Στις 22 Οκτωβρίου 2019 ο Έλληνας υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κατέθεσε στην Ελληνική Βουλή (αρ. πρωτ. 412/22-10-2019/ΥΠΕΡΚΥ) στοιχεία από την πορεία των θεμάτων που έχουν σχέση με τη λεγόμενη κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία στην Ελλάδα.
Μερικά σημεία, που προφανώς αφορούν κυρίως την προηγούμενη κυβέρνηση, είναι τα εξής:
- 1. Υλοποιείται η με αρ. πρωτ. 4304/31-07-20181 πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης πράξεων για τη δράση «Κέντρα στήριξης της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας» του Επιχειρησιακού Προγράμματος (Ε.Π.) «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, εκπαίδευση και διά βίου μάθηση» (ΕΣΠΑ 2014-2020), που εμπίπτει στον Θεματικό Στόχο 9 «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας και κάθε διάκρισης» – πρόκειται για την αποτυχημένη προσπάθεια ανίκανων να αντιληφθούν τις περίπλοκες καταστάσεις που δημιούργησαν οι ίδιοι για τη χρηματοδότηση 112 φορέων ΚΑΛΟ στην αρχή, 89 μετά με προϋπολογισμό περίπου 11 εκατ. ευρώ και τελικά μόνο 11 με 1.200.000 ευρώ, αφήνοντας την υπόλοιπη Ελλάδα ακάλυπτη. Γι’ αυτό και αναμένεται η έκδοση νέας πρόσκλησης. Φαίνεται ότι μάλλον προσπάθησαν να αφήσουν χώρο για χρηματοδότηση μόνο για «κολλητούς» της τότε κυβέρνησης και το τελικό αποτέλεσμα ήταν να μείνουν ακάλυπτες όλες σχεδόν οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ) σε όλη την Ελλάδα πλην ελάχιστων σε 11 μικρές περιοχές.
- 2. Αναμένεται η έκδοση νέας πρόσκλησης στο πλαίσιο του προαναφερθέντος Ε.Π. για τη σύσταση νέων Κέντρων Στήριξης της ΚΑΛΟ προκειμένου να καλυφθούν όλες οι Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας – αυτό είναι εξαγγελία, όχι προκήρυξη. Ο Θεός να βάλει το χέρι του…
- 3. Προβλέπεται η έκδοση μίας ακόμα πρόσκλησης που αφορά την επιχορήγηση υφιστάμενων φορέων ΚΑΛΟ – μέχρι σήμερα δεν έγινε καμιάς μορφής επιχορήγηση των ΚΟΙΝΣΕΠ παρά τις βαρύγδουπες υποσχέσεις, εξαγγελίες και διαβεβαιώσεις. Όσες ΚΟΙΝΣΕΠ υπάρχουν επιβιώσαν με δικά τους μέσα και δυνατότητες. Το ανίκανο σύστημα της Δημόσιας Διοίκησης (εκλεγμένοι πολιτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι), παρότι δέσμευσαν 163 εκατ. ευρώ, ξόδεψαν μόνο για τη μισθοδοσία της Γενικής Γραμματείας ΚΑΛΟ, τα συνέδρια και τις εκθέσεις προβολής της ΚΑΛΟ μερικά εκατομμύρια ευρώ και εγκατέλειψαν τις ΚΟΙΝΣΕΠ στην τύχη τους.
- 4. Στο πλαίσιο υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης για τη Συστημική Παρέμβαση «Κοινωνική οικονομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα» πρόκειται στο αμέσως προσεχές διάστημα να υλοποιηθούν δράσεις που εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο προβολής και δημοσιότητας της ΚΑΛΟ – αυτό ξέρουν να το κάνουν πολύ καλά οι υπάλληλοι της ΚΑΛΟ, ακόμα και με παράτυπο τρόπο ή/και παράνομο. Αλλά διαφημίζονται οι υπάλληλοι (!) και φιλοξενούνται οι συμμετέχοντες. Όσοι είναι μυημένοι στους «συνδυασμούς» ή είναι «εργολάβοι» της προβολής προγραμματίζουν ταυτόχρονες εκδηλώσεις, ιδιωτικές και προσωπικές, εκμεταλλευόμενοι τις δωρεάν φιλοξενίες των συμμετεχόντων στις δράσεις προβολής και δημοσιότητας του υπουργείου.
Όπως προκύπτει από την εικόνα του Γενικού Μητρώου Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Ν. 4430/2016), την 1η Οκτωβρίου 2019 ήταν εγγεγραμμένοι στο μητρώο και δραστηριοποιούνται στη χώρα μας σε όλους τους τομείς της παραγωγικής δραστηριότητας 1.404 φορείς ΚΑΛΟ. Από αυτούς 1.286 φορείς, δηλαδή το 92% του συνόλου, είναι ΚΟΙΝΣΕΠ, 29 κοινωνικοί συνεταιρισμοί περιορισμένης ευθύνης (ΚΟΙΣΠΕ) και 19 συνεταιρισμοί εργαζομένων.
