Την Κυριακή 5 Μαΐου 2019, στη Λέσχη του 1ου Συστήματος Προσκόπων Θέρμης, ο συνταξιούχος καθηγητής Γιώργος Δαουτόπουλος (ΑΠΘ, www.daoutop.gr) συνέχισε να προσφέρει την εμπειρία και τις γνώσεις του στην κοινωνία, σε συνάντηση-συζήτηση με την υπό σύσταση Ομάδα Πρωτοβουλίας για την Τοπική (κοινοτική) Ανάπτυξη. Οι συμμετέχοντες και τα μέλη της υπό διαμόρφωση Ομάδας, μεταξύ των οποίων και οι κ. Γρηγόρης Αντωνιάδης, Αντώνης Αλλοδιανάκης, Κώστας Γεωργίου (αρχηγός Συστήματος), Γιώργος Μακαδασόπουλος, Μαρία Τζιτζίδου και Δημήτρης Μιχαηλίδης, άκουσαν με πολλή προσοχή τον ορισμό της τοπικής ανάπτυξης, ο οποίος είναι: «Οι θεληματικές προσπάθειες ομάδων ανθρώπων σε τοπικό επίπεδο για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας που βασίζονται κατά κύριο λόγο στις δικές τους δυνάμεις για σχεδιασμό και υλοποίηση».
Οι αρχές της τοπικής ανάπτυξης προσδιορίζονται ως: συμμετοχική και ολοκληρωμένη ανάπτυξη, με ανθρώπινες διαστάσεις και χαρακτήρα, που προάγει την αλληλεγγύη, όπως είπε ο κ. Δαουτόπουλος, ο οποίος έχει ασχοληθεί από το 1982 με το community development στο Michigan State University και έκτοτε δίδαξε το μάθημα της Αγροτικής Κοινοτικής-Τοπικής Ανάπτυξης στο Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Δαουτόπουλος δώρισε στη βιβλιοθήκη του 1ου Συστήματος Προσκόπων Θέρμης δύο από τα πολλά βιβλία του για την τοπική ανάπτυξη, τα: «Κοινωνιολογία της Ανάπτυξης» και «Αειφορική Ανάπτυξη της Ελληνικής Υπαίθρου», σαν μια πρώτη «μαγιά» στο νέο ξεκίνημα προσφοράς των παλαιών προσκόπων, αυτών που κάποτε έδωσαν την προσκοπική τους υπόσχεση ότι θα προσπαθούν να εφαρμόσουν ένα σύστημα πανανθρώπινων αξιών, που αναφέρονται μεταξύ άλλων σε: δικαιοσύνη, φιλοπατρία, οικονομία, υπευθυνότητα, εργατικότητα, αλληλοβοήθεια, χρησιμότητα, φιλία, αγάπη για το περιβάλλον. Άλλωστε, το 1ο Σύστημα Προσκόπων Θέρμης, ως μέλος του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, έχει υιοθετήσει τους Στόχους της Γης για το 2030, μεταξύ των οποίων πρωτοβουλίες και δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, την τοπική κοινωνία, την ισότητα, την πολιτιστική κληρονομιά και την πολιτική προστασία.
Ο προσκοπισμός βοηθά τους νέους και τις νέες να γίνουν ενεργοί πολίτες, διότι ο πρόσκοπος φροντίζει άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (Στόχοι 1 & 2), ενδυναμώνει τα παιδιά και τους νέους (Στόχοι 3 & 4), είναι οικονόμος και σέβεται το αστικό περιβάλλον (Στόχοι 6, 7 & 8), υποστηρίζει τη διαφορετικότητα και το «αδύναμο» (Στόχοι 5, 10 & 16), είναι εθελοντής και ενεργός πολίτης (Στόχοι 9, 11 & 12), αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον (Στόχοι 13, 14 & 15), και βέβαια το «αιέν αριστεύειν» των προσκόπων αντιστοιχεί στον Στόχο 17 της Βιώσιμης Ανάπτυξης (scouts4sdgs.gr).
Με έκπληξη ξαναανακαλύψαμε, με τη βοήθεια του καθηγητή Γ. Δαουτόπουλου, ότι η λέξη «πολίτης» (πόλη, πολιτισμός κ.λπ.) στην πραγματικότητα αφορά τον άνθρωπο που συμμετέχει στις κοινωνικές-κοινοτικές εξελίξεις, σε αντιδιαστολή με τον «ιδιώτη», χαρακτηρισμό που απέφευγαν οι αρχαίοι Έλληνες (ως κακόσημο), καθώς η σημασία που αποδίδονταν στον όρο «ιδιώτης» διατηρείται σήμερα στην αγγλική λέξη «idiot».
