Όταν η τέχνη αντιγράφει τη ζωή και όταν ιστορίες βγαλμένες από την πραγματικότητα πυροδοτούν τον οίστρο του καλλιτέχνη, προκύπτουν δημιουργήματα όπως η καινούργια ταινία του Ολιβιέ Μαρσάλ «Η Απάτη σε Μαύρο Φόντο».
Η ζωή εμπνέει την τέχνη
Ο ήρωας του Μαρσάλ είναι ο Αντουάν Ροκά, ένας επιχειρηματίας μίας μικρής επιχείρησης που βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας από τα δυσβάσταχτα οικονομικά χρέη. Υπό τον κίνδυνο λοιπόν να χάσει τα πάντα παίρνει την απόφαση να περπατήσει το μονοπάτι της παρανομίας ώστε να κερδίσει γρήγορα χρήματα και να ανακάμψει η επιχείρησή του. Το επιχειρηματικό του πνεύμα καταστρώνει ένα σχέδιο δράσης που αφορά στην παράνομη αγοραπωλησία δικαιωμάτων ρύπων, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και με τη γαλλική κυβέρνηση. Ένεκα του κενού στο γράμμα του γαλλικού νόμου, ο Ροκά εν μία νυκτί γίνεται πάμπλουτος. Από τη μία μέρα στην άλλη δεν ήξερε πόσα χρήματα είχε.
Ωστόσο δεν αργεί η στιγμή που ο πρωταγωνιστής αρχίζει να μπλέκεται με τον υπόκοσμο της Γαλλίας. Δολοφονίες, απειλές, εκφοβισμοί και ξυλοδαρμοί γίνονται κομμάτια της ημερήσιας διάταξης στη ζωή του.
Η ταινία δίνει το στίγμα για τη «μεγαλύτερη απάτη του αιώνα», όπως έμεινε στην ιστορία, και αφορά στην πλεκτάνη που στήθηκε στη Γαλλία και σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009 με το εμπόριο ρύπων.
Το Πρωτόκολλο του Κιότο και η κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή ως αποτέλεσμα της όξυνσης του φαινομένου του θερμοκηπίου, αλλά και της από τις ενέργειες του ανθρώπου μόλυνσης του περιβάλλοντος, ώθησε τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να λάβουν μέτρα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος. Το Πρωτόκολλο του Κιότο αποτέλεσε τη συμφωνία που προέκυψε από τη Διεθνή Σύμβαση για την Κλιματική Αλλαγή, υπογράφηκε από 141 χώρες το 1997 και τέθηκε σε ισχύ το 2005 με δεσμευτικό χαρακτήρα. Η συμφωνία έλαβε το όνομά της από την πρώην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας, καθορίζει τα όρια εκπομπής ρύπων και περιγράφει τη δυνατότητα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, την κοινή εφαρμογή και τον μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης.
Τα κράτη βάσει της σύμβασης υποχρεούνται να μειώσουν τα ποσοστά εκπομπής σε ορισμένους βασικούς ρύπους, αλλά κυρίως στο διοξείδιο του άνθρακα, έως το 2012. Οι Η.Π.Α, πρωτοπόρος δύναμη στη ρύπανση του περιβάλλοντος, αποχώρησε το 2001 επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, καθώς η συμφωνία θεωρήθηκε αρκετά κοστοβόρα για την αμερικανική οικονομία και αμφισβητήθηκε η επιστημονική εγκυρότητα του φαινομένου του θερμοκηπίου. Στην αντίπερα όχθη η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν η πιο ένθερμη υποστηρίκτρια του Πρωτοκόλλου του Κιότο και τα κράτη-μέλη της αποφάσισαν να ξεκινήσουν να εφαρμόζουν πιλοτικά τη συμφωνία πριν την επίσημη ημερομηνία εφαρμογής, το 2005.
Η σύμβαση, όπως προαναφέρθηκε, όριζε τη δυνατότητα αγοραπωλησίας ρύπων. Αν ένα κράτος ή μια εταιρία ξεπερνούσε το καθορισμένο όριο εκπομπής ρύπων, τότε μπορούσε να αγοράσει δικαιώματα από άλλη εταιρία, που βεβαίως δεν είχε ξεπεράσει τα επιτρεπτά όρια, και οι δύο μαζί αθροιστικά επίσης δεν τα ξεπερνούσαν. Το κόστος για την προσαρμογή στην οδηγία για τις εταιρίες ήταν μεγάλο γεγονός, που τις οδήγησε να αγοράζουν δικαιώματα άλλων εταιριών αντί να εκσυγχρονίσουν τα συστήματά τους, ενώ η δραστηριότητά τους εξακολουθούσε να είναι το ίδιο ρυπογόνα. Το εμπόριο ρύπων πυροδότησε την απάτη του αιώνα για τα δεδομένα της Ε.Ε.
