Πραγματοποιήθηκε στις 5/11/21 δημόσια διαδικτυακή συζήτηση για το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών «Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών, εθελοντική απασχόληση και λοιπές διατάξεις», που βρίσκεται σε ηλεκτρονική διαβούλευση μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 2021 (18:00).
Μπράβο στην κινηματική ομάδα Συνεργατική Κοινωνία και στην Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας (ΠΕΣΚΟ), που οργάνωσαν τη συζήτηση, καθώς και στα μέλη της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Φορέων Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, που συμμετείχαν ενεργά.
«Ο εθελοντισμός είναι πηγή δύναμης για την κοινότητα, προσαρμοστικότητας, αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής. Μπορεί να επιφέρει θετικές κοινωνικές αλλαγές με το να καλλιεργεί τον σεβασμό για ποικιλία, ισότητα και τη συμμετοχή όλων. Είναι ένα από τα πιο πολύτιμα ατού της κοινωνίας», είχε πει ο Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Μπαν Κι Μουν. Ο εθελοντής προσφέρει, αλλά ταυτόχρονα γίνεται και ο ίδιος, αποδέκτης της ευεργεσίας του, όπως φυσικά και η κοινότητα στην οποία αναπτύσσει εθελοντική δράση. Αξίες όπως αμοιβαιότητα, αλληλεγγύη, εμπιστοσύνη, συναδελφικότητα είναι διάχυτες στην έννοια του εθελοντισμού και συμβάλλουν σημαντικά στην ποιότητα ζωής.
Το κράτος και οι εθελοντικές οργανώσεις την περίοδο της οικονομικής κρίσης παρουσιάστηκαν στην Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης (Ιούλιος 2014) από την κα Μαριλένα Σημίτη, όπου αναφέρει: Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, η οικονομική κρίση έχει περιορίσει τους πόρους των εθελοντικών οργανώσεων, έχει ενισχύσει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, καθώς επίσης τον ανταγωνισμό τους με τους κερδοσκοπικούς φορείς. Παράλληλα, το κράτος διερευνά νέους μηχανισμούς ενσωμάτωσης του ιδιωτικού τομέα (κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού) στη χρηματοδότηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής.
Με την ευκαιρία του Διεθνούς Έτους Εθελοντισμού 2011 η Γ.Γ. Νέας Γενιάς έκανε «μελέτη για τη διευρεύνηση και αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης του εθελοντισμού στην Ελλάδα», απ’ όπου επιλέγονται: Ο εθελοντισμός δεν πρέπει να υποκαθιστά τις υποχρεώσεις του κράτους ή την αμειβόμενη εργασία, αλλά εν γένει να επικουρεί, και υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερη ενίσχυση και συσπείρωση των κοινωνιών σε τοπικό επίπεδο, αυτογνωσία και αυτοσυνείδηση των πολιτών.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ τον Οκτώβριο του 2015 συνέταξε «μελέτη για τις πρακτικές διαχείρισης εθελοντών στην Ελλάδα», όπου αναφέρει: Σε παγκόσμιο επίπεδο σχεδόν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δραστηριοποιούνται εθελοντικά κατά τη διάρκεια ενός έτους, ενώ ο εθελοντισμός είναι μια πολύ μεγάλη οικονομική δύναμη (η 7η). Στη σημερινή εποχή η συνεχώς αυξανόμενη τάση δραστηριοποίησης των ανθρώπων σε εθελοντικές οργανώσεις αντικατοπτρίζει την ανάγκη για προσφορά, αλληλεγγύη και ενεργό συμμετοχή, σε συνδυασμό με την αδυναμία των μηχανισμών του κράτους να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα πολύπλοκα ζητήματα που ανακύπτουν.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (ΥπΕΚΑ) στη μελέτη «Εθελοντισμός στην Ελλάδα: Υπάρχουσα κατάσταση και προτάσεις» (Φεβρουάριος 2020) διερωτάται: είναι χόμπι πολυτελείας ο εθελοντισμός ή πολιτική πράξη;
Το υπουργείο Εσωτερικών προσπαθεί εμμέσως να ετεροκαθορίσει την Κοινωνία των Πολιτών, ξεκινώντας από τα κριτήρια των οργανώσεων που επιζητούν χρηματοδότηση. Πολύ πονηρό παιχνίδι και ανήθικο, σε επίπεδο που προσεγγίζει τα όρια της «απάτης». Αν «απάτη» είναι μια παραπλανητική πράξη με σκοπό τη δυσανάλογη ωφέλεια, τότε η προσπάθεια του υπουργείου να εντάξει στις χρηματοδοτήσεις των εθελοντικών οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών τις εταιρίες της ιδιωτικής οικονομικής είναι μια πράξη κατά την οποία κάποιος αποσπά ξένη περιουσία για να ωφεληθεί ο ίδιος ή τρίτοι, δηλαδή «απάτη».