Το μέλλον της τοπικής ανάπτυξης φαίνεται ελπιδοφόρο όσο θα αυξάνεται το ποσοστό των πολιτών και θα μειώνεται το ποσοστό των ιδιωτών (μετατρέποντας την ποικιλώνυμη δημοκρατία σε συμμετοχική δημοκρατία). Σήμερα το 90% είναι ιδιώτες και μόνο το 10% είναι πολίτες (ή, αν θέλουμε, «ενεργοί πολίτες»), και αυτό δίνει τεράστιες δυνατότητες δράσης για αύξηση του ποσοστού των πραγματικών πολιτών. Η τοπική κοινωνία, για να γίνει πρωταγωνιστής από απλός θεατής των εξελίξεων, πρέπει να οργανωθεί σε συλλόγους, δομές και ομάδες τοπικής δράσης, ώστε να επιδιωχθεί η ισόρροπη ανάπτυξη-ευημερία όλων των συμπολιτών. Η ενίσχυση της αυτάρκειας σε επίπεδο νοικοκυριού, οικισμού, χωριού, νησιού ή νομού είναι σημείο «κλειδί».
Η αντίληψη ότι όλα μας τα προβλήματα, μικρά ή μεγάλα, πρέπει να λυθούν, για λογαριασμό μας, από την εκάστοτε κεντρική εξουσία είναι μια μορφή «κρατολατρίας», και είναι τελείως λάθος. Το θαύμα των Αμπελακίων στην Ελλάδα, το 1788, συνέβη: χωρίς συνεταιριστική νομοθεσία, χωρίς τραπεζικό σύστημα, χωρίς μεταφορικά δίκτυα και έργα υποδομής, χωρίς επιδοτήσεις, χωρίς τεχνοκράτες, αλλά με πλούσια και πηγαία ενδογενή έμπνευση και δημιουργικότητα των συγκατοίκων για ευημερία όλων. Και μπορεί να ξανασυμβεί, αρκεί οι κάτοικοι ενός τόπου να γνωριστούν μεταξύ τους, να αναπτυχθεί αλληλοσεβασμός και αλληλοεκτίμηση, να «ζυμωθούν» στη συνδιαμόρφωση κοινών στόχων. Προϋποθέτει βέβαια ένα κοινά αναγνωρισμένο σύστημα αξιών. Και αυτό ήδη υπάρχει. Ο κοινοτισμός είναι μια προϋπάρχουσα ιδιότητα στους Έλληνες. Τον βλέπουμε στην αυθόρμητη οργάνωση του ελληνισμού στις κοινότητες του εξωτερικού, με εξαιρετικά δείγματα, με ελληνικά σχολεία, εκκλησίες, γηροκομεία, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα, ακόμα και θεσμούς διαιτησίας.
Μερικά εμπόδια για την τοπική ανάπτυξη (ευημερία των κατοίκων) είναι ο μέχρι σήμερα κεντρικός χαρακτήρας της τοπικής αυτοδιοίκησης, η συντεχνιακή αντιμετώπιση της εκπαίδευσης των μελλοντικών πολιτών, ο ελιτισμός (που σχεδόν όλοι τον καταγγέλλουν, αλλά μόλις έχουν την ευκαιρία διολισθαίνουν στο lifestyle) και η έλλειψη ανοιχτών διαδικασιών συμμετοχής και ελέγχου της δημόσιας διοίκησης. Για την τεκμηρίωση της Ομάδας Πρωτοβουλίας και όλων των φορέων που θα συμβάλουν μπορεί να αξιοποιηθούν βιβλία με πλούσιο υλικό, όπως: «Επτά απλά μαθήματα ανάπτυξης», «Αειφορική ανάπτυξη ελληνικής υπαίθρου», «Κοινωνιολογία της Ανάπτυξης», «Τοπική Ανάπτυξη» κ.λπ.
Η Ομάδα Πρωτοβουλίας προετοιμάζει τις επόμενες συναντήσεις της στη Λέσχη των Προσκόπων την Κυριακή 2 Ιουνίου 2019 στις 11:00, με θέμα: «Κυκλική οικονομία & Zero waste», και την Κυριακή 7 Ιουλίου 2019 στις 11:00, με θέμα: «Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία», ενώ την 1η Αυγούστου 2019 όλοι όσοι έδωσαν την προσκοπική τους υπόσχεση μπορούν να αναρτήσουν στο Facebook μια φωτογραφία εκείνης της ημέρας φορώντας την προσκοπική τους μαντίλα, στο «Ναι… ήμουν και εγώ πρόσκοπος στη Θέρμη». Και η προσπάθεια θα συνεχιστεί την 1η Σεπτεμβρίου 2019, στις 6 Οκτωβρίου 2019, στις 3 Νοεμβρίου 2019, και θα κλείσει στις 8 Δεκεμβρίου 2019, με θέμα: «Εθελοντισμός κοινοτικής προσφοράς».
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382