Το 2011, στο 18ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών (Μεστά, Χίος, 9-11/9), την Πέμπτη 8/9 μια ομάδα νέων αγροτών επισκέφθηκε στην απέναντι Σμύρνη τα γραφεία του Αγροτικού Επιμελητηρίου Σμύρνης γεμάτη απορίες και ερωτήματα. Ήταν η πρώτη επαφή οργανωμένων αγροτών από την Ελλάδα –από όσα έχω καταγεγραμμένα– με Αγροτικό Επιμελητήριο. Και ενημερωθήκαμε αρκετά για τη λειτουργία και τη συμβολή του στην τοπική ανάπτυξη. Κι αμέσως δημιουργήθηκε η απορία: γιατί όχι Αγροτικά Επιμελητήρια και στην Ελλάδα;
Ακολούθησαν πολλές προσπάθειες να διερευνηθούν τα Αγροτικά Επιμελητήρια σε άλλα κράτη και μια ομάδα προβληματισμού προσέγγισε Αγροτικά Επιμελητήρια τόσο στην Ιταλία, όσο και στη Γαλλία, τη Βουλγαρία και αλλού.
Τελευταία βρήκαμε ότι έγιναν οργανωμένες συζητήσεις για τα Αγροτικά Επιμελητήρια σε ανοιχτό ακροατήριο στη Θεσσαλονίκη (Agrotica, 5/2/17), τη Λάρισα (AgroThessaly, 12/3/17) και την Αθήνα (Money Show).
Εν τω μεταξύ διαλύθηκε η πανελλήνια αγροτική συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Διαλύθηκε (σε επιταγή της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας με νόμους της κυβέρνησης από το 2011) ή, καλύτερα, τριχοτομήθηκε με:
- την εμφάνιση της Νέας ΠΑΣΕΓΕΣ (κυρίως για συνεταιρισμούς)
- της ΣΑΣΟΕ (μεικτού σχήματος με συνεταιρισμούς, ανώνυμες εταιρίες και άλλους) και
- της ΓΑΙΑ Α.Ε. (μιας ανώνυμης εταιρίας με οικονομική άνεση, που εξασφαλίζει μεταξύ άλλων η ετήσια υποχρεωτική δήλωση ΟΣΔΕ, η οποία ανέλαβε την εκπροσώπηση του αγροτικού τομέα και στα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα της Ε.Ε., δηλαδή στο COPA και το COGECA).
Αν επιχειρηματικότητα είναι η διάθεση για δράση με μεγάλες αβεβαιότητες, τότε ο υπ’ αριθμόν ένα επιχειρηματίας είναι ο αγρότης, διότι δρα σε περιβάλλον μεγάλων αβεβαιοτήτων –όχι κινδύνων, διότι οι κίνδυνοι και μετριούνται και διοικούνται και ασφαλίζονται–, καθόσον οι συμβάσεις με τον Θεό είναι ετεροβαρείς.
Σε κάθε δράση υπάρχει πάντα η αντίδραση. Στην προσπάθεια ισχυρής χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης η αντίδραση είναι η τοπικοποίηση. Τα Αγροτικά Επιμελητήρια ή Επιμελητήρια Υπαίθρου θα έπρεπε να αναπτυχθούν ένα σε κάθε τόπο, όχι ένα κεντρικό με παραρτήματα.
Τα εργαλεία τοπικής ανάπτυξης είναι μεταξύ άλλων και τα Τοπικά Επιμελητήρια. Όχι τα Επιμελητήρια γενικά. Το Ξενοδοχειακό, το Γεωτεχνικό, το Τεχνικό, το Οικονομικό Επιμελητήριο κ.λπ. είναι στην ουσία συγκαλυμμένες ελίτ και προωθημένα εργαλεία συνδικαλισμού που δεν εξυπηρετούν την ανάπτυξη του τόπου και των ανθρώπων.
Οι αγρότες είναι δεμένοι με τον τόπο τους και δεν μπορούν να μετακινηθούν, όπως τα κεφάλαια των τραπεζών ή των ιδιωτών ή οι επιχειρήσεις των βιομηχάνων ή τα πλοία των εφοπλιστών ή οι επιστήμονες προς άγραν περισσότερων χρημάτων ή για άλλο λόγο.
