Στις 13/3/2018 στην Κορησσία της Κέας (πνευματικό κέντρο «Σ. Ρέστης») πραγματοποιήθηκε η πρώτη ανοικτή συζήτηση για τη δημιουργία δύο συνεργατικών επιχειρήσεων στον πρωτογενή τομέα στα μικρά Κυκλαδονήσια και στις 16/3/2018 στο Επιμελητήριο Κυκλάδων στη Σύρο (και μέσω τηλεδιάσκεψης σε Άνδρο, Θήρα, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Μήλο και Τήνο) έγινε η πρώτη μαζική ενημέρωση όσων ενδιαφέρονται να ενημερωθούν για τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε μία από τις δύο συνεργατικές δομές στα μικρά Κυκλαδονήσια. Το μαγνητοσκοπημένο ηλεκτρονικά υλικό από την τηλεδιάσκεψη είναι διαθέσιμο από το Επιμελητήριο Κυκλάδων στο https://www.e-kyklades.gr/articles/vcategory.jsp?categoryid=14527&articleid=45116&context=102.
Ήδη πραγματοποιήθηκαν, πάντα σε συνεργασία με τους κατά τόπους δημάρχους, αλλά και τις άλλες τοπικές δομές, όπως αγροτικοί σύλλογοι, αγροτικοί συνεταιρισμοί, σύλλογοι εμπόρων και επαγγελματιών, πολιτιστικοί σύλλογοι κ.λπ., οι ανοικτές συζητήσεις στην Κύθνο, στη Σίφνο, στη Σέριφο και στη Μήλο στις 19/3/2018 (Κύθνος, Χώρα, Μεσαριά, δημαρχείο), στις 20/3/2018 (Κύθνος, Δρυοπίδα, πολιτιστικός σύλλογος), στις 22/3/2018 (Σίφνος, Αρτεμώνας, πολιτιστικό κέντρο «Μαριάνθη Σίμου»), στις 22/3/2018 (Σέριφος, Χώρα, Μπαλκόνι), στις 24/3/2018 (Μήλος, Αδάμαντας, συνεδριακό «Γ. Ηλιόπουλος».
Στις 29/3/2018 είχε προγραμματιστεί η ανοικτή συζήτηση στην Αμοργό και στις 30/3/2018 στη Σχοινούσα (με πρόβλεψη να ενημερωθούν και κάτοικοι των γειτονικών μικρών Κυκλαδονήσων (Ηρακλειά, Δονούσα, Κουφονήσια κ.λπ).
Για μετά την Ανάσταση προετοιμάζονται ανοικτές συζητήσεις και σε άλλα μικρά Κυκλαδονήσια, όπως στα νησιά Αντίπαρος, Θηρασιά, Φολέγανδρος, Ίος, Ανάφη.
Το σημαντικό στο πιλοτικό πρόγραμμα είναι η ευρεία ενημέρωση, οι ανοικτές συζητήσεις και η κινητοποίηση ομάδων τοπικής δράσης «από τα κάτω» και όχι με «από πάνω» σχεδιασμό. Απλώς η κεντρική, περιφερειακή και τοπική εξουσία έρχονται αρωγοί εφόσον εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τους ίδιους τους ενεργούς πολίτες σε συλλογικό σχήμα, όχι ατομικά.
Το πιλοτικό πρόγραμμα εστιάζεται στη θεραπεία ή, έστω, προσπάθεια θεραπείας προβλημάτων στο φυσικό περιβάλλον, όπως οι ακαλλιέργητες γαίες (σχολάζουσες, είτε ιδιωτικές είτε δημόσιες είτε δημοτικές είτε εκκλησιαστικές) και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Δηλαδή η συγκράτηση του εδάφους και του τοπίου στα μικρά νησιά, που ήδη παρουσιάζουν υποβάθμιση από τη μακρόχρονη εγκατάλειψη.
Επίσης εστιάζεται ισοβαρώς και στην αύξηση της απασχόλησης, μάλιστα με προσέλκυση καινούργιων στον πρωτογενή τομέα, ώστε να παύσουν τα νησιά με τη μονόπλευρη απασχόληση στον τουρισμό να ζουν μόνο 60-70 ημέρες τον χρόνο και να ξαναγίνουν ζωντανά 365 μέρες τον χρόνο με δημιουργία απασχόλησης όλο τον χρόνο στον πρωτογενή τομέα.
