Με το ενδιαφέρον του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής να εστιάζεται στην ευρεία συμμετοχή στη διαμόρφωση ενός νέου «Αγροτικού Συμφώνου 2040 Αττικής Υπαίθρου», με καταληκτική ημερομηνία τις 18 Μαΐου 2022, ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Αττικής συμμετέχει σε διαδικτυακές συζητήσεις κάθε Τετάρτη.

Την Τετάρτη 9/2/2022 το θέμα ήταν «Χρηματοδότηση κτηνοτροφικής επιχειρηματικότητας», την Τετάρτη 16/2/2022 «Τοπική αγροδιατροφική ασφάλεια», την Τετάρτη 24/2/2022 «Επείγοντα ή σημαντικά», την Τετάρτη 2/3/2022 «Τοπική Εφοδιαστική Αλυσίδα», την Τετάρτη 9/3/2022 «Η γυναίκα στην τοπική ανάπτυξη» και την Τετάρτη 16/3/2022 το θέμα είναι «Τοπική επιχειρηματικότητα» στο https://us02web.zoom.us/j/83875624321?pwd=ZGFhQ1NLTVZQdUcrcUFZdE91ZXN6Zz09, ενώ την Τετάρτη 23/3/2022 το θέμα θα είναι «Αγροτικά σχολεία μαθητείας» στο https://us02web.zoom.us/j/81083486071?pwd=c1FqVkxveFY2ekEzNWtVU2lIMlBzdz09.

Η κα Μάγδα Κοντογιάννη (6932 094231, κτηνοτρόφος, γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής) μας μετέφερε συμπεράσματα από προηγούμενες συζητήσεις και η κα Αθηνά-Ελπίδα Μιχαηλίδου συμπλήρωσε με βιώματα και εμπειρίες από αγροτικά σχολεία μαθητείας στην Ευρώπη. Μερικά από αυτά είναι:

