Στο έμπα σαν αϊτός, στο έβγα σαν πετρίτης,
στο έμπα χίλιους σκότωσε, στο έβγα δυο χιλιάδες
και στον καλό το γυρισμό, κανέναν δεν αφήνει.
Πήρε του Γιάννου τον υγιό, τ’ Αλέξη τη γυναίκα
και στα πισοκάπουλα την αρραβωνιαστ’κιά του.
Πού είσαι, Γιάννη μ’ αδερφέ και καπετάν Αλέξη.
Αν είστε μπρος μου φύγετε και πίσω μου ελάτε
γιατί τα μάτια μ’ θόλωσαν κανέναν σας δε βλέπω.
Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Κυρίες και Κύριοι Ευρωβουλευτές, Αγαπητοί φίλοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την τιμητική πρόσκληση να εκθέσω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και να συζητήσω μαζί σας. Και είναι σημαντικό αλλά και συμβολικό, ότι αυτή η ευκαιρία μού παρέχεται λίγες μόνο ημέρες μετά το τέλος μιας μεγάλης περιπέτειας, μετά το τέλος των μνημονίων και την καθαρή έξοδο της Ελλάδας από τα προγράμματα στήριξης, μετά από οκτώ ολόκληρα χρόνια.
Την προηγούμενη φορά που είχα την τιμή να απευθυνθώ σε σας, η Ελλάδα ήταν σε μια μεγάλη δίνη. Η πολιτική των ελλειμμάτων, της διασπάθισης του δημόσιου χρήματος και της διευρυμένης διαφθοράς προηγούμενων κυβερνήσεων είχαν ρίξει τη χώρα μου στα βράχια της χρεοκοπίας. Αλλά, ταυτόχρονα, η αδυναμία των θεσμών να προτεραιοποιήσουν τις αναγκαίες δομικές μεταρρυθμίσεις στα πρώτα δύο προγράμματα, σε συνδυασμό με την εμμονή ορισμένων εξ αυτών σε μια συνταγή ακραίας δημοσιονομικής προσαρμογής, είχαν οδηγήσει τη χώρα στα όρια της οικονομικής ασφυξίας, αλλά και της κοινωνικής έκρηξης.
Από το 2010 έως το 2014, η Ελλάδα έχασε το 1/4 του εθνικού της πλούτου. Η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός εκτοξεύτηκαν. Το δημόσιο χρέος επίσης. Οι ξένες επενδύσεις εξανεμίστηκαν, οι νέοι επιστήμονες εγκατέλειψαν κατά χιλιάδες τη χώρα. Η οικονομική κρίση της Ελλάδας και η αποτυχία της διαχείρισής της είχε μετατραπεί όμως και σε πολιτική κρίση της Ευρώπης.
Και τότε που μίλησα ενώπιόν σας, θα θυμάστε, οι μισοί από σας με επευφημούσατε, οι άλλοι μισοί με αποδοκιμάζατε, αλλά ελάχιστοι, πολύ λίγοι ήταν ανάμεσά σας αυτοί που πίστευαν ότι θα είχα την ελπίδα να τα καταφέρω.
Κι όμως η Ελλάδα τα κατάφερε. Τρία χρόνια μετά είναι μια διαφορετική χώρα. Από μέρος του προβλήματος, από πηγή της κρίσης, έγινε μέρος της λύσης για την Ευρώπη. Και η καθαρή έξοδος από το τελευταίο, τριετές πρόγραμμα είναι μια επιτυχία πρωτίστως του ελληνικού λαού, που έσφιξε τα δόντια και έδωσε τη μάχη. Που έκανε μεγάλες θυσίες για να παραμείνει η χώρα στην καρδιά της Ευρώπης. Αλλά είναι και μια επιτυχία της Ευρώπης συνολικά. Που απέδειξε ότι με πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας μπορεί να ξεπερνά τις κρίσεις.
