Στην Αττική είναι συγκεντρωμένο πάνω από το μισό του πληθυσμού της Ελλάδας. Αν προσθέσουμε όσους έρχονται για δουλειές στο κεντρικά οργανωμένο κράτος, καθώς και τους τουρίστες και τους μη καταγεγραμμένους (αστέγους, αλλοδαπούς μετανάστες, λαθρομετανάστες, πρόσφυγες), τότε διαπιστώνουμε ότι γύρω από τη μεγάλη «μαύρη τρύπα» που λέγεται Αθήνα βρίσκεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το 1/3 των ευρισκόμενων στην Ελλάδα.
Αν για το 3% ή το 7% έχουμε –επιτελικά πάντα…– ένα υπουργείο με υπουργό, 2 υφυπουργούς, 2-3 γενικούς γραμματείς και πάρα πολλές γενικές διευθύνσεις, τι θα έπρεπε να γίνει για το 66% ή το 1/3 των ανθρώπων που είναι συγκεντρωμένοι στην Αττική; Και για όσους τους στηρίζουν για να επιβιώσουν στην ύπαιθρο της Αττικής;…
Για να επιζήσει αυτή η «μάζα» ανθρώπων, χρειάζεται πόρους (ενέργεια, τροφή, νερό), που απορροφά και στερεί από όλη την περιοχή, κυρίως από την Αττική, αλλά και από απόμακρα σημεία για νερό (Μόρνος, Υλίκη) και από όλη την Ελλάδα για τροφές, ακόμα και από το εξωτερικό. Στις λεγόμενες δε «λαϊκές αγορές» βρίσκουμε πωλητές (επαγγελματίες ή/και παραγωγούς) από την Αργολίδα, την Εύβοια, το Ηράκλειο, την Κόρινθο, τη Λακωνία, τα Χανιά κ.α. με άφθονα «τροφοχιλιόμετρα» στα προσφερόμενα αγροτικά προϊόντα.
Το 1991 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (τότε δεν υπήρχε Ευρωπαϊκή Ένωση) χρηματοδότησε την πρωτοβουλία LEADER (Liaison Entre Actions de Developpement Rural, Διασύνδεση των Δράσεων Αγροτικής Ανάπτυξης), ένα πρόγραμμα για κάθε νομό της Ελλάδας εκτός από τον νομό Αττικής! Ποιος απέκλεισε ή, ακριβέστερα, «έθαψε» τους κατοίκους της υπαίθρου της Αττικής, δίνοντας μοναδική διέξοδο μόνο προς το real estate των χωραφιών; Η Αθήνα χρειάζεται ζωντανή ύπαιθρο στην Αττική.
Το 2007 η Πολιτεία κατάλαβε ως έναν βαθμό το λάθος της και επέτρεψε δειλά δειλά να αναπτυχθούν Προγράμματα Νέων Γεωργών για την ύπαιθρο της Αττικής. Τότε την πρωτοβουλία είχε η νεοσύστατη Ένωση Νέων Αγροτών, την οποία είχα τη χαρά να υποστηρίξω. Πρέπει να δημιουργηθούν και Προγράμματα Τοπικής Ανάπτυξης.
Σήμερα η Πολιτεία δέχεται οι επαγγελματίες αγρότες της υπαίθρου της Αττικής να κάνουν σχέδια βελτίωσης των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων, αλλά δεν δέχεται ότι οι κάτοικοί της μπορούν να αξιοποιήσουν μόνοι τους μέσω των συλλογικοτήτων τους και τις μεθοδολογίες CLLD (community-led local development) ή ΤΑΠΤΟΚ (τοπική ανάπτυξη µε πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων) τις δυνατότητες του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020.
Για την ακρίβεια, οι γραφειοκράτες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων αποδέχτηκαν η Αναπτυξιακή Πάρνωνα να υιοθετήσει μια συγκεκριμένη περιοχή, τα νησιά της Αττικής, και έτσι να περάσουν εκεί κάποιες δυνατότητες του CLLD/LEADER. Μάλιστα μαθαίνουμε ότι θα συμμετάσχουν στο Φεστιβάλ Φιστικιού Αίγινας (12-15/9/2019) με προμετωπίδα την τοπική γαστρονομία. Αλλά η υπόλοιπη ύπαιθρος της Αττικής παραμένει χωρίς υποστήριξη για τοπικές αναπτυξιακές προστάσεις.
Με πρωτοβουλία του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής «Άγιος Γεώργιος» ξεκίνησαν ανοιχτές συζητήσεις με όποιον ενδιαφέρεται και κυρίως με συλλογικότητες για να διαμορφωθεί μια ομάδα πρωτοβουλίας για τη σύσταση ομάδας τοπικής δράσης (ΟΤΔ) στην Αττική.