Οι αγρότες θα έπρεπε να είναι οργανικό μέρος των Τοπικών Επιμελητηρίων και να μετέχουν στη διαμόρφωση των τοπικών σχεδίων ανάπτυξης. Εάν οι αστοί και οι άλλοι «επιχειρηματίες» δεν θέλουν να επιτρέψουν στους αγρότες να συμμετέχουν στην τοπική ανάπτυξη και στα Τοπικά Επιμελητήρια, η μόνη λύση είναι να δημιουργηθούν Τοπικά Αγροτικά Επιμελητήρια.
Ο συντονισμός των Τοπικών Αγροτικών Επιμελητηρίων ή Επιμελητηρίων Υπαίθρου θα επιτυγχάνεται με μια δομή, π.χ. Ένωση, όπως συμβαίνει φέρ’ ειπείν με την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος. Ένα ακόμα Κεντρικό Επιμελητήριο απλώς θα έδινε άλλοθι για συνομιλίες σε κυβερνητικό επίπεδο – το οποίο δεν θα έπρεπε να υπάρχει, καθόσον η κυβέρνηση είναι επιτελικό εργαλείο και όχι εργαλείο υλοποίησης ή ανάπτυξης.
Στα Αγροτικά Επιμελητήρια θα συμμετείχαν όλοι οι ασχολούμενοι με τη φροντίδα του περιβάλλοντος, αφού ο αγρότης είναι ο φροντιστής του περιβάλλοντος, και βέβαια με την τοπική ανάπτυξη. Μέλη θα έπρεπε να είναι οι αγρότες (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς και δασοκόμοι), με όλες τις δραστηριότητές τους στην ύπαιθρο, ακόμα και τις συμπληρωματικές (όχι αυτοτελείς), που είναι η παραγωγή ενέργειας, η μεταποίηση και η εμπορία της δικής τους παραγωγής και ο αγροτουρισμός.
Επίσης, μέλη του θα έπρεπε να είναι οι παραγωγοί πολλαπλασιαστικού υλικού, οι διαθέτοντες αγροτικά εφόδια, εργαλεία, εξοπλισμό και μηχανήματα καλλιέργειας, εκτροφής και αλίευσης, οι μεταφορείς αγροτικών προϊόντων, οι έμποροι αγροτικών προϊόντων, οι μεταποιητές αγροτικών προϊόντων και οι διαθέτοντες μηχανήματα επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων. Ακόμα και οργανώσεις αγορών αγροτών, αλλά και παροχής υπηρεσιών στον αγροτικό τομέα και στην τοπική ανάπτυξη.
Αγρότες μεμονωμένοι, συνεταιρισμοί, ανώνυμες εταιρίες και δημόσιοι φορείς φροντίδας του περιβάλλοντος και τοπικής ανάπτυξης θα μπορούσαν να συναντώνται στο Αγροτικό Επιμελητήριο.
Τα Αγροτικά Επιμελητήρια θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ενιαία προαγωγή της φροντίδας του περιβάλλοντος –είναι επείγον και ώριμο αίτημα–, καθώς στην ελληνική κυβέρνηση δεν τολμούν να ενώσουν το υπαίθριο περιβάλλον με τον αγροτικό τομέα και τα έχουν χώρια σε δύο υπουργεία, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Το αστικό περιβάλλον θα μπορούσε να είναι χώρια, όπως ακριβώς και στον πλανήτη. Στην Ε.Ε. το 75% των εδαφών είναι ύπαιθρος και μόνο το 25% αστικές περιοχές. Οι άνθρωποι είναι περίπου οι μισοί στις αραιοκατοικημένες περιοχές της υπαίθρου και οι άλλοι μισοί στις πυκνοκατοικημένες μεγάλες πόλεις.
Η ΠΑΣΕΓΕΣ είναι μια δομή (σωματείο) για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο ενός Αγροτικού Επιμελητηρίου. Η ΣΑΣΟΕ είναι ένα ακαθόριστο πράγμα με συνεταιρισμούς, ανώνυμες εταιρίες κ.ά. που μοιάζει περισσότερο με Αγροτικό Επιμελητήριο.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
Share this post
