Την Κυριακή 2 Ιουνίου 2019 στις 11:00 θα γίνει η τέταρτη συνάντηση της ομάδας πρωτοβουλίας για τη συμβολή των παλαιών προσκόπων στην τοπική ανάπτυξη με θέμα: «Κυκλική οικονομία και zero waste» στη λέσχη του 1ου Συστήματος Προσκόπων Θέρμης (Μαρίνου Αντύπα 1, 570 01, δίπλα στο γήπεδο μπάσκετ, στον λόφο της Υψώσεως Τιμίου Σταυρού).
Η πρώτη συνάντηση στις 13/4 έβαλε τα οργανωτικά θέματα. Στις 21/4 συζητήσαμε με θέμα τη συμβολή του προσκοπισμού στην τοπική ανάπτυξη. Στις 5/5 το θέμα ήταν «Τοπική ανάπτυξη και συμμετοχή των πολιτών» με εισηγητή τον κ. Γεώργιο Δαουτόπουλο, συνταξιούχο καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Για την κυκλική οικονομία προβλέφθηκε εισήγηση από τον κ. Νίκο Νικολαΐδη, Ms περιβαλλοντολόγο, μηχανικό, και για το zero waste κλήθηκε εισηγήτρια η κα Ελισάβετ-Ειρήνη Μιχαηλίδου, μέλος ΚΟΙΝΣΕΠ «ΩΡΕΣ» στις Σέρρες και ElisMadeIt.
Το τελευταίο διάστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση γίνονται έντονες συζητήσεις που ξεκινούν από την κρίση χρέους της Ελλάδας –ίσως θα είμαστε σε κηδεμονία άλλα 95 χρόνια– και καταλήγουν σε θέματα που αγγίζουν την υπόσταση, τις αξίες και το μέλλον της ενωμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε πιο τεχνοκρατικό επίπεδο, μια νέα ελπιδοφόρα ιδέα αρχίζει να συζητείται, αυτή της κυκλικής οικονομίας (circular economy) ή, όπως θα μπορούσαμε να πούμε, της επιστροφής στις αειφόρες πρακτικές των κοινωνιών της υπαίθρου. Ένα πλινθόκτιστο διώροφο σπίτι στις Πρέσπες ήταν τυπικό δείγμα της αειφορικής χρήσης των τοπικών μόνο πόρων από μια κοινωνία με πολύ λιγότερες γνώσεις από τη σημερινή και με πολύ λιγότερη διαθέσιμη τεχνολογία, αλλά με περισσότερη σοφία.
Με την κυκλική οικονομία προωθείται η ταυτόχρονη βελτίωση της οικονομικής ευημερίας και του περιβάλλοντος, εγχείρημα που παλαιότερα θεωρείτο ανάλογο με τον τετραγωνισμό του κύκλου. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας βασίζεται στη δημιουργία ενός νέου μοντέλου, που θα περιορίζει την κατανάλωση εντός των οικολογικών ορίων του πλανήτη ή απλώς, ό,τι μέχρι σήμερα θεωρείτο απόρριμμα και σκουπίδι είναι χρήσιμη πρώτη ύλη για κάποια άλλη διαδικασία.
Μέχρι σήμερα η ανάπτυξη βασιζόταν σε ένα μοντέλο εντατικής χρήσης των διαθέσιμων και εισαγόμενων πόρων χωρίς να υπολογίζονται στον βαθμό που έπρεπε οι μακροπρόθεσμες συνέπειες και με τις τιμές των πόρων να αυξάνονται διαρκώς. Η αλλαγή που προτείνεται να γίνει μέσω της κυκλικής οικονομίας βασίζεται στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των υπαρχόντων πόρων και στη μείωση των απωλειών κατά τη χρήση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη στροφή από το γραμμικό μοντέλο «προμήθεια, παραγωγή, κατανάλωση και απόρριψη» σε ένα μοντέλο που βασίζεται στο «κυκλικό» τετράπτυχο «επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση».
Δηλαδή ό,τι κάναμε με τον παππού μου στο χωριό (Καταχάς Πιερίας). Δεν πετούσαμε τίποτε. Ό,τι δεν το τρώγαμε πήγαινε στα οικόσιτα. Ξαναχρησιμοποιούσαμε ακόμα και τα ρούχα και τις κούνιες των παιδιών και πολλά άλλα. Ακόμα και τα τενεκεδάκια από τις κονσέρβες μία φορά τον μήνα ανοίγαμε έναν λάκκο και, αφού τα περιβρέχαμε με λίγο πετρέλαιο, τα καίγαμε για να καεί η πλαστική μεμβράνη και τα θάβαμε για να απορροφήσει τον σίδηρο η γη. Περιττό να τονίσω ότι κάναμε ένα σωρό παιχνίδια από τα τενεκεδάκια, κάναμε χωνιά και καταβρεχτήρια.
