Την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2020 στο Επιμελητήριο Ηρακλείου (Κορωναίου 9), στο πλαίσιο της ημερίδας «Η καινοτομία στην Ελλάδα και οι φορείς που τη στηρίζουν», οργανώνεται από το Skywalker.gr και τις εκδόσεις Στέντορας εργαστήριο για την «Αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα» με συντονιστή τον γράφοντα (6998 282382, «Αγρονέα»), και συγκεκριμένα στην αίθουσα «Καρούζου» στις 18:30 (έως τις 19:00).
Ελπίζοντας ότι μια από τις εφαρμοσμένες «καινοτομίες» μπορεί να είναι και η ακρίβεια όσων λέγονται και εξαγγέλλονται, το εργαστήριο θα αρχίσει ακριβώς στις 18:30 και θα λήξει μερικά λεπτά πριν από τις 19:00. Άλλωστε όλο το απόγευμα της Παρασκευής 14/2 θα είναι ένας συνεχής «πολυβολισμός», που θα αρχίσει στις 16:30 και θα λήξει στις 21:00.
Έχοντας την ευτυχία να παρακολουθήσω τμήμα της εξαιρετικής ημερίδας «Η καινοτομία στην Ελλάδα και οι φορείς που τη στηρίζουν», η οποία είχε οργανωθεί στην Αθήνα στις 18/1/2020 στο Athens Center for Entrepreneurship & Innovation (ACEin) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών από την ίδια ομάδα φορέων, προβλέπω ότι θα είναι εξαιρετική η ημερίδα στο Επιμελητήριο Ηρακλείου.
Χωρίς να μπορεί να δοθεί πλήρης εικόνα της ημερίδας, μια πρώτη ματιά στις θεματικές προδίδει μια πλούσια ημερίδα: «Δομές υποστήριξης καινοτομίας στα πρώιμα στάδια» (17:05-17:30), «Διαγωνισμοί καινοτομίας: Το πρώτο βήμα για την επιχειρηματικότητα» (17:30-17:40), «Μικροχρηματοδότηση στα πρώιμα στάδια» (17:40-18:00), «Θεσμικοί φορείς υποστήριξης επιχειρηματικότητας» (18:00-18:30), «Ο ρόλος εδραιωμένων επιχειρήσεων στο οικοσύστημα της καινοτομίας» (19:00-19:40), «Χρηματοδοτήσεις καινοτομίας» (19:40-20:10) και «Ο ρόλος των επιστημονικών και ερευνητικών ιδρυμάτων στο οικοσύστημα καινοτομίας» (20:10-20:40), ενώ παράλληλα θα λειτουργήσουν εργαστήρια, ένα από τα οποία θα είναι η «Αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα» (18:30-19:00).
Καινοτομία: Από τον ορισμό της καινοτομίας («μια διαδικασία που ξεκινά με την εφεύρεση και ύστερα από την ανάπτυξή της καταλήγει στην εισαγωγή ενός νέου προϊόντος, υπηρεσίας ή διαδικασίας στην αγορά», Acsand Audretsch, 1990) γίνεται ξεκάθαρο ότι η δημιουργία μιας εφεύρεσης από μια ιδέα χαρακτηρίζεται καινοτομία εάν αποδίδει κυρίως οικονομικά. Δηλαδή καινοτομία θεωρείται η ευτυχής κατάληξη του ταξιδιού της εμπορευματοποίησης μιας εφεύρεσης.
Δημιουργικότητα: Η αρχή της καινοτομίας είναι η δημιουργικότητα. «Η δημιουργικότητα είναι να σκέφτεται κάποιος νέα πράγματα. Η καινοτομία είναι να κάνει κάποιος νέα πράγματα».
Επίθετα: «Καινοτομία προϊόντος», «καινοτομία διαδικασίας», «εμπορική καινοτομία», «οργανωσιακή καινοτομία», «ριζοσπαστικές καινοτομίες», «επαυξητικές καινοτομίες», «καινοτομίες επόμενης γενιάς», «πράσινη καινοτομία», «κοινωνική καινοτομία», «έξυπνη καινοτομία», «ανοικτή καινοτομία», «οικο-καινοτομία», όπου νοείται κάθε μορφή καινοτομίας η οποία οδηγεί σε σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η οικο-καινοτομία πλησιάζει περισσότερο στον αγροτικό τομέα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, που επιτυγχάνεται μέσω του περιορισμού των επιπτώσεων των τρόπων παραγωγής μας στο περιβάλλον μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στις περιβαλλοντικές πιέσεις ή μέσω της επίτευξης πιο αποδοτικής και υπεύθυνης χρήσης των φυσικών πόρων.
