Στις 10/5/2023, στην ημερίδα του δήμου Μαρκοπούλου με θέμα «Τουρισμός και Αγροτική Ανάπτυξη στην Ανατ. Αττική», προσκλήθηκε και ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής με τίτλο εισήγησης «Ισορροπία, αειφορία, χρήσεις γης, τοπική εφοδιαστική αλυσίδα».

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής δημιουργήθηκε το 2013 για όλη την Περιφέρεια Αττικής ως μια ενστικτώδης αντίδραση αυτοσυντήρησης στον ενταφιασμό της ισορροπίας και αειφορίας της αττικής υπαίθρου και στον ιδιότυπο στραγγαλισμό της κτηνοτροφίας, με τον λεγόμενο νόμο 4056/2012 για τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, ενώ «χαριστικά»-επιλεκτικά καταργούνται τμήματά του προεκλογικά.

Στην εισήγηση που μας έστειλε η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη (6932094231, κτηνοτρόφος από το Μενίδι, γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής), διαβάσαμε ότι σε όλον τον κόσμο η λεγόμενη χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση υποχωρεί συστηματικά και ανατέλλει ισχυρά ο όρος «locality»/τοπικοποίηση.

Με την πανδημία του Covid-19 έγινε ξεκάθαρα κατανοητό ότι οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες υποφέρουν. Από τη στραβοτιμονιά στο πλοίο στη διώρυγα του Σουέζ, μέχρι τους δημάρχους της παραλίας στην Αθήνα, οι οποίοι δεν δέχονταν για περίπατο δημότες από άλλους γειτονικούς δήμους, γίνεται κατανοητό ότι το χωροταξικό, οικονομικό, σχεδιαστικό μέγεθος είναι η τοπική κοινωνία και η τοπική αυτάρκεια.

Σε όλα τα παραπάνω, τον τελευταίο χρόνο έχουν προστεθεί τα προβλήματα των εργατών γης, των καυσίμων, της ενέργειας, των χημικών λιπασμάτων, του κόστους πρώτων υλών και πολυτίμων γαιών, ακόμα και ζωοτροφών, ενώ ακόμα μερικοί οραματίζονται «business» με real estate της γης, που «σκοτώνουμε»…

Αυτούς τους μήνες χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Ελλάδα 2.0 τα πολεοδομικά σχέδια πολλών δήμων. Δυστυχώς χωρίς επαρκές «όραμα». Ο Αϊνστάιν έλεγε ότι είναι σχεδόν ανοησία να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα με τις ίδιες πρακτικές. Είναι σχεδόν ανοησία να σχεδιάζεται το μέλλον με τις ίδιες πρακτικές. Η νέα ανάγκη είναι η αυτάρκεια και το locality.

Οι επιστήμονες της χωροταξίας μάς επιβάλλουν πρόβλεψη χώρου για τόπους λατρείας, χώρο για τόπους εκπαίδευσης, χώρο για αναψυχή, χώρο για άθληση, χώρο για βιολογικό καθαρισμό, χώρο για κατοικία και πολλά άλλα, αλλά δεν προβλέπουν χώρο για παραγωγή τροφής (φυτικής και ζωικής προέλευσης) ως ποσοστό της αυτάρκειας-επισιτιστικής ασφάλειας.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής θεωρεί επιβεβλημένη την ανάγκη για ισορροπία στο φυσικό περιβάλλον της υπαίθρου Αττικής. Άλλωστε ο αγρότης, δηλαδή ο γεωργός, ο κτηνοτρόφος, ο ψαράς και ο δασοκόμος, είναι ο εξ επαγγέλματος φροντιστής του περιβάλλοντος που από κάθε φυσικό κύκλο κρατά το περίσσευμα για διατροφή και άλλα.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής θεωρεί επιτακτική την ανάγκη να μην μετατραπούν οι χώροι πνευματικής στήριξης και λατρείας σε άλλους χρηστικούς χώρους και βέβαια αντίστοιχα να μην μετατραπούν οι βοσκότοποι σε οικισμούς και real estate. Επιβάλλεται να υπάρχουν σταθερές χρήσεις γης για την ισορροπία και αειφορία των τοπικών κοινοτήτων ανθρώπων σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Σε περιπτώσεις όπου η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι δεδομένη, διότι έχει μοιραστεί και έχει τσιμεντοποιηθεί, ίσως θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ως οριακή συμβιβαστική λύση κτηνοτροφικά πάρκα σε κάθε δήμο.

Και όπου η συμβίωση όλων των ζώων, με κάποιες ιδιάζουσες απόψεις περί συμβίωσης, είναι δύσκολη, ας μην ξεχνά κανείς ότι οι Αρβανίτες, Σαρακατσάνοι και Βλάχοι κτηνοτρόφοι βρίσκονταν στην ύπαιθρο Αττικής φροντίζοντας το περιβάλλον αειφόρα τα τελευταία οχτακόσια χρόνια, όταν εποικίστηκε η πέριξ της Αθήνας Αττική από τους Αρβανίτες, οι οποίοι προστάτευαν την Αθήνα στα λεγόμενα «δερβένια-περάσματα» προς Αθήνα. Ταυτόχρονα, οι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι ήταν μια αναγκαία πραγματικότητα.

