topikiAnaptiksi2807.jpg

 

Επισκέφθηκα τον τελευταίο καιρό αρκετές φορές το Μενίδι Αττικής. Μάλιστα σε μια επίσκεψη είχα την ευκαιρία να συναντήσω και τον αντιδήμαρχο των Αχαρνών σε όχι απολύτως ειλικρινείς συμπεριφορές της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Εκεί άκουσα την κτηνοτρόφο κα Μάγδα Κοντογιάννη να εξηγεί στη σημερινή εκλεγμένη διοίκηση του δήμου ότι το βασικό χαρακτηριστικό, η ταυτότητα, του δήμου Αχαρνών παραδοσιακά ήταν τα πολύ μεγάλα περιβόλια, τα ανθοκομικά φυτά, οι ελιές και η κτηνοτροφία.

Αν παραδοσιακό είναι αυτό που μας παραδίδεται από την προηγούμενη γενιά και μία γενιά είναι περίπου 40 χρόνια, τότε οι παραδοσιακές Αχαρνές, το παραδοσιακό Μενίδι, ήταν τα περιβόλια, τα ανθοκομικά φυτά, οι ελιές και η κτηνοτροφία των δεκαετιών του 1970 και του 1980. Επρόκειτο κυρίως για μικρά ζώα εκτατικής κτηνοτροφίας, δηλαδή πρόβατα και κατσίκια, που ήταν απόλυτα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον της Αττικής, στη χλωρίδα (βλάστηση, βοσκοϊκανότητα) και στο κλίμα στους πρόποδες της Πάρνηθας, αλλά και αρμεγόμενες αγελάδες, σταβλισμένες σε βουστάσια.

Μετά ήλθαν οι νεοέποικοι, οι οικονομικοί μετανάστες, οι ομογενείς, οι εσωτερικοί μετανάστες και πολλοί ακόμα συνάνθρωποι που αναζητούσαν νέες ευκαιρίες και τους τις «πουλούσαν» αδιάντροπα οι μεσίτες οικοπέδων και οι νέας μορφής έμποροι ελπίδων. Και κάπως έτσι καταστράφηκε η ισορροπία στις περιαστικές περιοχές, όπου ακόμα και εκλεγμένοι στις τοπικές και περιφερειακές αυτοδιοικήσεις συμμετείχαν ψηφοθηρώντας στην τσιμεντοποίηση και την ασφαλτόστρωση όλων των χώρων παραγωγής τροφής. Είναι κατανοητή η ψηφοθηρία, καθώς τα βόδια και τα πρόβατα δεν ψηφίζουν, αν και αυτά δεν μπορούμε με σιγουριά να βεβαιώσουμε ότι δεν επηρεάζουν το εκλογικό αποτέλεσμα…

Αν η ισορροπία είναι ο ορισμός της αειφορίας (βιωσιμότητας) για το περιβάλλον (φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό), τότε η νέα βίαιη ανισορροπία σημαίνει θάνατο για μια περιοχή, για ένα σύστημα. Κι αυτό το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα σε πολλές περιαστικές περιοχές της Αττικής, προετοιμάζοντας μεθοδικά τον «θάνατό» τους, όπως του Μενιδίου, που επισκέφθηκα.

Μάλιστα είναι εντονότερο το ανήθικο (μη βιώσιμο) φαινόμενο εκεί όπου οι τοπικοί εκλεγμένοι άρχοντες, σε συμπαιγνία με τους αυθαίρετα εποικίσαντες τις περιοχές, αλλάζουν βίαια τις χρήσεις γης, δρώντας ανήθικα εις βάρος της τοπικής κοινωνίας αλλά και εις βάρος μεμονωμένων συμπολιτών ή ακόμα και με «θάνατο» των γηγενών τόσο επαγγελματικά όσο και οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά.

Αν ηθική είναι οι κανόνες για την επιβίωση μιας κοινωνίας, τότε η ανηθικότητα οδηγεί ευθέως, αργά ή γρήγορα, στον «θάνατο» όλης της κοινωνίας και των οικονομικών, πολιτιστικών και των άλλων δραστηριοτήτων της.

Τελικά, η «καμπάνα» δεν ηχεί για κάποιους μεμονωμένους αλλά είναι προάγγελος του «θανάτου» των τοπικών κοινωνιών, των τοπικών πολιτισμών, των τοπικών οικονομιών. Άλλωστε μόνο ως επιθανάτιος ρόγχος μπορεί να εκληφθεί η κακοδιαχείριση, η εγκληματικότητα, η διαφθορά, η έλλειψη σεβασμού, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η καταστροφή του τοπικού πολιτισμού, η καταστροφή της ταυτότητας της περιοχής, η ανηθικότητα και η χωροκατακτητική επικράτηση ξένων προς το τοπικό περιβάλλον ειδών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το συνειδητοποίησε πολύ πρόσφατα και καθιέρωσε Αντιπροεδρία για την Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, που κατόπιν την άλλαξε σε «Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής». Για το Μενίδι θα μπορούσε να εξειδικεύεται «για την Προώθηση του Μενιδιάτικου Τρόπου Ζωής» και να εννοεί όπως τον ζούσαν οι Μενιδιάτες τη δεκαετία του 1980.

