Η 2η Έκθεση ΚΑΛΟ στο κέντρο της Αθήνας θα πραγματοποιηθεί το διάστημα από τις 7 έως τις 11 Νοεμβρίου 2018 με τη συμμετοχή 150 επιχειρήσεων από όλη την Ελλάδα. Η περσινή διοργάνωση κατάφερε να κάνει ευρύτερα γνωστή την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, να αναδείξει οριζόντια προβλήματα και προκλήσεις, αλλά και λύσεις για τα εγχειρήματα της ΚΑΛΟ. Στόχος της φετινής διοργάνωσης είναι να δείξει ότι αυτό το οικονομικό μοντέλο ωριμάζει και μπορεί να παρουσιάσει φορείς και εγχειρήματα από έξι διαφορετικούς κλάδους: α. αγροδιατροφικός τομέας και εμπόριο β. κοινωνική μέριμνα γ. ενέργεια και περιβάλλον δ. τουρισμός και πολιτισμός ε. εκπαίδευση και συμβουλευτική στ. νέες τεχνολογίες (Ε. Αχτσιόγλου, υπουργός Εργασίας, «Η Αυγή» 4/11/2018).
Την 1η Νοεμβρίου οι φορείς ΚΑΛΟ που είναι γραμμένοι στο Μητρώο Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας έλαβαν επιστολή ανυπόγραφη από το Impact Hub Labs, με την οποία επιχειρεί να γνωστοποιήσει το «θαυμαστό» έργο και τον ρόλο του στην έκθεση της Expo ΚΑΛΟ. Με αυτό τον τρόπο, όπως ισχυρίζονται, απαντούν σε αυτούς που παραφράζουν και αλλοιώνουν τα γεγονότα.
Ωστόσο αποφεύγουν για μία ακόμα φορά να εμφανιστούν με τα προσωπικά τους ονόματα και υπογράφουν την επιστολή ως ομάδα «Impact Hub Labs της Αθήνας». Παρουσιάζουν μάλιστα την ομάδα τους ως «κοινότητα», εμπλέκοντας ονόματα κι άλλων ΜΚΟ, με τις οποίες έχουν συνέργειες. Τα δεδομένα όμως που υπάρχουν στη Διαύγεια δείχνουν ότι τις απευθείας αναθέσεις τις λαμβάνουν χωριστά και δεν τις μοιράζονται με κάποια άλλη επιχείρηση ή κοινότητα.
Αντί λοιπόν να εξηγήσουν και να λογοδοτήσουν για τις κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση απευθείας αναθέσεις των εκδηλώσεων σχετικά με την Expo ΚΑΛΟ και άλλες δράσεις, την παράνομη κατάτμηση έργων προκειμένου να χρηματοδοτούνται κατ’ εξαίρεση από το Υπουργείο Εργασίας και αντί να εξηγήσουν πώς έγινε η εγκατάστασή τους στο Υπουργείο Εργασίας πριν από την τυπική υπογραφή της σύμβασης, καθώς η ανάθεση υπογράφτηκε μόλις στις 26/10 μετά την καταγγελία των γεγονότων, παρουσιάζονται ως μοναδικοί «εθνικοί» ειδικοί εκπαιδευτές-επιμορφωτές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, συμβεβλημένοι με το Υπουργείο Εργασίας.
Με ποιο νόμιμο διαγωνισμό όμως κέρδισαν αυτή τη θέση; Με ποια βιογραφικά εκτόπισαν άλλες οργανώσεις με πολυετή πείρα, προσφορά και ακαδημαϊκό κύρος; Με ποια κριτήρια, τέλος, έγιναν κλειδοκράτορες του Υπουργείου Εργασίας;
Ας μας πουν τα ανταγωνιστικά προσόντα τους πέραν των πελατειακών σχέσεων. Τι έργο έχουν να παρουσιάσουν με αυτοχρηματοδότηση πέρα από τις σκανδαλώδεις χρηματοδοτήσεις του Δημοσίου; Ας μας πουν πρώτα με ποιο τρόπο βαφτίστηκαν «μη κυβερνητική οργάνωση», στην ουσία όμως είναι «κυβερνητική οργάνωση» αθρόας και ανεξέλεγκτης χρηματοδότησης εις βάρος του χώρου των άλλων κοινωνικών επιχειρήσεων.
