Πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 10/7/20 μία ακόμα συζήτηση, διαδικτυακή προσφορά του skywalker.gr-Εργασία στην Ελλάδα, με θέμα αυτή τη φορά, και πρώτη φορά, την τοπική ανάπτυξη.
Τη συζήτηση οργάνωσαν οι εκδόσεις Στέντορας, οι οποίες έχουν ήδη ασχοληθεί με θεματικές όπως η τοπική ανάπτυξη, η κοινωνική οικονομία και η αγροτική ανάπτυξη, έχοντας εκδώσει σχετικά βιβλία.
Στη συζήτηση, η οποία μεταδιδόταν ταυτόχρονα από το Facebook: Skywalker και το www.vgainoumemprosta.skywalker.gr, ήταν συνδεδεμένοι με δυνατότητα υποβολής γραπτών σχολίων 88 συμμετέχοντες και καταγράφηκαν πάνω από 10.000 θεάσεις αυτής.
Στη συζήτηση για την τοπική ανάπτυξη μετείχαν (κατά αλφαβητική σειρά) η κα Μάγδα Κοντογιάννη (κτηνοτρόφος, Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής), ο κ. Άγγελος Μακρυγιάννης (έμπορος, Εμπορικός Σύλλογος Μεγάρων, δημοτικός σύμβουλος Μεγάρων), ο κ. Ανδρέας Μπέκας (τ. γεωπόνος, υπ. διδάκτωρ Παν. Πελοποννήσου) και ο κ. Γεώργιος Παπαβασίλης (παραγωγός, Αγροτικός Συνεταιρισμός Κηπευτικών Μεγάρων) με συντονιστή τον γράφοντα (συγγραφέα, δημοσιογράφο, «Αγρονέα»).
Τη συζήτηση χαιρέτισε εκ μέρους του Στέντορα η κα Κατερίνα Γκρίτζαλη, ενώ την τεχνική υποστήριξη είχε η κα Ελισάβετ Καλαρούτη (Δ/ντρια Δράσεων Skywalker).
Ο Στέντορας παρουσίασε στις 30/11/19 το βιβλίο «Σκέψεις για την τοπική ανάπτυξη» (ISBN 978-618-84431-2-9), που διαθέτει δωρεάν, σύντομα και ηλεκτρονικά, σε όσους ενδιαφέρονται για το αντικείμενο.
Η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για την τοπική ανάπτυξη ξεκίνησε με προσέγγιση στα χαρακτηριστικά και στην ανάπτυξη των βιώσιμων κοινωνιών, στην επιβίωση των τοπικών δράσεων, στην αξία της κοινωνίας των πολιτών και σε βασικές έννοιες για το περιβάλλον και την εξασφάλιση ισορροπίας, που είναι η βασική συνθήκη για τη βιωσιμότητα ενός συστήματος.
Εκδηλώθηκε το ενδιαφέρον για συνέχιση των συζητήσεων και δημιουργία ενός σταθερού βήματος ανταλλαγής σκέψεων και ζύμωσης για την τοπική ανάπτυξη.
Η κοινοτική-τοπική ανάπτυξη είναι η «σχεδιασμένη αλλαγή σε κοινοτικό επίπεδο που αποβλέπει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του τοπικού πληθυσμού και μπορεί να υποβοηθηθεί από έναν φορέα αλλαγής σε τρόπο ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συμμετοχή των κατοίκων τόσο στον προσδιορισμό του περιεχομένου του τοπικού προγράμματος αλλαγής όσο και στη διαδικασία υλοποίησής του» («Τοπική ανάπτυξη», 1986, καθηγητής Γ. Δαουτόπουλος).
Επιχειρησιακό εργαλείο της τοπικής-κοινοτικής ανάπτυξης θα μπορούσε να γίνει μια Ομάδα Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) σε κάθε περιοχή που έχει τα χαρακτηριστικά του «τόπου», δηλαδή 1) κοινά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, 2) κοινά πολιτιστικά χαρακτηριστικά των κατοίκων και 3) πίστη ότι όλοι μαζί έχουν κοινό μέλλον.
