Την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2020, στις 12:00 το μεσημέρι, όσοι θέλουν μπορούν να παρακολουθήσουν και να υποβάλουν ερωτήσεις και τοποθετήσεις στη δημόσια διαδικτυακή συζήτηση που οργανώνει ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Αττικής με θέμα την «Αγροτική εκπαίδευση» μέσω του προφίλ του Skywalker-Εργασία στην Ελλάδα στο Facebook και της πλατφόρμας Zoom.

Είναι απολύτως σαφές και διακριτό ότι οι δύο μεγάλες κοινότητες των ανθρώπων, η αγροτική και η αστική, έχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η θεώρηση της αγροτικής κοινωνίας σε αντιδιαστολή με την αστική δεν οδηγεί σε κοινή τοποθέτηση ανάγκης δράσης.

Ο καθηγητής Γ. Δαουτόπουλος («Αγροτική κοινωνιολογία και συνεργατισμός», σελ. 57) σημειώνει ότι κάποιοι θεωρούν ότι η αγροτική κοινωνία αποτελεί τη ζωογόνο δύναμη του έθνους (σ.σ. για όσους ακόμη πιστεύουν στα έθνη) και οι άνθρωποί της διατηρούν την αγνότητα και τον ανθρωπισμό τους. Για τους αγρότες η πόλη αποτελεί έναν αφύσικο, τεχνητό τρόπο ζωής, γεμάτο από άγχος, αποξένωση, κοσμοσυρροή, με υποβαθμισμένο περιβάλλον και ξενόφερτο τρόπο ζωής, που δίνει έμφαση στην απόλαυση υλικών αγαθών (καταναλωτισμός).

Αντίθετα, κάποιοι άλλοι θεωρούν την αγροτική κοινότητα χώρο όπου κυριαρχεί η αγραμματοσύνη, η φτώχεια, οι άξεστοι τρόποι συμπεριφοράς, η ανυπαρξία πολιτισμικών ενδιαφερόντων και εκδηλώσεων, στοιχειωδών ανέσεων και όπου το άτομο συνθλίβεται από τον κοινωνικό έλεγχο της κλειστής κοινωνίας, ανήμπορο να πραγματώσει τα ατομικά του οράματα και προσδοκίες.

Ο βίαιος «εκπολιτισμός» (;) των αγροτών με σχολεία αστικού τύπου και συνεχές bullying εις βάρος αυτών και του τρόπου ζωής τους κατέστησε την Ελλάδα ανάπηρη, χωρίς ανθρώπους που εκτιμούν την εργασία στην ύπαιθρο ή και γενικά την εργασία, κάτι σαν Ελλάδα με «ειδικές ανάγκες», όπου μερικοί μας εξωθούν να θεωρήσουμε σχεδόν ιδανικό «δεκανίκι» την εισαγωγή εργατών γης είτε με πρόσκληση είτε με αποδοχή λαθροεισβολέων.

Αλλά πέραν της κοινωνιολογίας, οι αγροτικές κοινωνίες είναι συνταυτισμένες με το επάγγελμά τους, που είναι ο φροντιστής του περιβάλλοντος. Και το περιβάλλον δεν έχει 8ωρο, weekend και ετήσιες διακοπές. Είναι μια συνεχής διαδικασία 365 μέρες τον χρόνο με διαθεσιμότητα 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Και σε αυτό τον τρόπο ζωής και αυτά τα επαγγέλματα τα νεαρά βλαστάρια της αγροτικής κοινωνίας πρέπει να έχουν σχολεία με τη μορφή μαθητείας για να ενσωματώσουν τον αναγκαίο τρόπο ζωής, να αποδεχθούν την ηθική της και τις προτεραιότητές της και να γίνουν καλοί, αποτελεσματικοί, ευτυχισμένοι επαγγελματίες αγρότες.

Και τώρα τελευταία είδα κάπου ένα σκίτσο όπου ο δάσκαλος εξεταστής λέει: «Για να είμαστε δίκαιοι, όλοι οι εξεταζόμενοι θα εξεταστείτε στο ίδιο θέμα. Παρακαλώ, σκαρφαλώστε στο δέντρο». Μόνο που οι εξεταζόμενοι μπροστά στο δέντρο ήταν ένα πουλί, μια μαϊμού, ένας πιγκουΐνος, ένας ελέφαντας, ένα χρυσόψαρο, μια φώκια και ένας λύκος… Ο Albert Einstein έχει πει για το εκπαιδευτικό σύστημα: «Όλοι είναι διάνοιες. Αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, θα περάσει την υπόλοιπη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι ηλίθιο».