Λυπούνται, όπως μας λένε βέβαια, που δεν υπάρχει κατανόηση από τον χώρο της ΚΑΛΟ και κάποιοι θέλουν να χαλάσουν τη «μοναδική γιορτή του χώρου». Το «πάρτι» δηλαδή που κάνουν με τους πόρους της ΚΑΛΟ, δηλαδή με δικά μας χρήματα, και με ευθύνη, βέβαια, του Υπουργείου Εργασίας. Είναι προφανές ότι χωρίς την κάλυψη του υπουργείου δεν θα ήταν δυνατό να παρουσιάσουν ως «πελάτες» όλους τους επισκέπτες της έκθεσης και ως εν δυνάμει εκπαιδευομένους από το Impact Hub. Δεν θα μπορούσαν να μας εξαπατήσουν για μια εικονική και ψευδεπίγραφη υπηρεσία που προσφέρουν ως κατάρτιση.
Κι αυτό συμβαίνει, όπως διαπιστώσαμε, από πέρυσι με το εξής τέχνασμα: Πηγαίνει κάποιος στην έκθεση να παρακολουθήσει τη διαβούλευση ή ένα workshop που γίνεται από τους συμμετέχοντες και, χωρίς να το ξέρει, έχει εκπαιδευτεί από το Impact Hub στα χαρτιά, όπως το λέει η σύμβαση της απευθείας ανάθεσης. Τα παραδοτέα είναι οι επισκέπτες στην έκθεση, που ανύποπτοι έχουν υπογράψει την παρουσία τους. Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία ασφαλώς δεν χρειάζεται τέτοιους ψευδεπίγραφους και έξω από τη νομιμότητα των συμβάσεων «εκπαιδευτές» και «διαμεσολαβητές».
Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία είναι ένας χώρος με αυτοδιαχείριση και εκφράζεται μέσα από τους φορείς της, όπως προβλέπει και ο νέος νόμος 4430/16, στο πλαίσιο του οποίου δύναται να τεθούν τα κριτήρια επιμόρφωσης του χώρου με ανοικτές προσκλήσεις και διαγωνισμούς. Στην προκειμένη περίπτωση, όταν ορίζεται μια ΜΚΟ ως αυθαίρετος διαμεσολαβητής όλου του χώρου, καταργείται ολόκληρος ο θεσμός της εκπροσώπησης. Κι αυτό συμβαίνει με τη συνέργεια του ίδιου του υπουργείου, γεγονός που δεν πρόκειται να περάσει για πάντα δικτατορικά και ανεξέλεγκτα.
Η κοινωνία των πολιτών γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μας εκπαίδευσε αυτή η ΜΚΟ, αλλά με τους συνεργούς τους στην πραγματικότητα μας κορόιδεψαν όλο αυτό το επίμαχο διάστημα κατ’ εξακολούθηση. Μάθετε λοιπόν ότι η έρευνα για όλες τις καθ’ υπέρβαση αναθέσεις μόλις ξεκίνησε. Γι’ αυτό φέρτε πίσω τα λεφτά των Ελλήνων πολιτών που πήρατε με παράνομες απευθείας αναθέσεις για να τα διαχειριστούν όλοι οι φορείς της ΚΑΛΟ ισότιμα. Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία ανήκει στην κοινωνία και στους φορείς της και δεν αναγνωρίζει αυτούς που θέλουν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος της με ανεξέλεγκτες κρατικές χορηγίες.
Ο κ. Στέλιος Κατωμέρης από τη δυναμική Ένωση Φορέων ΚΑΛΟ Αττικής και από τον Περιφερειακό Μηχανισμό ΚΟΙΝΣΕΠ Αττικής ανακοίνωσε στις 6 Νοεμβρίου: Πέρασαν 8 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και του θεσμού των ΚΟΙΝΣΕΠ και 18 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας των πρώτων κοινωνικών συνεταιρισμών (ΚΟΙΣΠΕ) στην Ελλάδα και το πεδίο παραμένει σχεδόν ανενεργό, ενώ νοοτροπίες διαχείρισης που έρχονται από πολύ παλιά το καθυποτάσσουν στην αφάνεια.
