Η χρήση του κινητού τηλεφώνου για μόλις 2 λεπτά παράγει 47 κιλά CO2, ποσότητα που προκύπτει από την παραγωγή 4 με 5 κιλών συμβατικού παραδοσιακού σκληρού τυριού από τον στάβλο μέχρι το τραπέζι!
Σε αυτό κατέληξε στην εισήγησή του «Οικοτεχνικά τυροκομεία: Μια καινοτόμα λύση στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα» ο κ. Δημήτριος Ρουκάς, Τεχν. Γεωπόνος, Επιστημονικός Συνεργάτης Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας, υπ. διδάκτορας Ζωοτεχνίας της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στο υβριδικό συνέδριο «Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία και στην αειφορία του περιβάλλοντος», που πραγματοποιήθηκε στις 10-11/6/2023 στο Λιδωρίκι.
Μέσα από την παρουσίαση (βιβλιογραφική ανασκόπηση) της οικογενειακής οικοτεχνικής τυροκόμησης διαφαίνονται μερικά από τα πρώτα στοιχεία της συμβολής της οικοτεχνικής τυροκομικής μονάδας στην προστασία του περιβάλλοντος. Καθώς η παράδοση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της οικοτεχνικής τυροκομίας, η οικοτεχνική τυροκόμηση μπορεί να έχει τη μικρότερη περιβαλλοντική επίπτωση, παράγοντας προϊόντα με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οικοτεχνική τυροκόμηση είναι μια δραστηριότητα χαμηλών εισροών εξ ορισμού (ενέργεια ή νερό) και νομοθετικά. Τα παραδοσιακά οικοτεχνικά τυροκομικά (συνταγές) έχουν μικρή περιβαλλοντολογική επίπτωση. Ο τρόπος λειτουργίας του οικοτεχνικού τυροκομείου, με παραγόμενο γάλα από τον ίδιο τον κτηνοτρόφο χωρίς καθόλου μεταφορά, με μικρό χρόνο αποθήκευσης, με πολλές δραστηριότητες να πραγματοποιούνται με το χέρι, με τον παραγόμενο ορό γάλακτος να χρησιμοποιείται άμεσα στη διατροφή των εκτρεφόμενων ζωών της μονάδας, με παραδοσιακό τρόπο ωρίμανσης, με τη δυνατότητα εγκατάστασης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθιστά το τυροκομείο ανεξάρτητο ενεργειακά, το οποίο συμβάλλει στη μείωση των περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων της δραστηριότητάς του. Τέλος, με την άμεση πώληση έχουμε μείωση των περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων στο τμήμα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Σήμερα έχει υιοθετηθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα το πλαίσιο του μικρού οικογενειακού τυροκομείου με τη μορφή της οικοτεχνικής παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων. Ήδη διαμορφώνεται ένα διδακτορικό του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με όλα τα επιστημονικά δεδομένα. Ο κ. Ρουκάς εκπονεί τη διδακτορική διατριβή «Βελτιστοποίηση της ζωοτεχνικής διαχείρισης εκτροφών μικρών μηρυκαστικών ως μοχλός ανάπτυξης των οικοτεχνικών τυροκομείων στην Ελλάδα», με επιβλέποντα τον επίκουρο καθηγητή Κ. Ζαραλή της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Η κα Μάγδα Κοντογιάννη, κτηνοτρόφος, γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής, ενημέρωσε ότι ο Σύλλογος, σε συνεργασία με την Open Farm Agora, οργανώνουν την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023, στις 11.00, μέσα στην Αγορά Καταναλωτή στην Κεντρική Λαχαναγορά Ρέντη στην Αθήνα την εκδήλωση Τα Μονοπάτια της Τροφής Μας, με επίδειξη παραδοσιακής τυροκόμησης από κτηνοτρόφους (πληροφορίες: 6932 094231).
Τα Μονοπάτια της Τροφής Μας έχουν πολλές διαδρομές, μας λέει ο κ. Ρουκάς. Μία παραδοσιακή διαδρομή, εδώ και εκατοντάδες χρόνια, είναι αυτή που περνά μέσα από την οικοτεχνία, ένα θεμελιώδες κομμάτι της οικιακής οικονομίας. Σήμερα δυστυχώς παραγκωνίστηκε, ξεχάστηκε σε μεγάλο βαθμό μέσα στις σύγχρονες διαδρομές της βιομηχανικής παραγωγής των προϊόντων, έχοντας αφήσει ανεκμετάλλευτους πολλούς από τους θησαυρούς που κρύβει η οικοτεχνική παράδοση και κουλτούρα, ειδικά στον κλάδο της τυροκομίας.