Μάλιστα στις 20/5/20, στη στρατηγική της Ε.Ε. για την επαναφορά της φύσης στη ζωή μας με ορίζοντα το 2030, αποφασίστηκε δράση για τον σημαντικό περιορισμό της εισαγωγής χωροκατακτητικών ξένων ειδών, προώθηση του ρόλου των μη κρατικών φορέων και των αυτόχθονων πληθυσμών (προφανώς στο Μενίδι: Αρβανιτών, Βλάχων, Σαρακατσάνων), ενώ η φύση και η βιοποικιλότητα αποτελούν προτεραιότητα του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Και επισημαίνεται ότι «η συνήθης πορεία της καταστροφής των οικοσυστημάτων και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του φυσικού μας κεφαλαίου θα περιορίσει σημαντικά τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και το δυναμικό κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, ενώ διευκολύνει πανδημίες ιώσεων» (ec.europa.eu/social).

Αν θα θέλαμε να αναγάγουμε αυτά στη μικρή περιοχή του Μενιδίου, θα επισημαίναμε ότι πρέπει να διατηρηθεί η ταυτότητα της περιοχής, να ενισχυθούν οι αυτόχθονες πολιτισμοί και ο τρόπος ζωής των Αρβανιτών, των Μενιδιατών, των Σαρακατσάνων και να επιδιωχθεί πάση θυσία η διατήρηση των καλλιεργειών (ανθέων, κηπευτικών, ελιών) και εκτροφών (στάβλων με πρόβατα, κατσίκια, αγελάδες).

Τον προηγούμενο μήνα διαβάσαμε στις εφημερίδες: Τα παιδιά τα οποία ζουν σε αγροκτήματα με ζώα που παράγουν γάλα αντιμετωπίζουν πολύ μικρότερο κίνδυνο (το ένα δέκατο) να εμφανίσουν αλλεργίες σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά που επίσης ζουν στην ύπαιθρο αλλά όχι κοντά σε ζώα της κτηνοτροφίας. Ο κίνδυνος για αλλεργίες είναι πολύ μεγάλος για τα παιδιά των πόλεων. Η καθυστερημένη ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδίως όσον αφορά στα κύτταρα-βήτα, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αλλεργιών. Πρέπει να εντοπιστούν οι συγκεκριμένοι παράγοντες στα γαλακτοκομικά αγροκτήματα οι οποίοι ενισχύουν την προστασία των παιδιών έναντι των αλλεργιών και επιταχύνουν την ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματός τους ήδη από το εμβρυακό στάδιο. Οι αλλεργίες έχουν αυξηθεί δραματικά στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες. Οι Σουηδοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι έγκυοι θα ωφελούνταν αν περνούσαν ένα διάστημα σε ένα τέτοιο αγρόκτημα με ζώα, ώστε να δώσουν περισσότερες ευκαιρίες στο έμβρυο να αναπτυχθεί πιο σωστά από ανοσολογική πλευρά (Πανεπιστήμιο Γκέτενμποργκ, Σουηδία, «Journal of Immunology»).

Σήμερα πλέον, το μόνο βέβαιο είναι το παρελθόν. Το παρόν υφίσταται ραγδαίες μεταβολές, όχι σίγουρα και με βεβαιότητα προς την αειφορία (βιωσιμότητα) της κοινωνίας. Ακόμα και ένας μικροσκοπικός ιός μάς γονάτισε και η πανδημία αποκάλυψε την ευθραυστότητα του σημερινού κόσμου μας. Μια κατάσταση που μπορεί να οφείλεται στην ανισορροπία και τη μονήρη αποστείρωση των σύγχρονων κοινωνιών.

Στην πάντα παγωμένη Σιβηρία η θερμοκρασία έφτασε στις μέρες μας να έχει 38οC, στις 20/6/20 στο Βερκχογιάνσκ, δημιουργώντας τεράστιες πυρκαγιές. Η τεχνική της κάλυψης της γης με τσιμέντα και άσφαλτο είναι ίσως μια σίγουρη μέθοδος για καταστροφική κλιματική αλλαγή, που μοιάζει να συμβαίνει ακόμα και στο δροσερό, άριστο κλιματικά κάποτε, Μενίδι.

Ο Λάζαρος, που ασχολήθηκε με τη ρύθμιση του κινητήρα του αυτοκινήτου μου, μου έδωσε την ευκαιρία να επισκεφθώ πολλές φορές το Μενίδι και να εντοπίσω πολλές ιδιομορφίες, τις θα προσπαθήσω να επισημάνω για όσους ενδιαφέρονται για την τοπική κοινωνία και τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών.

Στις περιαστικές περιοχές όπου υπάρχει ακόμα δυνατότητα αναστροφής της καταστροφικής αστικοποίησης αξίζει να συνεισφέρουν όλοι όσοι θέλουν και επιθυμούν ένα βιώσιμο περιβάλλον. Εκεί που συγκρούονται άνισα τα 650 €/τ.μ. με τις λοιπές λειτουργικές βιώσιμες χρήσεις γης.

Δημήτρης Μιχαηλίδης
Δημοσιογράφος, συγγραφέας, «Αγρονέα»

Share this post

Submit to DeliciousSubmit to DiggSubmit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to StumbleuponSubmit to TechnoratiSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn