Τυρί: Η κατανάλωση τυριού και μεταποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων αναμένεται να αυξηθεί. Η ζήτηση για νωπό γάλα θα μειωθεί τα επόμενα 12 χρόνια. Μέχρι το 2030 η παγκόσμια παραγωγή γάλακτος αναμένεται να φτάσει πάνω από 1 δισ. τόνους, ενώ η Ε.Ε. αναμένεται να προσφέρει σχεδόν το 30%. Η αύξηση των μεταποιημένων προϊόντων θα συνδεθεί με την υψηλότερη χρήση τυριού, αποβουτυρωμένου γάλακτος σε σκόνη και βουτύρου για πίτσα και άλλα παρασκευασμένα γεύματα. Η ανάπτυξη της κοινοτικής παραγωγής θα περιοριστεί λόγω της ανάγκης για βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, αν και προβλέπεται σημαντική αύξηση της βιολογικής παραγωγής ως απάντηση στη ζήτηση των καταναλωτών (Έκθεση Προοπτικών Γεωργικών Αγορών Ε.Ε. 2017-2030, 18/12/2017).
Επιχειρηματικότητα: Το 2016, παρά τη σταθεροποίηση της οικονομίας, οι έντονες αβεβαιότητες για την πορεία της οικονομικής πολιτικής, σε συνδυασμό με τη φορολογική πίεση στην αυτοαπασχόληση και στους ελεύθερους επαγγελματίες, επηρέασαν την επιχειρηματική δραστηριοποίηση με κάμψη της επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων. Επίσης τα ποιοτικά στοιχεία της νέας επιχειρηματικότητας φαίνεται να επιδεινώνονται, καθώς περιορίζεται η καινοτομία, διατηρείται υψηλή η επιχειρηματικότητα ανάγκης, διευρύνονται τα εγχειρήματα στη λιανική, ενώ δεν φαίνεται να κινητοποιούνται ακόμα επαρκώς στην επιχειρηματικότητα άτομα από υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Στις θετικές εξελίξεις, επισημαίνεται εντονότερη αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας ευκαιρίας, καθώς και ενίσχυση της εξωστρέφειας, αν και αυτή είναι λόγω εγχειρημάτων στον τουρισμό που είναι εξωστρεφή (Ετήσια Έκθεση Επιχειρηματικότητας 2016-7, 18/12/2017, I.O.B.E.).
Κρέας: Εισφορά (φόρος) στην κτηνοτροφία για να μειωθεί η κατανάλωση κρέατος; Οι φόροι επί ορισμένων συμπεριφορών είναι όλο συχνότεροι. Γι’ αυτό 16 χώρες υιοθέτησαν φόρο ζάχαρης τα τελευταία χρόνια. Οι ζημιές που προκαλεί η βιομηχανία κρέατος στην υγεία και στο περιβάλλον μας είναι εμφανείς και συνεπώς δεν αποκλείεται να επιβληθούν οι φόροι για το κρέας. Η πλήρης εξάλειψη του κρέατος από τη διατροφή σε παγκόσμιο επίπεδο θα εξοικονομούσε περίπου 1,6 τρισ. $ για το υγειονομικό και περιβαλλοντικό κόστος μέχρι το 2050 με γρήγορη μετάβαση σε διατροφικά ισορροπημένες φυτικές τροφές, αποφεύγοντας 600 δισ. $ μόνο σε καταστροφικές επιπτώσεις του κλίματος (J. Coller, FAIRR/Farm Risk Investment & Return, euractiv.gr, 29/12/2017).
Μέλισσα: Ο Ο.Η.Ε. κήρυξε την 20η Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας μετά από πρόταση της Σλοβενίας. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση για τον ρόλο που διαδραματίζουν τα έντομα στη βιώσιμη ανάπτυξη και η προειδοποίηση για τον φθίνοντα αριθμό τους. Οι επικονιαστές έχουν μειωθεί έως και 3/4 στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια. Πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ως αυτουργό της μείωσης την αύξηση των νεονικοτινοειδών παρασιτοκτόνων. Η Σλοβενία προτίθεται να δημιουργήσει μία διεθνή σχολή μελισσοκομίας για μελισσοκόμους από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων χωρών.
