Το Σάββατο 18/5/2024, στο Κτήμα Κοκοτού στη Σταμάτα Διονύσου Αττικής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ανοιχτές πόρτες οινοποιείων», πραγματοποιήθηκε ημερίδα με τίτλο «Ο πρωτογενής τομέας στις αστικές περιοχές».

Στην πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα που οργάνωσε η Ομάδα Εργασίας Αγροτικής Εξέλιξης της Εθνικής Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC Ελλάς), ακούστηκαν πολλές σκέψεις από τη δρα Σίσσυ Ευθυμιάδου (κύρια ερευνήτρια ΕΛΓΟ-Δήμητρα, γεωπόνος, πολιτικός μηχανικός) στην ομιλία με θέμα «Καινοτομίες και εργαλεία για τον αγροτικό τομέα στα αστικά κέντρα», από την κυρία Αναστασία Φράγκου (οινοποιός, πρόεδρος Ένωσης Οινοπαραγωγών, Αμπελουργών Αττικής) στην ομιλία με θέμα «Προτερήματα και προβλήματα του περιαστικού αμπελώνα», από τον κύριο Νικόλαο Μπουκουβάλα (γεωπόνος βιοκαλλιεργητής Μαραθώνα) στην ομιλία με θέμα «Βιωσιμότητα των βιολογικών καλλιεργειών στον αστικό ιστό». Την πραγματικότητα αποτύπωσε επακριβώς η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη (6932094231, κτηνοτρόφος, Μενίδι, γραμματέας Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής «Άγιος Γεώργιος») στην ομιλία της «Προκλήσεις και ευκαιρίες στην κτηνοτροφία στην πόλη».

Η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη επεσήμανε ότι, αν κάθε μορφής ανισορροπία οδηγεί στον θάνατο το σύστημα που τη φιλοξενεί (όπως είναι ο καρκίνος), τότε ισορροπία στο περιβάλλον σημαίνει ζωή. Και, όταν λέμε περιβάλλον, εννοούμε καθετί που μας περιβάλλει, δηλαδή τόσο το φυσικό όσο και το κοινωνικό, το πολιτιστικό, το πολιτικό, το τεχνολογικό, το οικονομικό κ.λπ.

Τα τελευταία 11.000 χρόνια οι αίγες και τα πρόβατα που βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο συμμετέχουν στην αειφορία της υπαίθρου της Αττικής. Η εξειδίκευση και η μαζική κερδοσκοπική παραγωγή σε επιλεγμένους τεχνητά κλειστούς χώρους τα τελευταία 200 χρόνια, την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης, οδήγησαν σε οριακές καταστάσεις όσον αφορά τον σεβασμό στο περιβάλλον, τον σεβασμό στον συνάνθρωπο, τον σεβασμό στα ζώα. Ιδιαίτερα στα πτηνοτροφεία, στα χοιροτροφεία και στα βουστάσια, υπάρχουν πολλές επισημάνσεις για καταστάσεις υπερβολικής εκμετάλλευσης, προσανατολισμένες στο εκχρηματισμένο κέρδος.

Ο αγρότης (δηλαδή γεωργός, κτηνοτρόφος, ψαράς και δασοκόμος) δεν είναι ένα ακόμα επάγγελμα, αλλά τρόπος ζωής προσανατολισμένος στη φροντίδα του περιβάλλοντος. Η λαϊκή παράδοση έχει ενσωματώσει, διαχρονικά, τεχνικές και μεθόδους στην καθημερινότητα του κτηνοτρόφου για να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο (ισόρροπο, αειφόρο) τρόπο τον κάθε τόπο.

«Για εμάς τους κτηνοτρόφους», είπε η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη, «το σημαντικότερο δεν είναι ο κόπος ούτε ο τρόπος, αλλά ο τόπος που πρέπει να είναι διαθέσιμος για την κτηνοτροφία. Ο κτηνοτρόφος πρέπει να μένει δίπλα στην εκτροφή του για να μπορεί να επεμβαίνει σε κάθε πιθανό ή/και απρόβλεπτο συμβάν. Η κάθε περιοχή πρέπει να έχει τόσα παραγωγικά ζώα όσα μπορεί να θρέψει ένα υγιές έδαφος. Όπως ακριβώς οι θεωρίες για φέρουσα ικανότητα, π.χ. στον τουρισμό, στην άρδευση, στην αλιεία, στη βόσκηση κ.λπ.

Είναι απαράδεκτη παράλειψη των χωροτακτών να μην προβλέπουν σταθερούς χώρους για παραγωγή τροφής σε κάθε τόπο. Σε κάθε Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προβλέπονται χώροι για λατρεία, χώροι για σχολεία, χώροι για αθλοπαιδιές, χώροι για διοίκηση, χώροι για βιολογικό καθαρισμό, χώροι για υδατοδεξαμενές, χώροι ανάπαυσης, δρόμοι, πάρκα κ.λπ., αλλά δεν προβλέπονται χώροι για ποσοστιαία παραγωγή τροφής για διατροφική αυτάρκεια ή έστω για επισιτιστική ασφάλεια.

Το μείγμα γενικής ισορροπίας (επιβίωσης) πρέπει να περιλαμβάνει τόσο το τεχνητό περιβάλλον όσο και το φυσικό, τόσο τη χλωρίδα (πάρκα, δενδροστοιχίες κ.λπ.) όσο και την πανίδα (city farm, οικόσιτα, δεσποζόμενα κ.λπ.). Ο «αποστειρωμένος» μονόπλευρος τεχνητός αστικός χώρος είναι μια ιδιότυπη μορφή «αναπηρίας» που καθιστά τις πόλεις χωρίς ώσμωση με κτηνοτροφία και καλλιέργειες, μια τεχνητή τσιμεντοκατασκευή.

