Την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2020, στις 12:00 το μεσημέρι, οργανώνεται δημόσια διαδικτυακή συζήτηση στο Facebook: Skywalker από τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής «Άγιος Γεώργιος» με θέμα «Αγροτική επιχειρηματικότητα: Τυροκόμηση».
Ο κ. Γιάννης Κοντογιάννης, πρόεδρος του Συλλόγου, προσκάλεσε τον δρα Δημήτριο Ρουκά, επιστημονικό συνεργάτη την Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας (6945 370358), να παρουσιάσει τις νομοθετικές δυνατότητες που έχει ένας αγρότης-κτηνοτρόφος στο πλαίσιο της οικοτεχνίας να προσφέρει στους τελικούς καταναλωτές μεταποιημένα αγροτικά προϊόντα, όπως είναι το τυρί.
Ο αγρότης υπόκειται σε συνθήκες εκβιασμού, διότι τα αγροτικά προϊόντα είναι ογκώδη (μη εύκολα αποθηκεύσιμα) και ευπαθή (μη διατηρήσιμα). Έτσι, πολύ συχνά εκβιάζεται και αναγκάζεται να διαθέσει την παραγωγή του σε εξευτελιστικές τιμές, ακόμα και με πληρωμές που τραβούν στον χρόνο (τον πραγματικό χρόνο, 12+ μήνες).
Για να αντεπεξέλθει ο αγρότης-παραγωγός πραγματικού πλούτου, πρέπει να βρει χρήματα για τους σπόρους, τα λιπάσματα, τα πετρέλαια, τα εργατικά, τις ζωοτροφές, τα φάρμακα και την επιβίωσή του, μέχρι να παραχθεί το προϊόν, που συνήθως τις τελευταίες δεκαετίες διατίθεται σε εμπόρους, μεσάζοντες και μεταποιητές.
Αυτοί δίνουν την όποια ταυτότητα στο αγροδιατροφικό προϊόν και στην ουσία έχουν πρόσβαση στο χρήμα, δηλαδή στους καταναλωτές. Πρόσφατα καθιερώθηκε η «μόδα» των αγροδιατροφικών προϊόντων «ιδιωτικής ετικέτας», δηλαδή τα τρόφιμα αποκτούν την ταυτότητα του καταστήματος λιανικής πώλησης (συνήθως αλυσίδας καταστημάτων λιανικής). Κι έτσι, το «χρήμα» συγκεντρώνεται στις αλυσίδες λιανικής πώλησης.
Εάν μπορούσαν οι παραγωγοί-αγρότες να συμπιέζουν τον όγκο των αγροτικών προϊόντων ή ακόμα και να τα μεταποιούν, τότε θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν την τιμή των προϊόντων τους χωρίς να εκτίθενται σε εκβιασμούς. Αν μάλιστα μπορούσαν να δίνουν όνομα/ταυτότητα σε αυτά, τότε οι καταναλωτές θα ήταν «δικοί» τους.
Αν, ακόμα, μπορούσαν να μεταποιήσουν την ευαλλοίωτη αγροτική παραγωγή τους, ίσως θα μπορούσαν να τη διαθέτουν στον τελικό καταναλωτή από τον χώρο αυτής, κι έτσι θα αποκτούσαν επαρκή ταμειακή ρευστότητα για να μην προστρέχουν στους εμπόρους χρήματος (στις τράπεζες).
Λαμβανομένου υπόψη ότι οι τιμές καταναλωτή είναι 5 έως 8 φορές πάνω από τις τιμές παραγωγού, ακόμα και μόνο με το 20% της σημερινής παραγωγής τους θα μπορούσαν να έχουν τα ίδια έσοδα, όσα αν παρέδιδαν την παραγωγή τους σε εμπόρους, μεσάζοντες και μεταποιητές. Έτσι, το γενικό –παγκοσμιοποιημένο;– εμπόριο θα μπορεί να διακινείται χωρίς τους σημερινούς εκβιασμούς και τα προβλήματα, με το σημερινό 80% της αγροτικής παραγωγής, χωρίς να πιέζονται οι τιμές των τροφίμων προς τα πάνω και με τους αγρότες-παραγωγούς αρκετά ικανοποιημένους για να σκέπτονται δημιουργικά και επενδυτικά για το επάγγελμά τους.
Ο κ. Ρουκάς θα δώσει όλα τα στοιχεία για να μεταποιούν νόμιμα οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι το γάλα σε τυρί (και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα) στις μονάδες τους και να το πωλούν ως τέτοιο εάν μπορούν να βρουν καταναλωτές.
Μετά την υπογραφή της Υ.Α. 3638/92505/26-8-2015 για την οικοτεχνία, σε εφαρμογή του Ν. 4235/2014, όπου καθορίστηκαν οι όροι και οι απαιτήσεις παραγωγής και διάθεσης τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής και οι διαδικασίες για την καταχώριση των μονάδων παρασκευής αυτών στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνίας (ΚΗΜΟ), που τηρούνται από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της E.E. 92/46. Μια νέα κτηνοτροφική επιχειρηματικότητα είναι πλέον η νέα πραγματικότητα.
