Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Για την ακρίβεια, έγιναν σοβαρό πρόβλημα από τη συντεχνία των δασαρχών, ενώ είναι απολύτως φυσικές στο μεσογειακό περιβάλλον.

Εμείς όλοι ξέρουμε ότι μερικοί σπόροι (π.χ. πεύκα) από φυτά της μεσογειακής χλωρίδας αποκτούν βλαστική ικανότητα αφού θερμανθούν. Δηλαδή γίνονται ικανοί οι σπόροι να δημιουργήσουν νέα φυτική ζωή μόνο αφού θερμανθούν, σαν να πέρασε από πάνω τους φωτιά. Έτσι, αφήνουμε τα ήδη υπάρχοντα φυτά να ζήσουν χωρίς να τα στρεσάρουμε πάρα πολύ στο θερμό και ξηρό περιβάλλον της Μεσογείου.

«Θερμανθούν» και όχι «ψηθούν». Εάν το δάσος πάρει φωτιά, όπως πρέπει να γίνεται στη Μεσόγειο για να αναζωογονηθεί, τότε βλαστάνουν οι σπόροι. Εάν δεν επιτρέπουμε στο δάσος να ζει κανονικά, δηλαδή και να καίγεται, ίσως διότι σπουδάσαμε σε χώρα πέραν της Μεσογείου και δεν ήμασταν ικανοί να αντιληφθούμε τις διαφορές στα διαφορετικά περιβάλλοντα, τότε πολύ πιθανόν να μην το αφήνουμε να καεί στην ώρα του.

Ο υπερπροστατευτισμός των δασαρχών μπορεί να έχει τα ίδια αποτελέσματα με την περίπτωση της φωτιάς από μια τεράστια δεξαμενή βενζίνης έναντι ενός τυχαίου γεγονότος, μέσα από ένα τσακμάκι. Το φλεγόμενο τσακμάκι το σβήνεις ακόμα και με ένα ισχυρό φύσημα. Αν έχουμε μια φλεγόμενη δεξαμενή βενζίνης, δεν σβήνει με κανέναν τρόπο, ούτε με εναέρια μέσα ούτε με τίποτε άλλο.

Η κατάσταση να συμπεριφέρονται τα δάση ως δεξαμενές καυσίμων οφείλεται στις λανθασμένες απόψεις των δασαρχών και των δασολόγων επιστημόνων στα ερευνητικά κέντρα και στη δημόσια διοίκηση. Και όταν πάρει φωτιά το δάσος-δεξαμενή καυσίμων, όπως μοιάζει να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, τότε φορτώνουμε το πρόβλημα στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Αλλά το μόνο ίσως που μπορεί να επιδείξει η Πυροσβεστική είναι αυτοθυσία. Α, και να κάνει πάρα πολλά έξοδα.

Θα μπορούσε κάποιος μη νοήμων ή εξαιρετικά πονηρός να υποθέσει ότι το παιχνίδι εις βάρος της κοινωνίας και του δάσους παίζεται ακριβώς γι’ αυτά τα έξοδα. Βλέπεις, είναι πολλά τα λεφτά, πάρα πολλά.

Και για τη στάχτη στα μάτια κάνουμε και κάποια διαμαρτυρία ή ακόμα και κοντόφθαλμα αποδίδουμε εσφαλμένα το πρόβλημα των πυρκαγιών στο δάσος απλώς και μόνο για να υποκλέψουμε αντικείμενο και έργο αλλά και προνόμια και λεφτά και μισθούς για κάποια επαγγελματική συντεχνία. Ίσως ακριβώς για την ίδια συντεχνία που ευθύνεται για τη σημερινή κακή κατάσταση της υγείας των δασών της μεσογειακής Ελλάδας.

Και είναι τόσο βαρύς ο «συντεχνιασμός» –κακό πράγμα–, που αποκλείουν τεχνηέντως από αυτόν, ακόμα και από το επίπεδο των συζητήσεων και προβληματισμών, άμεσα εμπλεκομένους, όπως είναι οι κτηνοτρόφοι.

