Μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα απολαύσαμε όσοι βρεθήκαμε το μεσημέρι της Πέμπτης 21 Φεβρουαρίου στο φιλόξενο αμφιθέατρο του Γεωργικού Μουσείου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ιερά Οδός 75, Αθήνα). Την ημερίδα οργάνωσε ο Σύλλογος Αποφοίτων Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΣΑΓΠΑ) και η Εταιρεία Αγροτικής Οικονομίας (ΕΤΑΓΡΟ).

Την ημερίδα προλόγησαν ο πρύτανης καθηγητής Σπυρίδων Κίντζιος, ο πρόεδρος της ΕΤΑΓΡΟ καθηγητής Αντώνης Ρεζίτης και ο πρόεδρος του ΣΑΓΠΑ κ. Γιάννης Χρονόπουλος και τίμησαν με την παρουσία τους ο αντιπρύτανης καθηγητής Ιορδάνης Χατζηπαυλίδης, ο αντιπρύτανης καθηγητής Σταύρος Ζωγραφάκης και πέραν των εισηγητών συναντήσαμε τον τ. πρόεδρο του Ινστιτούτου Συνεταιριστικών Ερευνών & Μελετών καθηγητή Κώστα Παπαγεωργίου, τον τ. πρόεδρο του ΟΓΕΚΑ «Δήμητρα» κ. Δημήτριο Προβατά, τον καθηγητή Αλέκο Κατσούρη, την κα Αναστασία Σαρχόσογλου (ΙΓΕ), την κα Μάγδα Κοντογιάννη, γραμματέα  του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής, και άλλους.

Την πρόταση για την ημερίδα και το θέμα της είχε ο δρ Πάνος Πανόπουλος, που εξασφάλισε και τη χορηγία από τα Κρασιά Ρούβαλη και είχε την πρώτη εισήγηση με θέμα: «Η ιδιαίτερα ελλιπής οριζόντια διαχείριση της γεωργίας μας και η ολοκληρωμένη επείγουσα αντιμετώπισή της».

Ακολούθησε ο ομότιμος καθηγητής Παναγιώτης Καρακατσούλης με θέμα: «Προτεραιότητα στον εκσυγχρονισμό και στη συντήρηση των εγγειοβελτιωτικών έργων με ταυτόχρονη αύξηση των αρδευομένων εκτάσεων».

Ο ομότιμος καθηγητής Κωνσταντίνος Αποστολόπουλος και πρόεδρος του Ινστιτούτου Συνεταιριστικών Ερευνών & Μελετών μίλησε για την αδήριτη αναγκαιότητα του συνεργατισμού για την επιτυχή λειτουργία και ανάπτυξη ανταγωνιστικών εκμεταλλεύσεων στον αγροτικό τομέα.

Για τη μεγέθυνση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και τη σημασία του γεωργοεκπαιδευτικού και συμβουλευτικού συστήματος έκανε τις παρατηρήσεις του ο καθηγητής Λεωνίδας Καζακόπουλος.

Και οι εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν με το θέμα του καθηγητή Κωνσταντίνου Τσιμπούκα: «Η οικονομική βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και οι επιπτώσεις της εφαρμογής του φορολογικού συστήματος».

Η ΕΤΑΓΡΟ είναι άξια συγχαρητηρίων που οργανώνει συζητήσεις για τον αγροτικό τομέα, αφού, όπως όλοι ξέρουμε καλά, δεν υφίστανται αξιόλογες οργανώσεις οι οποίες να εκπροσωπούν τον αγροτικό κόσμο είτε τον αγροτικό τομέα – αν δεν συμμετείχαμε στη διάλυσή τους…

Ίσως θα ήταν καλύτερα αν προσκαλούνταν και κάποιοι εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας των αγροτών. Όχι κατ’ ανάγκην δευτεροβάθμιων ή τριτοβάθμιων οργανώσεων, οι οποίες υπόκεινται συνήθως σε κριτικές μη αντιπροσωπευτικότητας, αλλά πρωτοβάθμιες, απλές, και γι’ αυτό σημαντικές και σίγουρα υπαρκτές. Άλλωστε η πυραμιδική ιεραρχία πρόκειται να αντικατασταθεί από την οριζόντια ισχύ σε όλα σύντομα.

Για έναν απλό παρατηρητή η απόσταση μεταξύ της ελίτ, των white colars, των επιστημόνων και των αυθεντικών ανθρώπων-πολιτών που παράγουν πραγματικά όλο και μεγαλώνει. Και ταυτόχρονα μεγαλώνει η έλλειψη εμπιστοσύνης και η αλληλοβοήθεια μεταξύ των πολιτών-συνανθρώπων.

Είναι πολύ καλές οι συναντήσεις και οι ανταλλαγές επιστημονικών απόψεων μεταξύ επιστημόνων, αλλά θα ήταν ίσως αποτελεσματικότερες αν όλοι προσπαθούσαν να αποδώσουν ό,τι μπορούν περισσότερο στους πολίτες-ανθρώπους της παραγωγής, για τους οποίους θεωρητικά έπρεπε να δουλεύουν και από τους οποίους και εξαιτίας των οποίων υπάρχουν.

Η πολύ καλή ημερίδα της ΕΤΑΓΡΟ μας έδωσε την ευκαιρία να ξανασκεφτούμε την εμφανή έλλειψη αγροτικής πολιτικής. Σχεδόν όλοι ασχολούνται με τη διαχείριση του αγροτικού τομέα και όχι με την αγροτική κοινωνία και την αγροτική ανάπτυξη.

