Ο Κωνσταντίνος Κατσίφας σκοτώθηκε την Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2018 από αλβανικά αστυνομικά πυρά κάτω από περίεργες συνθήκες. Τόσο τα γεγονότα που οδήγησαν στη συμπλοκή όσο και η τελική ευθεία της καταδίωξης και του θανάτου του παραμένουν θολά και αδιευκρίνιστα. Όλα κλιμακώθηκαν στο χωριό Bularat (Βουλιαράτι ή Βουλιαράτες) κοντά στο Gjirokastër (Αργυρόκαστρο), μόλις 6 χιλιόμετρα από τον ελληνοαλβανικό μεθοριακό σταθμό της Κακαβιάς. Έτσι αναφέρονται στους επίσημους χάρτες.

Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν σαν τον λίβα που καίει τα σπαρτά

Στο χωριό υπάρχει το πρώτο ελληνικό νεκροταφείο με ταυτοποιημένους πεσόντες στο αλβανικό μέτωπο κατά τον πόλεμο του ’40. Το κοιμητήριο δημιουργήθηκε και συντηρήθηκε με πρωτοβουλία των κατοίκων της εποχής εκείνης και ενισχύθηκε από την ελληνική Πολιτεία αργότερα, όταν οι συνθήκες και οι διακρατικές συμφωνίες το επέτρεψαν. Στις 28 Οκτωβρίου, για περισσότερο από 15 χρόνια, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής των πεσόντων με συμμετοχή εκκλησιαστικών, πολιτικών και πολιτειακών παραγόντων, συγγενών των πεσόντων, πανεπιστημιακών και εκπροσώπων της ελληνικής μειονότητας, σχολείων, φορέων και κατοίκων της περιοχής.

Έχω μια αδερφή, κουκλίτσα αληθινή

Υπάρχει και το βορειοηπειρωτικό ελληνικό αλυτρωτικό κίνημα, του οποίου ο Κωνσταντίνος Κατσίφας φαίνεται να ήταν εκφραστής, όπως εμφανίζεται μέσα από τις δημοσιεύσεις του σε ψηφιακό μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Ίσως και εμψυχωτής. Ίσως και υποκινητής αλυτρωτικής επαναστατικής δράσης. Το κίνημα αυτό, που γιγαντώθηκε πριν από έναν περίπου αιώνα, έχει τις ρίζες του στα βάθη της βαλκανικής ιστορίας. Φαίνεται ότι η ελληνική βορειοηπειρωτική μειονότητα αισθάνεται διαρκή προδοσία από τους πολιτικούς της μητέρας Ελλάδας, με αφετηρία αυτήν του Ελευθέριου Βενιζέλου το 1914.

Της κόψαν τη φωνή, κουκλίτσα αληθινή

Ο αλυτρωτισμός είναι κίνημα που στοχεύει στην απελευθέρωση ομοεθνών μέσω της επαναπροσάρτησης άλλοτε δικών εδαφών. Κάποτε μόνο διεκδικούμενων. Πρακτικά, συνεκτιμώντας όλες τις ανακατατάξεις των συνόρων κατά τους τελευταίους αιώνες, οι περισσότερες χώρες του πλανήτη θα μπορούσαν να επικαλεστούν λόγους αλυτρωτισμού για να συμπλακούν με τους γείτονές τους. Επίσης, όπως και στην περίπτωση της ελληνοαλβανικής ισορροπίας, θέματα αλυτρωτισμού συχνά εγείρονται ανεπίσημα και από τις δύο πλευρές των συνόρων. Συχνό εργαλείο αφανούς καλλιέργειας αλυτρωτικών τάσεων είναι η χρήση παλαιών δικών τοπωνυμίων αντί για τα επίσημα χρησιμοποιούμενα.

Την πήρανε αιχμάλωτη οι άτιμοι οι εχθροί

Ο Κωνσταντίνος Κατσίφας, σύμφωνα με τις αλβανικές αρχές, είναι 35χρονος με καταγωγή από τα Ιωάννινα, που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα. Κάποια αλβανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης τον παρουσιάζουν ως χρυσαυγίτη. Οι ελληνικές αρχές, όπως και τα αντίστοιχα μέσα, εμφανίζονται μπερδεμένες. Άλλοτε τον εμφανίζουν ως μέλος της ελληνικής μειονότητας, άλλοτε με ελληνική ιθαγένεια, κάποτε με ελληνική υπηκοότητα, ίσως να έχει υπηρετήσει στις ελληνικές δυνάμεις καταδρομών. Η μόνη ένδειξη, που αξιολογήθηκε ως ανεπαρκής, για τη σύνδεσή του με τους χρυσαυγίτες είναι οι διαμαρτυρίες που εκδηλώθηκαν έξω από αλβανικά προξενεία και την πρεσβεία μετά τον θάνατό του. Για τη δράση του ούτε κουβέντα.