Τυχόν νέες προτάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά –για τους γηγενείς φροντιστές της αττικής υπαίθρου– το κόστος αλλαγής τόπου και τρόπου ζωής, αλλά και φροντίδας του περιβάλλοντος της αττικής υπαίθρου και της ενιαίας υγείας όλων.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής, το 2021, με ευρεία ανοικτή πρόσκληση σε όλους και πολλές δημόσιες διαδικτυακές συζητήσεις, διαμόρφωσε την πρόταση «Όραμα 2040». Εκτιμήθηκε ότι ο ορίζοντας πρέπει να είναι το 2040 ώστε να προλάβουν να μπουν κατάλληλα μαθήματα στα δημοτικά, στα γυμνάσια και στα λύκεια, αλλά να προετοιμαστούν και στην επιστημονική κοινότητα για μια πιο ολιστική προσέγγιση της ζωής και ευημερίας των κατοίκων στην αττική ύπαιθρο.

Μέσα στο 2022, από τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Περιφέρειας Αττικής, με διάφορες συζητήσεις και εκδηλώσεις, ζυμώθηκε ένα νέο «Αγροτικό Σύμφωνο για την αττική ύπαιθρο».

Η ημερίδα στο Μαρκόπουλο ήταν μια ευκαιρία να πληροφορηθούν όλοι τη συνεχή προσπάθεια του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής για σοβαρή, συνεχή, συμβολή στην τοπική ανάπτυξη. Μερικά συμπεράσματα από τη δράση του είναι τα εξής:

• Η επιβίωση της αττικής υπαίθρου επιβάλλει σταθερές χρήσεις γης για εξασφάλιση της ισορροπίας-αειφορίας του περιβάλλοντος, όπου περιβάλλον είναι τόσο το φυσικό, όσο και το κοινωνικό, το πολιτιστικό, το τεχνολογικό, το οικονομικό, το πολιτικό κ.λπ.
• Το νέο Αγροτικό Σύμφωνο Υπαίθρου 2040, για να υποστηρίξει αποτελεσματικά καινοτομίες, απαιτεί τη λειτουργία αγροτικών σχολείων μαθητείας.
• Ο αγρότης είναι η επιτομή του ορισμού του επιχειρηματία, όπου επιχειρηματικότητα είναι η διάθεση για δράση με μεγάλες αβεβαιότητες. Η έλλειψη σεβασμού της αγροτικής επιχειρηματικότητας και η συστηματική απαξίωση της αγροτικής επιχειρηματικότητας έχουν διαμορφώσει στη σημερινή Ελλάδα την κατάσταση όπου μια επαγγελματίας φροντίδας νυχιών συμμετέχει στην εκλογή της Διοίκησης του τοπικού επιμελητηρίου, αλλά ένας επιχειρηματίας αγρότης με τζίρους κάποιες δεκάδες χιλιάδες ευρώ ετησίως δεν γίνεται αποδεκτός ως ισότιμο μέλος των τοπικών επιμελητηρίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν λειτουργούν αγροτικά επιμελητήρια.
• Από το 2015, ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής έκανε διάφορες συναντήσεις κατά τόπους για τη συνδιαμόρφωση μιας πρότασης για Τοπικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα μορφής LEADER. Για λόγους «αλλεργίας» των γραφειοκρατών, μέχρι σήμερα δεν έχει επιτραπεί να γίνουν τέτοιας μορφής τοπικά προγράμματα στο χερσαίο τμήμα της υπαίθρου της Αττικής.
• Καταγράφοντας τις εξελίξεις και τις μελέτες που έχουν σχέση με την κτηνοτροφία, έγινε η διαδικτυακή προσυνεδριακή ημερίδα «Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία-αειφορία του περιβάλλοντος» την 1/3/2023.
• Ακολουθώντας τις διαδρομές της μετακινούμενης παραδοσιακής εκτατικής κτηνοτροφίας, το υβριδικό συνέδριο για τη «Συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία-αειφορία του περιβάλλοντος» θα γίνει στο Λιδωρίκι της Ρούμελης, το Σαββατοκύριακο στις 10 και 11 Ιουνίου 2023.
• Μερικές από τις σύγχρονες καινοτομίες, όπως η «κυκλική οικονομία», για να μην ξεχνάμε τον υπότιτλο της ημερίδας, είναι η επανεφεύρεση της οικονομίας της φύσης, όπου τίποτε δεν πετιέται. Στο Μενίδι η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη θυμάται ότι έδιναν κοπριά από τον στάβλο στους περιβολάρηδες και αυτοί πρόσφεραν μη εμπορεύσιμα λαχανικά και «κλαδαριά» για ζωοτροφή.
• Έχει παρατηρηθεί –σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες– ότι τα παιδιά των κτηνοτρόφων που μεγαλώνουν μέσα σε στάβλους παρουσιάζουν υψηλή ανοσία σε ασθένειες, μάλιστα τα παιδιά που μεγαλώνουν σε απόσταση μέχρι 300 μέτρα έχουν μειωμένη ανοσία κατά 30%, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση δεν υπάρχει βελτίωση της ανοσίας. Η ενιαία υγεία είναι μια σοβαρή παράμετρος για τη διατήρηση στάβλων.
• Σε άλλες χώρες πληρώνουν ή κάνουν εργολαβίες για χρήση κοπαδιών στον «καθαρισμό», στη διατήρηση ισορροπίας στα δάση, με «στοχευμένη» βόσκηση ώστε να μην καίγονται. Ας σκεφτούμε πόσο μας κοστίζουν τελικά οι πυρκαγιές.
• Υπερθεματίζουμε, τόνισε ο κύριος Γιάννης Κοντογιάννης, για την ανάγκη σύνθεσης και συμφωνίας για τοπικά σύμφωνα ποιότητας στον τουρισμό ώστε τα τοπικώς παραγόμενα αγροτικά προϊόντα, από αυτόχθονες ή τοπικές ποικιλίες, να υφίστανται επεξεργασία τοπικά, με τοπικές συνταγές (οικοτεχνία, γαστρονομία-πολιτισμός) για να καταναλωθούν τοπικά (από κατοίκους και επισκέπτες). Το περίσσευμα θα συγκεντρώνεται για τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες.
• Οι λεγόμενες «short supply chain» / τοπικές εφοδιαστικές αλυσίδες είναι το μοντέλο της διακίνησης του μέλλοντος και τις υποστηρίζουν.
• Υπερθεματίζουμε ακόμα και για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για χειροτεχνήματα τοπικού λαϊκού πολιτισμού και έπιπλα (όχι μόνο διακοσμητικά, αλλά και χρηστικά).
• Και μέχρι να υλοποιηθούν όλα τα παραπάνω, αξίζει να υποστηρίζουμε τις συλλογικές δράσεις όλων, τον συνεργατισμό με δομές κοινωνικής οικονομίας και την εξυπηρέτηση των αγροτών της περιοχής με το «Σπίτι του Αγρότη» σε κάθε δήμο.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής πραγματοποίησε τα τελευταία τρία χρόνια πάνω από 250 δημόσιες ανοικτές διαδικτυακές συζητήσεις, που συνεχίζει να διεξάγει κάθε Τετάρτη, στις 21.30, οι οποίες είναι όλες αναρτημένες στο facebook στο προφίλ «Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής - Άγιος Γεώργιος», με υπεύθυνη την κυρία Μάγδα Κοντογιάννη (6932094231, κτηνοτρόφος από το Μενίδι).

