Την Παρασκευή 24/9/21 στην εκπομπή «Η ώρα του αγρότη» του κ. Λεωνίδα Ραβανού στο ραδιόφωνο Prisma 91,6 καλωσορίστηκε το «ελληνικό φθινόπωρο του αγροτικού κόσμου», καθόσον λόγω γεωγραφικού πλάτους (περίπου 38ο) φτάνει σε εμάς η ισημερία της 21ης Σεπτ. περίπου στις 24 με 25 Σεπτ. Αν μάλιστα συνδυαστεί με τα μερομήνια του 2021, προβλέπεται ο χειμώνας να είναι πολύ βαρύς με πολλά περίεργα «βάρη»:
Βάρος 1: Η μεταβολή του ΦΠΑ των ζωοτροφών από 13% στο 6% που ανακοινώθηκε δεν παρεμβαίνει στο τελικό κόστος των ζωικών προϊόντων. Το κράτος θα εισπράξει όσα ακριβώς θα εισέπραττε και πριν. Ο κτηνοτρόφος είναι απλώς ο άμισθος εισπράκτορας του κράτους για να αποδώσει τον ΦΠΑ, ο οποίος δεν είναι δαπάνη. Απλώς ο κτηνοτρόφος κερδίζει μια μικρή ταμειακή διευκόλυνση της τάξης του 5% της τελικής πώλησης των ζωικών προϊόντων για 1 ή 2 ή 3 μήνες, ανάλογα με την υποχρέωση απόδοσης του ΦΠΑ. Οι μόνοι πιθανώς ωφελούμενοι δεν είναι οι επαγγελματίες κτηνοτρόφοι αλλά οι ιδιώτες ερασιτέχνες με οικόσιτα ζώα, οι οποίοι συμπεριφέρονται λογιστικά ως τελικοί καταναλωτές. Πάντως δεν κερδίζουν κάτι οι κτηνοτρόφοι.
Βάρος 2: Το ιδανικό μέγεθος αγροτικής εκμετάλλευσης στην Ελλάδα πρέπει να είναι οικογενειακού μεγέθους (2-3 μονάδες ανθρώπινης εργασίας). Μάλιστα η Eurostat καταγράφει ότι στην Ελλάδα αμείβεται μόνο το 20% της προσφερόμενης αδήλωτης εργασίας ή πρόκειται για μια μορφή που οι αστοί θα την έλεγαν «οικογενειακή δουλεία». Μεγαλύτερες μονάδες / εκμεταλλεύσεις (από 150-200 πρόβατα ή ισοδύναμες σε ζωικό κεφάλαιο) δημιουργούν τοπική ανισορροπία στο περιβάλλον και ως εκ τούτου αιτίες θνησιγένειας, καθόσον η ανισορροπία στο περιβάλλον σημαίνει θάνατο στο σύστημα του περιβάλλοντος (φυσικού, κοινωνικού, οικονομικού, πολιτιστικού κ.λπ.). Οι εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα δεν πρέπει να είναι μεγάλες.