Τη βλέπω και ραγίζεται η δόλια μου η καρδιά

Εκείνη την ημέρα στο Βουλιαράτι γίνονταν οι καθιερωμένοι πανηγυρισμοί της επετείου. Φαίνεται ότι ο Κωνσταντίνος, που βρισκόταν στο χωριό από τις αρχές του μήνα, είχε σημαιοστολίσει ελληνικά όλο το χωριό, σε σημείο που τράβηξε την προσοχή των αρχών. Μάλλον ήταν ήδη σεσημασμένος και παρακολουθούμενος για την αλυτρωτική δράση του. Ίσως είχε δεχτεί αυστηρή προειδοποίηση δυο μέρες πριν. Οι αλβανικές αρχές ισχυρίζονται πως κάποιος ενοχλημένος κάτοικος τους κάλεσε σε επέμβαση. Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το χωριό γέμισε γρήγορα με αλβανικές αστυνομικές ειδικές δυνάμεις, που είναι απίθανο να περιπολούσαν στα χωράφια.

Και τώρα που μπορώ το όπλο να κρατώ

Στη συνέχεια τα γεγονότα είναι ασαφή και κάποιες διηγήσεις αλληλοαναιρούμενες. Ο Κωνσταντίνος εμφανίζεται να οπλοφορεί και να πυροβολεί. Άλλοι λένε στον αέρα και άλλοι δείχνουν τρύπες σε περιπολικά. Ο Κωνσταντίνος φεύγει προς τα βουνά, επιστρέφει μόνος του ή εγκλωβίζεται σε υδραγωγείο ή σε αποθήκη. Ανταλλάσσει πυροβολισμούς ή επιχειρεί κλεφτοπόλεμο, αλλά δεν τραυματίζει κάποιον. Καταδιώκεται και φονεύεται με δύο σφαίρες από έναν ή περισσότερους ελεύθερους σκοπευτές ή τραυματίζεται και σύρεται για εβδομήντα ή εκατό μέτρα και δολοφονείται εξ επαφής με σφαίρα στο μέτωπο. Σε άλλες εκδοχές παραδίδεται ή φωνάζει «Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Βόρεια Ήπειρος» με τα χέρια ψηλά και μια στιγμή μετά πυροβολείται από τις ειδικές δυνάμεις.

Της κόψαν τη φωνή, κουκλίτσα αληθινή

Νομίζω, όπως και να είναι η αλήθεια, τελικά κάθε αφήγημα, ακόμα και το αλβανικό, συγκλίνει στο γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Κατσίφας είναι μια καθαρή ελληνική ψυχή. Είναι προφανές ότι αδιαφόρησε για το κατεστημένο, τις διεθνείς ισορροπίες και τα εθνικά μικρά και μεγάλα συμφέροντα, για τα πολιτικά και διπλωματικά παιχνίδια, ακόμα και για τις προειδοποιήσεις της μάνας του, και αποφάσισε να θυσιαστεί για αυτό το μεγάλο και σημαντικό που βίωνε εντός του. Και, αν μη τι άλλο, κατάφερε να τραβήξει την προσοχή μας στην ελληνική μειονοτική ζώνη της Αλβανίας και να φροντίσει να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι νεότεροι.

Κι ανήκω εις τον ένδοξο ελληνικό στρατό

Ο Κωνσταντίνος γαλουχήθηκε με την ιδέα της ελληνικής πατρίδας. Όχι απαραίτητα μέσα από το ταπεινό πολιτικό δόλωμα της ελληνικής Μεγάλης Ιδέας. Άλλωστε αυτή είναι που έκαψε την πατρίδα του το 1914. Μάλλον με τη φυσιολογική ιδέα της απελευθέρωσης του τόπου του από αυτό που ένιωθε να τον πλακώνει. Ήταν δικό του αυτό που ζούσε. Προφανώς συνεκτιμούσε ό,τι διάβαζε τυπωμένο. Ήταν και το ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο απέναντι. Ήταν και οι τελευταίες εξελίξεις στις Πρέσπες, στις οποίες αντιδρούσε και οι οποίες τον πλήγωναν. Άλλωστε ήταν εκεί στις αντιδράσεις, που, φαντάζομαι, έβρισκε μάλλον υποτονικές με το πατριωτικό του αισθητήριο. Απλώς εικάζω.

