«Αυτή την Κυριακή, 3 Ιουνίου το #ΜέΡΑ25 προχωρά σε Συνδιάσκεψη Εργασίας που θα πραγματοποιηθεί στον Μικρόσκοσμο, Λεωφόρο Συγγρού 106 (Μετρό Συγγρού-Φιξ), από τις 15:00 έως τις 20:30. https://mera25.gr/2018/05/30/treis-iouniou/ …» διάβασα και αποφάσισα να την παρακολουθήσω ως παρατηρητής.
Έμπαινε!
Τι είναι το ΜέΡΑ25 και συνέντευξη του γραμματέα του φιλοδοξούμε να συμπεριλάβουμε στις παρουσιάσεις των κομμάτων, που θα αρχίσουμε σύντομα. Συνοπτικά αναφέρω ότι είναι αριστερό, φιλελεύθερο, οικολογικό και φεμινιστικό εθνικό κόμμα που ίδρυσε ο Γιάνης Βαρουφάκης και οι συνοδοιπόροι του στις 26 Μαρτίου 2018, ενταγμένο στο πανευρωπαϊκό κίνημα DiEM25, που ελπίζει να αλλάξει την Ευρώπη.
Στην είσοδο δήλωσα το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον μου, έδωσα το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας και περίμενα λιγότερο από πέντε λεπτά για να πάρω ειδική έγκριση με την υποσημείωση ότι θα χρειαζόμουν επιβεβαίωση στο τέλος της ημερίδας για να δημοσιοποιήσω ό,τι παρακολούθησα. Πολύ προσεκτικοί, ε;
Ένα είδον, δύο είδον…
Στην ατζέντα της συνδιάσκεψης περιλαμβάνονταν: α. Εισαγωγή, Οικονομική & Κοινωνική Πολιτική β. Πράσινη Μετάβαση γ. Παιδεία – Πολιτισμός δ. Υγεία ε. Από την Ολιγαρχία στη Δημοκρατία στ. Η Ελλάδα στον Κόσμο ζ. Η Ελλάδα στην Ευρώπη και η. Επίλογος από τον γραμματέα του ΜέΡΑ25 Γ. Βαρουφάκη.
Σκοπός της συνάντησης ήταν η συν-διαμόρφωση εκλογικού προγράμματος. Μάλλον υπήρξε προηγούμενη ενημέρωση των μελών του για τα θέματα με σχετικά κείμενα διαφορετικής ωριμότητας από ομάδες εργασίας, μία για κάθε θέμα. Στόχος της συνδιάσκεψης ήταν η τοποθέτηση των παρόντων μελών επί των κειμένων και των παρουσιάσεων με συγκεκριμένες προτάσεις χωρίς λήψη τελικών αποφάσεων.
Οπλίσατε, σκοπεύσατε…
Η διαδικασία προέβλεπε ανά θεματική ενότητα συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών των πονημάτων των ομάδων εργασίας, τοποθέτηση κάθε μέλους για ενίσχυση ή διαφοροποίηση από το κοινό κείμενο και ερωτήσεις ή προτάσεις από τα παρόντα μέλη του κόμματος. Μετά το τέλος της συνδιάσκεψης η εκτελεστική γραμματεία θα αναλάμβανε να εμπλουτίσει και να εξελίξει τα κείμενα σε διάστημα δύο ως τριών εβδομάδων διατυπώνοντας τις προτεινόμενες βασικές θέσεις του ΜέΡΑ25.
Αν κάποιοι ήταν απροετοίμαστοι ή απόντες ή τελικά δεν ικανοποιούνταν από την ενσωμάτωση των προτάσεών τους, ενθαρρύνθηκαν να υποβάλουν εκ νέου προτάσεις, που θα παρουσιάζονταν στην τελική ανάδειξη των αντιπροσωπευτικών κειμένων με ψηφοφορία που θα διεξαγόταν με συμμετοχή «συντρόφων της Ευρώπης». Σε κάθε περίπτωση η συνδιάσκεψη θεωρήθηκε έναυσμα για εισροές προτάσεων. Οι τελικές υποψήφιες προτάσεις θα συνοδεύονται από μετάφραση στα αγγλικά, προκειμένου να διευκολυνθούν οι «Ευρωπαίοι σύντροφοι».
Πυρ!
Κατέγραψα λεπτομερώς, αλλά θα αποφύγω να αποδώσω, τα περιεχόμενα των προτάσεων, τις παρεμβάσεις, τις προτάσεις και τις διαφωνίες των παρόντων μελών του κόμματος. Δεν θέλω να αδικήσω ή να υπερτιμήσω κανέναν. Άλλωστε όλη η διαδικασία, με τις γραφικότητες, τις παιδικές αφέλειες, τις προκαταλήψεις, τις αντιπαραθέσεις, τις στιβαρές θέσεις από κάποιους «γερόλυκους» και τις αμήχανες στιγμές, μάλλον μοσχοβολάνε υγεία για έναν νεοφυή οργανισμό της διεθνικής αστικής δημοκρατίας.
