Το Σάββατο 18 Ιανoυαρίου 2020 στο NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας (Πειραιώς 74, 183 46 Αθήνα), στο πλαίσιο του Match & Develop a Startup Project οργανώνεται από το Skywalker.gr και τις εκδόσεις Στέντορας εργαστήριο για την «Αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα» με υπεύθυνη την κα Γεωργία Κωνσταντίνου (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.) και συντονιστή τον γράφοντα (6998 282382).

Από τον πρώτο ορισμό της καινοτομίας («εισαγωγή στην αγορά ενός τεχνολογικά νέου ή σημαντικά βελτιωμένου προϊόντος ή η εφαρμογή μιας τεχνολογικά νέας ή σημαντικά βελτιωμένης παραγωγικής διαδικασίας που ανταποκρίνεται επιτυχώς στη ζήτηση της αγοράς» [Schumpeter, 1934]) μέχρι τον πιο πρόσφατο ορισμό («μια διαδικασία που ξεκινά με την εφεύρεση και ύστερα από την ανάπτυξή της καταλήγει στην εισαγωγή ενός νέου προϊόντος, υπηρεσίας ή διαδικασίας στην αγορά» [Acsand Audretsch, 1990]), γίνεται ξεκάθαρο ότι η δημιουργία μιας εφεύρεσης από μια ιδέα χαρακτηρίζεται καινοτομία εάν αποδίδει κυρίως οικονομικά. Δηλαδή η καινοτομία θεωρείται η ευτυχής κατάληξη του «ταξιδιού» της εμπορευματοποίησης μιας εφεύρεσης.

Η αρχή της καινοτομίας είναι η δημιουργικότητα. Η δημιουργικότητα είναι να σκέφτεται κάποιος νέα πράγματα. Η καινοτομία είναι να κάνει κάποιος νέα πράγματα (Levitt, 1963) ή η συνολική διαδικασία από την οποία οι ιδέες γεννώνται, αναπτύσσονται και μεταμορφώνονται σε αξία (Kao, 1996).

Αναζητώντας μορφές ή είδη καινοτομίας, βρήκα πολλά επίθετα που ταιριάζουν στην καινοτομία. Έτσι εντόπισα: «καινοτομία προϊόντος», όπου ένα νέο (ή σημαντικά αναβαθμισμένο) προϊόν το οποίο είναι τεχνολογικά διαφορετικό από τα υπάρχοντα εισέρχεται στην αγορά, «καινοτομία διαδικασίας», όπου μια νέα διαδικασία παραγωγής ή διανομής ενός προϊόντος χρησιμοποιείται εμπορικά, «εμπορική καινοτομία» (marketing innovation), όπου εφαρμόζεται μια νέα (ή σημαντικά αναβαθμισμένη) μέθοδος μάρκετινγκ από μια επιχείρηση, «οργανωσιακή καινοτομία» (organizational innovation), όπου μια επιχείρηση εφαρμόζει μια νέα μέθοδο οργάνωσης της εμπορικής πρακτικής της, της εργασίας και των αρμοδιοτήτων στο εσωτερικό της, όπως και στις σχέσεις της με εξωτερικούς οργανισμούς ή επιχειρήσεις, «ριζοσπαστικές καινοτομίες», όπου εισάγονται καινούργιες έννοιες που αποκλίνουν σημαντικά από τις πρακτικές του παρελθόντος και συμβάλλουν στη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται σε διαφορετικές μηχανικές ή επιστημονικές αρχές και συχνά εγκαινιάζουν καινούργιες αγορές και πιθανές εφαρμογές, «επαυξητικές καινοτομίες», όπου εξετάζονται οι δυνατότητες των καθιερωμένων σχεδίων και συχνά ενισχύεται η κυριαρχία των ήδη υπαρχόντων επιχειρήσεων, «καινοτομίες επόμενης γενιάς», επαυξητικές καινοτομίες που οδηγούν στη δημιουργία ενός νέου συστήματος το οποίο όμως δεν παρουσιάζει ριζοσπαστικές αλλαγές (π.χ. 5G δίκτυo), «πράσινη καινοτομία» (greeninnovation), μια ειδική μορφή καινοτομίας που αναπτύσσεται με απώτερο σκοπό την παραγωγή φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων ή υπηρεσιών, «κοινωνική καινοτομία», η οποία ξεκινά από την αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων, όπως η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός ομάδων, η απειλή της κοινωνικής συνοχής, η προστασία του περιβάλλοντος, η υγεία και η εκπαίδευση, με σκοπό τη δημιουργία κοινωνικής αντί ατομικής αξίας, «έξυπνη καινοτομία», που αναφέρεται στην εξεύρεση έξυπνων λύσεων για το μέλλον σε επίπεδο ατομικό, οικιακό, αστικού περιβάλλοντος, «ανοιχτή καινοτομία», η οποία αναφέρεται στο άνοιγμα των επιχειρήσεων στους πελάτες, τους προμηθευτές, τους εργαζόμενους κ.ά. προκειμένου να γεννηθούν νέες ιδέες προς εμπορευματοποίηση, «οικο-καινοτομία», όπου νοείται κάθε μορφή καινοτομίας η οποία οδηγεί σε σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η «οικο-καινοτομία» πλησιάζει περισσότερο στον αγροτικό τομέα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, που επιτυγχάνεται μέσω του περιορισμού των επιπτώσεων των τρόπων παραγωγής μας στο περιβάλλον μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στις περιβαλλοντικές πιέσεις ή της επίτευξης πιο αποδοτικής και υπεύθυνης χρήσης των φυσικών πόρων.