Το διακύβευμα της λειτουργίας των κοινωνικών συνεταιρισμών παγκοσμίως και ως εκ τούτου η λειτουργία του πεδίου της κοινωνικής οικονομίας ήταν και είναι η εργασιακή (και κοινωνικοοικονομική) ένταξη των μελών των κοινωνικών συνεταιρισμών (ΚΟΙΝΣΕΠ και άλλων). Αντί τούτου στη χώρα μας ένα παράλληλο διακύβευμα των «πατρώνων» της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας εστιάζει συνεχώς στη διαχείριση του χρήματος των ΕΣΠΑ και εκεί συγκρούεται με την ομαλή πορεία και ανάπτυξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Έκτοτε η ΚΑΛΟ χειμάζεται και νοσεί από την πρώτη κιόλας μέρα που παρουσιάστηκε ως εναλλακτική πρόταση ένταξης και αντιμετώπισης διαφόρων τύπων αποκλεισμού.
Σήμερα η κατάσταση συνεχίζεται και οι αυτόκλητοι «διαχειριστές» του χρήματος αλλά και του πεδίου της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, με την ανοχή και ορισμένες φορές και τη συμμετοχή της Πολιτείας, είναι σχεδόν οι ίδιοι εδώ και πολλές δεκαετίες. Η πολιτική ηγεσία που κυβερνά σήμερα, ενώ δήλωσε αρχικά –και ίσως προσπάθησε– ότι θα απεμπλακεί από το παρελθόν αυτό, όχι μόνο απέτυχε, αλλά εκτός από τους «παραδοσιακούς» διαχειριστές ανέχεται και νέους, ενταγμένους στις «παρέες» του πολιτικού κύκλου της.
Ακούμε νέες δηλώσεις και αποφάσεις για την υποστήριξη των ΚΟΙΝΣΕΠ, πανομοιότυπες με τις περυσινές και τις προπέρσινες. Ποτέ δεν υλοποιήθηκαν έως σήμερα. Ανεξάρτητα ωστόσο από τον βαθμό στον οποίο θα πραγματοποιηθούν –προεκλογική περίοδος γαρ– δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε. Τα κομματικά γυαλιά δεν ταιριάζουν στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Το πεδίο υπάρχει και πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητα από κομματικές ομαδοποιήσεις (άρα και διαιρέσεις) για την απόσβεση των επιπτώσεων της ανεργίας και του οικονομικού αποκλεισμού πολλών κοινωνικών ομάδων (μακροχρόνια άνεργοι, μονογονεϊκές, ΑΜΕΑ, ψυχικώς νοσούντες), που διόγκωσε η κρίση του 2008. Μη γελιόμαστε, ο αποσυντονισμός του πεδίου από τους πολιτικούς και οικονομικούς «πάτρωνες» αποσκοπεί στην καθοδήγηση και την ποδηγέτησή του.
Οι ΚΟΙΝΣΕΠ δεν είναι ούτε εγχειρήματα start-ups ούτε στοχεύουν στην επιχειρηματική επιτυχία και καινοτομία, όπως προσπαθούν κάποιοι να μας «εκπαιδεύσουν». Είναι εργαστήρια ένταξης και μετάβασης σε μια υγιή εργασιακή ζωή μετά το πλήγμα του αποκλεισμού που βιώνουν τα μέλη τους.
Ας μην ξεχνάμε ότι από το 2012 έως σήμερα έχουν ιδρυθεί άνω των 2.000 ΚΟΙΝΣΕΠ και έχουν κλείσει άνω των 600. Την τελευταία διετία 650 νέες ΚΟΙΝΣΕΠ ιδρύθηκαν, εύλογα αναμένοντας λύσεις στο πρόβλημα της ανεργίας και του αποκλεισμού από την εργασιακή και οικονομική ζωή. Για να μην έχουν την ίδια πορεία με όσες έκλεισαν, θα πρέπει το πεδίο να δημιουργήσει ενώσεις με δύναμη γνώμης και διάχυση γνώσης και πληροφορίας.
Καλούμε το πεδίο να συντονιστεί και να συνεννοηθεί ώστε να δημιουργηθεί εκπροσώπηση και, ως κοινωνικός εταίρος και ισότιμος συνομιλητής με τη Πολιτεία, να αλλάξει την πορεία του για να αρχίσει εποικοδομητικός διάλογος. Καλούμε την Πολιτεία να σεβαστεί το πεδίο, τις αρχές και τις ανάγκες του και να μη γελιέται ότι αυτό θα παραμείνει για πάντα εν υπνώσει. Οι κακουχίες ήδη μας έχουν αφυπνίσει.
Δημήτρης Μιχαηλίδης,
Δημοσίως γράφων-«ΑγροΝέα»