Την Κυριακή 24 Μαρτίου 2019 στην αίθουσα «Αφροδίτη» του ξενοδοχείου Kierion στην Καρδίτσα οργανώθηκε από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Θεσσαλίας ημερίδα με τίτλο: «Η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην κοινωνική συνοχή».
Τα θέματα που προσεγγίστηκαν ήταν:
- «Κοινωνική οικονομία και τοπική αυτοδιοίκηση», από τον δρα Μιχάλη Χρηστάκη, γενικό γραμματέα του Δήμου Νέας Σμύρνης, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τ.Α. «Κλεισθένης».
- «Κοινωνική οικονομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα», από τον γράφοντα, δημοσιογράφο των «Αγρονέων».
- «Στήριξη οικοσυστήματος συνεργατισμού Καρδίτσας από την τοπική αυτοδιοίκηση», από τον κ. Βασίλειο Μπέλλη, διευθυντή της Αναπτυξιακής Καρδίτσας (ΑΝ.ΚΑ.).
Η έναρξη της ημερίδας και η παρουσίαση των συμπερασμάτων για την κοινωνική συνοχή έγιναν από τον πρόεδρο της ΠΕΔ Θεσσαλίας και δήμαρχο Μουζακίου κ. Γεώργιο Κωτσό.
Πρέπει να γίνει κατ’ αρχάς κατανοητό ότι ό,τι περιλαμβάνει ως βάση τον όρο «κοινωνικός» δεν έχει σχέση με την κοινωνική οικονομία, π.χ. η κοινωνική πολιτική, η εταιρική κοινωνική ευθύνη, το κοινωνικό παντοπωλείο, το κοινωνικό ιατρείο, οι κοινωνικές εκδηλώσεις, η κοινωνική συμπεριφορά δεν έχουν σχέση με την κοινωνική οικονομία.
Η κοινωνική οικονομία είναι η οικονομική διαχείριση που έχει ως κυρίαρχο στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των συμμετεχόντων στη δομή. Αντίστοιχα στην ιδιωτική οικονομική ο κυρίαρχος στόχος είναι το εκχρηματισμένο κέρδος και στη δημόσια οικονομική η εξυπηρέτηση των πολιτών.
Στην κοινωνική οικονομία το κεφάλαιο είναι κυρίως το κοινωνικό κεφάλαιο. Αντίστοιχα στην ιδιωτική οικονομική είναι κυρίαρχα το χρηματικό κεφάλαιο και ό,τι μπορεί να αγοραστεί με τα χρήματα και στη δημόσια οικονομική οι αναγκαστικοί φόροι των πολιτών.
Στην κοινωνική οικονομία οι κυρίαρχες δομές είναι οι συνεργατισμοί –και στα ελληνικά «συνεταιρισμοί»– (καταναλωτικοί, αγροτικοί, εργασιακοί, οικοδομικοί, προμηθευτικοί, πιστωτικοί, ΚΟΙΝΣΕΠ, ΚΥΓΕΩ), καθώς και τα ιδρύματα, τα αλληλόχρεα κεφάλαια και οι ηθικές τράπεζες. Αντίστοιχα στην ιδιωτική οικονομική οι δομές είναι οι εταιρίες (Ο.Ε., Ε.Ε., ΕΠΕ, Α.Ε., ΙΚΕ, ΑΜΚΕ) και στη δημόσια οικονομική τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Δήμοι, Περιφέρειες, υπουργεία, οργανισμοί). Όλα τα παραπάνω είναι επιχειρήσεις.
Στην κοινωνική οικονομία οι δομές είναι δομές αυτοβοήθειας. Δηλαδή οι ιδιοκτήτες συμπίπτουν με τους ελέγχοντες και με τους «πελάτες». Αντίστοιχα στην ιδιωτική οικονομική η δομή συνίσταται από κάποιους ιδιοκτήτες (κεφαλαιούχους) για να εξυπηρετήσουν κάποιους πελάτες –και μάλιστα επ’ αμοιβή– και στη δημόσια οικονομική η δομή είναι δημόσια για να εξυπηρετήσει όλους ανεξαιρέτως χωρίς αμοιβή – θα έπρεπε… και δεν νοείται αμοιβή το «φακελάκι» ή άλλα…
Στην κοινωνική οικονομία το κοινωνικό κεφάλαιο είναι απαραίτητο, χωρίς αυτό δεν μπορεί να γίνει απολύτως τίποτα. Το κοινωνικό κεφάλαιο είναι η «συγκολλητική» ουσία που κρατά συνδεδεμένα όλα τα μέλη της κοινωνίας. Και η κοινωνία έχει κύρια συστατικά την εμπιστοσύνη και την αλληλοβοήθεια. Ενώ η κάθε κοινωνία απαιτεί με τη σειρά της έναν συγκεκριμένο τόπο. Ο τόπος, πάλι, έχει τρία κύρια χαρακτηριστικά: τα κοινά γεωγραφικά χαρακτηριστικά (ένα βουνό, μια κοιλάδα, μια πεδιάδα, ένα νησί), τα κοινά πολιτιστικά χαρακτηριστικά και την πεποίθηση για το κοινό μέλλον όλων.
