Συγχαρητήρια σε όσους την προετοίμαζαν δύο χρόνια τώρα, όπως ανακοινώθηκε στην πρώτη δημόσια εμφάνιση της Αγροτική Καινοτομία Α.Ε. στις 5 Δεκεμβρίου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Στο πρώτο διοικητικό συμβούλιό της πρόεδρος είναι ο κ. Χρήστος Γιαννακάκης, αντιπρόεδρος ο κ. Παναγιώτης Κακαφίκας και διευθύνων σύμβουλος ο κ. Νικόλαος Στουπής.
Η Αγροτική Καινοτομία Α.Ε. είναι μια καινούργια εταιρία με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συμβουλών και αναλύσεων στον αγροπεριβαλλοντικό τομέα. Συστήθηκε από 12 μεγάλους αγροτικούς συνεταιρισμούς, από 14 γραφεία συμβούλων –στην πραγματικότητα 25 γραφεία– και τη Νeuropublic Α.Ε. Τα στοιχεία επικοινωνίας της είναι: Σφακτηρίας 11, 185 45 Πειραιάς, 216 2002490, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.agrotomi.gr.
Στην κατάμεστη αίθουσα –περίπου 200 παρευρισκόμενοι– ο κ. Γιαννακάκης μίλησε για τη μη ανταγωνιστικότητα του ελληνικού πρωτογενούς τομέα στις διεθνείς αγορές, ο κ. Μάμαλης έδωσε στοιχεία για την ελληνική αγροτική πραγματικότητα στον τομέα της συμβουλευτικής, ο κ. Πατάκας εισηγήθηκε τη συμβολή της επιστήμης στην ευφυή γεωργία και της συμβουλευτικής στον αγροτικό τομέα, ο κ. Στουπής παρουσίασε την επίσημη πρώτη της Αγροτική Καινοτομία Α.Ε., ο κ. Χατζηπαπαδόπουλος μίλησε για το πολυεργαλείο Gaiasense, ο κ. Καπνιάς εντόπισε τις άμεσες δράσεις με σκοπό τη σταδιακή μετάβαση στη νέα ΚΓΠ (CAP), ο κ. Ιωαννίδης περιέγραψε τα επόμενα βήματα της Αγροτική Καινοτομία Α.Ε., ο κ. Κακαφίκας επεσήμανε την αναγκαιότητα υλοποίησης του μέτρου 2 (ΠΑΑ 2014-2020) και ο κ. Κουφουδάκης κατέγραψε τα συμπεράσματα.
Τον Ιανουάριο του 2013, αμέσως μετά το Διεθνές Έτος Συνεργατισμού του ΟΗΕ, η Διεθνής Συνεργατική Συμμαχία διατύπωσε τη στρατηγική για την επόμενη δεκαετία, η οποία σε γενικές γραμμές διατυπώνεται με την αξίωση ότι οι συνεργατισμοί (συνεταιρισμοί στην Ελλάδα) διαθέτουν ένα μοντέλο επιχειρηματικής δραστηριότητας το οποίο είναι καλύτερο και φέρνει μια πιο αποτελεσματική ισορροπία στην παγκόσμια οικονομία σε σχέση με το υφιστάμενο μέχρι σήμερα κυρίαρχο μοντέλο (ιδιωτική οικονομική), που αδυνατεί να ανταποκριθεί επιτυχώς. Από την πληθώρα των στοιχείων που παρατέθηκαν δεν έγινε επαρκώς αντιληπτό γιατί επιλέχθηκε το μοντέλο της ανώνυμης εταιρίας για την πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία.
Η δημοκρατία είναι μια λέξη που τους τελευταίους αιώνες ταλαιπωρήθηκε πολύ, προσέλαβε διάφορα επίθετα και σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα. Π.χ. είναι «δημοκρατικό» κάποιος που έβαλε το 30% του κεφαλαίου σε μια πρωτοβουλία να έχει και το 30% των ψήφων (!). Ο δήμος είναι οι άνθρωποι, είναι η κοινωνία των ανθρώπων. Και οι άνθρωποι είναι ανεκτίμητες αξίες. Κατ’ αναλογία μπορούμε να δεχθούμε ότι και τα νομικά πρόσωπα μπορεί να έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Μια δημοκρατική διοίκηση θα έχει ποσοστά αναλόγως της συμμετοχής στο κεφάλαιο ή όλοι ανεξαιρέτως θα έχουν μία ψήφο δημοκρατικά; Δεν έγινε επαρκώς σαφές πόσα ποσοστά έχει ο κάθε εμπλεκόμενος ιδιώτης επιχειρηματίας-μέτοχος στην Α.Ε. ή η κάθε επιχείρηση στη γενική συνέλευση της Αγροτική Καινοτομία και εάν αυτό θα μπορούσε να αποκαλείται δημοκρατική εκπροσώπηση.