Ακόμα μία από τις προφανείς επιδιώξεις του πιλοτικού προγράμματος είναι η υποστήριξη της αυτάρκειας των μικρών Κυκλαδονήσων και η βελτίωση της πιθανότητας δημιουργίας προϋποθέσεων λειτουργίας τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα πλεονεκτήματα της τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας στον αγροδιατροφικό τομέα είναι πάρα πολλά και το ισχυρότερο μοντέλο τοπικής ανάπτυξης για το μέλλον.
Το πιλοτικό πρόγραμμα δύο συνεργατικών σχημάτων στα Μικρά Κυκλαδονήσια, μετά από μακρόχρονη κοινωνική ζύμωση με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Μικρών Κυκλαδονήσων (Ο.ΣΥ.ΜΙ.Κ.), παρουσιάστηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, το υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής και το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης στους δημάρχους όλων των μικρών Κυκλαδονήσων μαζί με την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στις 9/2/2018 στο Υπ.Α.Α.Τ., οπότε και μετά από την ανταλλαγή απόψεων αποφασίστηκε η πρώτη φάση, που περιλαμβάνει ευρεία δημοσιότητα και διαβούλευση με όλους τους κατοίκους των μικρών Κυκλαδονήσων, ώστε όσοι ενδιαφερθούν να ενεργοποιηθούν.
Ακολούθως οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να συστήσουν τις ομάδες δράσης στα νησιά και να συνθέσουν τη συνεργατική επιχειρηματική πρόταση στο Υπ.Α.Α.Τ. Την τεχνική βοήθεια θα καλύψει ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός (ΕΛ.Γ.Ο.) «Δήμητρα» όπου και για όσους τη χρειαστούν. Έτσι η κάθε ομάδα δράσης θα υποβάλει μετά τον Απρίλιο του 2018 την πρότασή της, ώστε να επιλεγούν οι ανταγωνιστικά σωστότερες για να υλοποιηθεί το πιλοτικό πρόγραμμα.
Στόχος του σχεδιασμού είναι μετά την έντονη τουριστική περίοδο του θέρους του 2018, κάπου στον Σεπτέμβριο του 2018, τα δύο συνεργατικά σχήματα, ένα στην κτηνοτροφία και ένα στον ευρύτερο αγροτικό χώρο, να μπορούν να ξεκινήσουν τις διαδικασίες δραστηριοποίησής τους.
Κάθε συνεργατικό σχήμα αφορά σε μια ομάδα συμπολιτών μας οι οποίοι είτε κατοικούν ήδη στα νησιά ως επαγγελματίες στον αγροτικό τομέα είτε θα μπορούσαν να βρίσκονται στα νησιά από τον Σεπτέμβριο του 2018 και μετά μαζί με τις τυχόν οικογένειές τους.
Όπως παρουσίασε σε ανοικτή συζήτηση ο κ. Παναγιώτης Παπαβασιλείου (ΕΛ.Γ.Ο. «Δήμητρα»), η κτηνοτροφική συνεργατική δομή θα μπορούσε να προέλθει πιθανόν από οκτώ επαγγελματίες κτηνοτρόφους, από τέσσερις νεοεισερχόμενους στο κτηνοτροφικό επάγγελμα, από έναν γεωτεχνικό, από έναν τυροκόμο και από έναν γενικών καθηκόντων, όλοι συμμέτοχοι στον συνεργατισμό ισότιμα.
Σκοπός τους θα μπορούσε να είναι η παραγωγή ζωοτροφών για τα 1.500-2.000 γιδοπρόβατα των μελών τους, η σωστή εκτροφή, η τυροκόμηση του γάλακτος και η διάθεση στην τοπική αγορά από την επόμενη τουριστική περίοδο ή και νωρίτερα. Θα μπορούσαν να σκεφτούν ίσως και τη διάθεση του παραγόμενου κρέατος σε επόμενη φάση, καθώς και την παραγωγή επαρκούς φθηνότερης οικονομικά ζωοτροφής.
Ακόμα μπορεί να περιλάβουν δραστηριότητες αγροτουρισμού, όπως η τήρηση προδιαγραφών πολυλειτουργικού αγροκτήματος, η ξενάγηση στις επισκέψιμες εγκαταστάσεις τους, η παροχή μορφών εστίασης με τα τοπικά τους προϊόντα ή ακόμα και η διάθεση τοπικών προϊόντων στο νησί.