Με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι επιχειρείται από το υπουργείο να χαρακτηριστούν οι εταιρίες της ιδιωτικής οικονομικής πιθανοί δυνητικοί δικαιούχοι χρηματοδοτήσεων του κράτους από χρήματα που θα έπρεπε να πηγαίνουν σε οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών.
Για πολλά χρόνια ζήσαμε τη νόθα κατάσταση στην οποία η εταιρική κοινωνική ευθύνη προωθείται ως δραστηριότητα κοινωνικής ευθύνης, ενώ πρόκειται για καθαρά προγράμματα μάρκετινγκ και προώθησης της εικόνας των εταιριών και των προϊόντων ή υπηρεσιών τους.
Οι λεγόμενες «μη κυβερνητικές οργανώσεις» ή «μη κερδοσκοπικές οργανώσεις» είναι εταιρίες της ιδιωτικής οικονομικής, ούτε καν της κοινωνικής οικονομίας, οι οποίες είχαν καταγραφεί στο μητρώο του υπουργείου Εξωτερικών για να υποστηρίζουν τις κυβερνητικές επιλογές, αλλά ως ΜΚΟ, κυρίως για δραστηριότητες στο εξωτερικό, όπου οι παρεμβάσεις ήταν πάρα πολύ λεπτές.
Αλήθεια, αν με τόση «ελαφρότητα» προτείνεται να χαρακτηρίζεται μια εταιρία της ιδιωτικής οικονομικής ως εθελοντική «ΜΚΟ», γιατί δεν ισχύει το ίδιο και για τις δομές της κοινωνικής οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί, τα ιδρύματα, οι ηθικές τράπεζες και τα αλληλόχρεα κεφάλαια; Και πολύ περισσότερο, γιατί δεν έχει συμπεριλάβει τις δομές της νεότευκτης στην Ελλάδα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, όπως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ, ΚοιΣΠΕ κ.λπ.);
Χωρίς να είμαστε γεμάτοι από εμπιστοσύνη προς τους φορείς της δημόσιας διοίκησης (όπως δείχνουν οι έρευνες αξιοπιστίας), μήπως το υπουργείο Εσωτερικών προσπαθεί να βάλει από μια πολύ μικρή πόρτα σε ένα υπαρκτό κενό της ελληνικής νομοθεσίας τις ιδιωτικές εταιρίες στον κρατικό κορβανά;
Οι ορισμοί που προτείνονται από το υπουργείο Εσωτερικών δείχνουν μια επιλεκτική διάθεση να προσφέρουν έναν «φερετζέ» κάλυψης στην ιδιωτική οικονομική (εταιρίες, business…) για να υφαρπάξουν τα χρήματα που προορίζονται για τις εθελοντικές οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και να τα οδηγήσουν σε συγκαλυμμένες Μπίζνες Καλά Οργανωμένες.
