Ραντεβού με την ιστορία
Την Τρίτη 17 Ιουλίου πήγα τον γιο μου, τον Σωτήρη, σε προσκοπική προκατασκήνωση στον Άγιο Ανδρέα της Νέας Μάκρης. Ο Σωτήρης μόλις έκλεισε τα δεκάξι και –έπειτα από δέκα χρόνια κατασκηνωτής– δοκίμασε για πρώτη φορά να γίνει στέλεχος σε κατασκήνωση λυκόπουλων αναλαμβάνοντας εργασίες εγκατάστασης, αποκατάστασης και βοηθητικές υπηρεσίες. Η εβδομάδα αυτή αφορούσε στην προετοιμασία του χώρου με προσωρινές εγκαταστάσεις υγιεινής, αντίσκηνα, σκηνές προγράμματος και λειτουργίας, οριοθέτηση του χώρου με περίφραξη και πύλη, κατασκευές τραπεζαρίας και άλλα χρήσιμα για τη διαβίωση των μικρών κατασκηνωτών στο ύπαιθρο.
Η κατασκήνωση θα πραγματοποιούνταν στον άλλοτε λειτουργικό χώρο του οργανισμού «Οίκος Ναύτου», που τώρα πια στέλνει τους ωφελούμενους του ΝΑΤ σε ιδιωτικές κατασκηνώσεις, στο πλάι του οικισμού Μάτι. Ο χώρος έμοιαζε παραμελημένος, σε προχωρημένη παρακμή, με πολλά κτίρια ασυντήρητα, πνιγμένος στα ξερόχορτα και στις πευκοβελόνες, όχι ιδιαίτερα έτοιμος να φιλοξενήσει οργανικούς κατασκηνωτές. Αυτό δεν με απασχόλησε ιδιαίτερα, αφού οι πρόσκοποι είναι εξοικειωμένοι με τη ζωή στο δάσος και δεν θα χρησιμοποιούσαν παρά μόνο παροχή νερού, αποθήκη τροφίμων και παρασκευαστήριο γευμάτων.
Κανείς οιωνός άριστος
Επίσης η εικόνα ήταν μάλλον εναρμονισμένη με το γενικό σκηνικό, ξεκινώντας από τα ψηλά ξερόχορτα που συνάντησα πλευρικά της λεωφόρου Μαραθώνος, τις χορταριασμένες αυλές και τους αφρόντιστους δρόμους σε μια επίδειξη ανεμελιάς και αισιοδοξίας, ίσως και λίγου ωχαδερφισμού. Θυμάμαι στη λεωφόρο Μαραθώνος να σκέφτομαι ότι πίσω από τα ξερόχορτα μάλλον βρισκόταν μια από τις γνωστές κόντρες δήμου και περιφέρειας. Όποια κι αν ήταν η αιτία, κάποιος έπαιζε με την ασφάλεια των άλλων. Μάλλον δεν ήταν το μοναδικό παιχνίδι που έτρεξε αυτή την περίοδο. Ίσως δεν ήταν ούτε το πιο φονικό.
Την Παρασκευή 20 Ιουλίου, το απόγευμα, έπρεπε να πάρω τον Σωτήρη από την κατασκήνωση για λίγο ώστε να δει τον οδοντίατρό του σε προγραμματισμένη επίσκεψη. Στη διαδρομή πληροφορήθηκα ότι η παροχή του νερού της εγκατάστασής τους είχε πρόβλημα. Από ό,τι κατάλαβα, ούτε οι πυροσβεστικοί κρουνοί εντός της κατασκήνωσης λειτουργούσαν. Ο γιος μου με ρώτησε αν ξέρω τον δήμαρχο για να βάλω μέσο ώστε να αποκατασταθεί η βλάβη, ερώτημα που μάλλον ξεκίνησε από την υπεύθυνη του χώρου της κατασκήνωσης κατόπιν υποδείξεως υδραυλικού, που είδε το θέμα και παρέπεμψε σε έγκριση έργου και δαπάνης από τον δήμο.