Η στήριξη της επιβίωσης των μελών στον πρώτο κρίσιμο χρόνο λειτουργίας του πιλοτικού προγράμματος μπορεί να εξασφαλιστεί από το Πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας του υπουργείου Εργασίας. Ενώ ο εξοπλισμός του συνεργατικού σχήματος θα εξασφαλιστεί από εθνικούς πόρους του Υπ.Α.Α.Τ. Η γη μπορεί να εξασφαλιστεί από τις σχολάζουσες γαίες που υπάρχουν παντού και για τις οποίες έχουν κληθεί όλοι οι έχοντες σχέση με τα μικρά Κυκλαδονήσια να καταγράψουν σε σχετικό ερωτηματολόγιο, που έχει σταλεί σε όλους τους δήμους και είναι διαθέσιμο και σε όποιον άλλον μπορεί να παράσχει σχετικές πληροφορίες για δημοτικά, δημόσια, εκκλησιαστικά ή και ιδιωτικά κτήματα.
Το δεύτερο συνεργατικό πιλοτικό σχήμα θα μπορούσε να είναι εστιασμένο στη μελισσοκομία και στα αρωματικά φυτά, πάντα με την πρόθεση να φθάνουν σε μεταποιημένο προϊόν, έτοιμο να φθάσει στον καταναλωτή. Απλώς εδώ συζητήθηκε να είναι 1.000 περίπου μελισσοσμήνη και να έχουν διαθέσιμη έκταση ενδεικτικά περίπου 50 στρεμμάτων αθροιστικά. Πάλι θα απαιτηθούν 6 ασχολούμενοι με τα μελίσσια (4 επαγγελματίες και 2 νεοεισερχόμενοι) και 6 με την καλλιέργεια αρωματικών (4 αγρότες και 2 νεοεισερχόμενοι), ένας γεωτεχνικός και 2 ακόμη για υποστηρικτικές εργασίες, όλοι ισότιμοι στο συνεργατικό σχήμα.
Το πιθανό ενδεικνυόμενο συνεργατικό σχήμα μοιάζει ότι μπορεί να είναι μία κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), για τη δημιουργία και τη λειτουργία της οποίας μίλησε η κα Πέπη Καστάνη (από τη γενική γραμματεία Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας του υπουργείου Εργασίας). Μία Κοιν.Σ.Επ. είναι συνεταιριστική επιχείρηση η οποία παράγει αγαθά (προϊόντα και υπηρεσίες) από τα οποία επιδιώκει να έχει έσοδα τα οποία χρησιμοποιεί για την αμοιβή όσων εργάζονται, για να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και για να επεκτείνει τη δραστηριότητά της.
Μία Κοιν.Σ.Επ. λειτουργεί δημοκρατικά (κάθε μέλος μία ψήφος), επιδιώκει το γενικό καλό και όχι το ατομικό κέρδος, και τα τυχόν περισσεύματα δεν διανέμονται στα ιδρυτικά μέλη, αλλά υπάρχει δυνατότητα, υπό όρους, να δοθούν ως ποσοστό μόνο σε εργαζομένους στην Κοιν.Σ.Επ. ή να γίνουν επενδύσεις για την Κοιν.Σ.Επ. και την κοινωνία.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι από όσα ακούστηκαν στο συνεργατικό σχήμα θα μπορούσαν αν συμμετέχουν ισότιμα (ένα μέλος μία ψήφος) και κάποια νομικά πρόσωπα (όχι εκπρόσωποι μορφών εξουσίας, αλλά πιθανόν τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, εθνικοτοπικοί σύλλογοι εσωτερικών μεταναστών, αγροτικοί σύλλογοι ή/και συνεταιρισμοί κ.λπ.).
Ακόμη, από ό,τι φάνηκε, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κτίσματα και εξοπλισμός που δεν χρησιμοποιούνται είτε με ενοικίαση (ιδιωτικά) είτε με δωρεάν παραχώρηση (δημόσια και δημοτικά), καθόσον προβλέπεται με ειδική πρόνοια του νόμου 4430/2016.
Δημήτριος Μιχαηλίδης,
Δημοσιογράφος – «ΑγροΝέα»
Share this post