Το «μέγεθος», που ως θεματική σχεδόν κυριάρχησε στην ημερίδα «Προβλήματα διαχείρισης της γεωργίας μας και προτάσεις αντιμετώπισής τους», εξετάστηκε από τη θεώρηση της ανάγκης μεγέθυνσης, ώστε να προσεγγίζει μεγάλες αγορές, και την τάση της παγκοσμιοποίησης. Πάντα όμως υπάρχει και η προοπτική της δημιουργίας οικοσυστήματος τέτοιου μεγέθους, ώστε οι μικρές εκμεταλλεύσεις να ταιριάζουν ιδανικά και να είναι αποτελεσματικές.

Ίσως θα μπορούσαμε, αντί να επιβάλουμε τη μεγέθυνση των μικρών ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων για να συναντήσουν με προοπτικές τις μεγάλες αγορές, να υποστηρίξουμε τη δημιουργία μικρών τοπικών εφοδιαστικών αλυσίδων, που θα ταιριάζουν στις μικρές ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις μας. Και ίσως το τελικό αποτέλεσμα να είναι πολύ καλύτερο για την ευημερία των ανθρώπων, των συμπολιτών, των κατοίκων μιας περιοχής.

Μερικά από τα πολύ σημαντικά που ακούστηκαν στην ημερίδα ήταν:

• Σήμερα μοιάζει ότι περίπου 750.000 αγροτικές εκμεταλλεύσεις συντάσσουν ΟΣΔΕ και υπάρχουν και άλλες πολλές μικρότερες.
• Υπάρχει μόνο ένα μέγιστο 150.000 αγροτών ικανών να διαχειριστούν σωστές γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
• Μια μεγέθυνση που θα οδηγούσε σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις 4-8 ΜΑΕ (μονάδων ανθρώπινης εργασίας), η κάθε μία θα οδηγούσε σε 200.000 περίπου εκμεταλλεύσεις, για τις οποίες δεν υπάρχουν επαρκώς ικανοί διαχειριστές.
• Το εξωλογιστικό ευρωπαϊκό σύστημα καταγραφής των οικονομικών στοιχείων μιας αγροτικής εκμετάλλευσης (ΔΙΓΕΛΠ, FADIN, RICA) δίνει ότι κατά μέσο όρο μια ελληνική γεωργική εκμετάλλευση έχει 10.923 ευρώ ετήσια έσοδα.
• Και τα 10.923 ευρώ είναι το οικογενειακό εισόδημα, όχι το ατομικό. Αν μπορούσαμε να το δούμε ως ατομικό, θα ήταν κάπου 5. 462 ευρώ μόνο.
• Και το φορολογητέο είναι μόνο 7.722 ευρώ – εκμετάλλευση…
• Το RICA καταγράφει στην Ελλάδα μόνο 334.602 εκμεταλλεύσεις. Και τότε οι άλλες που λένε ότι υπάρχουν τι είναι; Μεγάλη απορία…
• Μεγάλες στρεβλώσεις στη φορολόγηση των αγροτών δημιουργεί ο τρόπος αντιμετώπισης των μικροελαιοϊδιοκτητών (!). Ίσως επειδή οι περισσότεροι είναι αστοί και όχι αγρότες.
• Πρέπει να δημιουργηθεί υπηρεσία διαχείρισης αγροτικής γης. Έχουμε την Πολεοδομία για τις πόλεις. Έχουμε το Δασαρχείο για τα δάση. Είχαμε και την Αγρογή Α.Ε., αλλά τη χρησιμοποίησαν οι πολιτικοί για διορισμούς, χωρίς ποτέ να ασχοληθεί με τις έγγειες βελτιώσεις, τις χρήσεις γης και την αξιοποίηση των διαθέσιμων για καλλιέργεια και βόσκηση εκτάσεων.
• Η άρδευση στην Ελλάδα υπολείπεται πάρα πολύ των δυνατοτήτων.
• Οτιδήποτε και αν σκεφτούμε για τον αγροτικό τομέα, πρέπει να θεωρούμε ότι εξυπηρετείται καλύτερα από συστήματα της κοινωνικής οικονομίας και τον συνεργατισμό (συνεταιρισμό για τους Έλληνες). Πρέπει πάση δυνάμει να διαμορφωθούν συνθήκες εμπιστοσύνης και αλληλοβοήθειας για να μπορεί να υποστηριχθεί κάποια συνεταιριστική δραστηριότητα.

Πάντως οι αγροτικοί παραγωγικοί συνεταιρισμοί, για να μην είναι αναγκασμένοι να συγκρουστούν με τα μεγαθήρια των καταναλωτικών αλυσίδων, και εφόσον αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι είναι απαραίτητοι για το έθνος-κράτος μας, ίσως είναι απαραίτητο να στηριχθούν από καταναλωτικούς συνεταιρισμούς των αστών-καταναλωτών.

Η Εταιρεία Αγροτικής Οικονομίας (www.etagro.gr), ανακοίνωσε ο πρόεδρός της καθηγητής Αντώνιος Ρεζίτης, οργανώνει στις 18 Απριλίου 2019 (9:30, αμφιθέατρο μουσείου ΓΠΑ) ημερίδα με θέμα την παραγωγική ανασυγκρότηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε νησιωτικές περιοχές με εστίαση στην Κάρπαθο.

Δημήτρης Μιχαηλίδης, «Αγρονέα»

Share this post