Στην ουσία η οικο-καινοτομία προσπαθεί να επαναφέρει την αγροτική παραγωγή στις διαχρονικές αξίες της, οι οποίες απέκλιναν με την επίδραση του χρήματος και της αλλοίωσης του αντικειμένου της φύσης, που μοιάζει ότι προωθούσαν αρρωστημένα μυαλά επί χρόνια στην περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης (1800-2050), καθιστώντας το χωράφι εργοστάσιο. Φαίνεται ότι καινοτομία πλέον είναι και το να σκέφτεσαι «φυσικά».
Αγροτική: Οι αγρότες είναι εξ επαγγέλματος οι φροντιστές του περιβάλλοντος και της ισορροπίας του. Άλλωστε ισορροπία σημαίνει ζωή, καθόσον η ανισορροπία στη φύση σημαίνει θάνατο. Κάθε παρέμβαση στη φύση δεν είναι καινοτομία, αλλά «θάνατος», τουλάχιστον στο επίπεδο της παραγωγής. Η καινοτομία στον μεταπαραγωγικό, μετασυλλεκτικό αγροδιατροφικό τομέα έχει ίσως πολλά περιθώρια, όχι χωρίς πραγματικούς κινδύνους μακροχρόνια. Πλέον η φροντίδα του περιβάλλοντος ξαναέγινε καινοτομία, με όλα τα επίθετα που μπορούμε να φανταστούμε.
Ελλάδα: Όλη η Βιομηχανική Επανάσταση, τους τελευταίους δύο αιώνες, στηρίχθηκε στη «συγκέντρωση» και η «παγκοσμιοποίηση» έγινε σχεδόν παγκόσμιος στόχος και πολιτική δικαιολογία σχεδόν για τα πάντα. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι αμφισβητούν την ανάγκη παγκοσμιοποίησης, ενώ η «τοπικοποίηση» φαίνεται ότι είναι η νέα συνεχώς ισχυροποιούμενη τάση. Άλλωστε στη ζωή το μεγάλο μυστικό είναι η συνεχής εναλλαγή (άνω κάτω, ύπνος ξύπνιος, όπως περίπου στο ακορντεόν). Οι σύγχρονοι διανοητές υποστηρίζουν ότι η πυραμιδική ιεραρχία (και της παγκοσμιοποίησης) αντικαθίσταται από μια νέα οριζόντια ισχύ.
Ο προβληματισμός είναι «ποιο είναι το επίπεδο της σύγχρονης ισορροπίας» ανάμεσα στην απόλυτη παγκοσμιοποίηση και στον απόλυτο ατομισμό. Τα μικρά χρονικά όρια της προσέγγισης δεν επιτρέπουν ανάλυση και επαρκή τεκμηρίωση, αλλά όλα δείχνουν ότι το ιδανικό επίπεδο ισορροπίας και αποτελεσματικότητας είναι μάλλον η κοινωνία των πολιτών, που περίπου συμπίπτει με τους σημερινούς δήμους στην Ελλάδα.
Αν επιδιώκαμε να κάνουμε μια πολύ χονδρική προσέγγιση, ίσως θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα πρέπει να είναι αντικείμενο της τοπικής κοινωνίας (όχι ατομικό), να αφορά όλο το οικοσύστημα και όχι μόνο ένα εξειδικευμένο σημείο και βέβαια να μη διαταράσσει την ισορροπία της φύσης στον τόπο εκείνης της κοινωνίας.
Ένα ακόμα σημαντικό σημείο είναι κατά πόσο οι άνθρωποι (οι αγρότες) είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι σε αγροτικά σχολεία για να υιοθετήσουν μια καινοτομία και να μην υποδουλωθούν σε σύγχρονους «νταβατζήδες» (πολιτικός όρος) που θα κατέχουν την καινοτομία. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα ούτε ευχάριστα.
Το skywalker.gr, η μεγαλύτερη πλατφόρμα στον χώρο της αναζήτησης εργασίας, έχει προσφέρει εντελώς δωρεάν σειρά εξειδικευμένων σεμιναρίων / Μονοπατιών Απασχολησιμότητας, Αποτελεσματικότητας, Επιχειρηματικότητας, Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, JobDays και συνέδρια, ακόμα και δωρεάν εκδόσεις, όπως οι «Σκέψεις για την αγροτική ανάπτυξη», οι «Σκέψεις για την κοινωνική οικονομία» και οι «Σκέψεις για την τοπική ανάπτυξη», ενώ λειτουργεί με την προσφορά όλων των συνεργατών ειδικές πλατφόρμες, όπως το stentoras.gr.
Στο εργαστήριο «Αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα», που οργανώνεται από το Skywalker.gr και τις εκδόσεις Στέντορας την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου ακριβώς στις 18:30 στο Επιμελητήριο Ηρακλείου, στην αίθουσα «Καρούζος», παράλληλα με την κεντρική εκδήλωση «Η καινοτομία στην Ελλάδα και οι φορείς που τη στηρίζουν», θα προσπαθήσει να προσφέρει μερικές χρήσιμες σκέψεις.
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα», 6998 282382