Ελαιόλαδο: 600.000 οικογένειες με εισόδημα από ελαιόλαδο (σίγουρα όχι όλοι αγρότες), 300.000 tn η μέση ετήσια παραγωγή ελαιολάδου, 1δισ. € ετησίως εισφέρει στο Α.Ε.Π., 500 εκ. € εξαγωγές, το 75% είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, κατέχουμε το 4,2% της παγκόσμιας αγοράς, το 50% πάει χύμα στην Ιταλία, 30.000 tn φεύγουν συσκευασμένοι.
Φωτόδενδρα: Στο ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) έκαναν αυτόφωτα δένδρα με νανοσωματίδια. Φώτιζαν 4 ώρες (www.peegep.gr, 19/12/2017, «MIT Just Created Living Plants That Glow Like A Lamp, And Could Grow Glowing Trees To Replace Streetlights», http://www.ecozen.gr/index.php/epistimi-2/15312-mixanikoi-kataferan-na-metatrepsoun-fyta-se-fysikoys-lamptires). «Το όραμα είναι να φτιάξετε ένα φυτό που θα λειτουργήσει ως επιτραπέζιος λαμπτήρας! Το φως θα τροφοδοτείται από τον ενεργειακό μεταβολισμό του ίδιου του φυτού» (καθ. M. Strano, MIT).
Πρόβειο κρέας: Το πρόγραμμα «Select Sheep» στοχεύει στην τόνωση της κατανάλωσης πρόβειου κρέατος και στην ενίσχυση αυτής στα εστιατόρια, τα οποία περιλαμβάνουν ανοιχτό μάθημα για το κοινό. Επίσης ένα δίκτυο εστιατορίων θα παρουσιάσει κάποια μενού πρόβειου κρέατος, ενώ θα προωθηθούν κι άλλα προϊόντα της χώρας, όπως το χοιρινό, το κοτόπουλο και το μέλι. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο ιερό στη Ρουμανία από το να είσαι κτηνοτρόφος και ταυτόχρονα καταναλωτής των προϊόντων που παράγεις με τόση προσπάθεια και πολλή ψυχή» (Petre Daea, υπουργός Γεωργίας, Ρουμανία, euractiv.gr, 20/12/2017).
Αγροτικά: Το ευρωπαϊκό αγροτικό εργατικό δυναμικό θα μειωθεί κατά 28% μέχρι το 2030, ενώ παράλληλα θα μειωθεί το αγροτικό εισόδημα (λιγότερο), και έτσι το αγροτικό εισόδημα ανά εργαζόμενο θα φαίνεται ότι θα αυξηθεί κατά 1,1%! Οι αγρότες θα φεύγουν επειδή θα υπάρξουν ευκαιρίες απασχόλησης καλύτερες σε άλλους τομείς. Οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν ήδη δυσκολίες δημιουργίας ελκυστικών θέσεων εργασίας γενικά, ωθώντας τη μετάβαση προς αστικά κέντρα. Οι αγρότες θα χρειάζονται περισσότερες γνώσεις σχετικά με την τεχνολογία για να εφαρμόσουν γεωργία ακριβείας και ψηφιακή γεωργία (σ.σ. και στην Ελλάδα δεν έχουμε ούτε σχολεία αγροτικά ούτε συνδικαλιστικούς αγροτικούς φορείς). Θα χρειαστούν και ιδιαίτερα μεγάλες επενδύσεις σε έργα περιβαλλοντικά και σε συστήματα άρδευσης (λόγω έλλειψης νερού). Εκτιμάται ότι θα υπάρξουν σχετικά χαμηλές τιμές πετρελαίου, αλλά το κόστος εκμεταλλεύσεων αναμένεται να αυξηθεί μέχρι 30%! Η ενέργεια και τα λιπάσματα θα αυξηθούν κατά 3%, αλλά το κόστος των ζωοτροφών αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Ο αγροτικός τομέας θα γίνεται όλο και πιο εντατικός σε κεφάλαια και υπηρεσίες (Έκθεση για Γεωργικές Προοπτικές Ε.Ε. 2017-2030, neapaseges.gr, 19/12/2017).
