«Αν δεν προσπαθήσεις, δεν γίνεται να επιτύχεις. Aν προσπαθήσεις, μπορεί να επιτύχεις ή να μην επιτύχεις. Εάν δεν επιτύχεις την πρώτη φορά, μαθαίνεις τι δεν λειτουργεί. Ό,τι μαθαίνεις σε καθιστά ικανό να προσπαθήσεις κάτι διαφορετικό την επόμενη φορά» (Krumboltz).
Στη σύγχρονη εποχή εμφανίζεται μια χαοτική αλληλεπίδραση μεταξύ του ατόμου και των πλαισίων μέσα στα οποία αναπτύσσει τις δραστηριότητές του. Η σταδιοδρομία πλέον είναι ένα πολύπλοκο, αυτο-οργανούμενο σύστημα, ευάλωτο στις απρόβλεπτες αλλαγές. Δεν υφίσταται πια η γραμμική σχέση αίτιου αιτιατού στις αποφάσεις καριέρας (π.χ. σπουδάζω άρα δουλεύω). Αντίθετα, καθημερινά αντιμετωπίζουμε μη γραμμικές σχέσεις γεμάτες απρόοπτα και αβεβαιότητα στην επαγγελματική μας διαδρομή.
Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να σταδιοδρομούμε στις νέες συνθήκες του περιβάλλοντος, να κατανοήσουμε και να αναδείξουμε την κρυμμένη σταθερότητα μέσα από φαινομενικά απρόβλεπτα περιβάλλοντα.
Πώς;
Η θεωρία της μάθησης για το τυχαίο (Happenstance Learning Theory: Krumboltz, 2009, 2011) υποστηρίζει ότι τα άτομα είναι αναγκαίο να επενδύουν στις απρόοπτες καταστάσεις σταδιοδρομίας, οι οποίες, στον 21ο αιώνα, αποτελούν μάλλον τον κανόνα παρά την εξαίρεση. Η αξιοποίηση των τυχαίων γεγονότων («ετοιμότητα στο τυχαίο»), μπορεί να βελτιώσει την προσωπική και την επαγγελματική ζωή. Παράλληλα, τα άτομα χρειάζεται να αναπτύσσουν πέντε αναγκαίες δεξιότητες σταδιοδρομίας: 1) περιέργεια για την ανακάλυψη νέων μαθησιακών εμπειριών, 2) επιμονή, επενδύοντας ενέργεια στους στόχους, 3) ευελιξία ως ικανότητα προσαρμογής στις νέες καταστάσεις, 4) αισιοδοξία και 5) ικανότητα ανάληψης ρίσκου.
Μπορεί τα σύγχρονα παγκόσμια οικονομικά φόρουμ να μιλούν για έξυπνες τεχνολογικά κοινωνίες, που θα είναι σε θέση να αφομοιώνουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα τις νέες γνώσεις και την αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη. Μπορεί να υπονοούν ότι οι έξυπνες αυτές κοινωνίες θα πρέπει να απαρτίζονται από «έξυπνα άτομα».
Τα άτομα όμως δεν είναι εφαρμογές έξυπνων λογισμικών. Τα άτομα δεν είναι ρομπότ. Κατανοούν με νόηση και συναίσθημα τον χωροχρόνο γύρω τους και μετά από πολλές προσπάθειες που μπορεί να είναι και άκαρπες σηκώνονται και ξαναπέφτουν και ξανασηκώνονται για να προσπαθήσουν εκ νέου και βάσει της εμπειρίας και της γνώσης που έχουν αποκτήσει να επαναπροσδιορίσουν τις κινήσεις τους και στο τέλος να μάθουν και να συνεχίσουν, ό,τι και αν σημαίνει αυτό.
Οι έξυπνες κοινωνίες απαρτίζονται από ανθρώπους και όχι από έξυπνες μηχανές.
Από ανθρώπους, που το μόνο που τους μένει να κάνουν είναι αυτό που πάντα έκανε ο άνθρωπος από τότε που εμφανίστηκε στον πλανήτη. Να είναι περίεργος και εξερευνητής. Να είναι επίμονος και προσαρμοστικός. Να είναι ευέλικτος και αισιόδοξος παρά την καταστροφή. Να αναλαμβάνει ρίσκο και να μειώνει στις δύσκολες καταστάσεις την αναποφασιστικότητά του.
Η ανθρώπινη συμπεριφορά, η κοινωνική συμπεριφορά δεν είναι χαζή ή έξυπνη. Οι μηχανές μπορεί να είναι smart. Οι ανθρώπινες συμπεριφορές όμως είναι προϊόν αμέτρητων μαθησιακών εμπειριών προγραμματισμένων ή τυχαίων, προϊόν ενασχολήσεων και δραστηριοτήτων, που εμπεριέχουν λάθη ως εμπειρίες μάθησης και όχι αποτυχίας.
Το smart κινητό το πετάς, όταν κάνει λάθος. Είναι φτιαγμένο γι’ αυτόν τον λόγο. Είναι αναλώσιμο. Συνδέει την «εξυπνάδα» με το λάθος και όχι με τη δυνατότητα να συνεχίζεις αξιοποιώντας την εμπειρία.
Σε λάθος λοιπόν, smart εποχές, μας λένε τα παγκόσμια οικονομικά φόρουμ ότι πρέπει να ζήσουμε.
Μαρία Γεωργαλά,
MSc Επικοινωνιολόγος, σύμβουλος σταδιοδρομίας-GCDF,
mentor επιχειρηματικότητας,
www.career-design.gr
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Share this post