Η οικο-καινοτομία βοηθά την Ευρώπη στη βελτιστοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού της και παράλληλα στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η μείωση της βιοποικιλότητας, με την υποστήριξη νέων διεργασιών, τεχνολογιών και υπηρεσιών που καθιστούν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον.

Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους η τεχνολογία μάς βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Ωστόσο δεν αρκεί μόνο η τεχνολογία. Απαιτούνται βαθιές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε και παράγουμε προϊόντα και υπηρεσίες. Η τιμή αγοράς πολλών συμβατικών προϊόντων και υπηρεσιών συχνά δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό και κοινωνικό κόστος τους. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές και παραγωγοί πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αντιστοιχεί για μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και υψηλή —όσον αφορά τη χρήση της ενέργειας και των πόρων— απόδοση με στόχο την προστασία και τη διατήρηση του πλανήτη.

Ο κόσμος αντιμετωπίζει σοβαρές περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως προαναφέρθηκαν. Χρειάζονται νέα οικονομικά και κοινωνικά μοντέλα και τεχνολογίες για να επιτευχθούν σαφή και ουσιαστικά περιβαλλοντικά οφέλη. Στην ουσία η οικο-καινοτομία προσπαθεί να επαναφέρει την αγροτική παραγωγή στις διαχρονικές αξίες της, οι οποίες απέκλιναν με την επίδραση του χρήματος και την αλλοίωση της φύσης, την οποία μοιάζει ότι υπέθαλπαν αρρωστημένα μυαλά επί χρόνια στην περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης (1800-2050) προωθώντας το χωράφι ως εργοστάσιο. Φαίνεται ότι καινοτομία πλέον είναι και το να σκέφτεσαι «φυσικά».

Και οι αγρότες, ως φροντιστές του περιβάλλοντος και της ισορροπίας του, κατά το ποσοστό που λειτουργούν πραγματικά ως φροντιστές της φύσης, καινοτομούν σήμερα σε έναν τομέα του οποίου ο ρόλος ξεχάστηκε, του φροντιστή. Πλέον η φροντίδα του περιβάλλοντος έγινε ξανά καινοτομία με όλα τα επίθετα που μπορούμε να φανταστούμε.

Το εργαστήριο «Αγροτική καινοτομία στην Ελλάδα», που οργανώνεται από το Skywalker.gr και τις εκδόσεις Στέντορας το Σάββατο 18 Ιανουαρίου στο NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας θα δώσει την ευκαιρία για προβληματισμούς σε όλους.

Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»
6998 282382

Share this post