Πραγματοποιήθηκαν μέσα στις φωτιές τέσσερις δημόσιες διαδικτυακές συζητήσεις με πρωτοβουλία του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής στις 6/8/21, στις 10/8/21, στις 11/8/2021 και στις 13/8/21.
Στις τρεις τελευταίες που έγιναν τις τακτικές Τρίτες (21:00) των αγροτισσών, τις Τετάρτες (12:00) της αγροτικής επιχειρηματικότητας και τις Παρασκευές (22:00) των κτηνοτρόφων (https://www.facebook.com/618390278198909/videos/1204603353373063) ακούστηκαν πολλές εμπειρίες και απόψεις των αγροτών, αυτών που είναι εξ επαγγέλματος φροντιστές του περιβάλλοντος, και υπέστησαν απευθείας τις συνέπειες των πυρκαγιών, καθόσον το περιβάλλον τραυματίστηκε σημαντικά. Παρουσιάστηκαν τα έγγραφα:
- Το Κέντρο Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας & Κλιματολογίας (ΚΕΦΑΚ) της Ακαδημίας Αθηνών συνέστησε Ειδική Επιτροπή Έρευνας της Ανθεκτικότητας των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΕΑΔΟ) μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021. Τα 11+2 μέλη της Ειδικής Επιτροπής από ακαδημαϊκούς, καθηγητές, δόκτορες, ΚΕΦΑΚ, ΕΑΑ, ΟΦΥΚΕΚΑ και τράπεζα έχουν, μεταξύ άλλων, να κάνουν: «μελέτη εναλλακτικών πρακτικών διαχείρισης της βλάστησης και μείωσης της καύσιμης ύλης, καθώς και της αναγκαιότητας καθαρισμού ή και τροποποίησης της δομής περιαστικών δασών, με στόχο τον μετριασμό του κινδύνου ανάφλεξης και συνακόλουθα και της συμπεριφοράς της φωτιάς υπό τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή» (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., 11/8/21).
- «Η φωτιά αποτελεί οικολογικό παράγοντα των μεσογειακών οικοσυστημάτων και η έντασή της εξαρτάται από τη θερμοκρασία, την υγρασία, τον άνεμο και τη συσσωρευμένη βιομάζα. Η βιομάζα είναι ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί να ελεγχθεί. Η συσσώρευση βιομάζας στα δασικά οικοσυστήματα συμβαίνει λόγω έλλειψης διαχείρισης και έλλειψης ορθολογικής αξιοποίησής τους και χρειάζεται πρόληψη για τη μείωση της καύσιμης ύλης» (https://www.fri.gr/media/rangelands.pdf, Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, ΕΛΓΟ «Δήμητρα», Θεσ/νίκη 2021).
- Σε δελτίο Τύπου-παρέμβαση του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αναφέρεται: «Πυρκαγιές που, εκτός από τη βαθιά και ανείπωτη θλίψη που προκάλεσαν σε όλο τον ελληνικό λαό, δημιουργούν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα με άμεσες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας αλλά και της υγείας των κατοίκων των πληγέντων (και όχι μόνο) περιοχών. Τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ριζικών αλλαγών στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή της εθνικής πολιτικής που αφορά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών» (ΓΕΩΤΕΕ, 11/8/21).
- Στη σχεδόν προφητική σωστή εκδήλωση του κόμματος των Οικολόγων Πρασίνων στα Βίλια της δυτικής Αττικής στις 30/7/21 (λίγες μόνο μέρες πριν από την εκδήλωση των καταστροφικών πυρκαγιών 4/8/21) οι Οικολόγοι Πράσινοι είπαν: «Η μαζική εγκατάλειψη της ποιμενικής κτηνοτροφίας τις τελευταίες δεκαετίες στέρησε από τα οικοσυστήματα τους φροντιστές τους, που για αιώνες διαμόρφωσαν το τοπίο και οδήγησαν σε μια πλούσια βιοποικιλότητα. Τα οικοσυστήματα αυτά είναι το αποτέλεσμα της οικολογικής συμβίωσης της αυτοφυούς χλωρίδας και πανίδας με τα εκτρεφόμενα ζώα και τις άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτά (όπως η ξύλευση, η ρητινοσυλλογή, η συλλογή καύσιμου υλικού για τις ανάγκες του νοικοκυριού, η μελισσοκομία). Η απαγόρευση της ποιμενικής βόσκησης και των άλλων παραδοσιακών δραστηριοτήτων, που εσφαλμένα αιτιολογήθηκε ως προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, οδήγησε στο διάστημα αυτό στην πύκνωση της βλάστησης από λίγα φυτικά είδη και τη σημαντική απώλεια βιοποικιλότητας, δηλαδή σε μια «πράσινη έρημο» στις εκτάσεις αυτές, οι οποίες απειλούνται άμεσα από ανεξέλεγκτες καταστροφικές πυρκαγιές, που θα φέρουν την οριστική ερημοποίηση (Οικολόγοι Πράσινοι, ecogreens.gr, 9/8/21).
- Στα συμπεράσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για το Κλίμα (IPCC) επισημαίνουμε: «Πρέπει να προστατεύσουμε και να αποκαταστήσουμε τα οικοσυστήματα για να χτίσουμε την ανθεκτικότητα. Τα υγιή οικοσυστήματα είναι πιο ανθεκτικά μπροστά στις αναπόφευκτες κλιματικές αλλαγές. Πρέπει να σταματήσουμε την αποψίλωση, να αποκαταστήσουμε τα δάση και άλλα χερσαία οικοσυστήματα και να υιοθετήσουμε την αγροοικολογία, τη μείωση της παραγωγής και της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων και μια διατροφή που να βασίζεται περισσότερο σε φρούτα και λαχανικά» (Παρίσι, 9/8/21).