1. Σχεδόν σε όλες τις δημόσιες συζητήσεις καταγράφηκε η διαπίστωση ότι δεν προσφέρεται επαρκής αγροτική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα.
2. Με μόνο το 0,6% του συνολικού αγροτικού πληθυσμού να έχει επαρκή αγροτική επαγγελματική κατάρτιση και μόνο το 1,9% των νέων αγροτών (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς, δασοκόμοι) κάτω των 35 ετών να έχει αγροτική κατάρτιση, είναι σημαντική και επείγουσα η υποστήριξη της κτηνοτροφικής επιχειρηματικότητας με σχολεία μαθητείας.
3. Το τραγικό ποσοστό 93,9% των αγροτών βασίζεται στην εμπειρία για να ολοκληρώσει τις αγροτικές δραστηριότητές του (ΕΛ.ΣΤΑΤ., B. Αποστολοπούλου, 18/1/2018).
4. Στις παιδαγωγικές μεθόδους καταγράφηκαν: 1. εισήγηση-διάλεξη, 2. επίδειξη, 3. διήγηση, 4. ατομική μελέτη, 5. παρακολούθηση διδασκαλιών, 6. διάλογος, 7. μαιευτική, 8. ερωταποκρίσεις, 9. ελεύθερος διάλογος, 10. στρογγυλό τραπέζι, 11. ιδεοθύελλα (brain storming), 12. διερευνητική μέθοδος, 13. μελέτη περίπτωσης, 14. «λύση προβλήματος», 15. λήψη απόφασης, 16. σχέδια εργασίας (project), 17. ομάδες εργασίας, 18. μικροδιδασκαλία, 19. προσομοίωση, 20. παιχνίδια ρόλων, 21. βιωματική, 22. η πειραματική μέθοδος, 23. δραματοποίηση, 24. μίμηση ρόλων, 25. παιγνίδι, 26. έρευνα, 27. εκπαιδευτικές επισκέψεις, 28. συνεντεύξεις με επαγγελματίες, 29. διδασκαλία με ηλεκτρονικά μέσα, 30. συμβουλευτική, 31. η κριτική διδασκαλία, 32. ο κριτικός στοχασμός (reflection) και 33. συμβούλια.
5. Πουθενά δεν βρέθηκε η μαθητεία. Πιθανόν οι αστοί να τη θεωρούν «ανυπόληπτη» παιδαγωγική μέθοδο ή προσπαθούν να απομακρύνουν τα νεότερα μέλη της κοινωνίας από τις αρχές και την ηθική της τοπικής κοινωνίας, που είναι ενσωματωμένες στην τοπική εκπαίδευση όταν γίνεται με τη μέθοδο της μαθητείας.
6. Οι αγρότες, ως κατ’ επάγγελμα φροντιστές του περιβάλλοντος, δηλαδή της πολυπλοκότητας της φύσης και της αλληλεπίδρασης μεταξύ όλων, πρέπει να έχουν μια πολυεπίπεδη, διαφοροποιημένη προσέγγιση, όπως είναι η κυκλική ισορροπία στη ζωή και όχι μια συγκεκριμένη, βιομηχανική, ευθεία οπτική / κατεύθυνση, όπως στα αστικά σχολεία.
7. Οι καλλιέργειες και οι εκτροφές στην Ελλάδα καλούνται / πρέπει να είναι εναρμονισμένες με την υπάρχουσα κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι ένας βράχος ριγμένος στη θάλασσα, με 15.500 χλμ. ακτογραμμής και με το 76% πάνω από τα 600 μ. υψόμετρο. Η Ελλάδα είναι η τρίτη σε βιοποικιλότητα χώρα σε όλο τον πλανήτη με 6.300 φυτά, από τα οποία 1.470 είναι αυτόχθονα και ενδημικά! Η Ελλάδα διατηρεί τον δεύτερο ζωντανό πολιτισμό στον κόσμο, με πρώτη την Κίνα. Μοιάζει σαν ηθελημένος αυτοακρωτηριασμός η απεμπολή της μυθολογίας, της θυμοσοφίας του ελληνικού λαού και της καλλιεργητικής παράδοσης και των εκτροφικών τεχνικών των βιώσιμων αγροτικών κοινωνιών.
8. Τα αστικού τύπου σχολεία με τις εξάωρες διαλέξεις / «μαθήματα» σε πενθήμερο εβδομαδιαίο πρόγραμμα για 33 εβδομάδες ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, στα οποία πολλές φορές διδάσκουν «επισκέπτες» δάσκαλοι ή καθηγητές που μένουν σε άλλη πόλη, καταστρέφουν την ηλικιακή ανανέωση των αγροτικών κοινωνιών.
9. Οι αγροτόπαιδες και αγρότισσες που αποφοιτούν από τα αστικού τύπου σχολεία αποκτούν επίκτητα αστικά πρότυπα και δεν επιθυμούν να συνεχίσουν την αγροτική ζωή ή είναι επιρρεπείς στη βλαπτική «βομηχανοποιημένη» αγροτική παραγωγή.
10. Η φροντίδα του περιβάλλοντος και η αξιοποίηση από κάθε κύκλο της φύσης των τροφίμων είναι μια συνεχής διαδικασία ακριβώς όπως η ζωή: 365 μέρες τον χρόνο χωρίς πολυήμερες άδειες αναψυχής, χωρίς Σαββατοκύριακα / weekend, 24 ώρες διαθεσιμότητα την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα!
11. Η αγροτική εκπαιδευτική διαδικασία δεν μπορεί παρά να είναι μορφής μαθητείας που ακολουθεί τη ζωή και ταυτίζεται μαζί της ακριβώς όπως ταυτίζεται η καθημερινή αγροτική ζωή με τα αγροτικά επαγγέλματα. Μάλιστα ταυτίζεται ακόμα και χωρικά: ο αγρότης ζει στον ίδιο χώρο με αυτόν της εργασίας του.
12. Ο καθ. Γ. Δαουτόπουλος («Αγροτική κοινωνιολογία και συνεργατισμός», σελ. 57) σημειώνει ότι κάποιοι θεωρούν ότι η αγροτική κοινωνία αποτελεί τη ζωογόνο δύναμη του έθνους και οι άνθρωποί της διατηρούν την αγνότητα και τον ανθρωπισμό τους. Για τους αγρότες η πόλη αποτελεί έναν αφύσικο τεχνητό τρόπο ζωής, γεμάτο από άγχος, αποξένωση, κοσμοσυρροή, υποβαθμισμένο περιβάλλον και ξενόφερτο τρόπο ζωής, που δίνει έμφαση στην «απόλαυση» υλικών αγαθών (καταναλωτισμός).
13. Κάποιοι άλλοι θεωρούν την αγροτική κοινότητα ως χώρο όπου κυριαρχεί η αγραμματοσύνη, η φτώχεια, οι άξεστοι τρόποι συμπεριφοράς, η ανυπαρξία πολιτισμικών ενδιαφερόντων και εκδηλώσεων, στοιχειωδών ανέσεων και όπου το άτομο συνθλίβεται από τον κοινωνικό έλεγχο της κλειστής κοινωνίας, ανήμπορο να πραγματώσει τα ατομικά του οράματα και προσδοκίες.
14. Ο βίαιος «εκπολιτισμός» των αγροτών με σχολεία αστικού τύπου και με συνεχές αρνητικό bullying εις βάρος των αγροτών και του τρόπου ζωής τους κατέστησε την Ελλάδα «ανάπηρη», χωρίς ανθρώπους που να εκτιμούν την εργασία στην ύπαιθρο ή και γενικά την εργασία, κάτι σαν Ελλάδα με «ειδικές ανάγκες».
15. Οι αγροτικές κοινωνίες είναι συνταυτισμένες με το επάγγελμά τους, που είναι φροντιστής του περιβάλλοντος. Και το περιβάλλον δεν έχει 8ωρο, weekend και ετήσιες διακοπές. Και σε αυτό τον τρόπο ζωής και σε αυτά τα επαγγέλματα τα νεαρά βλαστάρια της αγροτικής κοινωνίας πρέπει να έχουν αγροτικά σχολεία μαθητείας για να υποστηρίξουν τον αναγκαίο τρόπο ζωής, να αποδεχθούν την ηθική της και τις προτεραιότητές της και να γίνουν ευτυχισμένοι αποτελεσματικοί επαγγελματίες αγρότες.
16. Είπε ο Albert Einstein για το εκπαιδευτικό μας σύστημα: «Όλοι είναι διάνοιες. Αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώσει σε ένα δένδρο, θα περάσει την υπόλοιπη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι ηλίθιο».
17. Τα παιδιά που πάνε σε σχολεία με εκπαιδευτικούς από παιδαγωγικές ακαδημίες που δεν ξέρουν για τις αγροτικές κοινωνίες και πιθανόν δεν τις σέβονται, δεν εκπαιδεύονται καταλλήλως για να αναπληρώσουν τους γονείς τους στις αγροτικές κοινωνίες.
18. Τα αγροτικά επαγγέλματα είναι επαγγέλματα με έντονη επιχειρηματικότητα και τα αγροτικά σχολεία ή τα σχολεία σε αγροτικές περιοχές πρέπει να έχουν ενσωματωμένη την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Τα γνωστά μέχρι σήμερα σχολεία αστικού τύπου έχουν ενσωματωμένο τον προσανατολισμό στην εκπαίδευση καλών στρατιωτών που εκτελούν εντολές αξιωματικών, καλών υπαλλήλων που υπακούνε τους προϊσταμένους και καλών εργατών που κάνουν καλά συγκεκριμένη δουλειά με οδηγίες εργοδηγών. Είναι ακατάλληλα για να εκπαιδεύσουν επιτυχημένους αποτελεσματικούς αγρότες.
19. Μερικά σημεία προσοχής σε αγροτικά σχολεία μαθητείας, μας είπε η κα Μιχαηλίδου, είναι:

• Οι μαθητές διέμεναν σε δωμάτια σε αγροικίες. 3-4 μαθητές, ο κάθε ένας στο δωμάτιό του. Τα δωμάτια έγιναν για να καλύψουν ανάγκες αγροτουριστικής δραστηριότητας και μπορούσαν να αξιοποιηθούν και για αγροτουρισμό.
• Οι μαθητές πληρώνονταν για την εργασία τους και πλήρωναν για στέγη και τροφή.
• Δύο ημέρες την εβδομάδα πήγαιναν στο αγροτικό σχολείο για τα θεωρητικά και άλλα.
• Οι αρχηγοί των εκμεταλλεύσεων, για να μπορούν να παρέχουν την πρακτική εκπαίδευση, υποστηρίζονταν από το σχολείο και έτσι το επίπεδο γνώσης όλης της περιοχής ανέβαινε.
• Το σχολείο ήταν ταυτόχρονα κέντρο κοινοτικής δράσης, κέντρο τοπικής ανάπτυξης και κέντρο γεωργικών εφαρμογών για όλους τους κατοίκους.
• Τα αγροτικά σχολεία ήταν αυτοδιοικούμενα με τριμερή εκπροσώπηση: της τοπικής αυτοδιοίκησης, των γονέων και των εκπαιδευτικών.
• Τα αγροκτήματα που φιλοξενούσαν μαθητές έπαιρναν μόρια στις επιδοτήσεις για τα Σχέδια Βελτίωσης και άλλες χρηματοδοτήσεις.
• Οι μαθητές έπαιρναν από την Πολιτεία ένα voucher (επιταγή) για τις ετήσιες σπουδές τους και επέλεγαν το σχολείο τους. Τα σχολεία που δεν είχαν καλή φήμη έκλειναν.
• Η εκπαίδευση ήταν στενά συνδεδεμένη με τον τόπο και τα παιδιά ενσωμάτωναν τις αξίες και την ηθική της τοπικής κοινωνίας, ενώ συμβιώνοντας ζούσαν τη συλλογική δράση.