Η στρατηγική για τα δάση χωρίς τους κτηνοτρόφους είναι ανάπηρη και αναποτελεσματική. Η χλωρίδα είναι συμβιωτική με την πανίδα. Κάθε επαγγελματική διαστροφή που δεν αναγνωρίζει αυτή τη φυσική κατάσταση είναι βλαπτική για τη φύση και την πατρίδα και επικίνδυνη για τους πολίτες (με αφορμή τη δημοσίευση: https://www.ellinikigeorgia.gr/ethniki-stratigiki-gia-ta-dasi-me-20etes-plano-ulopoiisis/). Δεν πρέπει να ξεχνάμε εμείς, οι απλοί πολίτες, ότι όταν τα βουνά και εμμέσως και τις δασικές περιοχές τα διαχειρίζονταν τα τσελιγκάτα, τα δάση ήταν βιώσιμα και όλοι ζούσαν ευτυχέστεροι, τουλάχιστον όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές.

Στις 23 Οκτωβρίου 2018 στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών παρουσιάστηκε η Πρωτοβουλία για τα Δάση ενημερώνοντας ότι: «Η Πρωτοβουλία για τα Δάση είναι μια συντονισμένη παρέμβαση καθηγητών πανεπιστημιακών και τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ερευνητών δασικών ερευνητικών ινστιτούτων, νομικών, ελεύθερων επαγγελματιών και στελεχών της δημόσιας διοίκησης με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενημέρωση της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας προκειμένου να ληφθεί η απαραίτητη κεντρική πολιτική απόφαση για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα δασοπροστασίας της χώρας».

Και εκεί ανάμεσα σε όσα ακούστηκαν επισημαίνεται από έναν συμμετέχοντα: «Η απομάκρυνση το 1998 της Δασικής Υπηρεσίας από τη δασοπυρόσβεση είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση της πρόληψης και τη θεοποίηση της καταστολής, ειδικά της εναέριας. (…) Πιστεύω λοιπόν ότι σήμερα εμείς πρέπει να εστιάσουμε στην οργάνωση του τομέα της πρόληψης τόσο την προηγούμενη των πυρκαγιών όσο και την επόμενη. Μια τέτοια προσέγγιση αναδεικνύει ως βασικό καθήκον για τη Δασική Υπηρεσία την προστασία του δάσους από όλες τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Όλη αυτή η λειτουργία θα επαναφέρει την Υπηρεσία στην πραγματική αποστολή της και ταυτόχρονα θα εξασφαλίσει απασχόληση για όλο τον χρόνο με την πλήρη και αποδοτική αξιοποίηση όλων όσοι εμπλέκονται στη δασοπυρόσβεση. (…) Όπως είναι αδιανόητο να μιλάμε μόνο για δασικές πυρκαγιές και όχι για αγροτοδασικές, όταν τις συνέπειες τις υφίσταται και ο αγροτικός χώρος.

»Να προσθέσω κλείνοντας ότι όλα αυτά δεν απαιτούν κρατικές δαπάνες. Υπάρχουν οι αναγκαίοι πόροι τόσο από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και από το ΕΣΠΑ. Ήδη λιμνάζουν 250 εκατ. ευρώ στο ΠΑΑ 2014-2020 για επενδύσεις στα δάση, που τελικά θα χρησιμοποιηθούν, όπως φαίνεται, για άλλο σκοπό παρά την επιμονή της Ε.Ε.»