- Το WWF Ελλάς απέστειλε αναλυτικά αιτήματα στον πρωθυπουργό σχετικά με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, υπογραφόμενα από 63.000 Έλληνες πολίτες, όπου μεταξύ πολλών άλλων επισημαίνονται: Έμφαση στην πρόληψη κυρίως στα θέματα διαχείρισης της καύσιμης ύλης σε δάση και δασικές εκτάσεις. Προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσουν οι περιοχές μίξης δασών και οικισμών που αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα του συστήματος δασοπροστασίας. Επικεντρώνεται στην έγκαιρη και ουσιαστική πρόληψη, δηλαδή στη διαχείριση της καύσιμης ύλης μέσω συγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων και δασοπονίας πολλαπλών σκοπών. Τις πιο αποτελεσματικές λύσεις πρέπει να τις αναζητήσουμε στην ίδια τη φύση και ιδίως στα οικοσυστήματα που έχουν κρίσιμη σημασία ως ασπίδες προστασίας μας έναντι των χειρότερων εκδηλώσεων της κλιματικής κρίσης (11/8/2021).
Στη δημόσια διαδικτυακή συζήτηση κτηνοτρόφων της Παρασκευής 13/8/21, στις 22:00, με πρόσκληση του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής, η κα Μάγδα Κοντογιάννη (69320 94231), μας είπε ότι ανάμεσα στα όσα ακούστηκαν είναι:
- Το ισορροπημένο οικοσύστημα-περιβάλλον των δασών περιλαμβάνει τόσο τη χλωρίδα όσο και την πανίδα, αλλά και τους φροντιστές του (τους αγρότες) με την ξύλευση, τη ρητινοσυλλογή, την απομάκρυνση καυσίμων, τη μελισσοκομία, τη βόσκηση, τη χάραξη γιδόστρατων, τη φύλαξη.
- Όταν τη φροντίδα των βουνών είχαν οι ιδιότυποι συνεταιρισμοί κτηνοτρόφων, τα τσελιγκάτα, τα βουνά και τα δάση ήταν υγιή, ζωντανά, αειφόρα και δεν καίγονταν.
- Η συστηματική, ανηλεής, μονομερής απομάκρυνση των παραγωγικών ζώων από το φυσικό τους περιβάλλον χωρίς κανόνες καταστρέφει συνεχώς την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της αειφορίας των δασικών οικοσυστημάτων, οδήγησε την ελληνική κτηνοτροφία στη χρεωκοπία, νέκρωσε την αγροτική ύπαιθρο, δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για την καταστροφή της ελληνικής Περιφέρειας.
- Η απόλυτη σχεδόν εξάρτηση στο μοσχαρίσιο κρέας, κατά 85% από εισαγόμενο μοσχαρίσιο κρέας, καταστρέφει την ελληνική οικονομία, καταστρέφει τη μεσογειακή διατροφή, καταστρέφει την ελληνική κτηνοτροφία, καταστρέφει την ελληνική παράδοση που στηρίζονταν κυρίως στο αιγοπρόβειο κρέας και στα αιγοπρόβεια ζωικά προϊόντα (φέτα, ψωμοτύρι, γιαούρτι, σούβλα κ.λπ.).
- Η επιλογή των πολιτικών να μη χαρακτηριστούν οι χρήσεις γης στην Ελλάδα στερεί συνεχώς ζωτικό χώρο παραγωγής τροφής, καθιστά την αγροτική επιχειρηματικότητα ασταθή και αβέβαιη, επιτρέπει την τσιμεντοποίηση εκτός οικισμών (ακόμα και μέσα σε αγρούς, σε στάβλους και δάση).
- Η έλλειψη προετοιμασίας της χώρας για ισχυρές εισβολές και λόγω κλιματικής αλλαγής στα μέχρι προτινός ισόρροπα και αειφόρα οικοσυστήματα (λαγοκέφαλοι, μέδουσες, πλαγκτόν, μύγες Αφρικής, Covid-19, xyllela) άφησαν την Ελλάδα απροστάτευτη.
- Οι περίεργες, μαξιμαλιστικές, ανεφάρμοστες προδιαγραφές για την αδειοδότηση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων επέβαλε απαράδεκτα έξοδα για κτιριακές επενδύσεις, εξανάγκασε τους κτηνοτρόφους σε σταβλισμένα ζώα, η διατροφή κατέληξε να γίνεται κυρίως από εισαγόμενες εμπορικές ζωοτροφές, η κτηνοτροφία εκδιώχθηκε από τα ορεινά και κατέληξε στα πεδινά και τελικά έπειτα από δέκα (10) χρόνια (Ν. 4056/2012) το 85% των κτηνοτρόφων στερείται τυπικών αδειών λειτουργίας με αποτέλεσμα τους εκτεθειμένους κτηνοτρόφους σε κάθε είδους ομηρίες και εκβιασμούς.
- Οι κτηνοτρόφοι δεν προσκαλούνται να μετέχουν σε επιτροπές, δομές και τοπικούς φορείς.
- Η απόσταση ανάμεσα στις διοικητικές-σχεδιαστικές ελίτ και στους δρώντες πολίτες, παραγωγούς πραγματικού πλούτου και φροντιστές του περιβάλλοντος, είναι αχανής.
Δημήτρης Μιχαηλίδης, Δημοσιογράφος, «Αγρονέα», 6998 282382