Κομποστοποίηση: Η κομποστοποίηση είναι μια απλή φυσική διαδικασία αποσύνθεσης η οποία μετατρέπει τα οργανικά απορρίμματα κουζίνας και κήπου σε μία σκούρα ουσία, η οποία λέγεται «κομπόστ» ή «χούμους» ή «εδαφοβελτιωτικό». Ουσιαστικά με την κομποστοποίηση κάνουμε τη δουλειά της φύσης και είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος ανακύκλωσης. Οτιδήποτε έχει δημιουργηθεί στη φύση προσπαθούμε να μην καταστρέφεται. Τα βακτήρια, οι μύκητες και άλλα μικρόβια είναι οι «εργάτες» της κομποστοποίησης. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης αυτά τα μικρόβια παράγουν διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2), θερμότητα και νερό καθώς αποδομούν τα οργανικά υπολείμματα του σωρού. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το κομπόστ (πλούσιο, σκούρο και άοσμο), το οποίο είναι τέλειο λίπασμα για τον κήπο μας.
- Υλικά που επιτρέπεται να κομποστοποιηθούν: Φρούτα, λαχανικά, τσόφλι αυγού, κουκούτσια ελιάς, χαρτί κουζίνας, χαρτοσακούλες, υπολείμματα από φίλτρα καφέ και φακελάκι τσαγιού, γαλακτοκομικά, ξηροί καρποί και περιβλήματα, κλαδιά, φύλλα, γκαζόν, πριονίδι, ροκανίδι.
- Δεν επιτρέπονται: Μαγειρεμένα φαγητά, λίπη/έλαια, γόπες τσιγάρων, τροφές και περιττώματα σκύλων, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο, περιοδικά.
- Οφέλη: Εξοικονόμηση λόγω μη αγοράς λιπασμάτων, εξοικονόμηση νερού, βελτίωση της ποιότητας του εδάφους, προστασία του περιβάλλοντος, μείωση σκουπιδιών (περίπου το 35%), περιορισμός αερίων του θερμοκηπίου (Σ. Τσομή, flowmagazine.gr, 12/11/2017).
«Υπάρχουν υψηλές δυνατότητες των ελληνικών προϊόντων να κερδίσουν νέους καταναλωτές, καθώς παρατηρείται μία γενικότερη στροφή στη σημασία που δίνουν οι καταναλωτές στη σχέση τροφίμων – υγείας». Και τα ελληνικά τρόφιμα είναι αποδεδειγμένα υγιεινά (Α. Χανιώτης, Ε.Ε., Αθήνα 9,84, 13/12/2017).
Κρέας: Η αγορά κρέατος στην Ε.Ε. θα υποστηριχθεί από την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης κατά την περίοδο έως το 2030. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε υψηλότερες εξαγωγές κρέατος, ενώ στην Ε.Ε. η κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος θα παραμείνει σχεδόν σταθερή στα 68,5 κιλά και η κατανάλωση νωπού κρέατος θα μειωθεί. Η παραγωγή βόειου κρέατος θα μειωθεί από τα 8,1 εκ. στους 7,5 εκ. tn το 2030. Η κατανάλωση αιγοπρόβειου θα φθάσει τους 997.000 tn το 2030 (957.000 tn, 2017). Το κρέας πουλερικών αναμένεται να έχει αύξηση κατά 5% μέχρι το 2030, από 14,7 mt σε 15,35 mt. Η τιμή αγοράς πουλερικών στην Ε.Ε. προβλέπεται να μειωθεί από 1,804 €/tn σε 1,728 €/tn το 2030 (Έκθεση Προοπτικών Γεωργικών Αγορών Ε.Ε. 2017-2030, 18/12/2017).
Μαύρο κρασί: Το μαύρο κρασί είναι στην πραγματικότητα ένα κόκκινο κρασί, φτιαγμένο από σταφύλια σαπεράβι, αρκετά δημοφιλές κρασί στη Γεωργία, με σαπεράβι να καλλιεργούνται σε όλο τον κόσμο. Το παραδοσιακό μαύρο κρασί ζυμώνεται και ωριμάζει σε πήλινα αγγεία, τα qvevris, τα οποία στη συνέχεια θάβονται υπόγεια. Το μαύρο κρασί χαρακτηρίζεται από νότες φρούτων, καρυκευμάτων και έχει βελούδινη υφή, ενώ προτείνεται να αποτελεί συνοδευτικό σε χοιρινό, αρνί και κοτόπουλο στη σχάρα, τόνο ή τυρί μακράς ωρίμανσης (pagenews.gr, 14/12/2017).
Δημήτρης Μιχαηλίδης,
Δημοσιογράφος – «ΑγροΝέα»