Η κα Μάγδα Κοντογιάννη (γραμματέας του συλλόγου, 6932 094231) θυμάται ότι η προσπάθεια είχε ξεκινήσει το 2015. Έγιναν 19 εκδηλώσεις και 2 επισκέψεις σε εν λειτουργία ΟΤΔ: στα Μέγαρα (29/7/2015), στην Καρδίτσα (ΑΝΚΑ, 18/8/2015), στην Αρκαδία (ΑΝΒΟΠΕ, 20/8/2015), στα Καλύβια (3/9/2015), στον Μαραθώνα (28/9/2015), στη Χασιά (5/10/2015), στο Μαρκόπουλο (12/10/2015), στη Μάνδρα (19/10/2015), στη Νέα Πέραμο (2/11/2015), στο Μενίδι (7/12/2015), στις Αχαρνές (28/12/2015), στην Αθήνα (Χίλτον, 10/1/2016), στη Χασιά (8/2/2016), στη Νέα Μάκρη (22/2/2016), στα Μέγαρα (16/3/2016), στην Ελευσίνα (22/3/2016), στο Μενίδι (5/4/2016), στην Αθήνα (Βούλα, 24/4/2016) και στη Βαρυπόμπη (20/11/2016).
Όταν διαπιστώθηκε ότι δεν προλαβαίναμε να εντάξουμε την προσπάθεια της υπαίθρου της Αττικής στο ΠΑΑ 2014-2020, κρατήθηκε η μέχρι τότε διαδικασία, η οποία ξανάρχισε στις 7/4/2019. Στόχος μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 να εκδηλωθεί ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση της ομάδας πρωτοβουλίας, η οποία θα δεχτεί και θα καταγράψει όλες τις ενδιαφερόμενες συλλογικότητες για 3 αντικειμενικούς στόχους:
- 1. Να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να ενταχθεί Πρόγραμμα για την Τοπική Ανάπτυξη στην Ύπαιθρο της Αττικής στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2021-2027.
- 2. Να υπάρξουν οι προϋποθέσεις για να ενταχθούν περιοχές τοπικής ανάπτυξης στο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Αττικής. Συνήθως υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για 3 τέτοια προγράμματα. Επιδίωξη της ομάδας πρωτοβουλίας θα είναι τουλάχιστον το 1 πρόγραμμα να προβλέπει σύνθεση και με τον αγροτικό τομέα.
- 3. Να δημιουργηθεί μια ΟΤΔ για τη διεκδίκηση ενός Προγράμματος Τοπικής Ανάπτυξης µε πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2021-2027.
Οι ΟΤΔ πρέπει να αποτελούνται από εκπροσώπους δημόσιων και ιδιωτικών τοπικών κοινωνικοοικονομικών συμφερόντων, όπως επιχειρηματίες και οι ενώσεις τους, τοπικές αρχές, συνοικιακές ή τοπικές ενώσεις, ομάδες πολιτών όπως άντρες / γυναίκες, νέοι, ηλικιωμένοι, μειονότητες κ.ά., κοινοτικές και εθελοντικές οργανώσεις κ.ά. Η κοινωνία των πολιτών και οι εταίροι του ιδιωτικού τομέα πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 50% της εξουσίας στη λήψη αποφάσεων και καμία ομάδα συμφερόντων δεν πρέπει να έχει πάνω από το 49%.
Στις 7/4/19 έγινε η πρώτη συνάντηση όσων φορέων ενδιαφέρονταν καταρχήν για το πρόγραμμα 2021-2027 στα γραφεία του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής στο Μενίδι (Πλήθωνος Γεμιστού 14, Αχαρνές). Αποφασίστηκε να ξεκινήσουν ανοιχτές συναντήσεις σε διάφορες περιοχές για να ενημερωθούν όσοι πιθανόν ενδιαφερθούν και αποφασίστηκε η επόμενη ανοιχτή συνάντηση να γίνει στο κυλικείο της Παλλήνης στις 7/6/2019.
Στις 7/7/2019 η κα Κοντογιάννη πήγε στην επίσημη έναρξη της διαβούλευσης για την επόμενη Κοινή Γεωργική Πολιτική 2021-2027, που οργάνωσε το ΥΠΑΑΤ, και διαπίστωσε ότι πρέπει επειγόντως να δραστηριοποιηθούν οι συλλογικότητες της υπαίθρου της Αττικής για να ελπίζουν οι αγρότες και οι κάτοικοι της περιοχής σε κάποια ευνοϊκή ρύθμιση.
Η συνάντηση (7/6/2019) έγινε και οι παριστάμενοι, λαμβάνοντας υπόψη τις εκλογικές διεργασίες και την ένταση των αγροτικών εργασιών του καλοκαιριού, αποφάσισαν να ξανασυναντηθούν στις 26/9 (στις 21:00) στο Κέντρο Μελισσοκομίας στην Κερατέα Αττικής. Αργότερα και ανάλογα με τις εκεί προτάσεις και το ενδιαφέρον των συλλογικοτήτων θα οργανωθούν και άλλες συζητήσεις σε άλλες περιοχές της Αττικής.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα», 6998 282382