Μέσα από αυτή την περιπέτεια βγαίνουμε πιο δυνατοί. Σήμερα στεκόμαστε ξανά στα πόδια μας και κοιτάμε το μέλλον με αισιοδοξία. Γιατί, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης, οι θυσίες του ελληνικού λαού έπιασαν τόπο.
Εξυγιάναμε τα δημόσια οικονομικά, προχωρήσαμε σε βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να είχαν γίνει δεκαετίες πριν, ξεφύγαμε από το σπιράλ της ύφεσης και επαναφέραμε την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης. Προχωρήσαμε με έργα και επενδύσεις που καθιστούν την Ελλάδα εμπορικό, διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή. Αλλά, ταυτόχρονα, αποδείξαμε ότι υπάρχει δρόμος να βγαίνεις από την κρίση, χωρίς να διαλύεις τον κοινωνικό ιστό. Στηρίξαμε τους πιο αδύναμους, σταματήσαμε την ανθρωπιστική κρίση, δώσαμε πρόσβαση στο σύστημα υγείας σε εκατομμύρια ανασφάλιστους, αλλά, ταυτόχρονα, πετύχαμε και πρωτογενή πλεονάσματα που τρία χρόνια πριν κανείς δεν θα μπορούσε να πιστέψει.
Γιατί ελέγξαμε την ανεξέλεγκτη φοροδιαφυγή, σταματήσαμε τη σπατάλη και το πάρτι διαφθοράς στη δημόσια υγεία και στις δημόσιες προμήθειες. Γιατί προχωρήσαμε σε κομβικές μεταρρυθμίσεις, όπως η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων και ο εξορθολογισμός του ασφαλιστικού συστήματος.
Και σήμερα, όχι απλώς βγήκαμε από τα μνημόνια, αλλά με τη βιώσιμη ρύθμιση του δημόσιου χρέους, ανακτάμε την οικονομική μας κυριαρχία και ξανακερδίζουμε τη θέση που μας αξίζει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Την περασμένη χρονιά η Ελλάδα επέστρεψε στην ανάπτυξη, με τις προβλέψεις μάλιστα για φέτος να προσεγγίζουν ανάπτυξη κοντά στο 2,5% . Τις τρεις τελευταίες χρονιές αποδειχθήκαμε πρωταθλητές στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών αναπτυξιακών πόρων, ενώ, επίσης, το 2017 ήμασταν η δεύτερη χώρα σε απορρόφηση κονδυλίων από το «Σχέδιο Γιούνκερ», ενώ οι ξένες επενδύσεις έφτασαν τα 3,6 δις ευρώ, που αποτελεί την υψηλότερη επίδοση της τελευταίας δεκαετίας. Σε τρία χρόνια μειώσαμε την ανεργία πάνω από 7%. Δημιουργήσαμε περισσότερες από 300.000 νέες θέσεις εργασίας.
Στηρίξαμε τα δημόσια νοσοκομεία, υλοποιούμε ένα ολοκληρωμένο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ενώ μειώσαμε δραστικά τα οργανικά κενά στα σχολεία και αυξήσαμε τις δαπάνες για την επιστημονική έρευνα στο 1% του ΑΕΠ.
Την ίδια στιγμή παλεύουμε για να μετατρέψουμε το brain drain σε brain gain δίνοντας κίνητρα στη νεανική επιχειρηματικότητα. Εφαρμόσαμε, επίσης, το «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», την ελληνική εκδοχή του Κατώτερου Εγγυημένου Εισοδήματος, από το οποίο ωφελούνται σήμερα περισσότεροι από 650.000 πολίτες. Μειώνουμε, έτσι, τα ποσοστά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δημιουργώντας ένα πλέγμα κοινωνικών πολιτικών που προστατεύουν τους πιο ευάλωτους.