Και το βράδυ στις 10/5/2023, στην τακτική συζήτηση της Τετάρτης, αποφασίσθηκε να γιορταστεί την Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023 στις 21.30, η Διεθνής Ημέρα των Συνεταιρισμών, η International Day of Cooperatives «CoopsDay», η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στην αειφόρο ανάπτυξη. Ο συνεταιριστικός τρόπος εργασίας, εμπνευσμένος από τις συνεταιριστικές αξίες και αρχές, έχει στο DNA του την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης/Ισόρροπης/Αειφόρας Ανάπτυξης (SDGs).

Και την Πέμπτη 11 Μαΐου 2023, η κυρία Μάγδα Κοντογιάννη και ο κύριος Γιάννης Κοντογιάννης, ως προσκεκλημένοι σε ΕΠΑΛ της Αττικής, θα ενημερώσουν για τη συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία-αειφορία του περιβάλλοντος, ενώ κτηνοτροφικές μονάδες της Αττικής προσκαλούν για ενημέρωση, συμμετέχοντας στις Open Farm Days στις 3, 4 και 5 Ιουνίου 2023, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος. Οι Open Farm Days είναι ένας ετήσιος θεσμός που αφορά ανοιχτά επισκέψιμα αγροκτήματα.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λιδωρικίου, ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Δωρίδας και ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής προσκαλούν όλους/ες στο υβριδικό συνέδριο στο Λιδωρίκι με θέμα: «Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην ισορροπία-αειφορία του περιβάλλοντος» το Σάββατο 10/6/2023, 12.00-20.00, στο https://us02web.zoom.us/j/86992836792?pwd=NEh6eFVzd2puRVh6TGl5Y1BuM1NFUT09 και στο https://us02web.zoom.us/j/86816529416?pwd=TWFpdTY5ZEs4Vk1sZkgzTlliaTF3QT09 την Κυριακή 11/6/2023, 10.00-14.00, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος. Πληροφορίες: κυρία Αργυρώ Λαγγουράνη (6948403759), κύριος Νίκος Ασημακόπουλος (6944156447) και κυρία Μάγδα Κοντογιάννη (6932094231).

Share this post