Στο βάθος μακριά προβάλλει η Κορυτσά

Για να μην μπερδευτούμε, διαφωνώ με κάθε τι που δημιουργεί κι άλλη μιζέρια και δυστυχία σε πλάσματα κάθε θρησκείας, καταγωγής και πολιτισμού. Συμφωνώ ότι τα κινήματα αλυτρωτισμού είναι κουτί της Πανδώρας και μπορούν να παραγάγουν απεριόριστη δυστυχία. Να ξεκολλήσουν παιδιά από το βύζαγμα και να κάψουν βιβλία, σπαρτά και σπιτικά. Δεν μπορώ όμως να μη θαυμάσω την καθαρή ελληνική ψυχή του Κωνσταντίνου και την αυτοθυσία του με τρόπο που δεν τραυμάτισε παρά μόνο πολιτικά σχέδια και διπλωματικές ισορροπίες. Και δεν χρειάζεται να τον βαφτίσουμε ήρωα, όπως δεν είναι αντρίκιο να μεταφέρουμε ότι κάποτε κατηγορήθηκε για εμπόριο ναρκωτικών ουσιών. Ειδικά αφού ήδη από καιρό αθωώθηκε.

Για να αγκαλιάσω στοργικά τη δόλια μου αδερφή

Έτσι περίπου κλιμακώνεται και ο εθνικός παραλογισμός, που καπηλεύεται απροκάλυπτα τις επιλογές της καθαρής αυτής ελληνικής ψυχής. Άλλος πάει να κουκουλώσει, άλλος πάει να καρπωθεί, άλλος αμαυρώνει, άλλος επαινεί, κανείς δεν καταλαβαίνει, κανείς δεν ξέρει, όλοι έχουν άποψη. Οι πολιτικοί σε αμηχανία και λόγω Χρυσής Αυγής, αλλά και με την ενόχληση που προκαλεί αυτός που άνοιξε τον φούρνο την ώρα που φούσκωνε το κέικ. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε παραλήρημα. Η κοινωνία μπερδεμένη. Το χωριό του μουδιασμένο. Η χαροκαμένη μάνα στόχος εκμετάλλευσης. Η διεθνής κοινότητα σιωπηλή. Οι αλβανικές αρχές θρασύδειλες και ενοχλημένες από τις εθνικιστικές αντιδράσεις στην Ελλάδα, αλλά βολεμένες στη διαχείριση της απόκρυψης άλλων θεμάτων.

Θα ανέβω ένα πρωί χωρίς διαταγή

 «Το μόνο λάθος του είναι ότι είχε όπλο και πυροβόλησε στον αέρα», ακούστηκε σε κάποιο κανάλι και ανατρίχιασα. Είμαστε έτοιμοι να αθωώσουμε την κατοχή και τη χρήση όπλου για τον Κωνσταντίνο. Πέρα από το γεγονός ότι μάλλον δεν εξυπηρετεί τον ίδιο αυτή η προσέγγιση, πώς μπορούμε να συνδυάσουμε αυτή την άνεσή μας με την ευρωπαϊκή υπόστασή μας και τη δυτική κουλτούρα μας; Και μάλιστα την ίδια σχεδόν στιγμή που καταλήγουμε στη διαπίστωση ότι η ζωή δεν έχει την ίδια αξία εντός της Αλβανίας με την αξία που της δίνουμε οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Άλλα μέτρα και άλλα σταθμά σε μια τραβηγμένη προσπάθεια να υπογραμμίσουμε τον άδικο χαμό του Κωνσταντίνου, ενώ ήδη έπρεπε να έχουμε καταλάβει την αυτοθυσία.

Σε έχουμε σήμερα στην καρδιά, ω την ωραιότερη σημαία στον κόσμο

«Σκοτώθηκε προσπαθώντας να ανεβάσει την ελληνική σημαία». Πώς θα σου φαινόταν όλος αυτός ο σημαιοστολισμός να συνέβαινε σε ένα μειονοτικό χωριό στην ελληνική επικράτεια, με σημαίες κάποιας γειτονικής χώρας και ο υποκινητής αντίστοιχων αλυτρωτικών εκφράσεων να πυροβολούσε στον αέρα με Καλάζνικοφ μόλις του χαλούσαν το ντεκόρ; Τώρα που εμείς είμαστε απέναντι, είναι ωραία να τα βολέψουμε για να νιώθει καλά η υποταγμένη ψυχή μας για τον επαναστάτη Κωνσταντίνο. Κλακαδόροι της πολυθρόνας σε πατριωτική έξαψη.