Τα πονήματα έμοιαζαν πράγματι διαφορετικής ωρίμανσης, από πολύ δουλεμένα μέχρι στο γόνατο της παραμονής. Σε γενικές γραμμές ακούστηκαν τα προφανή, τόσο προφανή, που μάλλον θα οδηγήσουν σε ένα εκλογικό πρόγραμμα από αυτά που δυσκολεύεσαι να καταλάβεις ακόμα και τη γενική τους απόχρωση. Εικάζω ότι κάποια στιγμή τα κείμενα θα εμφανιστούν στο mera25.gr. Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι δεν παρουσιάστηκε ούτε συζητήθηκε οτιδήποτε οικονομικής φύσεως με το περίεργο σκεπτικό ότι αυτά ήταν ήδη επαρκώς δουλεμένα και με την επισήμανση ότι η ιδρυτική διακήρυξη του ΜέΡΑ25 είναι οικονομική!
Τροχιοδεικτικά…
Γενικά η διαδικασία δυσκολεύτηκε σε όλες τις φάσεις της, από τη διατύπωσή της και τις διευκρινίσεις από τον Γιάνη Βαρουφάκη, που έμοιαζε να την επεξεργάζεται επί τόπου, μέχρι την τελικά απαραίτητη περίληψή της στην ερώτηση «ποια είναι η πρόταση;», που έβαζε κάθε παρεκκλίνοντα στη θέση του. Αν και προήδρευσε ελάχιστα, προσπαθώντας να κρατηθεί σε έλεγχο, ο Γιάνης κάποτε ξέφευγε απαντώντας, σατιρίζοντας, πλατειάζοντας και επαναλαμβάνοντας ή/και παραφράζοντας έννοιες σαν να βρισκόταν σε φοιτητικό αμφιθέατρο.
Γεγονός είναι ότι ουδείς ενοχλήθηκε από την καθηγηταρχηγική συμπεριφορά του. Μάλλον το αντίθετο. Οι παρευρισκόμενοι ήταν διψασμένοι να ακούσουν λόγια, αστεία και τοποθετήσεις από τον αρχηγό και η συμπαθητική, αν και αραιοκατοικημένη, αίθουσα ζωντάνευε όταν έπαιρνε τον λόγο. Στα μικρά σημείωσα ότι κράτησε το καλό μικρόφωνο για τον εαυτό του και τα πάνελ των ομάδων εργασίας και άφησε τα παρόντα μέλη να βασανίζονται με το χαλασμένο. Ευτυχώς έκανε διορθωτική παρέμβαση η συντρόφισσα Δανάη.
Κατά βολή ή κατά ριπάς;
Εκτός από τις δυσκολίες της διατύπωσης, οι κομματικές διαδικασίες προς τη συν-διαμόρφωση εκλογικού προγράμματος φαίνονται να καρκινοβατούν. Ο Γιάνης Βαρουφάκης χρησιμοποίησε στη διάρκεια της συνδιάσκεψης εκφράσεις όπως «σωστό!» και «έχουμε ήδη προβλέψει…», που δείχνει συμμετοχή πολλών ταχυτήτων, θολές διεργασίες καλών προθέσεων και τελικά αρχηγοκεντρική διαμόρφωση και διατύπωση σε εναρμόνιση με το ποιοτικό και αξιακό σύστημα του ίδιου, που μπορεί να είναι αξιόλογο, αλλά δεν είναι συμμετοχικό.
Τα μέλη των ομάδων εργασίας μάλλον διακρίνονται σε αυτούς της σφαίρας ισχυρής επιρροής του και στους εξωτερικούς, με τους οποίους όμως φαίνεται να υπάρχει κλίμα αλληλοεκτίμησης. Κάθε φορά που προέκυπτε σημαντική διαφωνία εντός των ομάδων, ο Γιάνης έσπευδε να την αποκλιμακώσει και να τη μετασχηματίσει σε ευκαιρία για πλουραλισμό και αξιακή εμβάθυνση. Όμως το σύστημα της τελικής ψηφοφορίας, στο οποίο αναθέτει κάθε συντροφική διαφοροποίηση, δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη σύνθεση που υπόσχεται. Ακόμα κι αν μπορούσε όμως, η έκφραση «αν έχετε συγκροτημένη εισήγηση, θα τεθεί σε ψηφοφορία» είναι ιδιαίτερα ελαστική και κάποτε σημαίνει «θα κάνω ό,τι μου γουστάρει».