Πολύπλοκο θέμα για έναν δεκαεξάχρονο, που κοινωνικοποιείται πολύπλευρα, τόσο μέσα από το προσκοπικό παιχνίδι, όσο και διά της συναναστροφής του με συμβιβασμένους και αλλοτριωμένους, πολίτες και επαγγελματίες της σύγχρονης Ελλάδας. Έπειτα από χαλαρή εφηβική διαπραγμάτευση καταλήξαμε να αγοράσουμε εμφιαλωμένα νερά για τις πρώτες ανάγκες σε πόσιμο νερό στελεχών και κατασκηνωτών που θα έρχονταν σε δυο μέρες. Ευτυχώς για όλους το νερό είχε αποκατασταθεί μόνο του την ώρα που επιστρέψαμε στην κατασκήνωση. Τα εμφιαλωμένα νερά θα χρησίμευαν όμως σε περίπτωση νέας διακοπής. Το θέμα μάλλον αφέθηκε στην τύχη του συνοδευόμενο από προσευχές και παρακλήσεις.
Άσε τα φίδια…
Το ζήτημα που μας απασχόλησε κατά την επιστροφή μας, την Παρασκευή, ήταν η προστασία της κατασκήνωσης από φίδια και οι πρώτες βοήθειες σε περίπτωση δαγκώματος δηλητηριώδους ή άλλου φιδιού. Είπαμε για είδη φιδιών, θειάφι, περισφίξεις, απομύζηση, ακινητοποίηση και άλλα ενδιαφέροντα. Όταν ο Σωτήρης ένιωσε καλά και στις λεπτομέρειες του θέματος, μιλήσαμε και για πυροπροστασία. Στο σχόλιό μου για τα ξερόχορτα στη λεωφόρο μου διηγήθηκε όλες τις ενέργειες καθαρισμού και απομάκρυνσης εύφλεκτων από τον κατασκηνωτικό χώρο, όπως τις εργάστηκε η ομάδα της προκατασκήνωσης. Είχε ήδη καταλάβει ότι οι ενέργειές τους για τον κατασκηνωτικό χώρο τους –και δεν έκαναν λίγα– ήταν σταγόνα στον ωκεανό της γενικής κατάστασης.
Ασύμμετρη απειλή
Ξανάκουσα τη φωνή του στο τηλέφωνο τη Δευτέρα 23 Ιουλίου στις 17:37. Ενώ τις μέρες πριν από τον οδοντίατρο μιλούσαμε κάθε βράδυ, από την Παρασκευή και μετά τον άφησα ήσυχο να εμπεδώσει τον πρωτόγνωρο ρόλο του βοηθού κατασκήνωσης. Στο απρόσμενο απογευματινό τηλεφώνημά του με πληροφόρησε ότι κάπου εκεί κοντά τους είχε εκδηλωθεί δασική πυρκαγιά. Φαντάστηκα ότι έβλεπαν τον καπνό από την Κινέτα, που ήδη έπνιγε και την προσκοπική κατασκήνωση της κόρης μου στη Σαλαμίνα, αλλά επέμεινε και είχε δίκιο. Ενημερώθηκα στο φτερό για τη φωτιά, που ξεκίνησε στις 16:47 κοντά στην Καλλιτεχνούπολη. Δεν ανησύχησα και τον συμβούλεψα να μην αγχώνεται, αφού θεωρούσα πολύ απίθανο η έμπειρη Πυροσβεστική μας να επιτρέψει το πέρασμα της φωτιάς από τη λεωφόρο Μαραθώνος. Μάλλον ήταν σοφότερος από μένα, γιατί το άγχος του δεν υποχώρησε. Με ρώτησε πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση και του είπα οδηγίες που ευτυχώς επιβεβαίωσε στη συνέχεια παρακολουθώντας τις υποδειγματικές ενέργειες των αρχηγών της κατασκήνωσης.
Πρωτάρηδες, αλλά διαβασμένοι
Κατάλαβα ότι αισθανόταν παράξενα. Αρκετά μεγάλος για να φοβάται και αρκετά μικρός για να αναλάβει δράση. Αρκετά έφηβος για να αμφισβητήσει και αρκετά πρόσκοπος για να αυτοπειθαρχήσει. Η τακτική επικοινωνία μαζί μου τον έκανε να νιώθει καλύτερα κι εγώ είχα το προνόμιο να παρακολουθώ από τις περιγραφές του το στίγμα τους στον χάρτη. Προς μεγάλη μου ανακούφιση και προς τιμήν των ενήλικων εθελοντών αρχηγών τους οι κινήσεις τους ήταν συστηματικές και ψύχραιμες. Οι κατασκηνωτές μεγαλύτερης ηλικίας που βρισκόταν στον ίδιο χώρο πήραν τα ατομικά εφόδιά τους, που ήταν συσκευασμένα σε σακίδια. Τα μικρότερα παιδιά, τα λυκόπουλα, άφησαν όλα τα πράγματά τους, ομαδικά και ατομικά. Όλοι φόρεσαν μακριά παντελόνια, πήραν καπέλα, πετσέτες και παγούρια και ξεκίνησαν συντεταγμένα για την παραλία.
Από εκεί κατευθύνθηκαν βόρεια, κάνοντας μικρές στάσεις όποτε αισθάνονταν ασφαλείς προκειμένου να επανεκτιμήσουν την κατάσταση. Ο παραλιακός δρόμος ήταν μποτιλιαρισμένος. Κρατιούνταν σε μικρή απόσταση από τον γιαλό αναζητώντας ασφάλεια και μέθοδο διαφυγής. Κάποια στιγμή έφτασαν μέχρι τις εγκαταστάσεις αναψυχής του στρατού. Εκεί έκαναν μεγαλύτερη στάση, προσπαθώντας να διερευνήσουν τις δυνατότητες του στρατού να συμβάλει στην απομάκρυνσή τους. Δεν φαινόταν να υπάρχει κάτι οργανωμένο σε εξέλιξη, άλλωστε δεν υπάρχει εκεί κανονική στρατιωτική μονάδα, παρά μόνο εγκαταστάσεις παραθερισμού. Κάποιος ψύχραιμος στρατιωτικός έριχνε τις φιάλες υγραερίου στη θάλασσα.
Έχε τον νου σου στο παιδί
Τότε συναντήθηκαν με παιδιά από τις κατασκηνώσεις του Δήμου Αθηναίων. Είχε ήδη αρχίσει να ψιλοβρέχει παροδικά. Κατέλυσαν σε κάποιο χώρο που έμοιαζε με κατάστημα εστίασης, ίσως το παραλιακό εντευκτήριο κάποιας κατασκήνωσης. Μοιράστηκαν μερικά μπισκότα για να ξεγελάσουν την πείνα τους. Τα στελέχη των κατασκηνώσεων του Δήμου Αθηναίων ξεπέρασαν σε κέφι και τους προσκόπους. Οι πρόσκοποι στις στάσεις τους έλεγαν στα παιδιά γρίφους για να τα κρατήσουν απασχολημένα με κάτι δημιουργικό, ξένο προς τη βιβλική καταστροφή που τους έζωνε. Οι δημοτικές κατασκηνώσεις τραγουδούσαν κατασκηνωτικά τραγούδια. Μικροί και μεγάλοι ήρωες με υψηλό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο και τη ζωή. Ελπίζω να μείνουν έτσι για πάντα.