Είμαστε μια δύναμη, είμαστε ένα αίμα. Ποτέ δεν φύγατε

«Ασκήθηκε υπερβολική αστυνομική βία. Εμείς φερθήκαμε πολιτισμένα στον λεωφορειοπειρατή τους». Εκτός από τους άκομψους συμψηφισμούς και τις ηθικές ακροβασίες, μάλλον ξεχάσαμε πολύ γρήγορα πώς φέρθηκαν τα δικά μας όργανα της τάξης στον άτυχο Ζακ Κωστόπουλο. Και βέβαια, ούτε μνήμη χρυσόψαρου ούτε ραγδαία πρόοδος δικαιολογούν αυτούς τους ισχυρισμούς. Πολύ περισσότερο που εμείς τον ξεκάναμε με τη συνεργασία πολιτών στο κέντρο της Αθήνας. Και που ακόμη προσπαθούμε να καταλάβουμε αν κράτησε εκείνο το μαχαιράκι έστω και για μια στιγμή.

Η γη μάς καλεί, οι βελανιδιές και τα βουνά, επειδή είμαστε ένα έθνος

«Η μισή Αλβανία ζει από την Ελλάδα. Έχουμε τόσους μετανάστες τους εδώ. Πολλοί είναι νοικοκυραίοι». Θα κάνω πως δεν ακούω τα ρατσιστικά υπονοούμενα και θα επικεντρωθώ στον συσχετισμό της αλβανικής εθνικής υπερηφάνειας με την εξάρτησή τους από την ελληνική οικονομία. Μια οικονομία που ξαφνικά θεωρούμε αρκετά εύρωστη για να θρέψει και τη μισή Αλβανία. Και να τα λέμε εμείς, που είμαστε καμένοι από την αντίστοιχη σχέση μας με τη Γερμανία. Και, αντί να σεβαστούμε αυτούς που προσπαθούν σε λίγα χρόνια να φτάσουν στον 21ο αιώνα, να μεταβιβάζουμε τις κακοδαιμονίες που μας στοιχειώνουν στους μοναδικούς φουκαράδες που νομίζουμε του χεριού μας. Ε, όχι να μας κουνιούνται και αυτοί…

Ερχόμαστε από την επικράτειά μας, κανείς δεν μπορεί να μας χωρίσει

Χειρότερη όμως από όλα μοιάζει η απόκοσμη σιγή του πολιτικού κόσμου. Διαρροές και ψίθυροι για να «αδειάσουμε» τον πατριώτη, μισόλογα για να υποβαθμίσουμε τα γεγονότα, να σώσουμε τα «παιχνίδια» μας. Περιορισμένη διπλωματική επικοινωνία. Εξωτερική πολιτική της κωλοτούμπας. Παράκαμψη των λέξεων «αλυτρωτισμός» , «βορειοηπειρωτικό», «υποκινητής», «Πρωτόκολλο της Κέρκυρας» και όλων των φράσεων που μπορεί να τις περιλαμβάνουν. «Γαργάρες» για το κάψιμο της αλβανικής σημαίας στην Πλατεία Συντάγματος. Δεν περίμενε κανείς να μοιραστούν, αλλά μπορούν να σεβαστούν αυτό που έβαλαν τα μέσα ενημέρωσης να αποδώσουν σε ψυχολογικά προβλήματα λόγω πίεσης και την Αστυνομία να συνδέσει με κοινό έγκλημα.

Alors, c'est la guerre

Ναι, το θέμα είναι μπερδεμένο, με διασταυρούμενα συμφέροντα, δύσκολες ισορροπίες, συγκρουόμενα δίκαια και επίμονο φλερτ με τη δυστυχία. Αλλά αυτό δεν δικαιολογεί αυτούς που ανέλαβαν και υποσχέθηκαν να τα καταφέρουν να ολισθαίνουν στην ίδια τους τη γλίτσα. Ούτε να παρασύρουν ολόκληρη την κοινωνία στη βαθιά αξιακή παρακμή της ανήθικης συναλλαγής με την ιστορία και τα ιερά, στη λογική της στρέβλωσης των μέτρων κατά τα βολικά μικροσυμφέροντα. Τουλάχιστον να ακούσουμε αλήθειες, κύριοι. Το μόνο αληθινό που είδαμε ως τώρα είναι η καθαρή ελληνική ψυχή του Κωνσταντίνου. Αυτή που σας είναι άγνωστη και ακατανόητη.

Δημήτρης Φυντάνης

Share this post