Μπίζνες με αέρα Ευρώπης
Το κλειδί στην ιστορία είναι ο Φ.Π.Α. Σημείο στη Συνθήκη του Μάαστριχτ όριζε πως, αν μία οικονομική συναλλαγή γινόταν μεταξύ δύο χωρών, δεν υπήρχε Φ.Π.Α., αλλά, όταν η συναλλαγή του ίδιου προϊόντος γινόταν μεταξύ των μερών εντός μίας χώρας, τότε συμπεριλαμβανόταν και ο φόρος προστιθέμενης αξίας. Από αυτή την παράμετρο πιάστηκαν 12 άτομα στη Γαλλία, που σύστησαν το 2008 εταιρία με δραστηριότητα την εμπορία ρύπων και, εκμεταλλευόμενοι το «παραθυράκι» που άφηνε η συνθήκη, αγόραζαν δικαιώματα εκπομπών ρύπων από εταιρίες με έδρα σε άλλες χώρες της Ε.Ε. χωρίς την επιβάρυνση του Φ.Π.Α. ύψους 19,2%. Τα δικαιώματα τα πουλούσαν στη Γαλλία, χρεώνοντας όμως τον Φ.Π.Α., αφού η συναλλαγή πραγματοποιείτο εντός της χώρας. Κατ’ αυτό τον τρόπο η ομάδα των απατεώνων έκανε τους μεσάζοντες, πουλώντας αέρα, εισέπραττε τον Φ.Π.Α. χωρίς βεβαίως να τον καταθέτει και έβγαζε καθαρό κέρδος της τάξης του 20% σε κάθε συναλλαγή. Η 12μελής σπείρα ξέπλενε τα κέρδη της σε διάφορες offshore που είχε στήσει σε Λετονία, Τουρκία, Κύπρο, Χονγκ Κονγκ και Ντουμπάι μέσω εικονικών τραπεζικών λογαριασμών, αλλά και με μάρκες από καζίνο.
Κι αν οι Έλληνες έχουν το όνομα, σίγουρα έχουν κι οι Γάλλοι τη χάρη, αφού μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα οι άλλοτε μικροαπατεώνες από το Παρίσι, τη Μασσαλία και την Πολωνία είχαν κερδίσει το υπέρογκο ποσό των 283 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία στη συνέχεια άρχισαν να πολλαπλασιάζονται σε κάποια δισ., δημιουργώντας μία τεράστια τρύπα στα έσοδα του γαλλικού κράτους. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη φορολογική απάτη που σημειώθηκε ποτέ στη Γαλλία.
Η αποκάλυψη της κομπίνας
Το 2009 η Γαλλία αποφασίζει να καταργήσει τον Φ.Π.Α. στις εγχώριες αγοραπωλησίες δικαιωμάτων ρύπων θορυβημένη από ενδεχόμενο απάτης. Ο φόβος γίνεται πραγματικότητα και την ίδια περίοδο οι 12 πέφτουν στα χέρια της Ιντερπόλ. Από τα 12 άτομα έφτασαν να δικάζονται 36 και τελικά 200 για σκάνδαλο φοροδιαφυγής διαφόρων εθνοτήτων από την Ευρώπη. Κι αν οι πρώτοι ήταν απατεωνίσκοι δεύτερης κλάσης, όλοι οι υπόλοιποι αποτελούσαν την αφρόκρεμα του υποκόσμου με διασυνδέσεις σε όλο τον κόσμο.
Η πρώτη δίκη πραγματοποιήθηκε το 2011, όπου καταδικάστηκαν οι πρώτοι έξι Γάλλοι κατηγορούμενοι. Οι δίκες πραγματοποιήθηκαν ερήμην τους, καθώς οι περισσότεροι δεν ήταν παρόντες, αφού δέχονταν απειλές για τη ζωή τους. Οι απειλές έγιναν πράξη και 4 από τους 12 άνδρες της γαλλικής απάτης δολοφονήθηκαν άγρια. Πέραν των τεράστιων ελλειμμάτων που δημιούργησε η υπόθεση στα γαλλικά και στα ευρωπαϊκά ταμία, άφησε εκτεθειμένη την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, αναδεικνύοντας τις ανεπάρκειες των ελεγκτικών μηχανισμών της Ε.Ε. και των κρατών της.
Σοφία Γκοτσοπούλου,
Διευθύντρια Πωλήσεων – Skywalker.gr
Share this post