Βάρος 3: Η Ελλάδα είναι «ένας βράχος ριγμένος στη θάλασσα» και, για την ακρίβεια, το 76% του εδάφους της είναι σε υψόμετρο πάνω από 600 μέτρα. Η αγροτική οικονομία της Ελλάδος πρέπει να υπακούει στους κανόνες «ορεινής οικονομίας» ή αλλιώς «οικονομίας περιορισμένων πόρων». Η Ελλάδα δεν έχει μεγάλες πεδιάδες και δεν μπορεί να μιλά για μεγάλες μονάδες οικονομίας κλίμακος. Τα μεγέθη κλίμακος μπορεί να επιτευχθούν στην Ελλάδα μόνο μέσω ελεύθερης εθελοντικής συνεταιριστικής δράσης, κι εκεί ο «χειμώνας είναι πολύ βαρύς»…
Βάρος 4: Ο αγρότης είναι εξ ορισμού επιχειρηματίας, αφού επιχειρηματικότητα είναι η διάθεση για δράση με μεγάλες αβεβαιότητες. Και οι αβεβαιότητες στα αγροτικά είναι πάρα πολλές και απρόβλεπτες, ιδιαίτερα όσες έχουν σχέση με πιθανές προβλέψεις του Θεού. Τα τελευταία 200 χρόνια τα σχολεία στην Ελλάδα, με τον δάσκαλο σε έδρα και τους 25 μαθητές να τον βλέπουν, προετοιμάζουν / εκπαιδεύουν τα μελλοντικά μέλη της κοινωνίας να γίνουν καλοί στρατιώτες, που υπακούν τον αξιωματικό, καλοί εργάτες, που κάνουν ό,τι τους πει ο εργοδηγός και καλούς υπαλλήλους, που εκτελούν τις οδηγίες των προϊσταμένων. Αλλά ο αγρότης ως εξ επαγγέλματος επιχειρηματίας (επενδύει, παίρνει αποφάσεις, δημιουργεί αξίες κ.λπ.) έμεινε μόνος και τα νεότερα μέλη (τα παιδιά του) δεν θέλουν και δεν μπορούν να ασχοληθούν με αγροτικά επαγγέλματα και εγκαταλείπουν. Ο «χειμώνας» θα είναι βαρύς…
Βάρος 5: Η εξαρτημένη μισθωτή εργασία στη σύγχρονη εποχή μειώνεται και δεν θα ανακάμψει ποτέ. Κάθε επιχειρηματική προσπάθεια θεωρείται θετική ενέργεια, αλλά οι αγρότες δεν αναγνωρίζονται ως επιχειρηματίες, δεν τους δέχονται στα τοπικά επιμελήτρια, δεν υπάρχουν αγροτικά επιμελητήρια. Χωρίς θερμοκοιτίδες αγροτικής επιχειρηματικότητας, χωρίς επαρκή αγροτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς συλλογική υποστήριξη αγροτικής επιχειρηματικότητας ο αγροτικός «χειμώνας» προβλέπεται ιδιαίτερα βαρύς…
Βάρος 6: Η πανδημία του Covid-19 επέφερε ιδιαίτερα μεγάλα προβλήματα στα logistics (οδηγοί, ναύτες, μεταφορές θαλάσσιες, οδικές κ.λπ.). Ένα κοντέινερ από την Κίνα έχει περίπου δεκαπλασιαστεί σε κόστος και έχει διπλασιαστεί σε χρόνο εξυπηρέτησης. Όσοι εξαρτώνται από το διεθνές εμπόριο είναι εκτεθειμένοι σε απρόβλεπτες εξελίξεις τιμών και χρόνων, ίσως και διαθεσιμότητας. Η τοπικοποίηση έχει ξαναέρθει ως πιθανή επιλογή απέναντι στην άκριτη παγκοσμιοποίηση, αλλά η ελληνική αγορά είναι ανοχύρωτη στο διεθνές εμπόριο. Και οι Έλληνες αγρότες δεν έχουν εθιστεί στην υποστήριξη της τοπικής αγοράς, δεν λειτουργούν αγορές αγροτών, ούτε τοπικές εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ εκλιπαρούν για την προώθηση των τοπικών τους αγροτικών προϊόντων. Χωρίς τοπικό «σκέπασμα» οι τοπικές κοινωνίες θα «κρυώσουν» πολύ…
Βάρος 7: Μέχρι τις 29 Σεπτ. 2021, στις 22:00, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων έχει θέσει σε διαβούλευση τα 10 άρθρα του προτεινόμενου νομοσχεδίου για την αδειοδότηση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Με τον υφιστάμενο Ν. 4056/2012 η γραφειοκρατία και οι μαξιμαλιστικές προδιαγραφές όχι μόνο δεν διευκόλυναν την όλη διαδικασία αλλά αποθάρρυναν τους νέους κτηνοτρόφους και τους εν ενεργεία από κάθε προσπάθεια για νομιμοποίηση και εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών τους εγκαταστάσεων. Με το 85% των κτηνοτρόφων να μην έχουν άδεια λειτουργίας, η ελληνική κτηνοτροφία έχει μπροστά της πάρα πολύ βαρύ «χειμώνα».