21. Η εκπαίδευση είναι «επένδυση» που θα αποσβεσθεί σε βάθος 10-15 χρόνων, ενώ η κατάρτιση είναι «δαπάνη», από την οποία απαιτούνται άμεση εφαρμογή και απόδοση.
22. Οι καινούργιοι αγρότες δεν έχουν κάποια γνωστή, ορατή δυνατότητα επαγγελματικής κατάρτισης και καλύπτουν τα τεράστια κενά τους με επισκέψεις σε άλλους επαγγελματίες, με τους πωλητές φυτοφαρμάκων και εισροών και από το μη αξιόπιστο internet.
23. Τα αγροτικά επαγγέλματα δεν είναι μόνο γνώσεις αλλά, ακριβώς επειδή είναι τρόπος ζωής, απαιτούν και κοινωνικές δεξιότητες, που δεν διδάσκονται αλλά ασκούνται και γίνονται κτήμα μόνο με βιωματικές διαδικασίες.
24. Είναι λάθος να εκπαιδεύονται οι αγροτόπαιδες με αστικά πρότυπα, με εμφανή υποτίμηση των αρχών, της ηθικής, των εθίμων και των παραδόσεων των αγροτικών κοινωνιών.
25. «Επιχειρηματικότητα είναι η διάθεση για δράση με μεγάλες αβεβαιότητες».
26. Φαίνεται να γίνεται όλο και περισσότερο ορατή μια τεράστια απόσταση, που συνεχώς διευρύνεται, μεταξύ πραγματικής αγροτικής ζωής και θεωρητικής, επιστημονικής, γεωτεχνικής υποστήριξης, ενώ είναι απολύτως αναγκαία η σύγκλιση.
27. Η «συνεχιζόμενη» επαγγελματική κατάρτιση καταντά κενή περιεχομένου χωρίς βασική ή/και χωρίς αρχική επαγγελματική κατάρτιση.
28. Η συνεχιζόμενη κατάρτιση δεν επιτρέπεται να μη λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές ανάγκες και την προσληπτική ικανότητα των εκπαιδευομένων. Ίσως οι έξι ώρες ημερησίως απομάκρυνσης από τη «ζωή» να μην είναι κατάλληλη για οικογενειάρχες (σύζυγος και παιδιά).
29. Κραυγή αγωνίας εκφράστηκε για την έλλειψη αγροτικών επιμελητηρίων ή έστω λειτουργιών που θα μπορούσαν να προσφέρουν σήμερα τοπικά επιμελητήρια για την υποστήριξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας.
30. Ίσως η ανταλλαγή καλών πρακτικών να μπορεί να δώσει μια κάποια λύση στο κενό της αγροτικής επαγγελματικής κατάρτισης αν γίνει συστηματικά και οργανωμένα.
31. Ο ΕΛΓΟ «Δήμητρα» προσφέρει δωρεάν εκπαίδευση σε έξι (6) δημόσιες επαγγελματικές σχολές επτά (7) ειδικοτήτων αγροδιατροφικού τομέα, στο πρόγραμμα των οποίων εμπεριέχεται και η πρακτική άσκηση (επίπεδο πτυχίου 4) στους χώρους κάθε σχολής.
32. Ο ΕΛΓΟ «Δήμητρα» οργάνωσε σεμινάρια 150 ωρών για αρκετές χιλιάδες νέων αγροτών. Σε αυτά ατυχώς δεν προβλέφθηκε η συμμετοχή στον σχεδιασμό των οργανωμένων αγροτικών συλλόγων ούτε συμμετείχαν εκπρόσωποι των αγροτών σε κάποια εισήγηση για την αγροτική επιχειρηματικότητα και δυστυχώς δεν συμμετείχαν οι επαγγελματίες αγρότες στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας αυτών των 150 ωρών.
33. Είναι εμφανής η έλλειψη σύνδεσης έρευνας και παραγωγής και το κενό στη μεταφορά γνώσης, ενώ οι υποστηρικτικές υπηρεσίες δεν «αναφέρονται» στους αγρότες (παραγωγούς πραγματικού πλούτου) αλλά έχουν σχεδόν αυτονομηθεί.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής «Άγιος Γεώργιος» φιλοδοξεί να δημιουργηθούν σχολεία μαθητείας για την αγροτική επιχειρηματικότητα στην Αττική, στη διοίκηση των οποίων θα μετέχει αποφασιστικά η αγροτική παραγωγική κοινωνία με την επιστημονική υποστήριξη αγροτικών ερευνητικών ιδρυμάτων.

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης,«ΑγροΝέα», «AgroBus»

Share this post