Η δημιουργία μιας τέτοιας καθετοποιημένης παραγωγικής μονάδας αποτελεί μια καθαρά επιχειρηματική δράση, η οποία προσφέρει άμεση χρηματοδότηση στον κτηνοτρόφο, αφού πουλά τα προϊόντα του κατευθείαν στον καταναλωτή, χωρίς να παύει να είναι αγρότης. Μέχρι και κατά 50% αύξηση μπορεί να έχει ένας κτηνοτρόφος στο σημερινό εισόδημά του με τη δημιουργία ενός οικογενειακού τυροκομείου.
Το κόστος επένδυσης για την κατασκευή του κυμαίνεται από 25.000 € μέχρι 50.000, ανάλογα με τις ποσότητες γάλακτος που θέλει ο κτηνοτρόφος να εκμεταλλεύεται για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, σε χώρο από 40 τ.μ. έως και 100 τ.μ. δίπλα στον στάβλο ή στο σπίτι.
Το μοντέλο των μικρών αγροκτημάτων ακολουθείται εδώ και δεκαετίες στις ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα μόνο στον οινοποιητικό τομέα υπάρχει κάποια εξέλιξη, αν και ακόμα κι εκεί προήλθε από την επέκταση κυρίως των μεταποιητών (των οινοποιών) παρά από την καθετοποίηση των αγροτών (των αμπελουργών).
Η παρασκευή των παραδοσιακών τυριών στο αγρόκτημα από γάλα που παράγεται από ζώα που εκτρέφονται σε αυτό με τη χρήση παραδοσιακών μεθόδων και τεχνικών παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την ποιότητα του τυριού.
Τα μικρά αυτά τυροκομεία «οικογενειακού τύπου» μπορούν να επεξεργάζονται γύρω στα 200 λίτρα γάλα και χρειάζονται μόλις 20 τ.μ. για να μετατρέψουν το αιγοπρόβειο γάλα σε διάφορους τύπους τυριών ή ακόμα και γιαουρτιού κ.ά. Χρειάζονται άλλα 20 τ.μ. για τους χώρους ωρίμανσης, αποθήκευσης και πώλησης. Το μικρό τυροκομείο έχει υπολογιστεί και κατασκευαστεί για τις ανάγκες παραγωγών της τάξης των 300-600 αιγοπροβάτων με ετήσια παραγωγή (240 ημέρες) κατά μέσο όρο μέχρι 320 λίτρα γάλα/αιγοπρόβατο.
Ήδη στη Zootechnia ο κ. Ρουκάς παρουσίασε το οικογενειακό τυροκομείο, που λειτούργησε πλήρως εκεί, το οποίο προέβλεπε 25 τ.μ. για τη μεταποίηση του γάλακτος από 100-500 λίτρα σε κάθε κύκλο περίπου 3,5 ωρών και 25 τ.μ. για την ωρίμανση. Το τελικό κόστος του τυροκομείου ήταν περίπου 50.000 €-70.000 € και περιελάμβανε 30% κατασκευή, 15% διαμόρφωση χώρων και 55% εξοπλισμό. Η ακριβής ορολογία είναι «εργαστήριο τροφίμων», και στην ίδια κατηγορία είναι και ένα μικρό μελισσοκομείο, ένα μικρό παρασκευαστήριο γλυκών κ.ά. Τα κρίσιμα σημεία είναι να είναι μικρότερης εγκατεστημένης ισχύος κίνησης από 22 KW, μικρότερο από 60 KW σε ισχύ θέρμανσης και μικρότερο από 50 db σε θόρυβο. Το σημείο προσοχής είναι η χρήση γης. Ένας σοφός κανόνας είναι η επένδυση που σχεδιάζεις ποτέ να μην υπερβαίνει το διπλάσιο του ετήσιου τζίρου, αλλιώς είναι εξασφαλισμένη χρεωκοπία.
Πολλές φορές κατά τις παρουσιάσεις που κάνει η κα Μάγδα Κοντογιάννη, κτηνοτρόφος (Μενίδι, 6932 094231), –και έχει οργανώσει περίπου 312 εκδηλώσεις τα τελευταία τρία χρόνια με τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής– ακούστηκε η φράση «δεν ερχόσαστε πριν από λίγα χρόνια που υπήρχαν λεφτά;». Ίσως τα 30.000 €-70.000 € που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός οικογενειακού τυροκομείου να είναι μεγάλο ποσό. Ούτως ή άλλως η τυροκόμηση γινόταν πάντα από πολλούς κτηνοτρόφους, απλώς συνέβαινε «στη ζούλα». Με αυτό τον τρόπο μπορούν να νομιμοποιήσουν τις δραστηριότητές τους και κυρίως να αναπτύξουν ένα προϊόν με υπεραξία, εκμεταλλευόμενοι και τη διατροφική τάση που υπάρχει για στροφή σε ποιοτικά τοπικά προϊόντα, τα οποία όμως πρέπει να είναι με ταυτότητα και ποιότητα.
Η κα Κοντογιάννη ενημέρωσε ότι στη σειρά των δημόσιων διαδικτυακών συζητήσεων με την υποστήριξη του Skywalker-Εργασία στην Ελλάδα, που προσφέρει και ευκαιρίες για αγροτικές ανακοινώσεις, την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου, στις 12:00 το μεσημέρι, οργανώνεται δημόσια διαδικτυακή συζήτηση στο Facebook: Skywalker από τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής με θέμα «Αγροτική επιχειρηματικότητα: Τυροκόμηση».
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
Share this post