Ούτε βέβαια μπορεί να χαρακτηρίζεται εθελοντική προσφορά μια απασχόληση που δίνει προνόμια σε πρόσληψη στο Δημόσιο ή σε έμμισθη απασχόληση κάπου ή…
Από την άλλη, εντυπωσιάζει η οργάνωση άμισθων εθελοντών από υψηλόμισθα στελέχη επιχειρήσεων ή/και ποικιλώνυμων εταιριών και οργανισμών.
Στην ανοικτή συζήτηση στις 5/11/21 μετείχαν πολλοί συμπολίτες, μεταξύ των οποίων οι: Κώστας Οικονομόπουλος, Γιώργος Καραλάκης, Γιώργος Κυργίδης, Αλέξανδρος Μοζ, Ιωάννα Σαπουνάκη, ο γράφων, Δώρα Ντούλια, Γιάννης Φραγγούλης, Ηλίας Τσίγκας, Σύρος Κοσκοβόλης, Ιωάννης Θεοδώρου, Ιωάννης Λαγός, Λουκάς Μπρέχας, Ευγενία Περδίκη, Βασίλης Τακτικός, Λουκάς Γεωργίου, Σταυρούλα Παπαγεωργίου, Αναστάσιος Φιλιππίδης, Μάγδα Κοντογιάννη, Μάνος Καστρινάκης, Λία Αντωνάτου, Βιβή Ξύδη, Στυλιανή Προφυλλίδου, Γιώργος Νικολής, Γιάννης Χατζηοικονόμου και άλλοι.
Μεταξύ όσων πολύ χρήσιμων ακούστηκαν ήταν και τα εξής:
- Δεν εξασφαλίζεται το αυτοδιοίκητο του εθελοντικού κινήματος, αλλά διακρίνεται μια διάθεση να διοικείται από το Δημόσιο ή και, εναλλακτικά, από ιδιώτες επιχειρηματίες.
- Προηγούμενες εμπειρίες, π.χ. από την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, έδειξαν ότι τελικά τέτοιας μορφής εγχειρήματα σπαταλούν τους πόρους στη γραφειοκρατία και όχι στο πεδίο. Στην ΚΑλΟ δαπανήθηκαν στη γραφειοκρατία 40 εκατ. € και στο πεδίο μόλις 1,5 εκατ. €, που δείχνει ότι πρέπει να αποφευχθεί η «κρατικοποίηση» και του εθελοντισμού.
- Για μία ακόμα φορά οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών δεν εκφράζονται από μόνες τους, ίσως με την υποστήριξη του δημόσιου τομέα, αλλά καθορίζονται από το κράτος.
- Το πολυσυζητημένο «κοινωνικό αποτύπωμα» είναι ένα εργαλείο της ιδιωτικής οικονομικής και όχι της κοινωνικής οικονομίας για να διευκολύνει το κράτος και τους ιδιώτες να επιλέγουν ποιους να χρηματοδοτήσουν και δεν έχουν σχέση με τον εθελοντισμό και την προσφορά στην κοινωνία.
- Οι περίεργες επιλογές του υπουργείου Εσωτερικών πιθανόν να οδηγήσουν σε μια «κλίκα» 200 συνολικά οργανώσεων και όλες τις άλλες «απ’ έξω». Εκτιμάται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 12.000 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα.
Συγχαρητήρια για τους συμμετέχοντες και τις προτάσεις που ακούστηκαν στη Συνεργατική Κοινωνία στις 5/11/21, ελπίζοντας ότι κάποιοι πολίτες θα κινητοποιηθούν και δεν θα αφήσουν ανεξέλεγκτες οργανωμένες μειοψηφίες να ετεροκαθορίσουν την Κοινωνία των Πολιτών.
Ίσως η ευρεία συμμετοχή πολιτών μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 2021 και όχι μόνο ιδιωτικών εταιριών να αποτρέψει την «καταστροφή» του εθελοντισμού στην Ελλάδα.
Δημήτρης Μιχαηλίδης,Αγρονέα
πηγή φώτο:
<a href='https://www.freepik.com/photos/people'>People photo created by 8photo - www.freepik.com</a>
Share this post
