Στο Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στη Φλώρινα αναπτύσσεται το 11ο Πανελλήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο στις 31/5 και 1-2/6/2023 με τίτλο «Αειφόρος παραγωγή προϊόντων και οικοσυστημικών υπηρεσιών από τις βοσκήσιμες γαίες».
Το πολύ σημαντικό αυτό συνέδριο οργανώθηκε από την Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία με την υποστήριξη της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών – Τμήμα Γεωπονίας και εξετάζει επιστημονικά εκ νέου το θέμα που είχε τεθεί το 2000 στο Καρπενήσι από την Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία. Τότε διαφαινόταν ότι η Κοινή Γεωργική Πολιτική της ΕΕ θα μετακινηθεί από την επιδότηση της κτηνοτροφίας με βάση τον αριθμό κεφαλιών εκτρεφόμενων παραγωγικών ζώων προς τις επιφάνειες που φροντίζουν τα παραγωγικά ζώα για τη διατροφή τους. Και τέθηκε το θέμα του τρόπου υπολογισμού και του δυναμικού των λιβαδιών ή βοσκήσιμων γαιών σήμερα.
Μέχρι τώρα έχει αποδειχτεί ότι η αδράνεια του συστήματος της Δημόσιας Διοίκησης (δημόσιοι υπάλληλοι και περιστασιακά εκλεγόμενοι πολιτικοί) καταστρέφει κάθε προοπτική τοπικής ανάπτυξης, κάθε πιθανότητα αειφορίας – ισορροπίας του περιβάλλοντος και κάθε πιθανότητα ευημερίας των πολιτών και ειδικότερα των κτηνοτρόφων και των κατοίκων της υπαίθρου.
Εντοπίσαμε να συμμετέχουν μεταξύ άλλων: Δρ. Θωμάς Παπαχρήστου (πρόεδρος ΕΛΕ), καθ. Ιωάννης Καζόγλου (Παν. Θεσσαλίας), καθ. Α. Μέλφου (Παν. Δυτ. Μακεδονίας), καθ. Κ. Ζαραλής, (Παν. Δυτ. Μακεδονίας), Ηλίας Καρμίρης (ΕΛΓΟ), κα Λυδία Παπαδοπούλου (ΟΦΥΠΕΚΑ), κ. Δημήτρης Ρουκάς (ΠΕ Πιερίας), καθ. Παναγιώτης Παράσχου (ΓΕΩΤΕΕ), κ. Στέργιος Διαμαντόπουλος, κ. Βασίλειος Αμνάς (π. αντιπεριφερειάρχης Δυτ. Μακεδονίας), κ. Σωτήρης Βόσδου (αντιπεριφερειάρχης Φλώρινας), κ. Κώστας Μιμίκος, κ. Λάζαρος Χατζηζήσης (Αντιπρόεδρος Αγρ. Ανάπτυξης), κ. Σάββας Ζαμανίδης (Ειδ. Γραμμ. Φλώρινας), κ. Γιάννης Μαντούδης κ.ά., ενώ έγινε μνεία της «απουσίας» του κτηνοτρόφου Μπάρμπα Γιάννη…
Στο κρίσιμο συνέδριο, από όσα ακούστηκαν στους χαιρετισμούς, είναι απολύτως σαφές ότι ήταν λανθασμένες οι αποφάσεις καταστροφής της ισορροπίας του δασικού οικοσυστήματος με εστίαση μόνο στη χλωρίδα και ταυτόχρονη «αποβολή» της πανίδας (κυρίως με απαγόρευση βόσκησης των παραγωγικών ζώων).
Οι λιβαδοπόνοι, από όσα ακούστηκαν στο συνέδριο, είναι οι υπ’ αριθμόν ένα σύμμαχοι και τεχνικοί σύμβουλοι των κτηνοτρόφων στην προσπάθεια εξισορρόπησης και αειφορίας της υπαίθρου. Με εντυπωσίασε η πολύ μικρή παρουσία κτηνοτρόφων, πάντα λαμβάνοντας υπόψη τις ασφυκτικές καθημερινές φροντίδες των κτηνοτρόφων, 365 συνεχείς ημέρες ετησίως, 24 ώρες την ημέρα. Ακόμα και οι δυο τρεις κτηνοτρόφοι που παρουσιάστηκαν φάνηκε να μην έχουν διάθεση να συνεργαστούν μεταξύ τους για την προώθηση κοινών θέσεων και επηρεασμό αποφάσεων της πολιτείας. Αποφάσεις με μονόπλευρη θεώρηση των καταστάσεων χωρίς τους εμπλεκόμενους δρώντες κτηνοτρόφους είναι «ανάπηρες» αποφάσεις και έχουν μέσα τους το στοιχείο της αποτυχίας και καταστροφής.