Στην ιδιωτική οικονομική η μελέτη της αγοράς (το μάρκετινγκ) καθοδηγεί τη λειτουργία της εταιρίας ώστε να μεγιστοποιεί τα εκχρηματισμένα κέρδη της και τα κέρδη των ιδιοκτητών κεφαλαιούχων. Οι κεφαλαιούχοι από το μάρκετινγκ κατάλαβαν ότι οι πελάτες τους είναι ευαισθητοποιημένοι σε ειδικά θέματα, όπως π.χ. το περιβάλλον, η φροντίδα των παιδιών, η υγεία, και γι’ αυτό –δηλαδή για να αυξήσουν τους πελάτες και τα κέρδη τους– χρηματοδοτούν προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ), διαμορφώνοντας καλό προφίλ. Αυτό δεν έχει σχέση με την κοινωνική οικονομία.
Κάποιοι ευφυείς ιδιώτες-κεφαλαιούχοι-επιχειρηματίες διαπίστωσαν από το μάρκετινγκ ότι αν η επιχείρησή τους τονίζει ότι εξυπηρετεί ευπαθείς ομάδες συμπολιτών, τότε αυξάνουν την πελατεία τους – και εμμέσως τα κέρδη τους από παράλληλες δραστηριότητες… Έτσι, τονίζουν στις διαφημίσεις τους ότι π.χ. προσφέρουν γεύματα σε αναξιοπαθούντες συμπολίτες μας με τα κέρδη τους –χωρίς να προσδιορίζουν με ποιο τρόπο αποτυπώνονται αυτά τα κέρδη– ή ότι για κάθε ένα ζευγάρι παπούτσια που πωλούν προσφέρουν άλλο ένα ζευγάρι παπούτσια σε φτωχούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν παπούτσια και αυτό το ονομάζουν «κοινωνική επιχειρηματικότητα». Αυτό δεν έχει σχέση με την κοινωνική οικονομία.
Ο διεθνώς αποδεκτός ορισμός του συνεταιρισμού είναι: «Μια αυτόνομη οργάνωση προσώπων, τα οποία συνδέονται εθελοντικά με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες και επιδιώξεις τους μέσω μιας συμμετοχικής και δημοκρατικά ελεγχόμενης επιχείρησης».
Οι συνεταιριστικές αξίες και αρχές όπως εξελίχθηκαν στον χρόνο από την εποχή του πρώτου καταναλωτικού συνεταιρισμού στο Ρότσντεϊλ είναι:
- Συνεταιριστικές αξίες (values): της αυτοβοήθειας, της αυτοευθύνης, της δημοκρατίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης. Σύμφωνα με τη συνεταιριστική παράδοση, τα μέλη των συνεταιριστικών επιχειρήσεων πιστεύουν στις ηθικές αξίες της εντιμότητας, της ειλικρίνειας, της κοινωνικής ευθύνης και της μέριμνας για τους άλλους.
- Συνεταιριστικές αρχές (principles): εθελοντική και ανοιχτή συμμετοχή, δημοκρατικός έλεγχος των μελών, οικονομική συμμετοχή των μελών, αυτονομία και ανεξαρτησία, εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση, συνεργασία μεταξύ συνεταιριστικών εταιριών και κοινοτικό ενδιαφέρον.
Οι βασικότεροι άξονες της συνεταιριστικής κοινωνικής πολιτικής, με την ευρύτερη έννοια του όρου, είναι η αύξηση του εθνικού προϊόντος, η αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου, η περιφερειακή ανάπτυξη και η προώθηση προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα.
Αυτά και πολλά άλλα αποτέλεσαν αντικείμενο της ημερίδας «Η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην κοινωνική συνοχή», που οργάνωσε η ΠΕΔ Θεσσαλίας την Κυριακή 24 Μαρτίου 2019 στην Καρδίτσα.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
Share this post