Την ίδια στιγμή, όμως, και κόντρα στο ρεύμα της εποχής, η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που διεύρυνε τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών της στην Ευρώπη. Για πρώτη φορά, παρέχουμε ιθαγένεια στους μετανάστες δεύτερης γενιάς, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα. Κατοχυρώσαμε τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, καθώς και το σύμφωνο συμβίωσης και την αναδοχή παιδιών για τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Καταργήσαμε την υποχρεωτική εφαρμογή του νόμου της Σαρία για τη μουσουλμανική μειονότητα. Ενώ, επιτέλους, μετά από χρόνια ολοκληρώνουμε και την κατασκευή μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα.
Επιπλέον, σε μια Ευρώπη που θεριεύει ο ρατσισμός και η ξενοφοβία η Ελλάδα έκανε ό,τι περισσότερο μπορούσε για να διαχειριστεί τις τεράστιες προσφυγικές ροές με όρους ανθρωπισμού και προστασίας του διεθνούς δικαίου. Την ώρα που άλλες χώρες παραβίαζαν μονομερώς τις ευρωπαϊκές αποφάσεις και ύψωναν φράκτες, η οικονομικά χτυπημένη Ελλάδα αντιστάθηκε στις σειρήνες του μίσους. Οι τοπικές κοινωνίες έδωσαν μαθήματα ανθρωπιάς και η κοινωνία των πολιτών κινητοποιήθηκε αποτελεσματικά σε συνεργασία με την Πολιτεία, την ΕΕ και τους διεθνείς οργανισμούς. Σήμερα, η Υπηρεσία Ασύλου, που δεν υπήρχε καν πριν από 5 χρόνια, διαχειρίζεται τον 1ο σχετικά με τον πληθυσμό αριθμό αιτούντων στην Ευρώπη.
Παράλληλα, η Ελλάδα, με τη σημαντική γεωπολιτική της θέση, συνεισφέρει καθοριστικά στην ειρήνη και τη σταθερότητα σε μια ευρύτερα αποσταθεροποιημένη περιοχή. Παρ’ όλα τα προβλήματα αστάθειας και εθνικιστικής έξαρσης στην Τουρκία, κρατήσαμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, διαφυλάσσοντας την ειρήνη στο Αιγαίο, προωθώντας συνεργατικές λύσεις στο προσφυγικό, εκκινώντας συνομιλίες για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό. Στην αποσταθεροποιημένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελούμε, μαζί με την Κύπρο, τον μόνο ευρωπαϊκό πυλώνα σταθερότητας. Διευρύνουμε τις πολυμερείς συνεργασίες με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία. Και ταυτόχρονα εμβαθύνουμε τη βαλκανική συνεργασία και συνανάπτυξη. Ξεκλειδώνοντας, έτσι, την ευρωπαϊκή προοπτική των βαλκανικών κρατών, με κορωνίδα των προσπαθειών μας την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών με τη βόρεια γείτονά μας, αλλά και τον συνεχιζόμενο διάλογο με την Αλβανία.