Οι τεχνητές αστικές τσιμεντουπόλεις έχουν ανάγκη από την αγροτική φροντισμένη ύπαιθρο για να υποστηριχθούν και να επιβιώσουν. Η περιαστική κτηνοτροφία εξυπηρετεί και τροφοδοτεί τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αγρότης, κατά την παραγωγική του διαδικασία, η οποία είναι προσαρμοσμένη στο περιβάλλον, φροντίζει το περιβάλλον. Κατά αυτή την πάρα πολύ σημαντική διαδικασία, προκύπτουν δωρεάν δημόσια αγαθά για όλους μας: ο καθαρός αέρας, το πόσιμο νερό και το τοπίο. Ας μην ξεχνάμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι αγρότες φροντίζουν το 75% περίπου της επιφάνειας της ηπείρου μας. Και η λεγόμενη Κοινή Γεωργική Πολιτική (CAP) είναι, στην ουσία, ανταμοιβή των αγροτών για τη φροντίδα του περιβάλλοντος και δεν αφορά την παραγωγή αλλά τη φροντίδα του πλανήτη όλων μας.

Οι κτηνοτρόφοι είναι οι κηπουροί της φύσης. Ο ρόλος των προβάτων και των κατσικιών (μην ξεχνάμε τον περιορισμό στη φέρουσα ικανότητα) είναι πρωταγωνιστικός στην προστασία της χλωρίδας και της βιοποικιλότητας. Με την εκτατική τους βόσκηση καθαρίζουν τη βλάστηση, αναζωογονούν τη γη, μεταφέρουν με την κοπριά τους σπόρους, και βοηθούν στη διατήρηση και αναπαραγωγή των πολύτιμων φυτών και βοτάνων της μεσογειακής φύσης.

Βιοποικιλότητα είναι η ποικιλία της ζωής σε όλες τις μορφές της σε κάθε τόπο (φυτά, ζώα, μύκητες, ένζυμα, ιοί κ.λπ.) και σε όλα τα επίπεδα οργάνωσής της (γονίδια, οργανισμοί, μικροβιώματα, οικοσυστήματα κ.λπ.). Είναι αυτό που λένε οι αμπελουργοί και οινοποιοί «τερουάρ» (terroir), αν δεν κάνω λάθος.

Τα πρόβατα και τα κατσίκια που βόσκουν προσφέρουν άλλο ένα σημαντικό έργο: προστατεύουν τη φύση από τις πυρκαγιές, αφού μπορούν να καθαρίζουν τη γη από την περιττή οργανική ύλη και την εύφλεκτη βλάστηση.

Τα κοπάδια μετακινούνται με την αλλαγή των εποχών, της βλάστησης και του κλίματος διανύοντας μεγάλες αποστάσεις για να βρουν την κατάλληλη τροφή και, με αυτό τον τρόπο, ανοίγουν δρόμους σε δύσβατες περιοχές, οι οποίοι βοηθούν στην πυροπροστασία και στην πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές στα δάση. Αυτό γινόταν πάντα στην Πάρνηθα που καταστράφηκε με την ανακήρυξη σε Εθνικό Δρυμό, απαγορεύοντας την ισόρροπη βόσκηση και αντικαθιστώντας τη με ανθρωπογενείς περίεργους καθαρισμούς δασών.

Και η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη τόνισε ότι, για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε αυτές τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της ζωής του κτηνοτρόφου, απαιτούνται Αγροτικά Σχολεία Μαθητείας. Σήμερα, για 670.000 περίπου αγρότες στην Ελλάδα, λειτουργούν μόνο επτά (7) Αγροτικά Σχολεία χωρίς επαρκή μαθητεία. Η μαθητεία θα μπορούσε να μεταφέρει τη δεοντολογία και τον τρόπο ζωής του αγρότη για να μη θέλουν οι νέοι μας να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι ή έστω κάτοικοι αστικών κέντρων με επιχειρήσεις στην ύπαιθρο.

Και τελείωσε η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη με την πρόταση: «Πρέπει να δημιουργηθούν άμεσα Αγροτικά Επιμελητήρια». Η αγροτική επιχειρηματικότητα δεν αναγνωριζόταν μέχρι πρόσφατα, και τώρα θέλουν να την κάνουν απλά «χρηματοδότη» των ήδη αστικών επιμελητηρίων. Ο αγρότης είναι εξ ορισμού επιχειρηματίας, επιλέγει καλλιέργεια ή εκτροφή, είδος ή ποικιλία, επενδύει σε εξοπλισμό, κάνει χρήση διαφόρων πόρων, αναλαμβάνει αβεβαιότητες, διαπραγματεύεται την πώληση και πάρα πολλά άλλα. Ο αγρότης δεν είναι εργάτης γης, και η έλλειψη σεβασμού από εκπροσώπους της πολιτείας, από μεταποιητές και εμπόρους μάς προσβάλλει.

Τη συζήτηση συντόνισε ο κύριος Νεκτάριος Νώτης, δημοσιογράφος, ενώ τους συμμετέχοντες υποδέχτηκε η κυρία Άννυ Κοκοτού, και χαιρέτισαν η κυρία Δήμητρα Αγγελάκη, αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Αττικής, ο κύριος Βασίλειος Βασιλείου, ΔΣ του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου - ICC Hellas, και η κυρία Κατερίνα Τσούρτσουλα, επικεφαλής Αγροτικής Εξέλιξης ICC Woman Hellas. Ακολούθησαν ανοιχτή συζήτηση και δοκιμασία κρασιών στο Κτήμα Κοκοτού στη Σταμάτα Αττικής.

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382, ΑγροΝέα, AgroBus

Share this post