Αγρότης δεν είναι επάγγελμα αλλά τρόπος ζωής. Ένας τρόπος ζωής 365 μέρες το έτος, 24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα, αν όχι συνέχεια, με χειρωνακτική εργασία, τουλάχιστον με συνεχή διαθεσιμότητα, για αντιμετώπιση καταστάσεων.

Ο αγρότης είναι ο φροντιστής του περιβάλλοντος, όπου το περιβάλλον δεν είναι κύρια και μόνο το φυσικό περιβάλλον αλλά και το πολιτιστικό (άυλο, γαστρονομία και υλικό), το κοινωνικό (ήθη και έθιμα), το τεχνολογικό, το οικονομικό κ.λπ.

Η φροντίδα του περιβάλλοντος (φυσικού, πολιτιστικού κ.λπ.) εστιάζεται κυρίως στο να διατηρεί την ισορροπία στο περιβάλλον (βιωσιμότητα, αειφορία) και να αξιοποιεί κάθε φορά το πιθανό περίσσευμα για ικανοποίηση αναγκών άλλων.

Ο αγρότης, αξιοποιώντας τους υφιστάμενους πόρους (όχι προσθέτοντας εισροές ή εκβιάζοντας), είναι εξ ορισμού αυτάρκης και επεκτείνεται μέχρι τους υφιστάμενους πόρους, όπως π.χ. είναι οι βιώσιμες πρακτικές στην ορεινή ή στη νησιώτικη οικονομία.

Οι αγρότες για την αντιμετώπιση υπέρτερων προβλημάτων συνεργάζονται ελεύθερα και εθελοντικά σε συνεργατικά σχήματα σε τοπικό επίπεδο.

Οι αγρότες, ως αυτάρκεις, αυτοκαθορίζονται, δεν εξαρτώνται από τρίτους, δεν είναι αρεστοί σε καμιά εξουσία (κρατική ή άλλη) και μοιάζουν σαν να είναι κάποιας μορφής «τρομοκράτες» κάθε εξουσίας. Αν μάλιστα η εξουσία υπάρχει και βιοπορίζεται χάρις και εξ αιτίας της παραγωγής των αγροτών, τότε η εξουσία γίνεται μια περίεργη εξουσιαστική σχέση, που πρέπει να εξασφαλίζει να σιτίζει τους αστούς-διαχειριστές των σχέσεων.

Μόνο οι αγρότες είναι οι παραγωγοί αξιών, οι παραγωγοί πραγματικού πλούτου. Υπάρχουν και εκτός πρωτογενούς τομέα παραγωγοί, αλλά είναι παραγωγοί υπεραξιών (μεταποίηση) επί προϋπαρχόντων πραγματικών αξιών (που παρήχθησαν από αγρότες) ή προσφέρουν σημαντικής αξίας υπηρεσίες (αλλά δεν παράγουν πρωτογενείς αξίες).

Τους νοικοκύρηδες αυτάρκεις αγρότες ο μόνος τρόπος να τους «υποτάξουν» και να τους καταστήσουν εξαρτώμενους από την «εξουσία» των αστών ήταν να τους επιδοτήσουν. Οι αγρότες από τη δεκαετία του 1980 πιάστηκαν στη φάκα και, αντί να εξασφαλίσουν μια κάποια οικονομική ανταπόδοση για τα δωρεάν δημόσια αγαθά που προσφέρουν κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους (φροντίδα του περιβάλλοντος, τρόπος ζωής), αρκέστηκαν σε προσωρινές επιδοτήσεις.

Τα δωρεάν δημόσια αγαθά που προσφέρουν οι αγρότες είναι (1) καθαρός αέρας, (2) πόσιμο νερό και (3) τοπίο.

Εάν έχετε έναν κήπο μπροστά στην πολυκατοικία σας, συνήθως πληρώνετε κάποιο κηπουρό για να τον φροντίζει. Φανταστείτε ότι δεν πρόκειται για τον κήπο της πολυκατοικίας αλλά για το 75% περίπου της επιφανείας της Ε.Ε., η οποία δεν είναι δική σας έκταση, αλλά ανήκει στους αγρότες. Πόσα πρέπει να τους πληρώνετε διότι τη φροντίζουν και κερδίζετε εσείς τα δωρεάν δημόσια αγαθά; Οι επιδοτήσεις δίδονται ανταποδοτικά για τα δωρεάν δημόσια αγαθά και όχι για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι συνδεδεμένες με παραγωγή συγκεκριμένων αγροτικών προϊόντων.

Και πού έχει καταντήσει αυτή η ανταποδοτική χρηματορροή; Κατάντησε όλη η ζωή των κάποτε νοικοκύρηδων αγροτών να εξαρτάται από τις επιδοτήσεις, τις αποζημιώσεις κ.λπ. Ακόμα και αυτοί που δεν αποδέχονται την Ε.Ε. κατεβαίνουν διαμαρτυρόμενοι για να εισπράξουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Ακόμα και αυτοί που δεν είχαν την πρόνοια να ασφαλίσουν την περιουσία τους ή/και την παραγωγή τους διαμαρτύρονται και απαιτούν αποζημιώσεις από πραγματικές ή φαινόμενες ζημίες. Με πολιτικά ή/και κομματικά πιθανόν κριτήρια δημιουργούν ομάδες πίεσης για πρόσκαιρα αιτήματα. Και αφού πάρουν κάποιες υποσχέσεις ή κάποια ψίχουλα (πιθανόν απαραίτητα για την πρόσκαιρη επιβίωση) δείχνουν ικανοποιημένοι, εξοστρακίζοντας τα ουσιαστικά προβλήματα επιβίωσης των αγροτικών κοινωνιών στα επόμενα χρόνια, π.χ. για το 2040 ή το 2050.

Όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για την ελληνική αγροτική κοινωνία του 2040 βρίσκουμε να γράφουν μερικές από τις παραπάνω σκέψεις σε εφημερίδες και περιοδικά:

Αξίζει να αναφέρουμε την εμπειρία του δρος Φώτιου Βακάκη, γεωπόνου, γεωργο-οικονομολόγου, μέλους της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας, με τίτλο «Η ανάγκη αντιμετώπισης των συνεπειών της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και εκείνων της πανδημίας του κορωνοϊού ως ευκαιρία στρατηγικού σχεδιασμού αξιοποίησης του μεγάλου δυνητικού παραγωγικού δυναμικού της ελληνικής γεωργίας» (Ιούνιος 2020).

Η πρόταση του δρος Φ. Βακάκη υποβλήθηκε τον Ιούνιο του 2007 τόσο στο ΥπΑΑΤ όσο και σε όλους τους πιθανά ενδιαφερόμενους φορείς (ΓΕΩΤΕΕ, ΠΑΣΕΓΕΣ, ΠΕΝΑ, ΓΠΑ, ΑΠΘ, ΕΘΙΑΓΕ, ΕΤΑΓΡΟ κ.λπ). Επανήλθε τον Ιανουάριο του 2009, τον Ιούλιο του 2010 και με έκδοση τον Ιούνιο του 2020.

Από την πολυσέλιδη εμπειρία-πρόταση του δρος Φ. Βακάκη αντιγράφω ένα απόσπασμα:

Η ελληνική γεωργία παρουσιάζει χρόνια και δυσεπίλυτα προβλήματα και δεν έχουν άδικο οι αγρότες που κινητοποιούνται. Άδικο έχουν οι διαχρονικές συνδικαλιστικές ηγεσίες τους, που δεν μπόρεσαν να τους ενημερώσουν σωστά (τεκμηριωμένα) για τα προβλήματά τους και να τους υποδείξουν δημοκρατικά θεσμοθετημένους τρόπους διεκδίκησης λύσεων στα προβλήματα αυτά με την οργανωμένη συμμετοχή τους.

Αυτό σημαίνει ότι τα ηγετικά στελέχη των συνδικαλιστικών οργανώσεων των αγροτών (σ.σ. με αυτά τα θέματα ασχολούνται οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και όχι οι αγροτικές επιχειρήσεις, όπως είναι οι συνεταιρισμοί) είναι κατά κανόνα κομματικά στελέχη, τα οποία, αντί να χρησιμοποιούν την επιρροή τους στα κόμματα για να προωθήσουν τα ουσιαστικά αιτήματα των αγροτών, χρησιμοποιούν την επιρροή που έχουν στις ομάδες των αγροτών για να προωθήσουν τις πολιτικές επιλογές των κομμάτων.

Τα αιτήματα των αγροτών, στο πλαίσιο της ελεύθερης οικονομίας και όπως παρουσιάζονται στις κινητοποιήσεις τους, είναι ή ανέφικτες παρεμβάσεις ή παρεμβάσεις αρωγής, πάντοτε περιορισμένης εμβέλειας και περιορισμένου χρόνου εφαρμογής.

Το κύριο πρόβλημα του αγροτικού πληθυσμού, η λύση του οποίου μπορεί να συμβάλλει στη λύση όλων των άλλων, είναι να καταστεί εισοδηματικά αυτοδύναμος. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενσωμάτωση στις τιμές των αγροτικών προϊόντων και μετασυλλεκτικών πρακτικών ή/και μεταποίησης, με φροντίδα των αγροτών-παραγωγών.

Ο κ. Σ. Λιβανός, ως υπουργός, κατέστρεψε την ευκαιρία συμφωνημένου με τους αγρότες στρατηγικού σχεδιασμού για το μέλλον του αγροτικού κόσμου, συζητώντας πελατειακά με ανεύθυνες συντονιστικές ομάδες αγροτών, οι οποίες δεν λογοδοτούν σε κάποιο ενιαίο αντιπροσωπευτικό όργανο του κοινωνικού εταίρου σε όλη την Ελλάδα που ονομάζεται αγροτικός κόσμος. Ίσως διότι δεν υπάρχει ενιαίος φορέας με υπαιτιότητα των συνδικαλιστών των αγροτών, γεγονός το οποίο είναι πάρα πολύ βολικό στα κόμματα και στις πολιτικές δομές.

Κι έτσι, οι αγρότες από νοικοκύρηδες (άρχοντες: κατέχοντες γη) κατάντησαν επαίτες με απλωμένο συνεχώς το χέρι για πρόσκαιρη οικονομική βοήθεια, ενώ είναι αυτοί που παράγουν τον πραγματικό πλούτο αλλά δεν τον αξιοποιούν οι ίδιοι.

Η κα Μάγδα Κοντογιάννη (6932 094231, κτηνοτρόφος, Μενίδι), μαζί με την ένταση της καθημερινής φροντίδας των προβάτων της, προσκαλεί όλους να συνθέσουν ένα νέο Αγροτικό Σύμφωνο 2040 για την Ύπαιθρο στην περιοχή τους. Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Περιφέρειας Αττικής προσκαλεί όλες τις οργανωμένες συλλογικότητες της υπαίθρου της Αττικής (αγροτικές, περιβαλλοντικές, εμπορικές, πολιτιστικές, μορφωτικές κ.λπ.) στο υβριδικό συνέδριο στις 18 Μαΐου 2022 με θέμα «Αγροτικό Σύμφωνο 2040 για αττική ύπαιθρο».

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998 282382, «ΑγροΝέα», «AgroBus»

Share this post