Την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020, στις 12:00 το μεσημέρι, οργανώνεται δημόσια διαδικτυακή συζήτηση στο Facebook: Skywalker από τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής για την Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας.
Η μέρα αυτή καθιερώθηκε για πρώτη φορά στις 15 Οκτωβρίου 1996 για να υποστηρίξει τις αγρότισσες ώστε να βρουν τη δύναμη να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, ειδικότερα το δικαίωμα στην ανάπτυξη, την υγεία και την ευημερία, τη διατροφή και την ένδυση, τη στέγαση και την ιατρική φροντίδα μέσω της ενημέρωσης.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πρώτες καλλιέργειες και εκτροφές οφείλονται κυρίως στις γυναίκες. Η διατροφή της οικογένειας στηρίζεται ως επί το πλείστον στις γνώσεις που έχει κρυμμένες μέσα της η κάθε γυναίκα. Και βέβαια, η καλλιέργεια και η εκτροφή είναι καθαρά πολιτιστικές πράξεις, και σε αυτές διακρίνεται κυρίως το γυναικείο τμήμα του αγροτικού πληθυσμού.
Ένας παλαιός επικεφαλής αγροτικού σχολείου στην Ελλάδα, βαθύς γνώστης τόσο της ελληνικής πραγματικότητας όσο και της διεθνούς δυναμικής, έλεγε, «Εάν έχεις είκοσι άνδρες, έχεις είκοσι άνδρες. Αν τους εκπαιδεύσεις, ίσως να έχεις έναν λόχο. Αν έχεις είκοσι γυναίκες, έχεις ένα χωριό», εκφράζοντας έτσι την εξαιρετική σημαντικότητα της γυναίκας και ιδιαίτερα της γυναίκας της υπαίθρου.
Η κα Μάγδα Κοντογιάννη, κτηνοτρόφος, γραμματέας του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής (6906 962549), μας είχε πει πριν από δύο χρόνια στην Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας, που εόρτασε ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Αττικής, σχεδόν προφητικά: «Η Παγκόσμια Ημέρας της Αγρότισσας γιορτάζεται σε ένα δραματικά μεταβαλλόμενο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον. Οι παλιές ισορροπίες έχουν χαθεί και η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να βρει νέες (σ.σ. ιδιαίτερα σήμερα με την πανδημία του κορονοϊού). Ο αγροτικός τομέας, στυλοβάτης της πραγματικής οικονομίας, επηρεάζεται άμεσα και χρειάζεται σημαντικές μεταβολές ώστε να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις.
»Στον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής κινούμαστε σε δύο κατευθύνσεις: εσωτερικά προς τα μέλη μας με την εκπαίδευση, την ενημέρωση και την κατάρτισή τους, και εξωτερικά με τους αστούς που μας περιβάλλουν, με την ενημέρωση σε ανοιχτές εκδηλώσεις και σε εκθέσεις ώστε να διαμορφωθούν συνθήκες για βιώσιμες κοινωνίες με συνεργασία.
»Η Ελληνίδα αγρότισσα, αθόρυβος ήρωας της υπαίθρου, πρέπει να προσεγγίσει την αστή γυναίκα σε πολιτιστικό και διατροφικό επίπεδο και να «εξαναγκάσει» έμμεσα τους άνδρες, αγρότες και αστούς, σε εποικοδομητική συνεργασία για να διαμορφωθούν συνθήκες βιώσιμων τοπικών κοινωνιών».
Ο δε κ. Γιάννης Κοντογιάννης, πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής, τόνισε: «Η Ελληνίδα αγρότισσα μπορεί σήμερα να στηρίξει την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα με τον πολύ-λειτουργικό ρόλο του, στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, τη μεταποίηση σε μικρές μονάδες (οικοτεχνία) και την παροχή υπηρεσιών τουρισμού (ενδιαίτηση, διατροφή κ.λπ. αγροτουρισμού). Η δράση της αγρότισσας είναι πολύτιμη όσο πάντοτε, πάντα δίπλα και μέσα στην αγροτική εκμετάλλευση.
»Η Ελληνίδα αγρότισσα σε κάθε ηλικία (νέα, μεσόκοπη, ηλικιωμένη) δίνει καθημερινά τον δικό της αγώνα ως αφανής ήρωας της υπαίθρου, σίγουρα πιο κουρασμένη και ταλαιπωρημένη από τις αστές αλλά με μεγάλη αξιοπρέπεια και μεγαλύτερη προσφορά. Είναι οι γιαγιάδες μας, οι μητέρες μας, οι γυναίκες μας, οι κόρες μας».
Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού στον τομέα της γεωργίας, συμπεριλαμβανομένης της ανεπίσημης, αφανούς, μη δηλωμένης και μη αμειβόμενης εργασίας, και εκτελούν το μεγαλύτερο μέρος της απλήρωτης φροντίδας και της οικιακής εργασίας σε οικογένειες και νοικοκυριά στις αγροτικές περιοχές. Οι γυναίκες και τα κορίτσια στις αγροτικές περιοχές δεν έχουν ισότιμη πρόσβαση σε παραγωγικούς πόρους και δημόσιες υπηρεσίες (όπως εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη), ενώ μεγάλο μέρος της εργασίας τους παραμένει «αόρατο» και απλήρωτο.
Και μια παλαιά πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αγροτών, αγρότισσα, τόνισε σε ομιλία της σε εκδήλωση του ΝΑΤΟ: «Εάν οι γυναίκες είχαν πρόσβαση στη λήψη των σημαντικότερων αποφάσεων, είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι αποφάσεις στον κόσμο θα ήταν πιο εξανθρωπισμένες, καθότι έχουν ενσυναίσθηση του μεγαλείου της δημιουργίας της ζωής που δημιουργούν, και οι αποφάσεις τους είναι σίγουρο ότι θα ήταν με μεγαλύτερο σεβασμό στη ζωή, τόσο την ανθρώπινη όσο και προς όλο το περιβάλλον».
Φαίνεται πως η συμμετοχή των γυναικών στην αγροτική αγορά εργασίας της E.E. εξακολουθεί να υστερεί εκείνης των ανδρών, αν και η Παγκόσμια Ένωση Αγροτών αναφέρει ότι το 42% του αγροτικού πληθυσμού της Ε.Ε. είναι γυναίκες, και ήδη εμφανίζεται ένα ποσοστό της τάξης του 30% από αγροκτήματα σε όλη την Ε.Ε. που διοικούνται από γυναίκες –εικονικά;– (Eurostat, 2013).
Στην Ελλάδα ο ρόλος των γυναικών αγροτισσών θεωρείται κυρίως βοηθητικός. Οι γυναίκες αγρότισσες της ελληνικής υπαίθρου εμπλέκονται στην αγροτική παραγωγή, τη φροντίδα των ζώων, τη μεταφορά των προϊόντων, ενώ παράλληλα καταφέρνουν την εξισορρόπηση της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής, χωρίς ωστόσο όλα τα παραπάνω να θεωρούνται οικονομικά ενεργή απασχόληση, και οι ίδιες χαρακτηρίζονται συχνά ως βοηθητικά μέλη, παρόλο που κατέχουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για την ευημερία του αγροτικού νοικοκυριού (www.womensos.gr, Σύρος, 12/10/18).
Οι αγρότισσες στερούνται το προσωπικό τους εισόδημα, την κάλυψη της άμεσης κοινωνικής ασφάλισής τους και τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Ακόμα και στην περίπτωση που οι αγροτικές δραστηριότητες των αγροτισσών θεωρηθούν εργασία, τότε έρχονται αντιμέτωπες με την ακούσια μερική απασχόληση, το μισθολογικό χάσμα σε σχέση με τους άνδρες αγρότες, την περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τις λίγες επιχειρηματικές δυνατότητες.
Η Μάγδα Κοντογιάννη θεωρεί ότι η Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα έπρεπε να έχουν οι αγρότισσες στον πρωτογενή τομέα και η δημόσια διαδικτυακή συζήτηση της Τετάρτης 14/10 μπορεί να αναδείξει από τις επιτυχίες των αγροτισσών στα χωράφια και στους στάβλους έως τη συνεισφορά τους στην ανάπτυξη της υπαίθρου αλλά και στη δημιουργία μιας ελπιδοφόρου προοπτικής για το μέλλον και τη ζωή.
Η συζήτηση γίνεται πραγματικότητα χάρις στην υποστήριξη της κας Ελισάβετ Καλαρούτη (Δ/ντρια Δράσεων, Skywalker), του δημιουργικού του Skywalker (κα Ράνια Κουρή) και του τμήματος ΙΤ (κα Ελευθερία Βενιζέλου). Η συζήτηση θα είναι ανοιχτή στο Facebook: Skywalker και ορατή στο site www.vgainoumemprosta.skywalker.gr.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
πηγή φώτο:'https://www.freepik.com/photos/nature'