Από τις πολύ παραγωγικές συζητήσεις του συνεδρίου εντοπίζεται ότι τα λιβάδια ή βοσκήσιμες γαίες, ή όπως αλλιώς, μέχρι σήμερα θεωρούνταν περιοχές υποτιμημένες (συνήθως με κίτρινο χρώμα στους χάρτες) και δεν είχε αναγνωριστεί η πολύ μεγάλη σημασία τους στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Βέβαια, οι βοσκήσιμες γαίες χρειάζονται βόσκηση και τα κοπάδια βόσκησης απαιτούν βοσκούς και έναν τρόπο ζωής προσαρμοσμένο στις ανάγκες της φροντίδας του περιβάλλοντος.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια προσήλωση και προτίμηση της πολιτείας στις άκριτα λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χωρίς να εξετάζεται η ολική επιβάρυνση στο περιβάλλον, αλλά και τα «σκουπίδια» που κληρονομούμε όλοι μετά τον εκτιμώμενο χρόνο ζωής των συστημάτων ΑΠΕ. Παρατηρείται μιας μορφής «επίθεση» των ΑΠΕ στο φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα στα λιβάδια και στις βοσκήσιμες γαίες, που στην ουσία είναι «επίθεση» στην κτηνοτροφία, «επίθεση» στην αυτάρκεια, «επίθεση» στην εξάρτηση από εισαγόμενη τεχνολογία και εισαγόμενες ζωοτροφές, «επίθεση» στην επισιτιστική ασφάλεια της χώρας, «επίθεση» στους κτηνοτρόφους, «επίθεση» στον τρόπο ζωής των κατοίκων της υπαίθρου, που είχαν ενσωματωμένη στην παράδοσή τους κανόνες της τοπικής αειφορίας.
Με πολλή προσοχή ακούσαμε πολλές φορές ότι γνώση και η τεχνολογία που δεν χρησιμοποιούνται δεν συμβάλλουν στην ευημερία των ανθρώπων. Και κάθε νοήμων άνθρωπος καταλαβαίνει την ανάγκη οι επιστήμονες να εργάζονται προς την προσπάθεια ικανοποίησης των αναγκών των πολιτών. Τελικός χρήστης, επιβαρυνόμενος οικονομικά και αξιολογητής είναι ο πολίτης σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Δεν διακρίνονται επαρκή κανάλια επικοινωνίας των τελικών χρηστών και τελικών αξιολογητών, δηλαδή των πολιτών, με την ερευνητική κοινότητα, η οποία μοιάζει να έχει αυτονομηθεί και να εργάζεται με στόχους αυτοϊκανοποίησης. Μάλιστα, σε μια ανορθόδοξη πρακτική, αφού παραχθεί κάτι που δεν ζητήθηκε από τους ίδιους τους πολίτες, αναλαμβάνουν οι επικοινωνιολόγοι να «πουλήσουν» το παραχθέν «έργο» στους πολίτες. Οι επικοινωνιολόγοι θα έπρεπε να αξιοποιηθούν στην αρχή ώστε οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν, να πειστούν και να ζητήσουν έρευνες και μελέτες όπου οι σύμβουλοι (ερευνητές, μελετητές, ακαδημαϊκοί κ.λπ.) θα μπορούσαν να αναλάβουν την εκτέλεση έργου για το οποίο θα αξιολογούνταν.
