντων να αναμένει ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +10,6 και +8,6 μονάδες αντίστοιχα.
Κλιμάκωση των ανοδικών προβλέψεων για τις τιμές
Περαιτέρω άνοδο παρουσιάζει τον Δεκέμβριο ο δείκτης στις προβλέψεις μεταβολών στις τιμές τους προσεχείς 12 μήνες, φθάνοντας στις +8,2 (από +4,1) μονάδες. Το 39% των νοικοκυριών προβλέπει άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό και το 32% αναμένει σταθερότητα. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +23,1 και +18,6 μονάδες.
Ελαφρά επιδείνωση στην πρόθεση για μείζονες αγορές
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) φθίνει οριακά τον Δεκέμβριο, με τον σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -32,9 (από -32,4) μονάδες. Το 43% των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 7% αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -12,8 μονάδες στην Ε.Ε. και στις -15 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Αύξηση του ποσοστού που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα»
Ως προς τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» ενισχύθηκε τον Δεκέμβριο στο 60% (από 57%), ενώ διαμορφώθηκε στο 13% (από 14%) το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δηλώνουν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ μειώθηκαν στο 14% (από 16%) του συνόλου, ενώ όσοι δηλώνουν ότι «έχουν χρεωθεί» κινούνται στο 12% (από 13%).
Ε.Ε. / Ευρωζώνη: Επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος επιδεινώνεται και τον Δεκέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα στην Ε.Ε. (κατά 2,2 μον., στις 107,3 μον.), αλλά και την Ευρωζώνη (κατά 2 μον., στις 107,6 μον.). Συγκεκριμένα στην Ευρωζώνη ο δείκτης υποχώρησε ήπια στη βιομηχανία (-1,4), παρομοίως στις υπηρεσίες (-1,4) και τις κατασκευές (-1,0), ενώ το λιανικό εμπόριο βελτιώνεται (+0,5) και επιδεινώθηκε αισθητά η καταναλωτική εμπιστοσύνη (-2,3). Στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης ο δείκτης επιδεινώθηκε: στην Ιταλία (-1,4), τη Γερμανία (-1,9), τη Γαλλία (-2,0), μεταβάλλεται οριακά στην Ολλανδία (-0,3) και σημαντικά στην Ισπανία (-3,0).
Στην Ε.Ε. η χειροτέρευση των προσδοκιών προκύπτει κυρίως ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης του δείκτη στην Πολωνία (-1,2), η οποία αντισταθμίστηκε σε μικρό βαθμό από την οριακή βελτίωση του κλίματος στο Ηνωμένο Βασίλειο (+0,1). Σε τομεακό επίπεδο δεικτών καταγράφεται επιδείνωση του κλίματος σε όλους τους τομείς με εξαίρεση την Ευρωζώνη, όπου παρουσιάζουν οριακή βελτίωση οι προσδοκίες στο λιανικό εμπόριο.
Διαβάστε ολόκληρο το δελτίο Τύπου.
Πηγή: Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας, Δεκέμβριος 2018, ΙΟΒΕ
Share this post