Το μοντέλο της τοπικής ανάπτυξης μπήκε σε εφαρμογή με την πρωτοβουλία LEADER της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήδη από το 1991, και πλέον έχει ενταχθεί στην κύρια μορφή αντιμετώπισης θεμάτων τοπικής ανάπτυξης. Οι λεγόμενες αναπτυξιακές εταιρίες αποτέλεσαν τη βάση τής από τα κάτω σχεδιαζόμενης ανάπτυξης, όπου μετέχουν όλες οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Ουσιαστικά η «ψυχή» της τοπικής ανάπτυξης και της κοινωνίας είναι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Εθελοντικές οργανώσεις, περιβαλλοντικές ομάδες, πολιτιστικοί φορείς, αθλητικοί σύλλογοι, εθνικοτοπικές δομές, όμιλοι προβληματισμού, ανθρωπιστικές οργανώσεις και πολλές άλλες ποικιλώνυμες δομές δίνουν ευκαιρίες κοινωνικής ζύμωσης, γνωριμίας των κατοίκων και ανταλλαγής ιδεών, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη μεταξύ των κατοίκων και βελτιώνοντας τη διάθεση για αλληλοβοήθεια. Αυτά είναι και τα στοιχεία του κοινωνικού κεφαλαίου, το οποίο είναι απαραίτητο για την εκκίνηση αλλά και τη λειτουργία και την επιτυχία μιας δομής κοινοτικής-τοπικής δράσης.
Στην Αττική, ήδη από το 2015, θύμισε η κα Μάγδα Κοντογιάννη, ξεκίνησε η πέραν των εξουσιών (τοπικών, περιφερειακών ή κεντρικών) προσπάθεια συνεννόησης με πρωτοβουλία του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής, με εναρκτήρια συνάντηση στον Εμπορικό Σύλλογο Μεγάρων. Ακολούθησαν πολλές συναντήσεις-συζητήσεις σε Μάνδρα, Πέραμο, Κορωπί, Μαρκόπουλο, Παιανία κ.α. Μάλιστα ο κ. Μπέκας θύμισε τις τελευταίες συζητήσεις στην Παιανία, στο Κορωπί, στα Μέγαρα και στο Καπανδρίτι το 2019.
Μια ονομασία της Ομάδας Τοπικής Δράσης Αττικής θα μπορούσε να είναι η «Αρράττικα» ως σύνθεση της «Αττικής» με την πελασγική βάση της γης, που είναι το «αρ-» («αρουραίος», «άροτρο», «άρχων»), δηλαδή «Αττική γη».
Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον συνεργατισμό και τις δυνατότητες ενεργοποίησης μικρών τοπικών δυνάμεων έδωσε ο κ. Μπέκας ως συντελεστή τοπικής-κοινοτικής ανάπτυξης.
Ακούστηκαν πολλές φορές οι όροι «τοπική διατροφική αυτάρκεια», «τοπική εφοδιαστική αλυσίδα», «ανθεκτικές κοινωνίες», «βιώσιμες κοινωνίες», «τοπικές αγορές αγροτών», «αγροτοδιατροφική σύμπραξη», «μόχλευση πόρων για αυτόνομη ενδογενή ανάπτυξη», «όλοι μαζί», «εκπαίδευση στην κοινοτική δράση», «συνεργατισμός», «ενσωμάτωση της κοινοτικής δράσης στο εκπαιδευτικό σύστημα», «σεβασμός όλων των συμμέτοχων στο κοινωνικό γίγνεσθαι».
Αναφέρθηκε η οργάνωση Γιορτών Τοπικής Ανάπτυξης, όπως είχε γίνει παλαιότερα, το 2011, με τη «Μεγάρων Γη» και πρόσφατα με το 1ο Φεστιβάλ Παραγωγών Τοπικών Αγροτικών Προϊόντων Μαραθώνα σε σύμπραξη με τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και τον τοπικό πολιτισμό-γαστρονομία (17-25/7/20).
Ως επιστέγασμα καταγράφηκε ότι αξίζει να προκληθεί συζήτηση για τον ρόλο της εκπαίδευσης στην τοπική ανάπτυξη, στη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και στην ανάπτυξη του σεβασμού όλων των τοπικών παραγόντων στην ευημερία των τοπικών συγκατοίκων.
Η καινοφανής δωρεάν προσφορά του Skywalker και του Στέντορα αξίζει να συστηματοποιηθεί (πιθανόν κάθε Παρασκευή 12:00-13:00) και να είναι μια συνεχής πυξίδα ενημέρωσης, συζήτησης, προβληματισμού, συναντίληψης και διαμόρφωσης προτάσεων δράσης για τοπική ανάπτυξη, δηλαδή για συνδιαμόρφωση συνθηκών ευημερίας των ανθρώπων που κατοικούν σε μια κοινότητα και επιθυμούν να δράσουν όλοι μαζί για να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής και εργασίας τους.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»