Μια επιχείρηση (ΝΠΔΔ, οργανισμός, εταιρία, συνεταιρισμός) δημιουργείται εάν το επιχειρηματικό σχέδιό της είναι βιώσιμο και πάντως πρώτο βήμα είναι η επισήμανση των πελατών, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις υπηρεσίες που θα πάρουν. Μετά βλέπουμε αν μπορούμε να παρέχουμε αυτές τις υπηρεσίες, μετά τις κοστολογούμε και ακολούθως βλέπουμε αν το σχήμα θα μπορούσε να είναι βιώσιμο στη σημερινή συγκυρία της αγοράς. Η πρωτοβουλία δημιούργησε την αίσθηση ότι δεν είναι ένα σχήμα για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάποιων πελατών που το ζητούν, αλλά σαν να είχε ως αντικειμενικό στόχο την απορρόφηση διαθέσιμων κεφαλαίων από λιμνάζουσες χρηματοδοτήσεις. Ίσως δεν είναι η καταλληλότερη επιχειρηματική προοπτική, αν και αναφέρθηκε ότι η πρωτοβουλία θα προσπαθήσει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενη.
Το καταλληλότερο εργαλείο οικονομικής διαχείρισης για την αγροτική κοινωνία είναι η κοινωνική οικονομία. Η αγροτική κοινωνία δεν είναι αστική κοινωνία. Δεν μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικά με τα μοντέλα που είναι αποτελεσματικά στον αστικό χώρο. Παραδείγματος χάριν:
- Η μονάδα εργασίας στην αγροτική κοινωνία είναι η οικογένεια, ενώ στην αστική είναι το κάθε μέλος ξεχωριστά.
- Η απασχόληση είναι 365 μέρες τον χρόνο, 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Στον αστικό χώρο έχουμε θερινές διακοπές, έχουμε 8ωρο εργασίας –δηλωμένο– και βέβαια… weekend.
- Ο αγρότης είναι ο φροντιστής του περιβάλλοντος και το περιβάλλον παρουσιάζει συνέχεια. Η μεταφορά αστικών προτύπων στην αγροτική κοινωνία την αποσυνθέτει και την καθιστά αναποτελεσματική.
- Το αγροτικό σχολείο, αν τα σχολεία προετοιμάζουν τους νεαρούς βλαστούς της κοινωνίας για να συνεισφέρουν εν καιρώ στην αγροτική κοινωνία, πρέπει να είναι μορφής μαθητείας. Τα σχολεία 5 ημερών με 6 ώρες καθημερινά προετοιμάζουν τα αγροτόπαιδα να θέλουν να γίνουν αστοί και να μη σέβονται την αγροτική κοινωνία και το περιβάλλον της.
Αν θα ρωτούσαμε κάποιον νοήμονα για το καλύτερο σχήμα για ένα εγχείρημα στον αγροτικό χώρο, εκτιμάται ότι θα έλεγε ότι το καταλληλότερο επιχειρηματικό σχήμα για μια επιχείρηση συμβούλων θα ήταν ο συνεταιρισμός. Ο συνεταιρισμός όπως αυτοί οι συνεταιρισμοί που πετυχαίνουν σε όλο τον κόσμο και που είναι η ελπίδα του μέλλοντος στον πλανήτη. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση με προοπτική.