Τέλος, αναφέρεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η συγγραφή της Ετήσιας Έκθεσης 2019, η οποία φέτος στοχεύει στην παρουσίαση της πλέον επικαιροποιημένης εικόνας για τα ποσοτικά και οικονομικά στοιχεία των φορέων που είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Μητρώο Φορέων ΚΑΛΟ και ταυτόχρονα επιχειρείται για πρώτη φορά ποιοτική επεξεργασία αυτών των στοιχείων. Αυτά τα δύο γίνονται από υπαλλήλους της Διεύθυνσης Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Η Ετήσια Έκθεση αποσκοπεί στο να δώσει μια αντικειμενική εικόνα για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στη χώρα μας σήμερα και να αποτελέσει εργαλείο στην ορθολογική χάραξη πολιτικής – τίποτα δεν δείχνει ότι, μετά το χάος των τελευταίων τεσσάρων ετών και την ανικανότητα έστω νομότυπης διάθεσης ή ακόμα και απορρόφησης των περίπου 163 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη της ΚΑΛΟ, υπάρχει κάποια σχεδιασμένη πρακτική. Θα δουν μετά την Ετήσια Έκθεση.
Από παλαιότερες εκθέσεις θα μπορούσαμε να αντλήσουμε στοιχεία που δείχνουν ότι η δραστηριότητα της επονομαζόμενης ΚΑΛΟ είναι μερικά εκατομμύρια ευρώ (10;), που είναι στατιστικά σχεδόν σημαντικά μη ανιχνεύσιμα στο ελληνικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ), αφού φαίνεται ότι είναι κοντά στο 0,0054% αυτού. Αλλά και η απασχόληση δεν φαίνεται να είναι σημαντική. Όμως το εργαλείο των εργασιακών συνεταιρισμών είναι εξαιρετικό! Είναι πολύ κακό που το αντιμετωπίζει η Πολιτεία αποσπασματικά και διαιρετικά, ξεχωριστά από όλους τους άλλους συνεταιρισμούς, αστικούς (καταναλωτικούς, προμηθευτικούς, πιστωτικούς, οικοδομικούς) και παραγωγών (κυρίως αγροτικούς). Και μόνο οι παραγωγικοί συνεταιρισμοί (κυρίως οι αγροτικοί) μετέχουν στο ΑΕΠ (185 δισ. ευρώ) σήμερα με 1,2% περίπου.
Καταγράφεται ότι δεν υπάρχει ινστιτούτο, κέντρο ή think tank που να ασχολείται με την κοινωνική οικονομία και να υποστηρίζει τη διάχυση των εννοιών που έχουν σχέση με αυτή. Ούτε και πανεπιστημιακή οντότητα παρέχει τίτλο προπτυχιακών σπουδών στην Κοινωνική Οικονομία.
Επίσης διαπιστώνεται επιλεκτική σύγχυση σχετικών ορολογιών, με συνηθέστερη την ταύτιση της κοινωνικής οικονομίας με την κοινωνική επιχειρηματικότητα, που είναι δύο τελείως διαφορετικές έννοιες και μάλιστα η κοινωνική επιχειρηματικότητα βρίσκεται στον χώρο της ιδιωτικής οικονομικής και δεν έχει καμία σχέση με την κοινωνική οικονομία.
Ακόμα και το υπουργείο Εργασίας στην επιστολή προς τη Βουλή αναφέρει ότι οι πολιτικές του στην κατεύθυνση της κοινωνικής ένταξης είναι «η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και η ενημέρωση για την ανάπτυξη κοινωνικής επιχειρηματικότητας στοχευμένης στην κοινωνική ένταξη». Πλήρης σύγχυση ή συνειδητή πρόκληση σύγχυσης για να αλλοιωθεί και να υποκλαπεί η κοινωνική οικονομία από την κοινωνική επιχειρηματικότητα.
Εκτιμάται ότι μοναδική λύση μπορεί να προκύψει μόνο από την ευρεία δραστηριοποίηση των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, την πηγή όλων. Από τον πολίτη προκύπτει η πολιτική, από τον πολίτη προκύπτει η πόλις, από τον πολίτη προκύπτει η κυβέρνηση, από τον πολίτη εξασφαλίζεται η τήρηση του Συντάγματος, από τον πολίτη μπορεί να προκύψει το ξεκαθάρισμα του έλους στο οποίο περιέπεσε η κοινωνική οικονομία (ή η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία).
Καλούνται όλοι οι πολίτες με τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών να αναλάβουν πρωτοβουλία ώστε μέσα στο 2020 και με συνεργασία να διαμορφώσουν σε ένα συνέδριο τις προϋποθέσεις επαναδραστηριοποίησης της κοινωνικής οικονομίας.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, συγγραφέας, «Αγρονέα»
Share this post