Τα παιδιά που πάνε σε σχολεία με εκπαιδευτικούς από σωστές παιδαγωγικές ακαδημίες όπου τους έμαθαν διαδικασίες εκπαίδευσης αλλά δεν ξέρουν τίποτα για τις αγροτικές κοινωνίες και πιθανόν δεν τις σέβονται, διότι θέλουν να λέγονται αστοί και να ζουν ως αστοί, δεν εκπαιδεύουν σωστά τα παιδιά των αγροτών για να αναπληρώσουν τους γονείς τους στην αγροτική κοινωνία τους αλλά τα κάνουν να αναζητούν την αστική ζωή, γίνονται ίσως ακόμα και πολέμιοι των αγροτικών κοινωνιών και των αγροτικών πολιτιστικών χαρακτηριστικών.

Σημειωτέον ότι τα αγροτικά επαγγέλματα είναι επαγγέλματα με έντονη επιχειρηματικότητα, και τα αγροτικά σχολεία ή τα σχολεία σε αγροτικές περιοχές πρέπει να έχουν ενσωματωμένη την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Τα γνωστά μέχρι σήμερα σχολεία αστικού τύπου έχουν ενσωματωμένο τον προσανατολισμό στην εκπαίδευση καλών στρατιωτών που εκτελούν εντολές αξιωματικών, καλών υπαλλήλων που υπακούν τους προϊσταμένους και καλών εργατών που κάνουν καλά συγκεκριμένη δουλειά με οδηγίες εργοδηγών. Είναι ακατάλληλα για να εκπαιδεύσουν επιτυχημένους αγρότες.

Τα επονομαζόμενα στην Ελλάδα αγροτικά σχολεία απέχουν πολύ από τα αντίστοιχα με σύστημα μαθητείας που γνώρισα σε άλλα μέρη της γης. Μερικά από τα σκόρπια αδιαβάθμητα σημεία που μπορώ να καταγράψω για τα αγροτικά σχολεία με μαθητεία είναι:

1. Οι μαθητές διέμεναν σε δωμάτια σε αγροικίες. Τρεις-τέσσερις μαθητές, ο κάθε ένας στο δωμάτιό του. Τα δωμάτια έγιναν για να καλύψουν ανάγκες αγροτουριστικής δραστηριότητας και μπορούσαν να αξιοποιηθούν για αγροτουρισμό.
2. Οι μαθητές πληρώνονταν για την εργασία τους (με ειδικές ρυθμίσεις) και πλήρωναν για τη στέγη και την τροφή όλες τις ημέρες.
3. Δύο ημέρες την εβδομάδα, σε ώρες που μπορούσαν όλοι οι μαθητές, πήγαιναν στο κέντρο αγροτικής εκπαίδευσης για τα θεωρητικά, τη βιβλιοθήκη και άλλα.
4. Οι αρχηγοί των εκμεταλλεύσεων, για να μπορούν να παρέχουν την πρακτική άσκηση/εκπαίδευση, υποστηρίζονταν από το κέντρο αγροτικής εκπαίδευσης και έτσι το επίπεδο όλης της περιοχής ανέβαινε γνωστικά συνεχώς.
5. Το κέντρο αγροτικής εκπαίδευσης/σχολείο ήταν ταυτόχρονα κέντρο κοινοτικής δράσης, τοπικής ανάπτυξης και γεωργικών εφαρμογών για όλους τους κατοίκους.
6. Τα κέντρα αγροτικής εκπαίδευσης ήταν αυτοδιοικούμενα με τριμερή εκπροσώπηση: της τοπικής αυτοδιοίκησης, των γονέων και των εκπαιδευτικών.
7. Τα αγροκτήματα που φιλοξενούσαν μαθητές έπαιρναν μόρια στις επιδοτήσεις για τα Σχέδια Βελτίωσης των εγκαταστάσεών τους.
8. Οι μαθητές έπαιρναν από την Πολιτεία ένα voucher (επιταγή) για τις ετήσιες σπουδές τους και επέλεγαν σε ποιο σχολείο θέλουν να πάνε, όπου και το έδιναν. Τα σχολεία που δεν είχαν καλή φήμη έκλειναν και απέλυαν τους εκπαιδευτικούς τους.
9. Ένα σύστημα κυκλικής μετακίνησης (rotation) σε ετήσια βάση εξασφάλιζε την αποτροπή δογματισμών στην εκπαίδευση των αγροτόπαιδων-μαθητών. Η εκπαίδευση ήταν στενά συνδεδεμένη με τον τόπο και όχι από κάποιο μακρινό κέντρο μισθοδοσίας, χωρίς αξιολόγηση ή μόνο με κεντρική αξιολόγηση, και τα παιδιά ενσωμάτωναν τις αξίες και την ηθική (βιωσιμότητα, αειφορία) της τοπικής κοινωνίας.

Τέτοια και άλλα πολλά θα συζητηθούν, μας είπε η κα Μάγδα Κοντογιάννη, στην τακτική συζήτηση της Τετάρτης 4/11, στις 12:00, με θέμα την «Αγροτική εκπαίδευση» στο Facebook: Skywalker-Εργασία στην Ελλάδα.

Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»

Πηγή φώτο:'https://www.freepik.com/photos/nature'

Share this post