Ένα άλλο σημείο προσοχής είναι το μέγεθος. Είναι προτιμότερα τα κεντρικά σχήματα με παραρτήματα κατά τόπους ή επιμέρους ομόλογες δομές που συνεργαζόμενες παρουσιάζουν ενιαίο αποτέλεσμα κλίμακας. Όταν τη δεκαετία του 1970 διδάσκονταν οι μηχανικοί για κάποιες δομές, χρησιμοποιούσαν τα χοντρά σιδερένια μπουντρέλια IPN. Μετά όλες οι κατασκευές αντικαταστάθηκαν από τα δίκτυα, πολλά μικρά σίδερα έκαναν ένα ελαφρύ ζευκτό και σήκωναν το ίδιο βάρος και συμπεριφέρονταν πολύ καλύτερα.
Οι πυραμιδικές, ιεραρχικές κεντρικές δομές δείχνουν ότι τείνουν να αντικατασταθούν από την οριζόντια ισχύ των πολιτών, λένε κάποιοι σύγχρονοι στοχαστές. Το να σχεδιάζουμε κεντρικά ελεγχόμενες δομές είναι θνησιγενές και πάντως απλώς δίνει πολιτικές δικαιολογίες σε ένα κεντρικά ελεγχόμενο πυραμιδικό κράτος ώστε να έχει συνομιλητές και να δικαιολογεί την ύπαρξή του μακριά από τους πολίτες.
Μια καινούργια πρωτοβουλία θα ήταν ευφυέστερο να είναι πολλές αυτόνομες ομόλογες δομές με ενιαία τεχνογνωσία, εξασφαλίζοντας τη διασύνδεσή τους με το διαδίκτυο, αλλά όχι και τον κεντρικό έλεγχο. Ίσως οι μορφές των clusters, οι κοινοπραξίες, ακόμα και οι τοπικοί συνεταιρισμοί συμβούλων με ενιαία τεχνογνωσία και επαρκή επικοινωνία να ήταν επιτυχέστερα και αποτελεσματικότερα σχήματα. Ίσως. Ο σχεδιασμός του διαδικτύου έγινε ακριβώς γι’ αυτό, για να μη νεκρωθούν όλα αν το κέντρο λάβει μια λάθος απόφαση ή δεχθεί ένα πλήγμα, ενώ ταυτόχρονα η ισχύς όλων συντίθεται.
Η Αγροτική Καινοτομία Α.Ε. δεν έδειξε την καινοτομία της στην πρώτη της παρουσίαση. Το ότι συγκέντρωσε 200 άτομα σε αυτήν είναι ένδειξη της αγωνίας όλων ότι κάτι πρέπει να γίνει. Αν είναι δυνατόν, όχι με τα ίδια υλικά και τις ίδιες ιδέες. Εκτιμάται ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μας οδηγήσουν σε διαφορετικά αποτελέσματα από τις δοκιμασμένες πρακτικές.
Οι αγρότες «πλήρωσαν» όλο το τρίτο μνημόνιο και εξαντλήθηκαν. Βρίσκονται χωρίς επαρκείς συλλογικές εκπροσωπήσεις τόσο στον συνδικαλιστικό τομέα όσο και στον συνεργατικό. Το να οικοδομήσουν δομές σε επίπεδο κράτους είναι πάρα πολύ δύσκολο, ίσως και αποτρεπτικά κοστοβόρο. Μήπως να κοιτούσαμε λίγο περισσότερο τις τοπικές εφοδιαστικές αλυσίδες και την τοπική ανάπτυξη με συνέργειες διατοπικές;
Μια πάπια είναι σχεδόν αδύνατον να διασχίσει τον Ατλαντικό Ωκεανό. Θα καταστραφεί. Αν δεν μπορεί να κατασκευάσει υπερωκεάνιο για να κυριαρχήσει στα τεράστια κύματα, μήπως μπορεί να ευτυχήσει και να ζήσει ανεκτά αν αρκεστεί σε μια μικρή λιμνούλα; Ίσως δεν ξοδέψει όλα τα λεφτά της προσπαθώντας να κάνει υπερωκεάνιο και έτσι τα επενδύσει στην ευημερία της και την ευημερία της οικογένειάς της.
Πάντως είναι οξύμωρο να δημιουργείται μια «εταιρία» για να προωθήσει τον «συνεργατισμό». Κάπου δεν κολλούν τα στερεότυπα, ίσως και πολλά άλλα.
Δημήτρης Μιχαηλίδης,
Δημοσίως γράφων-«ΑγροΝέα»
Share this post