Στην ΚΓΠ 2023-2027 περιλαμβάνεται ειδική χρηματοδοτική πρόβλεψη για τα Αγροδασικά, τα Δασολιβαδικά, τα Δασογεωργικά κ.λπ., που είναι επιτέλους η αναγνώριση της ανάγκης συνολικής (ολιστικής) προσέγγισης, έστω και από τη σκοπιά της αύξησης της συνολικής προσόδου, δηλαδή και μακροχρόνιο έσοδο από την ξυλεία, και ετήσια έσοδα από την καλλιέργεια δημητριακών και λαχανικών ανάμεσα στα δένδρα ή από τη βόσκηση παραγωγικών ζώων (ζωικά προϊόντα). Βέβαια, μέχρι σήμερα δεν έχουν δει τη δημοσιότητα οι αποφάσεις ενεργοποίησης της ΚΓΠ (κάποιοι που δεν ξέρουν αγγλικά την CAP τη λένε ΚΑΠ…) και ίσως διαφαίνεται μια σκιά –και πάλι– ότι δεν θα προκηρυχθεί το μέτρο, ούτε θα υλοποιηθεί το μέτρο για τα Δασολιβαδικά. Μέχρι σήμερα η εκτελεστική εξουσία δεν ήλθε σε επαφή με την επιστημονική εταιρεία που ασχολείται με τα λιβάδια, ώστε να μετασχηματιστεί η επιστημονική γνώση και έρευνα σε αποφάσεις υλοποίησης. Αυτό δεν κάνει εντύπωση, καθόσον η εκτελεστική εξουσία δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη της ούτε καν τους τελικούς χρήστες κτηνοτρόφους για να συνεκτιμήσει τη συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία – αειφορία του περιβάλλοντος.
Η κα Μάγδα Κοντογιάννη, 693 2094231, κτηνοτρόφος, Μενίδι, γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής, επεσήμανε ότι «μαζί με τα επείγοντα καθημερινά προβλήματα της κτηνοτροφίας για την επιβίωση των οικογενειών μας, το μέλλον της κτηνοτροφίας εξαρτάται από τα σημαντικά θέματα, που είναι οι σταθερές χρήσεις γης, όπου περιλαμβάνονται οι σταθερές βοσκήσιμες γαίες και οι μακροχρόνιες τακτοποιήσεις αδειών, τα αγροτικά σχολεία μαθητείας και η αναγνώριση της αγροτικής επιχειρηματικότητας με τη λειτουργία Αγροτικών Επιμελητηρίων». Δεν ξεχνάμε ότι τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ζωικής προέλευσης περιλαμβάνουν σύνδεση με τη βιοποικιλότητα καθεμίας περιοχής, αξιοποίηση των τοπικών λιβαδιών και προώθηση της χρήσης αυτοχθόνων φυλών.
Η κα Αθηνά Μιχαηλίδου, Πρόβειο Κορδαλή, 694 6145218, Μέγαρα Αττικής, εκτιμά ότι η περίοδος της προσήλωσης των κτηνοτρόφων μόνο στην παραγωγή εξαιρετικών, ποιοτικών προϊόντων και στην κερδοφορία, οδηγώντας τους σχεδόν στην «αντικοινωνικότητα», πρέπει να τερματιστεί και να «ανοίξουν» τα αγροκτήματα και οι φάρμες στο ευρύ καλοπροαίρετο κοινό. Την Κυριακή 4/6/2023, στις 10.00 και στις 12.00, για μιάμιση ώρα κάθε φορά, το αγρόκτημα Πρόβειο Κορδαλή θα δεχθεί επισκέπτες στην Open Farm Day με προσοχή, και μετά την ξενάγηση θα συμμετάσχουν στην παραγωγή τροφής όπως τυρί, κρέμα κ.ά.
Οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι οργανώνουν υβριδικό συνέδριο στο Λιδωρίκι με ταυτόχρονη live δυνατότητα συμμετοχής στο Facebook, στον «Κτηνοτροφικό Σύλλογο Περιφέρειας Αττικής», και στη διαδικτυακή τηλεόραση STENT TV το Σάββατο 10/6/2023, 12.00-20.00, και την Κυριακή 11/6/2023, 10.30-14.00, με τίτλο «Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην αειφορία – ισορροπία του περιβάλλοντος».
Πληροφορίες: κα Αργυρώ Λαγγουράνη, 694 8403759, κτηνοτρόφος, πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Λιδωρικίου
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 699 8282382, «ΑγροΝέα», «AgroBus»