Ήδη το 2011, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία του κ. Ρουκά, έγινε παρουσίαση της δυνατότητας ίδρυσης ενός οικογενειακού τυροκομείου από τον ίδιο τον κτηνοτρόφο. Έκτοτε έγιναν πολλές παρουσιάσεις σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Με ενημερωτικές εκδηλώσεις παρακινήθηκαν οι κτηνοτρόφοι που έχουν τη δυνατότητα (τυροκομική παράδοση, επιχειρηματική ανησυχία, καινοτομική αντίληψη), αντί να παραδίδουν απλώς το γάλα τους στον έμπορο-μεταποιητή, να το μεταποιούν οι ίδιοι και να το κάνουν γιαούρτι, τυρί ή άλλα παρασκευάσματα, ώστε να το διαθέτουν στην κατανάλωση, δίνοντας την υπεραξία στον τρόπο και τον αγώνα της κτηνοτροφικής ζωής τους, καρπούμενοι ταυτόχρονα όλη την υπεραξία από την πρωτογενή κτηνοτροφική παραγωγή τους.
Τη δυνατότητα αξιοποίησης του παραγόμενου γάλακτος εξ ιδίων των κτηνοτρόφων έδωσε το ΦΕΚ 3438/22-12-2014 (Νόμος 4235) για την παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης από μικρές επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα με παραδοσιακά χαρακτηριστικά ή/και δραστηριοποιούνται σε περιοχές υποκείμενες σε ειδικούς γεωγραφικούς περιορισμούς. Σε αυτό το ΦΕΚ γίνεται και η πρώτη απλοποίηση της διαδικασίας αναφορικά με την ίδρυση μικρών τυροκομείων.
Τη μεγάλη ώθηση σε αυτό το μονοπάτι παραγωγής τροφής έδωσε το ΦΕΚ 2468/Β7 17-11-2015 μαζί με τις μετέπειτα τροποποιήσεις του. Εδώ έχουμε τον καθορισμό των όρων και των απαιτήσεων για την παραγωγή και τη διάθεση τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής. Όπως και προηγουμένως, οι δυνατότητες ήταν μπροστά σε κάθε κτηνοτρόφο που μπορούσε, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, να ερμηνεύσει σωστά τη νομοθεσία και τις δυνατότητες που αυτή έδινε.
Με βάση τα δύο παραπάνω ΦΕΚ ουσιαστικά νομοθετήθηκε η παράδοσή μας και ο τρόπος παραγωγής των παραδοσιακών μας τροφίμων. Έδωσαν τη δυνατότητα να αναδειχθεί η πλούσια γαστρονομική και πολιτιστική κουλτούρα της τοπικής αγροτικής παραγωγής.
Το μονοπάτι της παραγωγής τροφής, και ιδιαίτερα της παραγωγής παραδοσιακών γαλακτοκομικών προϊόντων τυριού, έχει παρουσιαστεί πολλές φορές σε εκδηλώσεις και ομιλίες. Μάλιστα είχε αποτελέσει αυτοτελές θέμα στην 8η Ζootechnia το 2013 με την επίδειξη παραγωγής τυριού σε μικρό οικογενειακό τυροκομείο, δεδομένων όλων των απαραίτητων μηχανημάτων σε έναν ειδικό χώρο επιδείξεων μέσα στην Έκθεση, με παράλληλες ομιλίες και παρουσιάσεις των επιστημονικών και πειραματικών δεδομένων του Μονοπατιού του Τυριού.
Η παρουσίαση του κ. Ρουκά (6945 370358, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.) σύντομα θα περιληφθεί στα πρακτικά του υβριδικού συνεδρίου «Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία και στην αειφορία του περιβάλλοντος», που τώρα επεξεργάζονται η κα Α. Λαγγουράνη (Πολιτιστικός Σύλλογος Λιδωρικίου), η κα Κοντογιάννη και ο κ. Νίκος Ασημακόπουλος (Κτηνοτροφικός Σύλλογος Δωρίδας).
Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής πραγματοποιεί ανοιχτή δημόσια συνεδρίαση κάθε Τετάρτη στις 21.30 και στις 5 Ιουλίου 2023 θα μεταδοθεί στο https://us02web.zoom.us/j/83091223024
Για την καταγραφή, Δημήτριος Μιχαηλίδης, 6998 282382, «ΑγροΝέα», «AgroBus»