Το δροσερό καμίνι
Η ελπίδα ανέκαμψε και το σχέδιο διαφυγής βρήκε μέσο. Ο Δήμος Αθηναίων έστελνε πούλμαν για να παραλάβει τους κατασκηνωτές. Όλους τους κατασκηνωτές, όχι μόνο τους δικούς του. Το έκανε αργά, όταν μπορούσε να συμβεί με ασφάλεια. Επιβεβαίωσα την πληροφορία βλέποντας τον δήμαρχο σε κάποιο τηλεοπτικό κανάλι να ανακοινώνει την επιχείρηση που ήταν σε εξέλιξη. Συνεκτιμώντας ότι είναι πολιτικός, σκέφτηκα πως αποκλείεται να μην επανεκλέγεται για όσο διάστημα μπορεί και θέλει έπειτα από αυτές τις ενέργειες. Παρά την ατυχία του να τον λένε «Καμίνη» και να πηγαίνει τα παιδιά από τη ζώνη πυρός στο «Γκάζι». Αναρωτήθηκα αν θα χαλούσε κι αυτός στην περίπτωση που γινόταν περιφερειάρχης, υπουργός ή πρωθυπουργός.
Τα πούλμαν έφτασαν στην Αθήνα και αποβίβαζαν τους κατασκηνωτές περίπου μέχρι τη 1:00 με τρόπο υποδειγματικό στην είσοδο του συγκροτήματος Τεχνόπολη. Όχι κάπου κοντά, αλλά ακριβώς μπροστά στην είσοδο. Τα πούλμαν έστριβαν και αντίκριζαν την πόρτα τους με την αυλόπορτα του συγκροτήματος και τα παιδιά έκαναν δέκα προστατευμένα βήματα για να βρεθούν μέσα από την περίφραξη. Τα πούλμαν άδειαζαν, αποχωρούσαν και έδιναν τη θέση τους στο επόμενο με τη συνοδεία, τη βοήθεια και την επίβλεψη της Δημοτικής Αστυνομίας. Τα παιδιά φιλοξενήθηκαν μέσα στο πρώτο κτίριο με κουλουράκια και χυμούς μέχρι να τους παραλάβουν οι γονείς τους με τρόπο ελεγχόμενο και με την απαραίτητη ταυτοποίηση.
Θα βρεις μες στη ζωή εμπόδια πολλά
Οι πρόσκοποι και τα λυκόπουλα μετεπιβιβάστηκαν σε πούλμαν που μίσθωσε το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων και μεταφέρθηκαν με τρόπο εξίσου υποδειγματικό, αν και λιγότερο υπερπροστατευτικό, στο 2ο Σύστημα Προσκόπων Ζωγράφου, απ’ όπου και τα παρέλαβαν οι γονείς τους. Οι αρχηγοί τους πήραν τη ρεβάνς από τον δήμο προσφέροντας σε παιδιά και γονείς σουβλάκια, πίτες και παγωμένα νερά. Λίγο μετά τις 2:00 η παράδοση είχε ολοκληρωθεί. Οι γονείς ήταν ευγνώμονες. Κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε για τα ατομικά εφόδια που εγκαταλείφθηκαν στη φωτιά. Μόνο ένας φίλος του γιου μου γκρίνιαζε για τα καμένα σλιπάκια του. Δικαιολογημένα γιατί του είχε μείνει μόνο αυτό που φορούσε.
Ασεβείς, αμετανόητοι και αδιόρθωτοι
Μέσα στη σιγουριά της πόλης και την ατμόσφαιρα υποδοχής των διασωθέντων κατασκηνωτών μια σκηνή με σημάδεψε απέναντι από την Τεχνόπολη. Ένας πατέρας που, αφού παρέλαβε τον γιο του από τον Δήμο Αθηναίων, τον πήγαινε στο σπίτι με μηχανάκι χωρίς κράνος. Ένα αγόρι που μόλις γύρισε σώο από τη ζώνη του θανάτου και τώρα ξανάπαιζε με τις πιθανότητες. Σίγουρα ο πατέρας είχε δείξει και ταυτότητα για την ασφαλή παραλαβή του παιδιού. Την ταυτότητα του αδιόρθωτου Έλληνα. Σαν αυτούς που μας διοικούν. Σαν εσάς που χαίρεστε που δεν σας βρήκε το κακό. Σαν εμάς που δεν σεβόμαστε τη ζωή. Σαν τον σκύλο που κυνηγά την ουρά του και τη χαμένη ευτυχία του.
Δημήτρης Φυντάνης
Share this post
