Τεχνητά φύλλα: Τεχνητά φύλλα έχουν τη δυνατότητα να ακολουθούν την ίδια φυσική διαδικασία της φωτοσύνθεσης με τρόπο αποδοτικό προς το περιβάλλον για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Το νέο βελτιωμένο τεχνητό φύλλο μπορεί να απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και να είναι 10 φορές πιο αποτελεσματικό από τα φύλλα της φύσης στη μετατροπή του CO2 σε καύσιμο. Κατά τη διαδικασία παράγεται επίσης οξυγόνο, που μπορεί είτε να συλλεχθεί είτε να εκλυθεί στο περιβάλλον. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι 360 τέτοια τεχνητά φύλλα με μήκος 1,7 μ. και πλάτος 0,2 μ. το καθένα μπορούν να παραγάγουν σχεδόν 0,5 τον. CO/ημέρα για να χρησιμοποιηθεί ως βάση για συνθετικά καύσιμα. Επίσης τα 360 φύλλα (500 τ.μ.) μπορούν να μειώσουν το CO2 κατά 10% σε ακτίνα 100 μέτρων από την περιοχή όπου είναι τοποθετημένα μέσα σε μία ημέρα (Μ. Σινγκ, ACS Sustainable Chemistry & Engineering, Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, Σικάγο, pubs.acs.org, ecozen.gr, 26/2/2019).
Τεράστια μέλισσα: Τεράστια μέλισσα στο μέγεθος ενός αντίχειρα βρέθηκε σε νησί της Ινδονησίας (βόρειες Μολούκες). Έπειτα από ημέρες αναζήτησης εμπειρογνώμονες άγριας πανίδας βρήκαν ένα μόνο ζωντανό θηλυκό, το οποίο φωτογράφισαν, γνωστό ως γιγαντιαία μέλισσα του Wallace (Megachile pluto), που περιγράφηκε το 1858. Η γιγαντιαία μέλισσα του Wallace έχει άνοιγμα φτερών μήκους 6 εκατοστών. Ο Wallace περιέγραψε τη μέλισσα ως «ένα μεγάλο μαύρο έντομο τύπου σφήκας με τεράστια σαγόνια σαν σκαθαριού». Η γιγαντιαία μέλισσα του Wallace είναι χαρακτηρισμένη ως ευάλωτη στην εξαφάνιση, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (E. Wyman, bbc.com, ecozen.gr, 28/2/2019).
Κότες σκότωσαν αλεπού: «Συμμορία» από κότες σκότωσε αλεπού σε αγρόκτημα στη Βρετάνη. Το αγελαίο ένστικτο τις οδήγησε να επιτεθούν στον θηρευτή τους με τα ράμφη τους. Η αλεπού παγιδεύτηκε στις αυτόματα ελεγχόμενες από το φως πόρτες με τη δύση. Το κατακρεουργημένο κουφάρι της αλεπούς ανακαλύφθηκε το επόμενο πρωί. Στη συγκεκριμένη εκπαιδευτική φάρμα τα κοτόπουλα περνούν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους σε υπαίθριο χώρο και επιστρέφουν στο κοτέτσι όταν νυχτώσει (Ν. Κουλούρα, protothema.gr, 13/3/2019).
ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.λπ.: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τους κανόνες που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. θα λειτουργήσει ως μέλος της Πράξης της Γενεύης, μιας πολυμερούς συνθήκης για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, που διαχειρίζεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Η Πράξη της Γενεύης εκσυγχρονίζει τη Συμφωνία της Λισαβόνας του 1958. Σήμερα περιλαμβάνει 28 μέλη, από τα οποία μόνο 7 είναι από την Ε.Ε. «Με αυτή την πολιτική συμφωνία οι γεωγραφικές ενδείξεις της Ε.Ε. μπορούν να βελτιώσουν την προστασία σε πολυμερές επίπεδο» (Φ. Χόγκαν, επίτροπος Γεωργίας Ε.Ε.). Πάνω από 3.000 ονόματα κρασιών, ποτών και προϊόντων διατροφής από την Ε.Ε. και άλλες χώρες είναι γραμμένα στην Ε.Ε., όπως champagne, grana padano, φέτα και comte (neapaseges.gr, 14/3/2019).
Πιο ανόητοι: Αν και όλο και περισσότεροι εισάγονται παγκοσμίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο δείκτης νοημοσύνης παρουσιάζει διεθνώς κάμψη. Νορβηγοί ερευνητές πιστεύουν ότι πρέπει να ευθύνονται περιβαλλοντικοί (χλώριο στο νερό), η κατώτερη παιδεία, το λιγότερο διάβασμα, το πολύωρο διαδίκτυο κ.ά. (από τα τεστ που γίνονται όταν κατατάσσονται οι Νορβηγοί στον στρατό). Όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1962-1975 κέρδιζαν κατά μέσο όρο σταθερά 3% σε βαθμούς στον δείκτη νοημοσύνης ανά δεκαετία. Όμως άρχισε να μειώνεται για γεννηθέντες μετά το 1975. Και οι Φιλανδοί διαπιστώνουν την πτώση, συγκρίνοντας τα τεστ εικοσάχρονων νεοσυλλέκτων (1988-2009). Την πτώση διαπιστώνουν και οι Ισλανδοί. Άλλοι εκτιμούν ότι δεν γινόμαστε περισσότερο βλάκες, αλλά ότι ίσως υπάρχει οροφή, δηλαδή δεν μπορεί να ανεβαίνει εσαεί ο δείκτης νοημοσύνης και να φτάσει το... 300. Άλλοι μιλούν για ανάγκη εκσυγχρονισμού των τεστ για τον δείκτη νοημοσύνης (presspublica.gr, 11/3/2019).