Μετά από 26 χρόνια καταστροφικής κυριαρχίας του εθνικισμού, καταφέραμε με τον Πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, κ. Ζόραν Ζάεφ, να γυρίσουμε σελίδα και να φτάσουμε σε μια αμοιβαίως αποδεκτή συμφωνία. Χωρίς την επιβολή και τη χρήση της ισχύος. Αλλά στη βάση της διπλωματίας και του διαλόγου. Μια συμφωνία που μπορεί να αποτελέσει πρότυπο επίλυσης διαφορών στην περιοχή μας.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, θέλω να επισημάνω κάτι…
Στρασβούργο, Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2018. Ο πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας μιλά στην ολομέλεια της Ευρωβουλής για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην προκλητικά άδεια αίθουσα, με το γνωστό ύφος του λαοπλάνου, αλλά χωρίς την εκφορά του Ανδρέα Παπανδρέου, βιάζεται να εξαργυρώσει τη βίαιη προσαρμογή του προς χάριν της συντεχνιακής αποδοχής και ανάδειξής του στο ηρώο των μεγάλων της παγκόσμιας αστικής δημοκρατίας. Συνήθης εχθρός ο εθνικισμός. Νέα ευκαιρία η εκδίκηση των τεχνοκρατών και της τρόικας. Η εικονική πραγματικότητα που παρουσιάζει για τα επιτεύγματά του στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης, του προσφυγικού και του ανθρωπιστικού εκσυγχρονισμού της χώρας δεν πείθει κανέναν. Τσάμπα μάγκας ευχέτης. Παρακάτω:
…Η μέχρι σήμερα διαχείριση της οικονομικής κρίσης και της προσφυγικής κρίσης, αλλά και της κρίσης ασφάλειας, έχει αναδείξει τεράστια ελλείμματα και αντιφάσεις. Και τείνει να μετεξελίξει όλες αυτές τις κρίσεις σε μια δομική κρίση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Θα ήθελα από αυτό εδώ το βήμα να προειδοποιήσω. Η αποτυχία της Ε.Ε. να δώσει δημοκρατικές και λειτουργικές απαντήσεις στις σύγχρονες προκλήσεις θα έχει ως αναπόφευκτη συνέπεια τον θρίαμβο του σοβινισμού και την αναζωπύρωση των εθνικιστικών ανταγωνισμών. Θα την καταστήσει μια κατακερματισμένη ήπειρο, χωρίς ενότητα, χωρίς συνοχή, χωρίς διεθνή ρόλο και προοπτική.
Στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντί να γίνει περισσότερο δημοκρατική αξιοποιώντας τα όποια θεσμικά πολιτικά εργαλεία απέδιδε η Συνθήκη της Λισαβόνας, έγινε περισσότερο τεχνοκρατική και εθνοκεντρική.
Με τις κρίσιμες αποφάσεις να λαμβάνονται, δυστυχώς, πίσω από κλειστές πόρτες άτυπων οργάνων, που δεν λογοδοτούν στους Ευρωπαίους πολίτες και κρατούν τους πολίτες μακριά από την Ένωση. Και με σχήματα τεχνοκρατών, όπως αυτό της τρόικας, να κρατάνε τα κλειδιά της οικονομικής κυριαρχίας και να μη λογοδοτούν πουθενά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακόμα και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πέρασαν σε δεύτερο ρόλο, πίσω από το θεσμικά μη κατοχυρωμένο Eurogroup και από τα τεχνικά κλιμάκια των τεχνοκρατών της ΕΚΤ και του ΔΝΤ…
Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γη τονε τρομάσσει
Όμως τα σημάδια των καιρών είναι εκεί και παραμονεύουν. Η πολιτική παρακμή έχει αγκαλιάσει την Ευρώπη σφιχτά και δεν τη σώζει ούτε ο Τσίπρας ούτε ο Βαρουφάκης ούτε ο Διγενής. Η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα. Μόλις φτάσει κοντά σε τέτοια, αφήνει χώρο στον ολοκληρωτισμό να πλύνει την μπουγάδα κι ύστερα έρχεται να μας σώσει από τους κακούς που σακατεύουν τις ελευθερίες μας. Δεν υπάρχουν «αυτοί» και «άλλοι». Υπάρχουν μόνον υποκείμενα του πόθου τους για εξουσία και παιχνίδια με τις ζωές των θηλαστικών που τους ανέχονται. Και τώρα βρισκόμαστε σε μια τέτοια περίοδο όπου, παρά τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις αλλήλων για την Ακροδεξιά, που κερδίζει έδαφος, κανείς δεν κάνει τίποτα να αποτρέψει το «κακό» που έρχεται σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Και μπορεί κάποτε τα τοπικά φαινόμενα να μη δημιουργούσαν κοινό πεπρωμένο, αλλά στην παγκοσμιοποιημένη ζωή μας τα συστήματα είναι συντονισμένα και η αλληλεπίδραση αναπόφευκτη.
Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει
Κάποτε είχαμε τον κομμουνιστικό κίνδυνο να αντιμετωπίσουμε και αφήναμε τον εθνικισμό να λειτουργήσει σαν αντίδοτο στις διψασμένες κοινωνίες που ήλπισαν. Ο κομμουνισμός όμως ενσωματώθηκε προ πολλού στους μηχανισμούς της αστικής δημοκρατίας. Ειδικά μετά τη διάλυση του ανατολικοευρωπαϊκού φορέα του δεν μας έμεινε ίχνος εχθρού να πολεμήσουμε. Όχι ότι το εναλλακτικό μοντέλο λειτούργησε. Ίδια χάλια, ίδια κουσούρια, ίδια μιζέρια, ίδια προβλήματα, άλλο καλούπι. Κι άσε τους ρομαντικούς να λένε για γραφειοκρατικό καπιταλισμό. Ο άνθρωπος πάντα θα βρίσκει τον δρόμο προς τη λειτουργική αποδόμηση κάθε προτύπου και πρωτότυπου. Όπως και να ’χει, σήμερα ο κομμουνισμός παίζει στο ίδιο έργο, στο ίδιο σύστημα, στην ίδια κουλτούρα, στην ίδια προδοσία του ίδιου είδους που κάποτε έκανε πως υπηρετεί με αυτοθυσία. Και τώρα οι πρώην διώκτες του είναι οι νέοι εχθροί από τους οποίους κινδυνεύει η ανθρωπότητα. Συνεχίζει, ρε παιδιά:
…Δείξαμε ότι υπάρχει δρόμος, αν το πιστέψεις και αν το παλέψεις σκληρά. Και πιστεύω ότι αυτός είναι και ο δρόμος για το αύριο της Ευρώπης. Έχουμε μπροστά μας δύσκολες μάχες. Η αναμέτρηση των ευρωεκλογών του ερχόμενου Μάη θα είναι κάτι παραπάνω από μια ακόμα εκλογική αναμέτρηση.
Θα είναι μια πολιτική μάχη αρχών και αξιών. Για την ήττα του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και του ακροδεξιού λαϊκισμού, που απειλούν την Ευρώπη. Για την αναβάπτιση της ευρωπαϊκής ιδέας, την ενίσχυση της ενότητας και της αλληλεγγύης των ευρωπαϊκών λαών.
Σε αυτή τη μάχη όλες οι προοδευτικές, οι δημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν χρέος να βρεθούν από την ίδια πλευρά της ιστορίας. Και να μην αφήσουν την Ευρώπη να γυρίσει πίσω. Σας ευχαριστώ.
Βογκάει, τρέμουν τα βουνά, βογκάει, τρέμουν οι κάμποι
Κάπως έτσι βρέθηκε κάποτε ο Γεώργιος Παπανδρέου, που οδήγησε στον αφανισμό τον κομμουνιστικό παράγοντα στο βρετανικό προτεκτοράτο της Ελλάδας με τον τίτλο Γέρος της Δημοκρατίας. Κάπως έτσι βρέθηκε και ο Ιωάννης Μεταξάς να είναι δικτάτορας, συστημική πλύστρα και αυτός των αδιεξόδων της αστικής δημοκρατίας. Κάπως έτσι και το πρωτοπαλίκαρο του Μεταξά, ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης, μετά την καριέρα του ως διώκτη των κομμουνιστών και τη γελοιοποιητική χειραγώγηση και διάλυση του ΚΚΕ, εκλέχτηκε κατ’ επανάληψη βουλευτής με την ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Κάπως έτσι η συντεχνία προστατεύει και αναδεικνύει τα μέλη της.