Βάρος 8: Μπήκαν σε διαβούλευση τέσσερα κείμενα-προτάσεις του ΥΠΑΑΤ για την, όπως λέει το υπουργείο, «Κοινή Αγροτική Πολιτική». Δυστυχώς εκεί στο ΥΠΑΑΤ άσχετοι νομίζουν ότι υπάρχει στην Ε.Ε. «Κοινή Αγροτική Πολιτική». Δεν υπάρχει «Κοινή Αγροτική Πολιτική» στην Ε.Ε. Η μόνη κοινή πολιτική που υπάρχει είναι η Common Agricultural Policy (CAP), δηλ. Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ). Άλλο γεωργική πολιτική, άλλο αγροτική. Και ο «χειμώνας» επιδεινώνεται και λόγω των άσχετων συμβούλων και ανεύθυνων υπευθύνων για την ΚΓΠ.
Βάρος 9: Στις 23 Σεπτ. ήταν η Ευρωπαϊκή Ημέρα Βιολογικής Παραγωγής. Ενόσω η προσπάθεια στα βιολογικά εστιάζεται στην επιδότηση των βιολογικών καλλιεργειών και δεν αποτυπώνεται στην αγορά με εμφανή παραγωγή βιολογικών αγροτικών προϊόντων, ο «χειμώνας» στα βιολογικά θα είναι βαρύς…
Βάρος 10: Στις 4 Οκτ. είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων. Σε μια παγκόσμια κοινότητα ελλόγων, όπου τα ένστικτα έχουν τιθασευτεί, τα συναισθήματα έχουν προσδιοριστεί και η νοητική καλλιέργεια επιτρέπει συζήτηση για μετοίκηση σε άλλο πλανήτη, η ενδεδειγμένη σχέση του ανθρώπου με τα υπόλοιπα έμβια της Γης εξακολουθεί να προσδιορίζεται από τον αδιαπραγμάτευτο αξιακό κώδικα που επιβάλλει σεβασμό για όλα τα «φέροντα ζωήν» όντα: σεβασμό στα γατάκια, σεβασμό στα σκυλάκια, σεβασμό στα άλογα, σεβασμό στα γουρούνια, σεβασμό στις αγελάδες, σεβασμό, στα πρόβατα, σεβασμό στις κότες, σεβασμό στους κτηνοτρόφους.
Αισιοδοξία 11: Στις 15 Οκτ. είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας. Η αγρότισσα είναι το πολυεργαλείο της υπαίθρου και η ψυχή της αγροτικής κοινωνίας. Λένε ότι αν έχεις 20 άνδρες, τότε έχεις 20 άνδρες. Εάν τους εκπαιδεύσεις, μπορεί να έχεις έναν λόχο. Εάν έχεις 20 γυναίκες, έχεις ένα χωριό!
Καλό φθινόπωρο σε όλους τους Έλληνες αγρότες και αγρότισσες με το τακτικό ραντεβού στην «Ώρα του αγρότη» με τον κ. Λεωνίδα Ραβανό στον Prisma 91,6 κάθε Παρασκευή στις 10:10 και σε όλες τις αγροτικές εκπομπές, αλλά και με τη συμμετοχή στις τακτικές δημόσιες διαδικτυακές συζητήσεις στο Facebook στον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Περιφέρειας Αττικής με την κα Μάγδα Κοντογιάννη κάθε Τρίτη, 21:00, για αγρότισσες, κάθε Τετάρτη, 12:00, για την αγροτική επιχειρηματικότητα και κάθε Παρασκευή, 22.00, για όλη την κτηνοτροφία και με την ευχή να ξεπεράσουμε τον επερχόμενο βαρύ αγροτικό χειμώνα.
Δημήτρης Μιχαηλίδης, «Αγρονέα»
πηγή φώτο:
https://www.freepik.com/free-photo/organic-food-farm_11451047.htm