Τα δέντρα αισθάνονται: Τα δέντρα μπορεί να είναι πολύ περισσότερο «διασυνδεδεμένα» από ό,τι νομίζαμε μέχρι σήμερα και αναγνωρίζουν τους «συγγενείς» τους. «Στο πείραμά μας τα μητρικά δέντρα αναπτύχθηκαν δίπλα σε συγγενικά και ξένα δενδρύλλια. Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα δέντρα αναγνωρίζουν τους συγγενείς τους, με τα μητρικά δέντρα να αποικίζουν τους συγγενείς τους με μεγαλύτερα δίκτυα μυκόριζας. Κατ’ αυτό τον τρόπο στέλνουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα κάτω από το έδαφος. Μπορούν ακόμα και να μειώσουν τον ανταγωνισμό των δικών τους ριζών προκειμένου να κάνουν χώρο για τα “παιδιά” τους. Όταν τα μητρικά δέντρα αρρωσταίνουν ή πεθαίνουν, στέλνουν “μηνύματα σοφίας” στην επόμενη γενιά των δενδρυλλίων, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως “ομιλία” μεταξύ των δέντρων». Τα δέντρα μητέρες δίνουν προτεραιότητα στους απογόνους τους όταν πρόκειται για την παροχή βασικών θρεπτικών συστατικών και άλλων πόρων. Τα δέντρα μπορούν να στείλουν και άλλες ουσίες μέσω μυκοριζικών δικτύων, όπως άζωτο, νερό, φώσφορο, και αμυντικά σήματα. Αν κοπούν πολλά δέντρα, το σύστημα μπορεί να καταρρεύσει και πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στην επιλογή κοπής δέντρων (Σ. Σιμάρντ, Πανεπιστήμιο Βρετανικής Κολομβίας, «Ναυτεμπορική», oikologein.gr, 17/3/2019).
Αγροτικό ατύχημα: Φρικτό δυστύχημα στο χωράφι του για έναν 78χρονο, ο οποίος κατά τη διάρκεια αγροτικών εργασιών διαμελίστηκε από τη φρέζα του τρακτέρ του με το οποίο καλλιεργούσε το χωράφι του. Tο δυστύχημα έγινε στις 19/3/2019 στην Παραλία Αυλίδας στην Εύβοια (aftodioikisi.gr, 19/3/2019, σ.σ. πόσο επικίνδυνα είναι τα εργαλεία στο αγροτικό επάγγελμα; Γιατί δεν τα κάνουν ασφαλή; Δεν δίνουν σημασία στην ασφάλεια των αγροτών; Είναι πολίτες αναλώσιμοι;).
Ενόψει εκλογών: Αφιερωμένο στους πατριωτικά αναιμικούς: «Όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Ναρθή ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρίδα, στρέγομαι να μου βγάλη και τα δυο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια νάχω, στραβός θανά είμαι» («Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα»).
Νερό: Ο ΟΗΕ (1992) όρισε την 22η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό. Το φετινό σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού 2019 είναι «Να μη μείνει κανείς πίσω» στην πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Σήμερα πάνω από το 80% των λυμάτων που παράγονται από ανθρώπους ρέει πίσω στο οικοσύστημα χωρίς να υποστεί επεξεργασία ή να επαναχρησιμοποιηθεί. 1,8 δισ. άνθρωποι χρησιμοποιούν πόσιμο νερό μολυσμένο με κόπρανα. Επισφαλές νερό προκαλεί περίπου 842.000 θανάτους κάθε έτος. 663 εκατ. άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται βελτιωμένες πηγές πόσιμου νερού. Οι ευκαιρίες από την αξιοποίηση των αποβλήτων ως πόρου είναι τεράστιες (ΓΕΩΤΕΕ αν. Μακεδονίας, www.geotee-anmak.gr, 20/3/2019).
Ζήτω οι ξερολιθιές: Ξερολιθιές, λιθοζώναρα, τράφοι, αιμασιές, χαλάκια, δαμάκια, λούροι. Κομψοτέχνημα λαϊκής αρχιτεκτονικής, χτισμένο με αριστουργηματική απλότητα, που προσφέρει μεταξύ πολλών άλλων γόνιμο έδαφος σε άγονους τόπους. Το 1998 συστάθηκε η Διεθνής Ένωση Διεπιστημονικής Μελέτης Ξερολιθιάς (ΔΕΕΞ). Το 2015 η τέχνη της ξερολιθιάς εντάχθηκε στον εθνικό κατάλογο Νεότερου Πολιτιστικού Αποθέματος & Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και την ενέκρινε και η UNESCO (Νοέμβριος 2018). Φτιαγμένες από σκέτες πέτρες, κουμπωμένες μεταξύ τους και χωρίς συνδετικό κονίαμα, οι ξερολιθιές προστατεύουν από τις πλημμύρες, αφού συγκρατούν τα νερά της βροχής, διοχετεύοντάς τα ομαλά, καθώς και από τη διάβρωση του εδάφους, ενώ ενισχύουν τη βιοποικιλότητα, αφού γίνονται ενδιαίτημα για ερπετά και έντομα. Η τεχνική είναι εν ξηρώ και οι πέτρες που χρησιμοποιούνται συλλέγονται από το ίδιο σημείο (Ο. Χαραμή, kathimerini.gr, 18/1/2019).
Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, «Αγρονέα»