Οέο!
Στις 15:33 η αίθουσα φιλοξενούσε σαράντα οκτώ συντρόφους μαζί με φωτογράφους, οπερατέρ και εμένα ως παρατηρητή τύπου. Ο προσδιορισμός της συνδιάσκεψης ως «εργασίας» ίσως ήταν αποτρεπτικός για τους υπόλοιπους από το κατάμεστο θέατρο «Ιλίσια». Στις 18:33 η σούμα ήταν εβδομήντα οκτώ. Μάλλον υπήρχαν και κάποιοι μόνιμοι στο φουαγιέ, έχοντας ξεκαθαρίσει στον εαυτό τους ότι τα κόμματα δεν χρειάζονται πρόγραμμα, αλλά μηχανισμούς. Τέτοιοι μηχανισμοί αισθάνομαι ότι έχουν ήδη προχωρήσει σε αυτοοργάνωση γύρω από τον Γιάνη Βαρουφάκη. Οπότε, αν κάποτε προσπαθήσετε να φτάσετε μπροστά του, μην απορήσετε που θα γνωρίσετε πολύ κόσμο, αλλά κανέναν Γιάνη.
Στα δημογραφικά της συνάντησης θεωρώ αξιοσημείωτα ότι το ένα τρίτο των απογευματινών παρόντων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα άνω των εξήντα, ενώ από το ένα πέμπτο που ήταν κάτω των τριάντα η πλειονότητα διέθετε σακίδιο πλάτης. Θα μπορούσε ίσως αυτό να συνεκτιμηθεί από την εκτελεστική γραμματεία για την κυκλοφορία του πρώτου διαφημιστικού δώρου /κοινωνικού gadget του κόμματος. Καλό θα ήταν πάνω από τον λογότυπο ΜέΡΑ25 να τυπωθεί η λέξη «συνοδοιπόρος», που γίνεται συστηματική –όχι πάντα επιτυχής– προσπάθεια να αντικαταστήσει τη λέξη «σύντροφος».
Ο γάμος
Το πρόγραμμα, όπως είναι αναμενόμενο σε αυτές τις περιστάσεις, ξέφυγε και χρειάστηκε αρχηγική παρέμβαση με κατάργηση του επιλόγου για να έρθει στα ίσια του. Στην πραγματικότητα όμως η θεματική «Η Ελλάδα στην Ευρώπη» μετασχηματίστηκε σε θριαμβολογίες του Γιάνη Βαρουφάκη σχετικά με τη δράση του DiEM25 στην Ευρώπη, τη δημιουργία του δικτύου «Ευρωπαϊκή Άνοιξη» με ονοματοδοσία από πρόταση μέλους, τις εσωτερικές συγκρούσεις Αριστεράς και Πρασίνων και μία περιοριστική τοποθέτηση που θέλει το κόμμα του να συνομιλεί με όλους μόνον επί του πρακτέου.
Πιθανή αφλογιστία
Καινοτόμος, αλλά περίεργη και περιοδικά εμφανιζόμενη ήταν η υβριδική σχέση ΜέΡΑ25 και DiEM25, αφήνοντας την αίσθηση ότι η θέση του Γιάνη Βαρουφάκη θα μπορούσε να είναι μία σύγχρονη ευρωπαϊκή έκδοση του Κοσμά Σκούταρη. Σε δεύτερη σκέψη, ίσως απλώς να εξαρτάται λειτουργικά από το σύστημα προθέσεων και ελλειμμάτων προσωπικότητας του εκάστοτε γραμματέα του εδώ κόμματος. Πάντως εμφανίζεται ασαφής η σχέση των εδώ μελών με τις αποφάσεις του κεντρικού κόμματος.
Από τις υποσχέσεις του τίτλου «Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής», που είναι το ΜέΡΑ25 ως ακροστιχίδα σε ανάπτυξη, μάλλον το «ρεαλιστικής» κερδίζει τις εντυπώσεις από αυτή τη συνδιάσκεψη εργασίας με κίνδυνο να απογοητευθεί όποιος προσδοκά συγκρούσεις και ανατροπές από τη φερόμενη ως εκρηκτική ή πληθωρική προσωπικότητα του Γιάνη Βαρουφάκη. Συνοπτικά, αποκόμισα την αίσθηση ότι παρακολούθησα άλλη μία προσέγγιση που οδεύει ολοταχώς σε ρόλο φλύαρου συστημικού ενισχυτή. Ελπίζω η συνέχεια να με διαψεύσει.
Δημήτρης Φυντάνης
Share this post