Εξαιρετική, ισορροπημένη τοποθέτηση. Τελικά, μήπως όλη η φασαρία γίνεται για τα λεφτά και τη δόξα της εξουσίας και όχι για την κοινωνία και το περιβάλλον;

Σε μια ανακοίνωση έπειτα από λίγο διαβάσαμε: Πραγματοποιήθηκε (14/11/2018) η συνάντηση των μελών της συντονιστικής επιτροπής της Πρωτοβουλίας για τα Δάση, αποτελούμενης από τους κ.κ. Ν. Μπόκαρη (δασολόγο, συντονιστή της κίνησης), Κ. Κασσιό (ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ), Γ. Καρέτσο (ερευνητή, ΕΛΓΟ «Δήμητρα»), Σ. Παυλάκη (νομικό), Γ. Φούντα (δασολόγο) και Ε. Γκουντούφα (δασολόγο) με τον εξοχότατο κύριο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Στη συνάντηση αναπτύχθηκαν προς τον κ. Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι προτάσεις της Πρωτοβουλίας για τα Δάση όπως είχαν διατυπωθεί στην από της 30ής Αυγούστου 2018 ανοιχτή επιστολή προς την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, η οποία είχε ως θέμα τη «Λήψη αποφάσεων για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα αφορούν στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού για την προστασία των δασών». Στη συνάντηση συζητήθηκε η ανάγκη της από μηδενικής βάσης επανεξέτασης του πλαισίου δασοπροστασίας της χώρας και δόθηκε έμφαση στην αναδιοργάνωση των Δασικών Υπηρεσιών, την αποτελεσματικότερη διάρθρωσή τους, τη διασύνδεσή τους με το φυσικό τους αντικείμενο, καθώς και τη συμμέτοχή τους στο σύστημα πολιτικής προστασίας με τρόπο ισότιμο και ουσιαστικό.

Πρέπει να γίνει απολύτως σαφές, χωρίς αστερίσκους και επιφυλάξεις, ότι τα πάντα πρέπει να καθορίζονται από την κοινωνία των πολιτών με τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και να εξειδικεύονται από όλους τους εμπλεκομένους (το υποκείμενο της κάθε δραστηριότητας). Μας εντυπωσίασε η απουσία τόσο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών όσο και η απουσία των οργανώσεων των αγροτών. Ίσως μάλιστα ακριβώς γι’ αυτό να γίνονται όλα αυτά τώρα που οι οργανώσεις των άμεσων φροντιστών του περιβάλλοντος, δηλαδή των αγροτών, έχουν διαλυθεί.

Και στις 4 Δεκεμβρίου 2018 πραγματοποιήθηκε ημερίδα στο ΕΒΕΑ υπό την αιγίδα της Α.Ε. κ. Π. Παυλόπουλου όπου η συντριπτική πλειονότητα απλώς περιέγραφε ότι οι δασάρχες, αφού κατάφεραν να αποβάλουν πλήρως την κτηνοτροφία από τα δάση και τον φυσικό χώρο της –πάντα σε κενό αγροτικών δομών και με πλήρη απαξίωση της συνεισφοράς του αγροτικού τομέα στην ανθρώπινη κοινωνία–, πρέπει να αναλάβουν και την πυρόσβεση με τα ανάλογα οικονομικά κονδύλια και τις ανάλογες θέσεις εξουσίας.

Ίσως οι δασάρχες, αφού «απέτυχαν» να σχεδιάσουν την επαρκή πρόληψη των πυρκαγιών, να μπορούσαν να ασχοληθούν –και μισθολογικά;– με την πυρόσβεση. Λες και η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν στελεχώνεται από δασολόγους επιστήμονες για την καταστολή της πυρκαγιάς.

Και η τοπική αυτοδιοίκηση; Και η περιφερειακή αυτοδιοίκηση; Και η κοινωνία των πολιτών; Και οι εξ επαγγέλματος φροντιστές του περιβάλλοντος και του δάσους, δηλαδή οι αγρότες;

Μάλλον είναι απλώς ένα ακόμα συντεχνιακό θέμα για τους κρατικοδίαιτους δημόσιους υπαλλήλους και τις συντεχνίες των δημόσιων υπαλλήλων, καλυμμένο επαρκώς –ή ανεπαρκώς;– με επιστημοσύνη και άλλα θέματα τώρα, προεκλογικά, μετά τα δραματικά περιστατικά του καλοκαιριού στο Μάτι της Αττικής.

Δημήτρης Μιχαηλίδης,
Δημοσίως γράφων-«ΑγροΝέα»

Share this post