Σαν τι να σ’ ήβρε, Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;
Κάτι τέτοιο, αντίστοιχο με τις δόξες του Χαρίλαου Τρικούπη και του Ελευθέριου Βενιζέλου, που υπηρέτησαν με πίστη το σύστημα, μάλλον έταξαν και στον Τσίπρα κάποιοι «διαχειριστές». Με ύφος στριμωγμένο μεταξύ ευθιξίας και άμυνας παρακολουθεί τις απαντήσεις των συναδέλφων του. Δεν βρίσκει τίποτα φρέσκο να τραυλίσει για απάντηση. Τα γνωστά παλιομοδίτικα. Δεν πειράζει, ρε Αλέξη. Και έβαλαν τον Φερχόφστατ να του το υπενθυμίζει δημόσια όποτε πηγαίνει να κουνηθεί με ημιαυτόνομους αυτοσχεδιασμούς. Αλλά με τέτοια κόλπα δεν σώζεται ούτε μπακάλικο. Με τέτοιους «Ζήκους» δεν οικοδομείς κοινό μέλλον, ευζωία και χώρο ευνοϊκό για πρόοδο, ευημερία και ευτυχία. Φτηνά κόλπα και τσάμπα προειδοποιήσεις για το δύσκολο μέλλον που θα επιτρέψουν για όλους μας.
Φίλοι, καλώς ορίσατε, φίλοι κι αγαπημένοι
Και φυσικά οι εθνικιστές «τσιμπάνε» και θα τρέξουν στο πλυσταριό να αναλάβουν. Νομίζουν ότι έχουν τις λύσεις και τις απαντήσεις. Αλλά, αν ήταν διαγώνισμα στην Ιστορία, πάλι θα πιάνονταν αδιάβαστοι. Αλλά και διαβασμένοι να ήταν, δεν θα μπορούσαν να αντισταθούν στον πειρασμό της ανάληψης ευθυνών και δράσης για την πειθαρχημένη απομάκρυνση από τα αδιέξοδα της δημοκρατίας. Γιατί για αυτούς η δημοκρατία είναι το πρόβλημα. Και η ανθρωπιά. Και η αυτοδιάθεση. Η διαφορετικότητα είναι κουσούρι. Τα ελαττώματα πατάσσονται. Οι ελευθερίες θέλουν ωριμότητα. Και η ωριμότητα πώς θα έρθει χωρίς ευκαιρίες;
Που εκεί συνδυό δεν περπατούν, συντρείς δεν κουβεντιάζουν
Δεν ξέρω αν εμείς εκχωρήσαμε τον εθνικισμό σε τέτοιες φιγούρες ή ο εθνικισμός τούς έλκει οργανικά. Όπως όλα τα μοντέλα, θα μπορούσε κι αυτός να συνεισφέρει στην εξέλιξη της ανθρωπότητας πιο δημιουργικά. Δεν είναι από τη φύση του άγριος, αλλά μάλλον η φύση του επιτρέπει εύκολα την εκτροπή του από υπηρέτη σε δυνάστη. Αυτό που θα μπορούσε να είναι ευκαιρία μετασχηματίζεται για πλάκα σε απειλή. Όμως τώρα που βολεμένοι πολιτικοί και λοιποί παράγοντες στριμώχνονται από όσα επέτρεψαν ή δεν πρόβλεψαν ή από την ίδια την παρακμή τους, οι βάρβαροι είναι μια λύση.
Κι επήγαν και παλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια
Ίσως έτσι να αποποιηθούν και τη ρετσινιά της δικτατορίας των μετρίων. Ίσως μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πόσο καλοί υπήρξαν μαζί μας δείχνοντάς μας τα χειρότερα. Έστω θα απαλλαχθούν από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, που προκάλεσαν τη δυστυχία τους και τώρα αδυνατούν να ανακουφίσουν. Και να ήταν μόνον αυτοί. Αυτοί τουλάχιστον είχαν να πληρώσουν το ταξί. Όλους θα τους τακτοποιήσουν οι ακροδεξιοί. Και οι προδομένοι δημοκράτες θα τρέξουν στο Παρίσι να κάνουν αντίσταση.
Δημήτρης Φυντάνης