«Το Zero Waste είναι ένα ηθικό, οικονομικό, επαρκές και με όραμα κίνημα, που έχει ως στόχο να καθοδηγήσει τους ανθρώπους στην αλλαγή του τρόπου ζωής τους και των πρακτικών τους ώστε αυτές να μιμούνται έναν βιώσιμο και φυσικό κύκλο ζωής, κατά τον οποίο όλα τα απορριφθέντα υλικά θα έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να αποτελούν πόρους προς χρήση από άλλους ανθρώπους», μας λέει η κα Ελισάβετ-Ειρήνη Μιχαηλίδου.
Zero waste σημαίνει σχεδιασμός και διαχείριση των προϊόντων και διαδικασιών για τη συστηματική αποφυγή και την εξάλειψη του όγκου και της τοξικότητας των αποβλήτων και των υλικών, τη διατήρηση και την ανάκτηση όλων των πόρων και τον τερματισμό της καύσης ή της ταφής των αποβλήτων. Η υιοθέτηση ενός zero waste τρόπου ζωής μπορεί να εξαλείψει όλες τις ρίψεις απορριμμάτων στο έδαφος, στο νερό ή στον αέρα, που αποτελούν απειλή για την υγεία του πλανήτη, των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών.
Τα 5 «R» του zero waste, θα μας πει η κα Μιχαηλίδου, είναι:
- Refuse: Άρνηση κατανάλωσης προϊόντων που δεν χρειαζόμαστε.
- Reduce: Μείωση στο ελάχιστο αυτών που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.
- Reuse: Επαναχρησιμοποίηση όσων μπορούμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε.
- Recycle: Ανακύκλωση όσων δεν μειώνονται ή δεν ξαναχρησιμοποιούνται.
- Rot: Κομποστοποίηση οργανικών απορριμμάτων.
Και τα «R» μπορούν να συνεχίσουν με:
- Repair: Επιδιόρθωση. Πολλά προϊόντα μπορούν να επιδιορθωθούν ή να γίνουν μέρος άλλου προϊόντος.
- Rehome: Επανασχεδίαση σπιτιού, διαμόρφωση σπιτιού με τρόπο που να χρησιμοποιούνται τα όντως απαραίτητα.
- Replant: Επαναφύτευση λαχανικών, βοτάνων κ.ά.
Αλλά το πιο σημαντικό «R» είναι το:
- Rethink: Αλλαγή σκέψης.
Έτσι, την Κυριακή 2 στις 11:00 στη λέσχη του 1ου Συστήματος Προσκόπων Θέρμης, διατηρώντας τα κυρίαρχα στοιχεία από το βιβλίο του καθηγητή Γ. Δαουτόπουλου «Τοπική ανάπτυξη» (ISBN 960-90046-1-X), θα προσεγγίσουμε τόσο την τεχνολογία της κυκλικής οικονομίας, όσο και το κίνημα Zero Waste.
Ο σχεδιασμός της ομάδας πρωτοβουλίας προβλέπει συζήτηση για την κοινωνική οικονομία στις 7 Ιουλίου στις 11:00 και την 1η Αυγούστου ανάρτηση φωτογραφιών (selfies) με προσκοπική μαντίλα στο Facebook («Ναι, ήμουν και εγώ πρόσκοπος!») όσων έδωσαν την προσκοπική τους υπόσχεση στο 1ο Σύστημα Προσκόπων Θέρμης ή/και κατοικούν στα όρια του Δήμου Θέρμης πάντα σε σχέση με τους 17 στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης για τον Πλανήτη, για τους οποίους δεσμεύτηκαν τα 193 κράτη του ΟΗΕ και οι πρόσκοποι.
Και ήδη καθορίστηκαν οι συναντήσεις για την 1η Σεπτεμβρίου, στις 6 Οκτωβρίου, στις 3 Νοεμβρίου και στις 8 Δεκεμβρίου με τελευταίο θέμα «Εθελοντές κοινοτικής ανάπτυξης».
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
Τηλ.: 6998 282382
Share this post
